Impreza rekreacyjna - widowisko, koncert lub zabawa, lub zawody sportowe organizowane dla wypoczynku, rozrywki oraz podwyższania umiejętności i zdolności psychofizycznych osób w niej uczestniczących. Jest to przedsięwzięcie dla dużej grupy odbiorców, jednorazowe lub cykliczne, w którym podstawowym środkiem działania programowego jest aktywność ruchowa oraz kulturalno-rozrywkowa. Występuje w niej pewien element współzawodnictwa, jednak inny niż w sporcie wyczynowym.
Najczęściej organizowanymi imprezami rekreacyjnymi są:
- Festyny - samodzielne imprezy rekreacyjne organizowane z okazji rocznic lub świąt dla osób w różnym wieku. Często mogą w nich brać udział całe rodziny. Organizowane są zarówno na wsi jak i w mieście, przez samorządy lokalne, zakład pracy, stowarzyszenie kultury fizycznej.
- Spartakiady - w tej imprezie rywalizacja stanowi dużą atrakcję dla uczestników. Organizowane dla osób o dobrej sprawności fizycznej. Często poprzedzane są eliminacjami. Przewiduje się w nich konkurencje zbiorowe i indywidualne.
- Ligi sportowo-rekreacyjne - cykl rozgrywek wzorowanych na rozgrywkach sportowych, prowadzonych bez konieczności przestrzegania zasad. Przepisy są zmieniane ze względu na wiek, płeć, poziom sprawności uczestników.
- Pokazy - mają charakter popularyzatorski, dobra okazja do zaprezentowania efektów ćwiczeń w określonej formie rekreacji. Często pokazom towarzyszą występy zespołów estradowych.
- Turnieje miast - szeroki zakres tematyczny, dają okazję do zaprezentowania się miastom biorącym udział. Duża rywalizacja (np. Toruń i Brzydgoszcz)
- Turnieje zabaw i gier - najpopularniejsza forma aktywności ruchowej. Celem jest zaspokojenie potrzeb ruchowo-emocjonalnych poprzez udział w zabawach czy grach terenowych. Mogą uczestniczyć wszyscy bez względu na wiek i sprawność fizyczną.
- Turnieje rycerskie - średniowieczna odmiana igrzysk, uprawiana przez klasę rycerską w celu podniesienia sprawności wojskowej. Pojedynki konne, rzuty do pierścieni, tarcz, strzelanie z kuszy i łuku.
Każda impreza rekreacyjna powinna umożliwić uczestnikom rozrywkę, wypoczynek, a także możliwość do polepszenia kondycji fizycznej.
Planowanie imprezy rekreacyjnej:
- operacyjne:
a) plany jednorazowe (harmonogramy, regulaminy, scenariusze, biznesplany, kosztorysy),
b) plany trwale obowiązujące (ogólne zasady obowiązujące w organizacji imprez rekreacyjnych, wytyczne i przepisy stowarzyszeń i organizacji, procedury obowiązujące na danych obiektach, przepisy p/poż, reguły działania współorganizatorów w ramach komisji specjalistycznych)
- strategiczne:
a) zwiększenie masowości kultury fizycznej przez całoroczne tworzenie imprez rekreacyjnych o określonym charakterze
b) upowszechnianie imprez organizowanych cyklicznie, np. latem, zimą
c) wprowadzenie cyklu imprez preferujących określoną formę aktywności ruchowej
Zasady planowania imprezy rekreacyjnej:
- celowości - uświadomienie ogólnych celów, które prowadzą do celu nadrzędnego,
- wykonalności - określenie największego prawdopodobieństwa, że impreza się uda
- wewnętrznej zgodności - plan musi być konsekwentny i nie może mieć sprzeczności
- przejrzystości strukturalnej - plan musi być komunikatywny i łatwy w odczytaniu
- rzetelności - plan musi uwzględniać stan wiedzy, którą trzeba zastosować podczas jego realizacji
- ograniczonej szczegółowości - ani zbyt ogólny, ani zbyt szczegółowy
- wielowariantowości - dokonywanie zmian w razie potrzeby w trakcie realizacji planu
- prekluzyjności - konkretne terminy czasowe i odpowiedzialne osoby za realizację planu
- ekonomiczności i kompleksowości - całość zadań programu, niskie koszty, osiąganie zamierzonych celów
Fazy org impr. rekr:
- przygotowawcza
- organizacyjna
- realizacyjna
- końcowa
Przygotowawcza - określenie: czy jest możliwe przeprowadzenie imprezy? Jaki jest cel i zakres? Kto weźmie w niej udział? Z kim współpracować? Czyja zgoda jest wymagana?
Organizacyjna - zaczyna się od posiedzenia komitetu organizacyjnego. Opracowanie regulaminów konkurencji (zasady uczestnictwa, system wyłaniania zwycięzcy, przygotowanie komunikatów itp.), zabieganie o napływ środków finansowych, pozyskanie sponsorów, wytyczenie środków na zakup sprzętów, przyborów i pomocy, przygotowanie programu promocji imprezy wśród potencjalnych uczestników, przewidzenie ilu będzie uczestników, przygotowanie ceremoniału otwarcia imprezy, wręczenia nagród itp.
Realizacyjna - wszelkie działania umożliwiające sprawne przeprowadzenie imprezy. Ważną rolę pełni spiker, który ma kontakt z publicznością, informuje, ogłasza itp. Musi doskonale znać program imprezy.
Końcowa - polega na przekazaniu informacji o przeprowadzonej imprezie w środkach masowego przekazu.
Regulamin imprezy rekreacyjnej powinien zawierać:
Nazwę i cel główny
Termin i miejsce
Nazwę organizatora
Informacje o sponsorach
Program imprezy
Zasady i warunki uczestnictwa
Informacje o eliminacjach
Informacje o sposobie ogłaszania wyników
Informacje na temat programu kulturalno-rozrywkowego
Sprawy różne
Zabawy i gry ruchowe są podstawowym środkiem wychowania fizycznego. W ich toku podnosi się wydolność wielu układów i narządów. Wspomagają rozwój zdolności motorycznych: siły, mocy, zręczności i wytrzymałości. Są zbliżone do sportu dzięki elementom współzawodnictwa. Gra - czynność o ustalonych zasadach, w której udział bierze zwykle kilka osób (rzadziej jedna). Od innych rozrywek grę oddziela istnienie ścisłego zbioru zasad gry, od innych skodyfikowanych czynności jej rozrywkowy charakter. W grze obowiązują reguły, jasno określone, ustalone z góry. Określają one to, co obowiązuje każdego kto przystępuje do gry. Każdy musi się im podporządkować.
Wygrywanie to okazywanie własnej przewagi w wyniku konkretnej gry. Wygrywa się nie tylko grę, ale uznanie i zaszczyt. Stawką może być puchar, medal, dyplom, pieniądze, ale także sława, honor, chwała.
Rodzaje gier:
- gry jako zabawa w coś - np. w koty i myszy, w policjantów i złodziei
- gry prowadzone w zmyślonym świecie
- gry wyłącznie dla przyjemności, bez rywalizacji
- gry strategiczne
- gry hazardowe i losowe
- gry z naśladowaniem
- gry oszołamiające, podniecające
Gry stanowią naturalny czynnik pobudzający i regulujący aktywność ruchową, nie dopuszczając do przemęczenia i dając poczucie przyjemności z ćwiczeń fizycznych.
Gry z osobami starszymi:
- muszą być łatwe i proste do nauczenia
- unikać przeciążeń serca i kontuzji
- upraszczać reguły gry
- bez niechcianych widzów co by się dziadki nie wstydzili
- unikać nadmiernych emocji u ludzi z chorobą nadciśnieniową
Motywy gier dla niepełnosprawnych:
- potrzeba usprawnienia ruchowego
- potrzeba aktywności ruchowej
- potrzeba działania
- możliwość kontaktów towarzyskich
- kontakt z przyrodą
Zajęcia z dziećmi - odbywają się w czasie wolnym. Dzieci powinny poznać wiele możliwości aktywnego wypoczynku, ważne jest przyzwyczajenie dzieci do samodzielnego organizowania sobie zajęć w czasie wolnym. Ważne jest traktowanie wszystkich dzieci jednakowo, bez wyróżnień. Większość zabaw powinna odbywać się przy muzyce. Zabawy i gry ruchowe trzeba dostosować do możliwości sprawnościowych i wydolnościowych dzieci. Istotną sprawą jest nagradzanie dzieci. Trzeba wyróżnić wszystkich uczestników zabawy. Zwycięzcy otrzymują nagrody a wszyscy inni upominki za udział.
Zajęcia z młodzieżą - w tworzeniu zajęć z młodzieżą istotne jest aby wprowadzić elementy rywalizacji. Ważne jest stworzenie warunków, które dają wrażenie dorosłości. W działalności rekreacyjnej dobrze przyjmuje się model łączenia imprezy rekreacyjnej z formami sportowymi (np. zawody zakończone koncertem, zabawą)
Zajęcia z dorosłymi - należy wykorzystać umiejętności specyficzne dla obu płci, mieszanie ich, np. facet obiera ziemniaki na czas a kobieta czyta na głos jakąś gazetę sportową. Dużym urozmaiceniem np. wieczorów tanecznych czy ognisk są gry i zabawy (od najmniej skomplikowanych do najbardziej).
Zajęcia z zespołami rodzinnymi - w zajęciach kulturalno-rozrywkowych rodzice powinni być współuczestnikami zabawy, mogą pełnić funkcje opiekuńcze. Jeśli w imprezie bierze udział kilka rodzin dobrym pomysłem jest „mieszanie” uczestników między sobą. Umożliwia to integrację i udział wszystkim w zabawie. Niektóre konkurencje mogą być prowadzone wg płci, np. ojcowie z synami, matki z córkami. Formy zajęć muszą być przystępne zarówno dla dzieci jak i dorosłych.
Zabawy ze śpiewem - dobre dla dzieci w wieku 3-8 lat. Wpływają korzystnie na umuzykalnienie dzieci, kształtowanie poczucia rytmu i koordynacji ruchowej, kształtowanie prawidłowej postawy ciała. Sprzyjają dobremu nastrojowi, odprężają psychicznie, każą zapomnieć o kłopotach
Zabawy orientacyjno-porządkowe - zwykle stosowane w grupach dzieci najmłodszych. Umożliwiają opanowanie umówionych znaków i sygnałów, a dzięki temu porozumiewaniu się z grupą bez słów. Ruch wykonywany podczas tych zabaw jest szybki i precyzyjny, wymagający skupienia uwagi. Kształtuje szybką i celową reakcję, spostrzegawczość, precyzyjność, kojarzenie.
Zabawy na czworakach - podobnie, dla najmłodszych dzieci. Kształtują postawę ciała, sprzyjają prawidłowemu kształtowaniu się krzywizn kręgosłupa. Wzmacniają aparat kostno-stawowo-więzadłowy oraz kształtowanie motoryki.
Zabawy i gry bieżne - wypełniając przerwy międzylekcyjne skutecznie przeciwdziałają przymusowemu bezruchowi. Wpływają na kształtowanie zdolności motorycznych takich jak szybkość, wytrzymałość, zręczność i zwinność. Mogą być stosowane w różnych okresach życia człowieka. Wpływają na kształtowanie cech charakteru - ambicji, wytrwałości, współdziałania w zespole.
Zabawy i gry rzutne - do nich potrzebne jest dobre przygotowanie. Umożliwiają kształtowanie i doskonalenie umiejętności utylitarnych oraz cech motoryki - siły i szybkości. Rozwijanie tej cechy możliwe jest podczas wykonywania rzutu z rozbiegu. Szybki bieg służy podniesieniu wyniku w rzucie. Rzuty z rozbiegu sprawiają dużo trudności ludziom w każdej kategorii wiekowej. Rzuty do celu sprzyjają kształtowaniu koordynacji wzrokowo ruchowej oraz umiejętności skupiania uwagi i koncentracji.
Zabawy i gry skoczne - cechą char. jest wykonywanie ruchów pozwalającym oderwać ciało od podłoża. Są to: podskoki, wyskoki, zeskoki, przeskoki, doskoki itp. Rozwijają wiarę w siebie, odwagę, zwinność, zręczność, moc i siłę, a połączone z biegiem - szybkość. Podobnie jak gry i zabawy rzutne, kształtują koordynację ruchową. Sprzyjają wzmacnianiu stawów kończyn dolnych, głównie kolanowych i skokowych szczególnie u dzieci i młodzieży.
Zabawy i gry kopne - szczególnie dobre dla chłopców i mężczyzn. Sprzyja doskonaleniu kończyn dolnych, zręczności, siły, szybkości, równowagi. Kopanie piłki, kamienia, czegokolwiek, żonglowanie piłką.