W analizie czasowej w szczególności stosuje się metody uproszczone, gdzie możemy wyróżnić:
- różnicę nazywaną zmianą stanu absolutną lub bezwzględną, gdzie od wielkości w okresie badanym odejmujemy wielkość w okresie bazowym;
- przyrost nazywany tempem zmian lub zmianą względną, gdzie obliczamy iloraz różnicy do wielkości w okresie bazowym;
- dynamikę gdzie obliczamy iloraz wielkości w okresie badanym do wielkości w okresie bazowym.
| 2009 rok | 2010 rok | Różnica | Przyrost | Dynamika |
|---|---|---|---|---|
| Okres bazowy (podstawowy) | Okres badany (bieżący) | |||
| 1 | 2 | 3=2-1 | 4=3/1 (%) | 5=2/1 (%) |
| 40 000 | 48 000 | 8 000 | 20 % | 120 % |
| 40 000 | 34 000 | -6 000 | -15 % | 85 % |
Jeżeli wskaźnik dynamiki (dla przyrostu wartością graniczną będzie 0) jest:
- wyższy od 100% to dana wielkość z okresu na okres rośnie,
- równa 100% to dana wielkość zmienia się,
- niższa od 100% to dana wielkość z okresu na okres maleje.
Im wyższa jest wartość wskaźnika dynamiki, tym silniej rośnie dana wielkość, natomiast im niższa, tym szybciej spada.
Przykład
Wskaźniki dynamiki wyliczone dla aktywów trwałych w poszczególnych latach
| 2008 | 2009 | 2010 |
|---|---|---|
| 155% | 130% | 110% |
Interpretacja: W analizowanym okresie możemy zaobserwować wzrost aktywów trwałych, który z roku na rok jest coraz słabszy.
Przykład
Wskaźnik dynamiki wyliczone dla aktywów trwałych w poszczególnych latach były nst.
| 2008 | 2009 | 2010 |
|---|---|---|
| 155% | 160% | 170% |
Interpretacja: W analizowanym okresie możemy zaobserwować wzrost aktywów trwałych, który z roku na rok jest coraz silniejszy.
Przykład:
Wskaźniki dynamiki wyliczone dla aktywów trwałych w poszczególnych latach były nast.:
| 2008 | 2009 | 2010 |
|---|---|---|
| 75% | 60% | 57% |
Interpretacja: w analizowanym okresie możemy zaobserwować spadek aktywów trwałych, który z roku na rok jest coraz silniejszy.
Sporządzanie rachunku przepływów pieniężnych metodą pośrednią
W metodzie pośredniej sporządzania rachunku przepływów pieniężnych za punkt wyjścia przyjmuje się na wynik finansowy, a więc wielkość ustaloną według zasady memoriałowej, zaś następnie dokonuje się korekt wyniku, aby go doprowadzić do tzw. „wyniku kasowego”.
Korekty polegają głównie na:
- wyłączeniu pozycji niepieniężnych (np. amortyzacji, zmiany stanu rezerw, wyniku na działalności inwestycyjnej),
- wyłączeniu przychodów i kosztów wpływających na wynik finansowy, ujmowany w działalności operacyjnej, a związane są z działalnością inwestycyjną lub finansową (np. zapłacone odsetki od kredytów, otrzymane dywidendy, otrzymane odsetki z tytułu udzielonych pożyczek, nabytych dłużnych papierów wartościowych)
- uwzględnieniu zmian stanu aktywów obrotowych (zapasów, należności, rozliczeń międzyokresowych) oraz krótkoterminowych zobowiązań związanych z działalnością operacyjną.
Wytyczne co do zakresu i wymogów sporządzania rachunku przepływów pieniężnych :
Ustawa o rachunkowości- w szczególności art. 48b, gdzie określono co rozumiemy przez działalność operacyjną, inwestycyjną i finansową oraz załącznik nr 1 do ustawy, gdzie umieszczono „wzór” rachunku przepływów pieniężnych.
Krajowy Standard Rachunkowości (KSR) nr 1” Rachunek przepływów pieniężnych”, który stanowi uzupełnienie zapisów ustawy o rachunkowości, w praktyce jednak jest bardzo dokładnym przewodnikiem po rachunku przepływów pieniężnych.
Międzynarodowy Standard Rachunkowości (MSR) nr 7 „Rachunek przepływów pieniężnych”, który jednak – z uwagi na to, iż istnieje standard krajowy- nie może być stosowany przez większość polskich firm; mogą go stosować jedynie podmioty, które stosują MSR-y jako swoje podstawowe zasady rachunkowości.
Krajowy Standard Rachunkowości nr1:
Działalność operacyjna- jest to podstawowy rodzaj działalności jednostki oraz inne rodzaje działalności, nie zaliczone do działalności inwestycyjnej (lokacyjnej) lub finansowej;
Działalność inwestycyjna (lokacyjna)- jest to działalność, której przedmiotem jest zakup lub sprzedaż rzeczowych aktywów trwałych (środków trwałych, środków trwałych w budowie), wartości niematerialnych i prawnych, długoterminowych inwestycji i krótkoterminowych aktywów finansowych (z wyjątkiem środków pieniężnych i ich ekwiwalentów) oraz związane z tym pieniężne koszty i korzyści, z wyjątkiem dotyczących podatku dochodowego;
Działalność finansowa- jest to działalność, której przedmiotem jest pozaoperacyjne pozyskiwanie źródeł finansowania lub ich spłata oraz związane z tym pieniężne koszty i korzyści, z wyjątkiem dotyczących podatku dochodowego. Wystąpienie przepływów pieniężnych w działalności finansowej powoduje zmiany rozmiarów i relacji kapitału (funduszu) własnego i zadłużenia finansowego jednostki ( jeżeli jednostka korzysta z obcych źródeł finansowania).
Co składa się na rachunek przepływów pieniężnych?
Rachunek przepływów pieniężnych składa się z 3 podstawowych grup:
(A) przepływ środków pieniężnych z działalności operacyjnej,
(B) przepływ środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej,
(C) przepływ środków pieniężnych z działalności finansowej.
Suma grup A, B, C pozwala ustalić przepływy pieniężne netto (D)
Przykład
Przepływ środków pieniężnych z działalności operacyjnej (+) 4 000
Przepływ środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej (+) 200
Przepływ środków pieniężnych z działalności finansowej (-) 700
Przepływy pieniężne netto 3 500 (+)
| Rodzaje strumieni | Przypadki |
|---|---|
| 1 | |
| Operacyjny | + |
| Inwestycyjny | + |
| Finansowy | + |
Tabela- RPP analiza wstępna
Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej
Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej
Przepływy pieniężne z działalności finansowej
Przepływy pieniężne netto
Przypadki
Środki pieniężne na początek okresu
Środki pieniężna na koniec okresu
Analiza wskaźnikowa ruchu przepływów pieniężnych jest rozwinięciem wstępnej analizy rachunku przepływów pieniężnych. Wskaźniki liczone na bazie rachunku przepływów pieniężnych najczęściej dzieli się na trzy grupy:
Wskaźnik struktury przepływów środków pieniężnych,
Wskaźnik wystarczalności gotówkowej,
Wskaźnik wydajności gotówkowej.
Wskaźniki struktury przepływów środków pieniężnych nawiązują do analizy wstępnej sprawozdania finansowego, mają charakter ogólny i rozpoznawczy.
Pozwalają dowiedzieć się jaka część wypracowanych przez jednostkę środków pieniężnych pochodzi z podstawowej działalności, jaki jest udział zysku netto w działalności operacyjnej spółki oraz w jakim stopniu, jeżeli w ogóle, działalność inwestycyjna jest finansowana ze środków działalności operacyjnej i finansowej.
Wskaźnik udziału zysku netto w środkach pieniężnych netto z działalności operacyjnej:
$$\frac{\text{zysk\ netto}}{srodki\ pieniezne\ netto\ z\ dzialalnosic\ operacyjnej}$$
Wskaźnik ten informuje o strukturze wpływów pieniężnych z działalności operacyjnej. Pokazuje relacje wyniku memoriałowego do kasowego i jest jednym z istotniejszych wskaźników Cash flow. Im wyższa wartość tego wskaźnika, tym lepiej zysk netto odzwierciedla rzeczywistą nadwyżkę wygospodarowaną przez przedsiębiorstwo.
Wskaźnik zdolności wypracowania środków pieniężnych netto z działalności operacyjnej:
$$\frac{srodki\ pieniezne\ z\ dzialalnosci\ operacyjnej\ }{srodki\ pieniezne\ netto}$$
Wskaźnik ten pokazuje jaka część wypracowanych przez jednostkę środków pieniężnych pochodzi z podstawowej działalności. Podobny wskaźnik można obliczyć dla pozostałych dwóch grup w przepływach, wtedy uzyskane wartości pokażą nam, jak ważna jest dana grupa.
Na podstawie wyliczeń, można wywnioskować, że spółka miała najwyższą zdolność do generowania przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej/ inwestycyjnej / finansowej, zatem była to najważniejsza grupa rachunku przepływów pieniężnych.
Wskaźnik finansowania działalności inwestycyjnej
$$\frac{srodki\ pieniezne\ netto\ z\ dzialalnosci\ inwestycyjnej}{srodki\ pieniezne\ netto\ z\ dzialalnosci\ operacyjnej\ i\ finansowej}$$
Wskaźnik ten pokazuje w jakim stopniu działalność inwestycyjna jest finansowana ze środków działalności operacyjnej i finansowej.
Wskaźnik poniżej jedynki informuje nas o pełnym pokryciu inwestycji przez przychody z innych źródeł.
Spółka z długo utrzymującym się wskaźnikiem poniżej jedynki jest uważana za bezpieczną i dobrze rokującą na przyszłość. Wskaźnik powyżej jedynki świadczy o tym, że bieżąca działalność inwestycyjna jest pokrywana z wcześniej zgromadzonych środków
Warto sprawdzić, jaką część wydatków stanowią wydatki inwestycyjne i policzyć wskaźnik pokrycia wydatków inwestycyjnych:
$$\frac{s\text{rodki}\ \text{pieni}ez\text{ne}\ \text{netto}\ z\ \text{dzia}l\text{alno}s\text{ci}\ \text{operacyjnej}}{\text{wydatki}\ \text{inwestycyjne}}$$
Wskaźniki wystarczalności gotówkowej informują, czy generowana w działalności podstawowej gotówka jest odpowiednio duża w relacji do różnych wydatków i zobowiązań przedsiębiorstwa ( tzn. czy starczy nam gotówki z działalności operacyjnej)
Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów ogółem:
$$\frac{s\text{rodki}\ \text{pieni}ez\text{ne}\ \text{net}\text{to}\ z\ \text{dzia}l\text{alno}s\text{ci}\ \text{operacyjnej}}{\text{zobowi}a\text{zania}\ \text{og}ol\text{em}}$$
Stosowany jest do określenia kwoty gotówki dostępnej w celu zapłaty stałych zobowiązań. Jeżeli wartość wskaźnika przekracza w znacznym stopniu 1 oznacza to, że posiadana gotówka wystarcza nie tylko na pokrycie istniejącego zadłużenia, ale również na ewentualne zaciągnięcie dalszych zobowiązań. Odwrotność tego wskaźnika da wielkość wskazującą na to, po jak długim czasie przedsiębiorstwo z gromadzonej gotówki byłoby w stanie uregulować swoje zobowiązania.
Wskaźnik wystarczalności gotówkowej na spłatę długów długoterminowych:
$$\frac{srodki\ pieniezne\ netto\ z\ dzialalnosci\ operacyjnej}{zobowiazania\ dlugoterminowe}$$
Dynamiczny wskaźnik płynności:
$$\frac{srodki\ pieniezne\ netto\ z\ dzialalnosci\ operacyjnej}{zobowiazania\ krotkoterminowe}$$
Informuje o zdolności firmy do spłacania bieżących zobowiązań. Od niego zależy czy, w terminie wypłacane jest wynagrodzenie pracownikom, zobowiązania dostawcom za dobra i usługi itp. Gdyby przedsiębiorstwo wykazywało zysk, ale nie miało zdolności do spłaty krótkoterminowych zobowiązań zmuszone jest ono do ogłoszenia upadłości. Brak płynności finansowej nie pozwala firmie dalej prosperować, gdyż brak jest środków na wywiązywanie się z umów.
Wskaźnik udziału amortyzacji w przyroście gotówki:
$$\frac{\text{amortyzacja}}{srodki\ pieniezne\ netto\ z\ dzialalnosci\ operacyjnej}$$
Informuje o udziale amortyzacji jako elemencie kształtującym przyrost gotówki netto z działalności operacyjnej. Wysoki poziom tego wskaźnika lub jego rosnąca tendencja jest zjawiskiem negatywnym w długiej perspektywie. Amortyzacja przeznaczona jest bowiem na odtworzenie zużytego majątku przedsiębiorstwa. Wykorzystanie jej na spłatę zobowiązań lub wypłatę dywidendy może zagrozić długoterminowej działalności przedsiębiorstwa.
Wskaźnik wydajności i jakości pieniężnej bazują na operacyjnych przepływach pieniężnych netto. Obrazują, w jakiej relacji pozostaje gotówka operacyjna do przychodów, zysku i majątku.
Wykorzystując wskaźniki wydajności gotówkowej do oceny pozycji finansowej przedsiębiorstwa, trzeba pamiętać, że pożądanym kierunkiem zmian jest wzrost ich poziomu w czasie.
Porównując te wskaźniki z konkurencją, możemy określić naszą pozycję rynkową.
Wskaźnik pieniężnej wydajności sprzedaży:
$$\frac{operacyjne\ przeplywy\ pieniezne\ netto}{\text{przychody\ ze\ sprz}edazy}$$
Wskaźnik pokazuje jaką część przychodów ze sprzedaży przedsiębiorstwo zainkasowało w postaci realnej gotówki.
Licznik dodatni, mianownik dodatni (wariant pozytywny)
Licznik ujemny, mianownik dodatni (wariant negatywny)
Spółka osiąga przychody, ale nie inkasuje ich w postaci realnej gotówki (ryzyko zatorów płatnościowych)
Wskaźnik pieniężnej wydajności sprzedaży
$$\frac{wplywy\ pieniezne\ ze\ sprzedazy}{przychody\ ze\ sprzedazy}$$
Wpływy pieniężne ze sprzedaży = należności z tyt. Dostaw i usług na początku roku ( z poprzedniego roku)
+ przychody ze sprzedaży ( z roku bieżącego)
- należności z tyt. Dostaw i usług na koniec roku ( z roku bieżącego)
Pokazuje jak efektywnie firma zmienia należności w realną gotówkę.
Wskaźnik wydajności podstawowej działalności operacyjnej:
$$\frac{\left( \mathbf{+ , -} \right)operacyjne\ przeplywy\ pieniezne\ netto}{\text{zysk\ }\left( \text{strata} \right)ze\ sprzedazy\ (RZiS)}$$
Wskaźnik ten pozwala na zniwelowanie zniekształceń spowodowanych przez pozostałe przychody operacyjne.
Licznik dodatni, mianownik dodatni ( wariant pozytywny)
Licznik dodatni, mianownik ujemny (wariant negatywny) Spółka może mieć dodatnie przepływy pieniężne z działalności operacyjnej np. amortyzacja, ale wykazuje stratę z podstawowej działalności operacyjnej.
Licznik ujemny, mianownik dodatni (wariant negatywny) Pomimo, że jest generowany zysk z działalności operacyjnej, przedsiębiorstwo może mieć problemy z płynnością finansową.
Licznik ujemny, mianownik ujemny (wariant najgorszy).
Wskaźnik pieniężnej wydajności aktywów:
$$\frac{operacyjne\ przeplywy\ pieniezne\ netto}{aktywa\ ogolem}$$
Wskaźnik pieniężnej wydajności aktywów trwałych (stałych):
$$\frac{operacyjne\ przeplywy\ pieniezne\ n\text{etto}}{aktywa\ trwale\ (stale)}$$
Wskaźnik pieniężnej wydajności aktywów obrotowych (bieżących):
$$\frac{operacyjne\ przeplywy\ pieniezne\ netto}{aktywa\ obrotowe\ (biezace)}$$
Informuje ile gotówki jest generowane przez jednostkę majątku. Im wyższa jest wartość tego wskaźnika, tym lepiej.
Licznik dodatni, mianownik dodatni- wariant pozytywny, ale tylko w momencie, gdy jego wartość sukcesywnie się zwiększa
30.11.2013
Analiza płynności
Posiadanie i utrzymanie płynności finansowej jest jednym z podstawowych celów każdego przedsiębiorstwa.
Płynność finansowa może być analizowana:
- w krótkim okresie jest to zdolność przedsiębiorstwa do przekształcania aktywów w środki pieniężne
I regulowanie terminowo zobowiązań bieżących, powszechnie nazywana płynnością.
Płynność jest ot zdolność przedsiębiorstwa do regulowania zobowiązań
- w długim okresie jest to zdolność do pokrycia łącznych długów posiadanym majątkiem, powszechnie nazywana wypłacalnością.
Wypłacalność jest to zdolność do pokrycia wszystkich swoich długów całym swoim majątkiem.
Analiza statyczna płynności finansowej opiera się na trzech wskaźnikach płynności: natychmiastowym, szybkim i bieżącym.
Głównym celem kapitału pracującego jest zabezpieczenie krótkookresowej płynności finansowej ( płynność w przedsiębiorstwie). Kapitał pracujący ma być optymalny!. ( może być + bądź -, a nawet 0 ale tylko chwilowo!, nie może być za wysoki ani za niski)
Głównym celem oceny poziomu kapitału pracującego w przedsiębiorstwie jest utrzymanie optymalnej wielkości aktywów bieżących, po to, aby z jednej strony przedsiębiorstwo miało zdolność terminowego regulowania zobowiązań, a z drugiej możliwość zwiększenia swojej zyskowności poprzez inwestycje nadwyżki aktywów.
Kapitał pracujący nazywany jest inaczej kapitałem obrotowym netto, jest to część kapitału stałego, która finansuje aktywa bieżące.
Ocena poziomu kapitału pracującego
Analizę kapitału pracującego wykorzystuje się:
- w krótkim okresie do oceny zmian płynności,
- w długim okresie do oceny zmian w długoterminowym potencjale finansowym.
Niewłaściwe zarządzanie kapitałem pracującym może doprowadzić do upadłości przedsiębiorstwa, natomiast właściwe zarządzanie spowoduje wzrost efektywności działania, co przełoży się na wyższą dochodowość i konkurencyjność przedsiębiorstwa.
Zgodnie z podejściem majątkowym:
Kapitał pracujący= aktywa bieżące – zobowiązania bieżące
Zgodnie z podejściem kapitałowym:
Kapitał pracujący= kapitał stały- aktywa stałe
Notatki wykres.
W przedsiębiorstwach handlowych, może być kapitał pracujący obcy.
W przedsiębiorstwach usługowych i produkcyjnych kapitał pracujący zwykle jest dodatni.
Niski poziom kapitału pracującego
Jest bardziej ryzykowny. Grozi utratą płynności
Istnieje ryzyko niespłacania zobowiązań…..
Poziom rośnie, poprzez
Upłynnienie środków zbędnych
Likwidację środków zużytych
Ograniczenie inwestycji wiążących środki własne na długi okres
Pozostawienie zysku w przedsiębiorstwie
Emisja akcji
Zwiększenie zobowiązań długoterminowych
Poziom maleje poprzez
Dokonywanie zakupów inwestycyjnych
W środki trwałe
W aktywa finansowe
W wartości niematerialne i prawne
Umorzenie akcji
Pokrycie strat kapitałem zapasowym
Spłatę zadłużenia długoterminowego
Zapotrzebowanie na kapitał pracujący
Zależy od:
Długości cyklu operacyjnego (im dłuższy cykl tym większe zapotrzebowanie)
Szybkości krążenia środków obrotowych (im szybciej środki obrotowe nam krążą tym mniejsze zapotrzebowanie)
Sytuacji rynkowej firmy (dobrze postrzegani na zewnątrz, zapotrzebowanie mniejsze; jeżeli walczymy to mamy większe zapotrzebowanie)
Terminu spłaty należności kontrahentów (im szybciej regulowane należności tym mniejsze zapotrzebowanie)
Terminu spłaty naszych zobowiązań (im dłuższy tym mniej potrzebujemy, im szybciej spłacamy tym więcej potrzebujemy)
Popytu na nasz produkt (popyt duży, nie potrzebujemy dużo mniejsze zapotrzebowanie)
Zwiększenie możliwości produkcyjnych ( gdy zwiększamy możliwości to zapotrzebowanie będzie wyższe)
Strategie zarządzania kapitałem pracującym
Płynność czy zysk?
Strategia konserwatywna czy agresywna.
Strategia Agresywna
Stosunkowo niski stan aktywów obrotowych ( niski stan zapasów, środków pieniężnych, restrykcyjna polityka kredytowania odbiorców)
Wysoki stopień wykorzystania zobowiązań krótkoterminowych w finansowaniu działalności przedsiębiorstwa
Niski w stosunku do branży poziom kapitału obrotowego netto
Zwiększone ryzyko utraty sprzedaży (niskie stany zapasów, restrykcyjna polityka kredytu kupieckiego)
Zwiększone ryzyko utraty płynności
Zwiększona możliwość korzystania z dźwigni finansowej i osłony podatkowej, zazwyczaj wyższa rentowność kapitału własnego
Zazwyczaj niższe koszty finansowe aktywów obrotowych.
Cechy charakterystyczne:
Wysoki poziom zobowiązań bieżących
Niski poziom aktywów bieżących
Strategia konserwatywna
Stosunkowo wysoki stan aktywów obrotowych ( wysoki stan środków pieniężnych, zapasów, polityka kredytowa odbiorców)
Niewielkie wykorzystanie kredytów krótkoterminowych
Wysoki w stosunku do branży poziom kapitału obrotowego netto
Sprzyja maksymalizacji wielkości sprzedaży
Ogranicza ryzyko utraty płynności
Zmniejsza możliwości korzystania z dźwigni finansowej i osłony podatkowej, zazwyczaj niższa rentowność kapitału własnego
Zazwyczaj wyższe koszty finansowania aktywów obrotowych.
Cechy charakterystyczne:
Wysoki poziom aktywów bieżących
Niski poziom pasywów bieżących
Wysoka płynność przedsiębiorstwa
Strategia umiarkowana
Cechy charakterystyczne:
Strategia pośrednia:
Stała część majątku obrotowego kapitały długo
Bieżące zapotrzebowanie- zobowiązania krótko.
Wskaźnik płynności