Wirusy RNA: arbowirusy i wirus różyczki

1. Ogólna charakterystyka

• Arbowirsy

Grupa wirusów przenoszonych przez ssące krew stawonogi. Nazwa grupy jest skrótem angielskiego określenia arthropod borne viruses

(dosłownie: wirusy pochodzące od stawonogów)

Rodzina	Cechy strukturalne	Rodzaj
Togaviridae	+RNA, osłonkowy	Alfawirusy
Flaviviridae	+RNA, osłonkowy	Flawiwirusy
Bunyaviridae	-RNA, osłonkowy	Bunyawirusy
Reoviridae	Podwójna segmentowana nić RNA, brak osłonki	Reowirusy

• Wirus różyczki

Jest przedstawicielem rodzaju Rubivirus, i należy do rodziny Togaviridae. NIE JEST ON JEDNAK ARBOWIRUSEM, ponieważ do szerzenia się nie wymaga wektora w postaci stawonogów.

1. Patogeneza

• Arbowirusy

Podczas ukąszenia przez zakażonego przenosiciela, wirus wnika do naczyń włosowatych i namnaża się w śródbłonku naczyń.

Po replinacji następuje wiremia

1. Krótki okres wylęgania (ok. 1 tydz.)

2. Występuje odropodobna wysypka która jest spowodowana uszkodzeniem podskórnych naczyń

3. Może występować DIC i trombocytopenia

Wirus wykazuje tropizm do odpowiednich narządów np. mózg, wątroba

• Wirus różyczki

Wirus przenosi się z człowieka na człowieka drogą kropelkową.

Przy zakażeniu wrodzonym przenosi się wertykalnie

Największa zakaźność gdy u pacjenta wystąpiła grudkowo-plamista wysypka.

Okres wylęgania 13-23 dni.

3. Obraz kliniczny

• Arbowirusy

Wywołują trzy zespoły kliniczne

1. Zespół artralgii (gorączka denga)

Charakteryzuje się :

• Zespół grypopodobny z wahaniami temperatury ciała, bólem głowy, bólem pozagałkowym i zapaleniem spojówek

• Silny ból mięśni i stawów (breakbone fever = gorączka z „łamaniem” kości)

• 2-3 dniowa odropodobna wysypka

Występuje epidemicznie w rejonie Karaibów.

Przenosi się w układzie komar – człowiek – komar

1. Zespół krwotoczny (żółta gorączka=febra)

• W przypadkach łagodnych objawia się jako zespół grypopodobny z gorączką, dreszczami, bólem głowy i okolicy lędźwiowej oraz nudności i wymioty

• Cięższe przypadki z silnymi krwawieniami z nosa, przewodu pokarmowego i pęcherza moczowego

  • Fusowate wymioty

  • Spadek ciśnienia krwi z paradoksalną bradykardią

  • Może pojawić się żółtaczka lub białkomocz

1. Miejska postać żółtej gorączki obejmująca układ

komar – człowiek – komar

1. Leśna postać żółtej gorączki obejmująca układ

komar – małpa – komar

1. Zespół zapalenia mózgu

• Przypomina ciężki zespół grypopodobny

• Senność

• Sztywność karku i ogniskowe objawy neuroogiczne

• Wirus różyczki

1. Różyczka nabyta

   1. Pacjenci zazwyczaj młodzi

   2. Okres wylęgania 12-23 dni

   3. Plamisto-grudkowa wysypka na twarzy i klatce piersiowej z obustronnym powiększeniem powiększeniem węzłów chłonnych za uszami

Choroba przebiega zwykle łagodnie, lecz mogąpojawić się komplikacje w postaci :

• Wędrującego zapalenia stawów

• Małopłytkowości i skazy krwotocznej

• Pozakaźnego zapalenia mózgu

1. Różyczka wrodzona

   1. Przeniesiona wertykalnie z matki na płód

   2. Przejściowe wady płodu

      1. Niska masa urodzeniowa

      2. Skaza małopłytkowa (blueberry muffin baby)

      3. Spleno i hepatomegalia

      4. Przejaśnienia przynasadowe w RTG

      5. Zmiany śródmiąższowe płuc

   3. Trwałe wady płodu

      1. Zaćma

      2. Małogłowie

      3. Głuchota

      4. Wady serca

4. Diagnostyka

• Arbowirusy

Hodowla i izolacja wirusa są podstawą w jego identyfikacji. Do badań wykorzystuje się krew a sama hodowla jest trudna i niebezpieczna.

W badaniach serologicznych wykonuje się

odczyn zahamowanie hemaglutynacji lub odczyn wiązania dopełniacza

• Wirus różyczki

Oznaczanie miana przeciwciał w zestawie TORCH

U kobiet ciężarnych oznacza się miano przeciwciał przeciwko wirusowi różyczki. W celu określenia czy zakażenie było niedawno przebyte, należy oznaczyć miano przeciwciał klasy IgM

4. Leczenie i zapobieganie zakażeniom

   • Arbowirusy

• Program zwalczanie komarów

• Unikanie ekspozycji na zakażenie (miskitiery itp.)

• Szczepionki przeciwko żółtej gorączce i zapaleniu mózgu typu B

• Wirus różyczki

• Leczenie objawowe ze względu na brak swoistego postępowania

• Atenuowana szczepionka

• Szczepienia przypominające.

P.