POZYTYWISTYCZNA A NIEPOZYTYWISTYCZNA INTERPRETACJA KONCEPCJI PAŃSTWA. PRAWA

Koncepcja Pozytywistyczna

1) samoistnym źródłem prawa są wyłącznie normy prawne zawarte w oficjalnych tekstach prawnych,

2) norma prawna może być uchylona wyłącznie przez inną normę" -,prawną (klauzulę derogacyjną) lub przez zastos reguł kolizyjnych,

1. obowiązek posłuszeństwa wobec prawa ma charakter bezwzględny- akty cywilnego nieposłuszeństwa oraz urzędowego odstępstwa od reguł nie są dopuszczalne.

Niepozytywistyczna interpretacja- wszystkie koncepcje, które spełniają przynajmniej jeden z trzech warunków:

1) samoistnym źródłem prawa mogą być nie tylko reguły zawarte w oficjalnych tekstach prawnych, ale w określonych okolicznościach także reguły pozatekstowe,

2) normy prawne mogą stracić moc obowiązującą również w razie konfliktu z regułami pozatekstowymi,

3) obowiązek posłuszeństwa wobec prawa nie jest ani bezwzględny, ani bezwarunkowy i w pewnych okolicznościach akty cywilnego nieposłuszeństwa oraz urzędowego odstępstwa od reguł są dopuszczalne.

Uważają oni, że pewne zasady i reguły są immanentnym składnikiem każdego systemu prawa bez względu na to, czy oficjalne teksty prawne powołują się na nie.

Reguły i zasady, które stanowią fundament każdego wolnego społeczeństwa, które respektuje podstawowe zasady ustroju liberalno-demokratycznego:

— równość wobec prawa,

— zakaz dyskryminacji mniejszości,

— wolność słowa i zrzeszania się,

— zakaz wywłaszczania z własności bez odszkodowania,

— prawo do sądu oraz niezawisłość sądów, rzetelność i uczciwość procedur prawnych,

— domniemanie niewinności,

— zakaz podejmowania takich decyzji które grożą katastrofą ekonom, ekolog, zagładą określonych gatunków biolog czy szczególnie cennych dóbr kultury

Niepozytywistyczna koncepcja derogacji - lex iniustissima non est lex.

Niepozytywiści nie twierdzą, iż każdy przypadek niezgodności prawa z normami moralnymi lub zasadami racjonalnego postępowania wywołuje skutek derogacyjny.- powstaje tylko wtedy, gdy rzeczowa niezgodność ma charakter rażący a nawet wyjątkowo rażący-

sens formuły Radbrucha: „Konflikt między sprawiedliwością i pewnością prawa należy rozwiązać w ten sposób, że pozytywne prawo ma i pierwszeństwo także wtedy, gdy jest treściowo niesłuszne lub niecelowe, chyba że sprzeczność pozytywnej ustawy ze sprawiedliwością osiągnęła na tyle nie dającą się znieść miarę, że ustawa jako niegodziwe prawo musi ustąpić miejsca sprawiedliwości”.

J. Rawls- prawie to samo co Radbruch: „Niesprawiedliwość prawa jest tak samo niewystarczających powodem do nieprzestrzegania prawa, jak formalnie wiążąca moc aktu legislacyjnego nie jest wystarczającą racją do jego przestrzegania. Jeśli bowiem podstawowe instytucje w państwie są sprawiedliwe, to jesteśmy zobowiązani do respektowania nawet niesprawiedliwych praw, chyba że ich niesprawiedliwość przekroczyła dającą się tolerować miarę”.

Sądy niemieckie szeroko wykorzystywały formułę Radbrucha do kwestionowania wielu ustaw nazistowskich -unormowania pr. pozyt. muszą ustąpić przed nakazami sprawiedliwości

Zakresu obowiązku posłuszeństwa wobec prawa. Pozytywiści- bezwzględny obowiązek, uchylony lub ograniczony wyłącznie przez same przepisy prawne. Obrona konieczna, stan wyższej konieczności i inne ustawowe kontratypy przestępstwa to przykład tego rodzaju okoliczności, które w legalny sposób usprawiedliwiają odstępstwo od reguł prawnych.

Niepozytywiści- instytucja cywilnego nieposłuszeństwa i urzędowego odstępstwa od reguł prawnych klasyczny element