K.Z.C. wykład 05.04.2013 doc. Ziółko

Gastroskopia – badanie które ma wykluczyć raka przełyku

• Zgaga – pieczenie wzdłuż przełyku, u zdrowych ludzi po przekarmieniu się. U niektórych po potrawach np. słodkich lub kwaśnych.

• Po oparzeniach (zimne lub gorace napoje).

• Zwężenie przełyku z powodu pokarmu zasadowego lub kwaśnego

• Zoladek – na stymulacje wydzielania kwasu solnego w zoladku jest pożywienie, stymulacja nerwu blednego, gastryny. Nadmiar kwasu solnego może wplywac na powstawanie owrzodzen. Zanik kwasu solnego może wplywac na rozwój raka.

• Gastryna – hormon który stymuluje na wydzielanie kwasu solnego

• Cholecystokinina – stymuluje skurcze pecherzyka zolciowego oraz wydzielanie enzymow trzustkowych, hamuje napiecie zwieracza Odiego (zolc trafia do dwunastnicy)

• Sekretyna – stymuluje wydzielanie soku trzustkowego i wodoroweglanow

• Zoladkowy peptyd hamujący – zwieksza wydzielanie insuliny w odpowiedzi na wzrost stężenia glukozy we krwi

• Enteroglukagon – działa troficznie (odżywczo) na jelito cienkie

• Wazoaktyny – peptyd jelitowy, działa na trzustke, wazoaktywny peptyd, działa podobnie na trzustke, działa na motorykę jelit, oraz na przepływ krwi w naczyniach

• Motylina – stymuluje motorykę jelit

• Somatostatyna – hormon hamujący wydzielanie hormonow przewodu pokarmowego, nasila wydzielanie wytwarzanie sluzu

• Insulina – obniza stężenie glukozy we krwi, stymuluje wytwarzanie glikogenu, stymuluje wytwarzanie bialek i tluszczow

• Glukagon trzustkowy – stymuluje glikogenolizę, lipolize, glukoneogeneze, oraz zwalnia motorykę jelit

• Polipeptyd trzustkowy – hamuje czynność wydzielnicza trzustki i hamuje skurcze pęcherzyka zolciowego

Choroba refluksowa – zarzucenie treści pokarmowej do przełyku, w wyniku niezprawnosci zwieracza przełyku (powoduje zgage, refluksowe zapalenie przełyku). Po przekarmieniu się, po posiłku zawierającym tluszcze, wino, kawe.

Może powodować objawy takie jak:

• 75% ma zgage, nasila się w pozycji lezacej, lub postawie pochylonej do przodu.

• Puste odbijania – 65%

• Dysfagia – 70%

• Zwracanie resztek pokarmowych – 40%

• Bole i pieczenie w nadbrzuszu

• Posmak soli lub mydla po odbijaniu

• Nudności lub wymioty

• Bole wiencowe

• Rak przełyku (rak zawsze zlosliwy i nabłonkowe zmiany, nowotwor nie), może być spowodu alkoholu, gorących napojow, palenie tytoniu, aflatoksyna, wszelkie blizny (kwas, ług). Dysfagia zlokalizowana,

• Nadżerka – bardzo plytki ubytek blony śluzowej zoladka,

• Wrzód – ograniczony ubytek, który przechodzi poza warstwę blony sluzowaj i siega co najmniej do warstwy mięśniowej. Bole wystepuja na czczo, po zabiegu operacyjnym. Helicobacter pylori – może wplywac na rozwój wrzodow. Osoby z gr krwi 0. Nadmiar kwasu, palenie papierosow (nikotyna pobudza wydzielanie kwasu solnego). Bez kwasu i helicobacter pylori nie ma wrzodu. Sama helicobacter może wywolywac raka zoladka. Aspiryna – może powodować wrzody. Glikokortykosteroidy i inne leki przeciwbólowe. Jeśli chory ma stwierdzona chorobę wrzodowa, objawy mijaja po posiłku. W przypadku kamicy zolciowej po posiłku dochodzi do objawow. Chory z wrzodem powinien mieć przeprowadzona gastroskopie

• Przepuklina rozworu przełykowego – (ciśnienia brzusznego, osłabienie aparatu mięśniowego)

• Objawy: zgaga, ból, dysfagia, wymioty (bardziej przy schyłku, zapalenie, krwawienie

• Badania: RTG (np. w skłonie), endoskopia

• Leczenie: leki oslaniajace, neutralizujące, hamujące wydzielanie zoladkowe poprawiające motorykę, ew. leczenie operacyjne

• Przełyk Barreta – nabłonek gruczołowy żołądka wnika do przełyku

• Zapalenia, gruczolakorak

• Żylaki przełyku

• Przy nadciśnieniu wrotnym (marskość, zakrzepica żył wątrobowych lub wrotnej)

• Groźne krwotoki (30% smiertelnosci)

• Leczenie: beta-blokery, endoskopowo – ostrzykiwanie, opaski, podwiązanie, zespolenia zyly wrotnej

• Bezoar

• Luźno leżący, zbity twor z zalegajacego w zoladku materialu – resztek roślinnych, lekow, wlosy i innych zlepionych sluzem

• Np.: w gastroparezie cukrzycowej, u psychopatów

• Objawy zap. Żołądka, odleżyny (bol, wymioty, krwawienia, anemia, wyczuwalny guz)

• Leczenie: usuniecie endoskopowe lub operacyjne, leki prokinetycne

Choroby jelita cienkiego

• Dwunastnica, jelito czcze i krete; 6m, 7m2

• Fałdy i kosmki (+ rabek szczoteczkowy)

• Badania:

• Kal na stopien strawienia

• Kal na pasożyty

• Kal na krew utajona

• Test Schillingera – wchłanianie wit. B12 (20% - z moczem dobowym)

• Test wchłaniania zelaza – wzrasta stężenie we krwi

• Bad. Utraty bialka (znakowana albumina – do 1%)

• Duodenoskopia

• RTG – pasaz

• Dur brzuszny (salmonelloza), dury rzekome

• W utkaniu limfatycznym jelita – owrzodzenia, martwica jelita, kwawienia, perforacje

• Biegunka, kurczowe bole brzucha, goraczka, bradykardia, leukopenia, wysypka na tułowiu, splenomegalia

• Gdy bez zakazenia – tylko toksyny – zatrucie pokarmowe

• Leczenie – antybiotyk, nawadnianie

• Powikłania – perforacja, zapalenie otrzewnej, krwotok, posocznica, ropnie przerzutowe

• Czerwonka bakteryjna (Shigella)

• Biegunka, bolesne parcia i wypróżnienia, śluzowo-krwiste stolce, odwodnienie, sklonnosc do zapasci

• Leczenie – antybiotyki, nawodnienie

• Cholera

• Porazenie transportu elektrolitow – utrata plyny izotonicznego – kilkanaście litrow na dobe

• Nieustajaca biegunka i wymioty, odwodnienie, kwascica, zapasc, uszkodzenie nerek

• Leczenie – antybiotyki, nawdonienie, wyrównanie zaburzen wodno-elektrolitowych

• Inne infekcyjne choroby jelit

• B. czeste – E. coli, Salmonella patyphi

• Rzekomobloniaste zapalenie jelit

• Po antybiotykoterapii, zachwianie fizjologicznej flory

• Clostridium difficile

• Leczenie – wankomycyna

• Grzybicze zapalenie jelit

• Po antybiotykach, sterydach i cytostatykach, przy obniżonej odporności

• Candida albicans, Blastomyces, Histoplasma

• Leczenie: nystatyna, ketokonazol, flukonazol, amfoterycyna

• Lamblioza

• Pierwotniak Lamblia intestinalis

• Uporczywe biegunki, bole brzucha, anemia, temp (wzrost), ew. cholecistitis

• Może być tylko nosicielstwo (cysty a nie trofozoity)

• Leczenie – metronidazol, tynidazol, powt. Po 14 dniach

• Gruzlica jelit

• Częściej przy gruźlicy pluc

• W ukl. Limfatycznym nacieki i owrzodzenia (gl. J. biodrowe)

• Skapoobjawowa, poty nocne, dyspepsja, ew. bole, goraczke, niedroznosc

• Powikłania – zap. Otrzewnej, krwotok, perforacja

• Bad.: macalny guz, USG, TK, BK

• Leczenie – antybiotyki jak w gruźlicy pluc

• Uchyłki i zapalenie uchyłków