Weronika Sherborne opracowała Metode Ruchu Rozwijającego w Anglii.
Głównym założeniem tej metody jest posługiwanie się ruchem jako narzędziem we wspomaganiu rozwoju psychoruchowego dziecka i w terapii zaburzeń rozwoju.
Zadaniem Metody Ruchu Rozwijającego jest:
- rozwijanie przez ruch sprawności ruchowej,
- świadomości własnego ciała, przestrzeni i działania w niej,
- a także dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu.
Ta metoda obecnie jest stosowana przez wielu terapeutów pracujących z dziećmi autystycznymi.
Udział w ćwiczeniach metodą W. Sherborne ma na celu stworzyć dziecku okazję
-do poznania własnego ciała,
-usprawnienia motoryki,
-poczucia swojej siły,
-sprawności i w związku z tym możliwości ruchowych.
-Zaczyna mieć zaufanie do siebie,
-zyskuje też poczucie bezpieczeństwa.
Podczas ćwiczeń ruchowych dziecko może poznać przestrzeń, w której się znajduje, przestaje ona być dla niego groźna. Czuje się ono w niej bezpiecznie, staje się aktywne, przejawia większą inicjatywę, może być twórcze. Dzielenie przestrzeni z drugą osobą nie musi być zagrażające, może stać się źródłem współprzeżywania, nawiązania bliskiego kontaktu, opartego na zaufaniu i współpracy, daje możliwość poczucia wspólnoty i przeżycia szczęścia.
Podczas zajęć prowadzonych metodą Weroniki Sherborne nauczyciel powinien pamiętać o obowiązujących zasadach:
-udział dziecka w zajęciach jest dobrowolny (można dziecko zachęcać, dodawać mu odwagi, ale nie zmuszać);
-nawiązuje kontakt z każdym dzieckiem, utrzymuje kontakt wzrokowy;
-zajęcia prowadzi w taki sposób by dla dziecka były przyjemne i dawały możliwość przeżywania radości z aktywności ruchowej, kontaktu z innymi ludźmi, satysfakcji z pokonywania własnych trudności i lęków, z poczucia większej sprawności fizycznej;
-czynnym udziale dziecka we wszystkich ćwiczeniach;
-prowadzący ściśle przestrzega praw dziecka do swobodnej, własnej decyzji, aby miało poczucie kontroli nad sytuacją i autonomii;
-zauważa i stymuluje aktywność dziecka, daje mu szansę na twórcze działanie;
-pochwała dla dziecka nie tyle za efekt, co za jego starania i wysiłek, a także za każde nowe osiągniecie (pokonanie lęku, wykonanie nowego ćwiczenia);
-nauczyciel nie krytykuje dziecka i wykazuje się poczuciem humoru;
-unika stwarzania sytuacji rywalizacyjnych;
-prowadzący rozszerza krąg doświadczeń społecznych dziecka;
-większość ćwiczeń, szczególnie początkowych, należy prowadzić na poziomie podłogi;
-należy zaczynać od ćwiczeń prostych, stopniowo je utrudniając;
-nauczyciel powinien zmniejszyć udział swojej inicjatywy na rzecz coraz aktywniejszego udziału dziecka w kształtowaniu programu zajęć;
-należy stosować naprzemienne ćwiczenia dynamiczne i relaksacyjne;
-zwracać uwagę na samopoczucie dziecka;
-uwrażliwienie na zachowanie delikatności i opiekuńczości w stosunku do drugiej osoby;
-zajęcia zawierają taki zestaw ćwiczeń dających poczucie bezpieczeństwa, oparcia i bliskiego kontaktu.
Planowane zajęcia muszą uwzględniać prawidłowości rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka oraz rozwoju procesu grupowego, a także możliwości i ograniczenia psychofizyczne dzieci, wynikające z zaburzeń ich rozwoju.
Metodę Weroniki Sherborne można zaliczyć do niewerbalnych treningów interpersonalnych. Zajęcia w grupie są szansą na zdobywanie i wzbogacanie doświadczeń społecznych. Mogą one pomóc dziecku w nauce bycia z innymi: zarówno z dziećmi, jak i dorosłymi. Czerpania satysfakcji z różnych form kontaktów społecznych. Aby stało się to możliwe, musimy zadbać o właściwy klimat w grupie, a to oznacza poczucie bezpieczeństwa i wzajemne zaufanie. Osiągnięcie takiego stopnia integracji grupy, w której dzieci współpracowałyby ze sobą, były aktywne, podejmowały wspólne działanie, często jest poprzedzone etapem wzajemnych konfliktów. Nie należy unikać czy bać się takich sytuacji. Warto stwarzać okazję do nauczenia się, jak można radzić sobie w sytuacjach konfliktowych z pożytkiem dla siebie i bez krzywdzenia innych. Sytuacje konfrontacyjne, będące „próbą sił”, są konieczne. Tylko wtedy dziecko ma okazję poczuć własną siłę i nauczyć się, jak sensownie jej używać. Praca w grupie powinna być okazją do znalezienia się w różnych relacjach z innymi ludźmi, do odważenia się na bycie silnym i na zaopiekowanie się innymi, jak i na poddanie się opiece innych, zaufanie im.
Weronika Sherborne w swojej metodzie wyróżnia następujące grupy ćwiczeń wspomagających rozwój dziecka:
1.ĆWICZENIA PROWADZĄCE DO POZNANIA WŁASNEGO CIAŁA
Podstawową potrzebą każdego człowieka jest poznanie własnego ciała oraz umiejętność kontrolowania go.
W rozwoju wiedzy o własnym ciele można wyróżnić kolejne etapy:
-wyczuwanie własnego ciała,
-nazywanie części ciała,
-świadoma kontrola ciała i jego ruchów.
{ Do wstępnego zestawu ćwiczeń należy:
1. Wyczuwanie brzucha, pleców, pośladków, np.:
leżenie na plecach,
leżenie na brzuchu,
ślizganie się w kółko na brzuchu, plecach,
siedząc – przyciąganie kolejno nóg (ręce oparte wzdłuż boków),
siedząc – kręcenie się w kółko na pośladkach,
czołganie się na brzuchu i plecach do przodu, z wyciąganiem i zginaniem na przemian.
2. Wyczuwanie nóg i rąk, np.:
· Wyczuwanie kolan – siedząc:
podciąganie kolan do siadu skulonego,
pchanie kolan do siadu prostego (pokonując opór),
w siadzie prostym – rozcieranie i poklepywanie kolan,
maszerowanie i bieganie z podnoszeniem wysoko kolan.
· Wyczuwanie nóg – w ruchu:
chodzenie, bieganie na ”sztywnych” nogach,
chodzenie, bieganie na miękkich (gumowych ) nogach.
· Wyczuwanie nóg – siedząc (nogi wyprostowane):
dotykanie palcami stóp podłogi,
uderzanie o podłogę piętami,
uderzanie o podłogę całą stopą (szybko i wolno).
· Wyczuwanie łokci – siedząc kolana zgięte:
dotykanie łokciami kolan,
dotykanie prawym łokciem lewego kolana i odwrotnie.
· Wyczuwanie twarzy – siedzenie w kole:
wytrzeszczanie oczu (duże oczy) i mrużenie oczu,
zabawne miny.
· Wyczuwanie całego ciała:
leżenie na plecach,
turlanie się (mięśnie naprężone i rozluźnione),
leżenie z rękami wzdłuż ciała ( napinanie i rozluźnianie mięśni). }
2.ĆWICZENIA POZWALAJĄCE ZDOBYĆ PEWNOŚĆ SIEBIE I POCZUCIE BEZ[IECZEŃSTWA W OTOCZENIU
Ćwiczenia te umożliwiają poznanie otoczenia, dzięki czemu możemy czuć się swobodnie i nie obawiać się go. Jeżeli bowiem nie udaje nam się korzystać z „przestrzennej wolności”, stajemy niejako zahamowani w swoich działaniach, często przestraszeni, niechętni do przeciwstawiania się nowym sytuacjom, wyizolowani. Cechą charakterystyczną dla tych ćwiczeń jest ich wykonywanie na podłodze (polegają na przemieszczaniu się).
{
Ćwiczenia indywidualne:
Leżenie na plecach lub brzuchu (mięśnie rozluźnione). Stosowane jako odpoczynek po trudnych ćwiczeniach, odprężenie po napięciach wewnętrznych.
Ćwiczenia w parach:
Jedna osoba robi „mostek”, a druga obchodzi ją na czworakach, przechodzi pod, przez, nad, dokoła...
Ćwiczenia w grupie:
Grupa tworzy „tunel” reszta czołga się pod tunelem na plecach, brzuchu. Ćwiczenia te pozwalają nauczyć się współpracy w grupie, współdziałania z innymi.
Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą.
Ćwiczenia te polegają na zdobywaniu i wymianie wspólnych doświadczeń podczas sesji ruchowych. Są to ćwiczenia, w których partner „bierny” jest pod opieką osoby aktywnej. Wymaga to wyczucie osoby będącej „pod opieką”, jej potrzeb, przeżyć i tym samym umożliwia osiągnięcie pełnej harmonii i współpracy. osoba pasywna pozwala „przeciwnikowi” zbadać jego siłę, a jednocześnie ćwiczy, używając siły, która pozwala na współpracę z partnerem. W ten sposób „strona pasywna” uczy się wyczucia tej „drugiej strony”. Ćwiczenia te dają możliwość przeżycia wspólnego wysiłku fizycznego (podczas pchania i stawiania oporu). Rozwijają i uczą koncentracji, zwracania uwagi na osobę, z którą współdziała. Są one też dobrą zabawą, często towarzyszy jej śmiech, okrzyki. Takie reakcje pomagają ujść nagromadzonym emocjom, napięciom tkwiącym w uczestnikach.
Ćwiczenia „z” w parach (partner „aktywny” i partner „bierny”).
· Pozycja siedząca: ćwiczący siedzi, opierając się plecami o partnera (nogi ugięte w kolanach); pcha plecami partnera, starając się pokonać jego opór (zmiana ról).
· Pozycja stojąca (tyłem): ćwiczący delikatnie kładzie się na plecach partnera, a ten stara się częściowo przyjąć ten ciężar.
· Pozycja stojąca (tyłem): całkowite przyjęcie ciężaru, tak aby współćwiczący mógł oderwać nogi od podłoża.
· Ciągnięcie za kostki ćwiczącego, leżącego na brzuchu lub na plecach.
· Ciągnięcie za przeguby rąk lub łokcie ćwiczącego leżącego na plecach.
· Kołysanie: pozycja siedząca, tworzenie „fotelika” dla ćwiczącego „pasywnego” i obejmowanie go, łagodnie kołysząc do przodu.
· Kołysanie w różnych kierunkach: obejmujemy jedną ręką partnera, drugą opieramy z tyłu o podłogę. „Opiekujący się” musi cały swój ciężar przenieść na rękę opartą z tyłu.
· Przyjęcie całego ciężaru ciała partnera: ćwiczący” aktywny” w klęku podpartym „pasywny” kładzie się dowolnie, „aktywny” porusza się po sali w różnych kierunkach.
· Prowadzenie „ślepca”: ćwiczący zamyka oczy i jest oprowadzany (wymaga zaufania do „przewodnika” oraz zdecydowania i pewności siebie osoby aktywnej).
Ćwiczenia ”przeciwko” w parach.
· „Skała”: ćwiczący staje stabilnie w rozkroku podpartym lub siedzi mocno podparty o podłoże – współćwiczący próbuje przesunąć „skałę”, pchając lub ciągnąc w różnych kierunkach.
· „Worek”: to samo ćwiczenie ze współćwiczącym leżącym na brzuchu, a także próbowanie przewrócenia współćwiczącego na drugą stronę.
· „Paczka”: dziecko zwija się w kłębek, a współćwiczący usiłuje „rozwiązać paczkę”, ciągnąc za nogi i ręce.
Ćwiczenia „razem” w parach (obydwaj partnerzy „aktywni”).
· Partnerzy siedzą złączeni plecami, po czym wstają, nie odrywając się od siebie, napierając na siebie plecami tak, aby obydwaj powstali.
· Kołysanie się: siedząc przodem do siebie z lekko zgiętymi nogami, ćwiczący trzymają się za ręce lub przeguby, na zmianę kładą się na plecy i są przeciągani przez partnera.
· Równowaga: stojąc do siebie twarzą i trzymając się za ręce, ćwiczący odchylają się i przechodzą do siadu, a następnie razem wstają.
Ćwiczenia „razem” w grupie.
W tych ćwiczeniach uczestniczą trzy lub więcej osób. Ćwiczenia wymagają dobrego współdziałania, „zgrania” partnerów. Wszyscy pracują razem jako grupa.
· Kołysanie: dwóch ćwiczących siedzi naprzeciwko, pomiędzy nimi trzeci, kolana lekko ugięte i rozsunięte, ręce wyciągnięte do przodu, ćwiczący w środku jest kołysany na boki przez partnerów.
· Ćwiczenia skoczne: dwóch współćwiczących wspomaga osobę skaczącą, trzymając ją za dłonie i łokcie.
· Huśtanie: dwóch współćwiczących huśta trzeciego partnera.
}
3. ĆWICZENIA TWÓRCZE
Ćwiczenia twórcze pozwalają nawiązać i pogłębić stosunki międzyludzkie, poznać sytuacje, których ćwiczący nie doświadczyłby ze względu na swoje fizyczne lub psychiczne ułomności. To działania, które powinny być dostępne każdemu, dając możliwość uwolnienia się od wewnętrznych napięć i niepokojów. Każdy może być twórcą własnego ruchu, wyrażając nim swoje przeżycie zadowolenia, radości, harmonię.