Metody badań teorii rekreacji. 19.02.2010

Rekreacja wg Winiarskiego- zespół zachowań, które podejmowane są poza obowiązkami zawodowymi, rodzinnymi i społecznymi. Służą one wypoczynkowi, rozrywce oraz rozwojowi psychospołecznemu człowieka.

Właściwości rekreacji: aktywność, dobrowolność, bezinteresowność, przyjemność.

Metoda: sposób działania zmierzający do osiągnięcia celu; zespół czynności oraz środków stosowanych w sposób powtarzalny od osiągnięcia zaplanowanego celu.

Środki dydaktyczne:

• To wszystkiego rodzaju przedmioty oddziałujące na zmysły uczniów, których zadaniem jest ułatwienie poznawania rzeczywistości

• Skracają proces nauczania, pozwalają w krótszym czasie przekazać więcej informacji

Formy rekreacji- dydaktyczne sposoby organizacji i prowadzenia procesu doskonalenia działalności rekreacyjnej.

Rekreacja ruchowa- określa czynności podejmowane w czasie wolnym, które są ukierunkowane na wypoczynek o charakterze aktywnym fizycznie i są realizowane za pomocą specjalistycznych środków kultury fizycznej.

Czas wolny- cały czas poza pracą zawodową, całokształt życia człowieka poza pracą, czas bez obowiązków przeznaczony na zajęcia dobrowolne

Metody badań rekreacji ruchowej 19.02. 2010

• Eksperymentu- ściśle określone doświadczenie, polegające na badaniu powstawania i przebiegu zjawisk przyrodniczych i społecznych, świadomie wywoływanych i dających się dowolną ilość razy powtarzać,

• Monograficzną- monografia musi zawierać rzetelny opis rzeczywistości wychowawczej środowiska w dziedzinie rekreacji i turystyki. W tej metodzie szczególnie ważne jest dotarcie do programów edukacji dorosłych w zakresie rekreacji i turystyki,

• Indywidualnych przypadków- Metoda indywidualnych przypadków w badaniach rekreacji i turystyki służy zdobyciu tych informacji o procesie wychowania dorosłych, które nie mogą być uzyskane za pomocą innych metod badań. Metoda indywidualnych przypadków, stosowana w badaniach, umożliwia poznanie oddziaływania wychowawczego środowiska w dziedzinie rekreacji i turystyki na jednostkę.

• Sondażowo-diagnostyczną

• Egzaminacyjną- podstawą każdej metody egzaminacyjnej jest zadanie lub system zadań, które stawiamy badanemu. Wyniki rozwiązania zadania pozwalają stwierdzić czy osoba posiada pewne sprawności , umiejętności i zdolności.

• Historyczno-porównawczą- metoda historyczno-porównawcza jest źródłem cennych informacji, dających podstawę do wykrywania prawidłowości procesu wychowania dorosłych w dziedzinie rekreacji i turystyki. Za pomocą tej metody można badać czynniki warunkujące tworzenie się celów wychowania dorosłych w zakresie rekreacji i turystyki, przebieg tego wychowania i jego skuteczność, można wykrywać treść i strukturę tych czynników, ujawniać tajemnicę ich wychowawczego działania, odsłaniać związek wychowania dorosłych z ustrojem społeczno-politycznym, cywilizacją i kulturą.

Techniki badawcze:

1. Obserwacja ma szerokie zastosowanie w badaniach. Dzięki niej można zdobyć cenne materiały badawcze. Obserwując jedną osobę lub grupę turystów możemy ustalić fakty i zdarzenia. Dzielimy na bierną i czynną.

• Przy obserwacji biernej nie integrujemy w żaden sposób w sytuację. Prawidłowe wyniki możemy uzyskać tylko wtedy kiedy obserwowany lub grupa obserwowanych nie wiedzą iż są obiektem obserwacji.

• Obserwacja czynna polega na rozmowie / dyskusji. Pytania formułujemy w ten sposób aby nakierować osobę lub grupę badaną do zajęcia pewnego stanowiska.

1. Ankieta- jest techniką gromadzenia informacji, polegającą na wypełnianiu najczęściej samodzielnie przez badanego specjalnych kwestionariuszy, na ogół o wysokim stopniu standaryzacji, w obecności lub nie osoby ankietującej. Ankiety stosuje się przeważnie gdy badaczowi zależy na uzyskaniu odpowiednich materiałów o charakterze ilościowym.

2. Wywiad- zgodnie z teoretycznymi i metodologicznymi założeniami badawczymi jest rozmową badacza z respondentem lub respondentami według opracowanych wcześniej dyspozycji. Uzyskane w ten sposób materiały podlegają specjalistycznemu opracowaniu.

Zasady i metody dydaktyczne w realizacji działalności rekreacyjnej.26.02.2010

Zasady dydaktyczno- wychowawcze- są to najbardziej ogólne normy postępowania, określające sposoby realizowania zadań dydaktycznych i wychowawczych celem osiągnięcia zamierzonych efektów.

Zasady dydaktyczne dzielimy na:

1. Zasady kształcenia i wychowania do rekreacji:

1. Zasada humanizacji i indywidualizacji procesu dydaktycznego w rekreacji- zakłada, że najważniejszym ogniwem procesu dydaktycznego jest uczestnik rekreacji.

2. Zasada integracji kształcenia i wychowania- obejmuje uporządkowane w systemowy ciąg logiczny działania, które pozwalają na osiągnięcie pożądanych przemian w sferze nawyków, przekonań, umiejętności, postrzegania i zaspokajania własnych potrzeb fizycznych, psychicznych i duchowych w zgodzie z oczekiwaniami społeczeństwa. Ma na celu integrację aspektów subiektywnych i obiektywnych.

3. Zasada łączenia teorii z praktyką- pozwala na sprawne wiązanie wiedzy o procesach zachodzących w organizmie w wyniku ćwiczeń fizycznych.

4. Zasada różnicowania treści i form kształcenia- zakłada ona różnorodność realizowania indywidualnych zainteresowań w toku działalności rekreacyjnej.

5. Zasada permanentnej edukacji- zakłada potrzebę utrzymania stałej gotowości do poszerzania własnych umiejętności ruchowych oraz wiedzy teoretycznej wzbogacającej uczestnictwo w zajęciach

6. Zasada zachowania bezpieczeństwa na zajęciach

1. Dydaktyczne zasady nauczania:

1. Zasada świadomości- działania na świadomość rekreanta w celu przygotowania do samorealizacji

2. Zasada aktywności- prowadzi do zwiększonej aktywności. Aktywność uczestnika zajęć jest na miarę jego sukcesów.

3. Zasada poglądowości- ilustracja czynności ruchowych, wsparcie metody werbalnej.

4. Zasada systematyczności- określa zdrowotne i programowe potrzeby systematycznego uczestnictwa w aktywności ruchowej. Dobór zadań ruchowych od prostych do bardziej złożonych, od łatwych do trudniejszych od elementów znanych do nieznanych, od niewielkich obciążeń ruchowych do dużych wysiłków

5. Zasada dostępności- dopasowanie zadań do poziomu psychofizycznego i wydolności osobniczych oraz do posiadanych uzdolnień ruchowych rekreanta.

6. Zasada trwałości- powtarzanie czynności w celu doskonalenia czynności ruchowych

7. Zasada zdrowotności- korzyści zdrowotne

8. Zasada wszechstronności- działania, które obejmują cały organizm.

METODY DYDAKTYCZNE 26.02.2010

Metody dydaktyczne w rekreacji są to sposoby wykorzystania form i środków dydaktycznych, za pomocą których uczestnicy zajęć rekreacyjnych, opanowują przekazywaną wiedzę oraz zdobywają umiejętności i nawyki ruchowe.

Metody dydaktyczne można podzielić na:

1. METODY NAUCZANIA CZYNNOŚCI RUCHOWYCH

• Metody niespecyficzne- polegają na wykorzystaniu instrukcji słowno- pokazowej. Dzielą się na metody:

1. słowne- powinna w sposób jednoznaczny ukazać określone zadanie ruchowe stawiane przed uczestnikiem wraz z objaśnieniem i chronologią poszczególnych elementów

2. oglądowa- oparta jest na prezentacji czynności ruchowej w postaci wzorowego demonstrowania określonej czynności ruchowej, jak i powiązania zdolności abstrakcyjnego myślenia z praktycznym działaniem.

3. działania praktycznego- polega na opanowaniu umiejętności i nawyków oraz precyzyjnym wykonaniu zadania ruchowego.

• Metody specyficzne- stosowane są ze wzgl. na możliwość wyboru różnych środków treningowych, usprawniających proces nauczania zadania ruchowego, co przyśpiesza osiągnięcie zamierzonego celu. Dzielą się na metody:

1. syntetyczne (całościowa)-nauczanie ruchu w ramach określonej formy rekreacji w całości z zachowaniem zasadniczego schematu ruchu i jego pełniej struktury.

2. analityczna- polega na rozłożeniu całego zadania ruchowego na poszczególne elementy składowe

3. kompleksowa- daje możliwość równoczesnego lub naprzemiennego stosowania metody syntetycznej i analitycznej. Łatwe elementy uczy się metodą syntetyczną, trudniejsze- analityczną.

1. METODY KSZTAŁTOWANIA ZDOLNOŚCI MOTORYCZNYCH

1. metoda krótkotrwałych maksymalnych wysiłków

2. metoda wielokrotnych wysiłków- wykonywana jest do granicznego zmęczenia,

3. metody ciągłe- stosowane są głównie w celu kształcenia wytrzymałości, ponieważ polegają na długotrwałym wysiłku przy stosunkowo małym obciążeniu,

4. metody powtórzeniowe- powtarzanie ćwiczeń i jednakowej intensywności, zmienną liczbą powtórzeń, optymalnym czasem przerw wypoczynkowych,

5. metody zmienne- polegają na wykorzystaniu przemienności czasu trwania wysiłku i intensywności.

6. metody interwałowe- stała wielkość pracy, określona intensywność i liczba powtórzeń ćwiczenia oraz zmienny, ale zawsze określony czas niepełnych przerw wypoczynkowych,

7. metoda startowa- polega na doskonaleniu zdolności motorycznych poprzez stosowanie określonego systemu sprawdzianów i uczestnictwie w turniejach i zawodach pośrednich.

1. METODY WYCHWAWCZE- celem jest wychowanie do rekreacji rozumiane jako wszelkie zamierzone działanie wywołujące trwałe i pożądane zmiany w osobowości człowieka.

• metoda wpływu osobistego- wykorzystuje w oddziaływaniu takie postacie interakcji, jak: przykład osobisty, wysuwanie sugestii, perswazja, wyrażanie aprobaty i dezaprobaty

• metoda w pływu sytuacyjnego- polega na tym, że określone działania zmieniają układ stosunków między uczestnikami rekreacji oraz modyfikują obiektywne warunki ich rekreacyjnej działalności

• metoda wpływu społecznego- oparta na oddziaływaniu grup społecznych w określonych sytuacjach rekreacyjnych

• metoda kierowania samowychowaniem- wykorzystująca poziom wiedzy i umiejętności uczestnika do świadomego kierowania własnym działaniem rekreacyjnym

1. METODY ORGANIZOWANIA I PROWADZENIA ZAJĘĆ- stanowią najistotniejsze zadanie dydaktyczne w działalności rekreacji.

• tok- jest to ogólny schemat zbudowany z kilku następujących po sobie punktów. Na bazie toku konstruujemy konspekt i osnowę. Wyróżniamy: tok klasyczny (strzyżewski), tok oparty na grach i zabawach ruchowych i ćwiczeniach gimnastycznych, tok oparty na grze drużynowej, tok skróconych zajęć.

• osnowa- ogólny schemat postępowania na zajęciach. Osnowa mówi o cyklu tematycznym.

• konspekt- jest streszczeniem osnowy zajęć dydaktycznych. Dla potrzeb dydaktycznych przyjmuje się, że jest to rodzaj przygotowania instruktora w formie zapisu najistotniejszych fragmentów jednostki zajęć.

1. METODY SOCJOTECHNICZNE UPOWSZECHNIANIA REKREACJI:

• animacja- wywodzi się z łacińskiego słowa animo- ,,ożywiam” i oznacza zabawianie, ożywianie, a także zagrzewanie, podniecanie, zachęcanie.

• poradnictwo- ma za zadanie bezpośrednie lub pośrednie przekazywanie rad w zakresie rekreacji ruchowej, odpowiadających oczekiwanemu zapotrzebowaniu zainteresowanych.

05.03.2010 tok, osnowa, konspekt, animator.

Budowa konspektu wg Strzyżewskiego:

1. Część informacyjna- w której znajduje się między innymi: liczba uczestników, miejsce zajęć, temat zajęć, zadania usamodzielniające, zadania szczegółowe, psychomotoryczność, umiejętności, wiadomości, przyrządy i przybory,

2. Część właściwa czyli:

1. Zorganizowanie grupy i sprawdzenie grupy do zajęć,

2. Motywacja bądź nastawienie do zajęć,

3. Wszechstronna rozgrzewka,

4. Realizacja zadania głównego,

5. Uspokojenie organizmu,

6. Czynności organizacyjno- wychowawcze,

7. Nastawienie uczestników do samodzielnych działań na polu kultury fizycznej.

Najczęściej stosowany schemat osnowy:

1. Osnowa nr…..

2. Zadania główne….

3. Zadania szczegółowe….

4. Data i miejsce prowadzenia…..

5. Pomoce dydaktyczne……

6. Liczba i charakterystyka uczestników…..

7. Czas trwania……

Animator rekreacji:

- ,,animo”- ożywiam, - jednoczy, pozyskuje zwolenników ,,sportu dla wszystkich”, - upowszechnia różnorodne formy aktywności, nie tylko ruchowej, - przygotowuje uczestników zajęć do aktywnego spędzania czasu wolnego.

Cechy, które powinien posiadać animator rekreacji:

1. umiejętność kierowania ludźmi,

2. u…. motywowania,

3. u…. inspirowania,

4. u…. zmiany zachowania nie aprobowanych społecznie i wytworzenie nowych, kreatywnych zmian.

Zasady pracy animatora:

1. pracuje wśród ludzi, a nie nad ludźmi i nawet nie dla ludzi,

2. nie prowadzi, nie kieruje, nie uczy, nie szkodzi lecz pomaga, doradza, współdziała z ludźmi, zdając sobie sprawę z subtelnej różnicy między wychowaniem a narzucaniem.

Środki i formy rekreacji. 12.03.2010.

Środki dydaktyczne w rekreacji to obiekty, urządzenia, przyrządy, przybory oraz pomoce naukowe świadomie wykorzystywane do osiągnięcia celów rekreacji.

Formy rekreacji- sposoby organizacji i prowadzenia procesu działalności rekreacyjnej.

Formy rekreacji można podzielić na 3 składowe:

1. Strukturę organizacyjną aktywności ruchowej:

• Indywidualne formy rekreacji ruchowej- charakteryzuje duże zróżnicowanie programowe. Ich dobór uwarunkowany jest indywidualnymi potrzebami rekreacyjnymi. Dzielą się na 4 podgrupy:

1. formy o dominancie somatycznej- zabawy i gry rekreacyjne, sporty rekreacyjne, małe formy turystyki

2. formy o dominancie psychicznej- ćwiczenia relaksacyjne, dalekowschodnie systemy samorealizacji

3. formy rekreacji twórczej- zajęcia plastyczne, muzyczne, motoryzacyjne, fotograficzne

4. formy kulturalno- rozrywkowe- gry i zabawy świetlicowe, czytelnictwa, teatr, film.

• Formy zespołowej aktywności ruchowej

• Formy rekreacji rodzinnej- obejmują różnorodne ćwiczenia rodziców z dziećmi, uczestnictwo w aktywności ruchowej w domu, na terenie obiektów sportowo- rekreacyjnych

• Formy masowe- obejmują duże imprezy i festyny rekreacyjne, a także pokazy i widowiska sportowo- rekreacyjne.

1. Uwarunkowania czasoprzestrzenne można je podzielić na:

• Kryteria czasowe- prowadzenie zajęć w czasie przerw rekreacyjnych w pracy i w nauce, w czasie wolnym po pracy. Można je podzielić na:

1. formy okresowe- organizowane lub prowadzone jednorazowo lub cyklicznie, w celu rozwijania zapotrzebowań społecznych, popularyzowania i krzewienia określonych form rekreacji ruchowej,

2. systematyczne zajęcia- wymagają szczególnego dostosowania zaleceń metodycznych do celów i zadań długofalowych. Uczestnicy tych zajęć świadomie zmierzają od uzyskania określonych efektów rekreacyjnych.

• Kryterium przestrzenne dzielimy na:

1. uwarunkowania terenowe- organizowanie rekreacji ruchowej w miejscu zamieszkania, w szkole, w zakładzie pracy, w ośrodku wypoczynku urlopowego lub weekendowego,

2. uwarunkowania środowiskowe- środowisko przyrodnicze, ukształtowanie terenu, zamieszczenie wód, środowisko sztuczne otwarte- parki, stadiony, ścieżki zdrowia, zamknięte- sale gimnastyczne, hale sportowe, pływalnie.

1. Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć rekreacyjnych- dotyczą głównie sfery organizacyjnej i tylko w niewielkim zakresie dotyczą nauczania czynności ruchowych. Dzielimy ja na:

• Formy zabawowe, w tym:

1. klasyczne- zabawy ze śpiewem, zabawy orientacyjno- porządkowe, zabawy bieżne, skoczne, rzutne,

2. naśladowcze- mają za zadanie odtwarzanie znanych zjawisk związanych z przyrodą,

3. opowieści ruchowej- wykonywanie ruchów ilustrujących opowieść

• forma problemowo- zadaniowa- uczestnik ma za zadanie podjęcie szybkiej decyzji o przyjętej taktyce w stawianym problemie ruchowym

• forma ścisła- w tej formie czynność ruchowa jest precyzyjnie określona, ustawienie i jego zmiany, sposób posługiwania się przyborem nie pozostawiają żadnej dowolności,

• forma obwodowo- stacyjna- polega na wykonywaniu ćwiczeń o określonej dynamice ruchu i wyznaczonej ilości powtórzeń, na stacjach ćwiczeń zlokalizowanych na obwodzie,

• forma toru przeszkód- stosowana jest głównie w formie pomocniczej w kształtowaniu zdolności motorycznych, ma na celu uatrakcyjnienie zajęć i ich intensyfikację,

• forma improwizacji ruchowej- polega na dowolnym manipulowaniu odpowiednimi przyborami lub wykonywaniu dowolnych ruchów przy wykorzystaniu odpowiedniego podkładu muzycznego,

• forma sportowa- współzawodnictwa- wprowadzenie rywalizacji do zajęć rekreacyjnych wyzwala pozytywne emocje, jest czynnikiem mobilizującym i stymulującym, możliwość porównania się z innymi stanowi bodziec do lepszego wykonywania czynności ruchowych.

Podstawowe systemy rozgrywek, etapy przygotowania imprezy, sekcje specjalistyczne. 19.03.2010

Do najczęściej spotykanych i stosowanych systemów należą:

1. system ,,każdy z każdym”- należy do systemów uważanych za najbardziej sprawiedliwe ze względu na możliwość bezpośredniej konfrontacji wszystkich zawodników. Najbardziej czasochłonny, stosowany przy liczbie uczestników.

2. System pucharowy do jednej przegranej- stosowany przy dużej liczbie zawodników w imprezach krótkotrwałych, stosowany w rozgrywkach indywidualnych. Polega na tym, że zwycięzcy poszczególnych spotkań awansują do następnej rundy, natomiast przegrani odpadają z rozgrywek.

3. System pucharowy do dwóch przegranych- wyklucza prawdopodobieństwo przypadkowej przegranej, dając zawodnikowi po jednej porażce szansę na uzyskanie wysokiej lokaty. Umożliwia słabszym uczestnikom dalszy udział w rozgrywkach.

4. System ,,prawa- lewa”- polega na tym, że zawodnik przegrywający mecz w pierwotnej rundzie gra kolejny raz z graczem pokonanym również w tej samej fazie rozgrywek tworząc w ten sposób jakby drugi turniej. Nazwa systemu wzięła się stąd, że dodatkowa drabinka rysowana jest po lewej stronie pierwotnej drabinki pucharowej.

5. System mieszany- kombinacja systemu ,,każdy z każdym” i systemu pucharowego. Stosowany w imprezach o krótkim terminie rozgrywek, przy większej liczbie uczestników, których dzieli się na grupy. Zwycięzca z każdej grupy przystępuje do gry finałowej, w której można grać dalej różnymi systemami.

Etapy organizacji imprezy rekreacyjnej:

• Przygotowawczy: określenie celu, terminu, miejsca imprezy; nawiązanie kontaktów z przedstawicielami władz lokalnych, w miejscu gdzie ma być przeprowadzona impreza; opracowanie regulaminu imprezy; skonstruowanie szczegółowego programu minutowego; zaprojektowanie preliminarza; promocja imprezy; przygotowanie dekoracji miejsca imprezy; uzyskanie wsparcia finansowego

• Realizacyjny: konsekwentne realizowanie zadań wynikających z programu minutowego; przestrzeganie postanowień regulaminowych; prowadzenie punktów informacyjnych; podawanie bieżących informacji o przebiegi imprezy; czuwanie nad porządkiem; opieka nad zdrowiem uczestników,

• Likwidacyjno- sprawozdawczy: uporządkowanie miejsca, w którym przeprowadzono imprezę; skompletowanie dokumentacji; złożenie podziękowań władzom i sponsorom; podanie informacji o imprezie w radiu, TV; zorganizowanie spotkania organizatorów w celu omówienia całości imprezy.

Sekcje specjalistyczne niezbędne przy organizacji imprezy rekreacyjnej:

• Programowo- sportowa

• Techniczno- finansowa

• Organizacyjno- marketingowa

Zakres pracy sekcji programowo- sportowej:

1. Opracowanie programu i scenariusza imprezy

2. Przygotowanie regulaminu

3. Powołanie komisji sędziowskiej

4. Przeprowadzenie rozgrywek

5. Obliczanie wyników i punktacji końcowej

6. Opracowanie komunikatu

Zakres pracy sekcji techniczno- finansowej:

1. Przygotowanie i zabezpieczenie odpowiednich obiektów, urządzeń oraz sprzętu

2. Przygotowanie technicznej strony przekazu informacji ( wizualnej, dźwiękowej)

3. Opracowanie preliminarza imprezy

4. Gromadzenie środków finansowych

Zakres pracy sekcji organizacyjno- marketingowej:

1. Analiza środowiska

2. Przygotowanie oraz skierowanie do odbiorców materiałów informacyjnych i reklamowych

3. Promocja imprezy

4. Dekoracja miejsca imprezy

5. Zapewnienie informacji bieżącej spiker, wolontariusze

6. Zapewnienie opieki medycznej

7. Przygotowanie nagród i dyplomów

8. Organizowanie uroczystości otwarcia i zamknięcia imprezy.