METODY AKTYWIZUJĄCE
Na podstawie książki Ryty Folejewskiej i Ireny Zarzyckiej „ spróbujmy inaczej. Metody aktywizujące w wychowaniu przedszkolnym”
ZABAWY INTEGRACYJNE
Zapraszamy do kręgu
Poznanie dzieci, przezwyciężenie nieśmiałości.
Dzieci zaopatrzone w karteczki z imionami stoją za krzesełkami ustawionymi w kształcie koła, z zachowaniem niewielkich odstępów do przejścia. Wszyscy klaszczą i skandują wyraźnie rymowankę „Mało nas, mało nas, a ty.. /imię dziecka/ chodź do nas”. Wywołana osoba wchodzi do środka, kłania się i siada na krzesełku. Następni wywoływani po imieniu starają się wymyślić nowy sposób na ukłon, np. kiwanie stopą, ugiętymi łokciami itp.
Wywoływanie imion
Utrwalenie imion członków grupy. Inicjowanie wzajemnych kontaktów między dziećmi. Zabawa z elementem rytmiki.
Uczestniczy siedzą w kręgu na krzesełkach. Wszyscy uderzają rytmicznie: na raz, dwa – w kolana, na trzy – klaszczą w dłonie. Wywoływanie zaczyna prowadzący, który na trzy podaje czyjeś imię. Osoba wywołana na kolejny akcent na trzy wymienia imię innego dziecka i zabawa toczy się dalej. Prowadzący pilnuje rytmu. Gdy ktoś nie wywoła w odpowiednim momencie czyjegoś imienia, wstaje i stoi do czasu, aż zostanie wywołany na kolejny akcent na trzy.
Zapamiętaj, co kto lubi
Poznawanie siebie, uświadamianie własnych upodobań.
Zabawę przeprowadza się w kręgu. Rozpoczynająca osoba przedstawia się imieniem i dodaje, najlepiej jednym słowem, co lubi, np. jestem Ola. Lubię śpiewać. Następny, przedstawia poprzednika mówiąc np. to jest Ola, która lubi śpiewać i wymienia swoje imię dodając co lubi, np. a ja jestem Paweł i lubię lody. Kolejny uczestnik zabawy może przedstawić wszystkich poprzedników podobny sposób.
Uczestnicy tej zabawy nie tylko nawiązują miedzy sobą kontakt wzrokowy, ale również kłaniają się sobie mimowolnie. W razie potrzeby można gestem przypomnieć zapominalskim co się lubi.
Dla każdego coś miłego
Nabywanie świadomości, że niektóre upodobania są wspólne dla członków grupy.
Uczestnicy zabawy ugniatają kule z gazety, dla każdego po trzy. Prowadzący rozkłada pięć dużych obręczy / koszy/ w odległości kilku metrów od linii rzutu.
W każdej obręczy znajduje się podpis: 1- śpiew, 2 – taniec, 3- rysowanie, malowanie, 4 – sport, 5 – budowanie, układanie. Po wspólnym odczytaniu nazw
Określających zajęcia, dzieci z linii rzutu celują kulami w obręcze. Można wytypować trzy ulubione zajęcia, ale można też trzy kule umieścić w jednej obręczy, wskazując w ten sposób na szczególnie ulubione zajęcie. Na koniec następuje wspólne ustalenie, które zajęcia w grupie są najbardziej popularne
Kto też lubi?
Dostrzeganie własnej odmienności i podobieństw.
Ustawienie krzesełek w kręgu o jedno mniej niż jest uczestników zabawy. Prowadzący stoi w środku i wypowiada wyraźnie pytanie typu Kto też lubi baśnie? Wszyscy, którzy identyfikują się z zawołaniem, szybko, ale ostrożnie zmieniają miejsca. Osoba pytająca stara się błyskawicznie zająć wolne krzesełko. Dziecko, dla którego zabrakło krzesełka, staje w środku i zadaje kolejne pytanie typu Kto lubi….?
Wspólne sprawy dla zabawy
Budowanie dobrego klimatu w grupie, więzi emocjonalnej i wspólnotowej.
Herb grupy – prowadzący mocuje na tablicy duży arkusz papieru i rysuje dowolną krzywą. Uczestnicy zabawy siedzą odwróceni tyłem do tablicy. Nauczyciel kolejno przewiązuje dzieciom oczy, prowadzi pod tablicę, wkłada w dłoń gruby czarny mazak i ustawia rękę na arkuszu w dowolnym miejscu. Każde dziecko dorysowuje tylko jeden element. Po zdjęciu przepaski, obserwuje, nic nie mówiąc rysownie innych. Na koniec można wspólnie wypełnić pracę kolorami.
Kwiatek grupy – dzieci wycinają kolorowe kółka o średnicy 5 cm, wklejają w środek pasek ze swoim imieniem. Powstałe w ten sposób płatki odklejają wokół odpowiednio dużego, przygotowanego przez nauczyciela, koła z nazwą grupy. Wspólnie wykonaną pracę eksponują w widocznym miejscu sali. Na zakończenie rozmowa na temat: kto obok kogo widniej na plakacie, kto chciałby zmienić miejsce, obok kogo chciałby usiąść, a następnie polecenie utworzenia kręgu według wzoru z plakatu.
Co ofiaruję grupie?
Tworzenie dobrego klimatu w grupie.
Dzieci rysują na kartkach - cegiełkach, co chciałyby ofiarować grupie, np. radość, miłe słowa, serdeczność, wspólną zabawę, pomoc /wszystkie propozycje dzieci są dobre/. Z tych „cegiełek” budujemy mur, umieszczamy go pod plakatem „Nasza grupa”.
Propozycje te mogą służyć przy innej okazji od ukształtowania zbioru zasad bycia razem w grupie. Na koniec nauczyciel proponuje dyskusję, co należy robić, aby razem było dobrze, przyjemnie i miło.
Puzzle plakatowe
Metoda polega na plastycznym przekazie problemu. Poszczególne elementy zadania realizowane są w grupach, by w końcowym efekcie utworzyć całość jako interpretację rozwiązania problemu.
Temat: Drzewa w sadzie
Cele:
-poznanie cech charakterystycznych poszczególnych drzew z naszych sadów,
- poznanie różnych źródeł poszukiwania informacji na dany temat /zapytam dorosłego, przeczytam w książce itp./,
- rozwijanie umiejętności dyskutowania w grupach na jeden temat.
P o m o c e: 4 koperty /A4/, kartka A4 z narysowanym drzewem /sylweta jabłoni, gruszy, śliwy, wiśni, mogą być napisane nazwy drzew w postaci puzzli/, książki przyrodnicze, obrazki i ilustracje związane z tematem.
Nauczyciel dzieli losowo grupę na 4 grupki – odlicza wspólnie: 1,2,3,4 – jedynki tworzą grupę….., dwójki tworzą grupę itd. Każda grupa szuka swojej koperty oznaczonej cyferką. Następnie dzieci w grupach zastanawiają się, co to za drzewo, układając puzzle /1 – wiśnia, 2- śliwa, 3- grusza, 4 – jabłoń/.
Zbierają jak najwięcej wiadomości o tym drzewie /można zasięgać informacji z różnych źródeł – przygotowane albumy, ilustracje, poradniki itp. Mogą zapytać nauczycielkę, która wskaże na cechy danego drzewa, coś podpowie, ukierunkuje/.
Tworzenie drzewa – dzieci naklejają ułożone puzzle na kartkę – uzupełniają owocami, gałązkami, liśćmi – przez dorysowywanie lub wykorzystanie naturalnych elementów z kącika przyrody.
Po skończonej pracy następuje prezentacja i omówienie dzieła na forum – jedna osoba z grupy omawia wszystko, czego grupa dowiedziała się o wybranym drzewie. Po omówieniu kolejne drzewa zostają przyklejone na plakacie „Sad”, tworząc całość.
Mapa pojęciowa
Metoda stanowi graficzny opis i objaśnienie danego pojęcia.
Temat: Las
Cel:
- wizualne opracowanie pojęcia „las” z wykorzystaniem rysunków dzieci, uporządkowanie spontanicznych myśli w logiczne struktury,
P o m o c e: napis „las”, szary papier, małe samoprzylepne karteczki.
Na dużym arkuszu papieru nauczyciel przykleja napis „Las”. Dzieci odczytują go, zastanawiając się, z czym kojarzy się im las i na małych samoprzylepnych karteczkach rysują symbolicznie własne skojarzenia. Po upływie wyznaczonego czasu karteczki zostają naklejone na dużym arkuszu po uprzednim nazwaniu rysunku przez autora w toku uzupełniania zdania – „Las to……”.
Na koniec nauczyciel wspólnie z dziećmi porządkuje spontaniczne skojarzenia na wybrany temat /np. „Warstwy lasu”, lub „Mieszkańcy lasu”/.
Meta plan – dywanik pomysłów
Metoda polega na graficznym zobrazowaniu sytuacji.
Temat: Co ofiaruję grupie
Cele:
- tworzenie dobrego klimatu w grupie, więzi emocjonalnej, wspólnotowej,
- kształcenie umiejętności symbolicznego przedstawiania wartości za pośrednictwem ekspresji plastycznej.
P o m o c e: tablica, do której łatwo przyczepią się kartki papieru, różnokolorowe karteczki ze schematycznymi rysunkami, zestaw obrazków, pudło – „kuferek szczęścia”.
Dzieci losują z „kuferka szczęścia” po dwie lub po trzy karteczki i próbują zinterpretować symbolikę rysunku w kontekście pytania: Co takiego mogę dać grupie?. Przykładowe rysunki: słońce /radość, dobry humor, dymek /myśli/, usta /wypowiedzi/, głowa /rozum, wiedzę/, ucho /słuchanie innych/, dłoń /praca/, dłonie w uścisku /zgoda, przyjaźń, koleżeństwo/, oczy /ciekawość, opowieści o tym co się widziało/, książka /wiedza/, kapelusz /szacunek, uprzejmość/, balon /zabawa/, tarcza rycerza /pomoc, opieka/ itp.
Po udzieleniu odpowiedzi według własnego pomysłu /nauczyciel może zapisać obok rysunku podane skojarzenia/ dzieci mocują karteczkę na tablicy. Stopniowo powstaje „dywanik pomysłów”, na bazie którego można ukształtować zbiór zasad „bycia razem”.
Temat: Wesoła podróż samolotem
Cele:
- rozwijanie wyobraźni, fantazji dziecięcej oraz twórczego myślenia,
-kształtowanie umiejętności pracy w grupach, dyskutowanie, pójście na kompromis
P o m o c e: bilety – kolorowe kółka w 4 kolorach, strzałki w 4 kolorach, 4 koperty z naklejonym jednym z 4 kolorów, w kopertach napisy: Fikolopak, Palakajda, Koraloka, Mikopila /mogą być inne wymyślone/, dowolna muzyka naśladująca lecący samolot, antyramy wielkości kartki np. A3 /dowolnie/, kredki, mazaki, kartki A3.
Dzieci wybierają się w podróż samolotem. Nauczyciel – pilot rozdaje dzieciom bilety – kolorowe kółka. Następnie wszyscy lecą na niby samolotem przy muzyce dobranej do lotu / dzieci siedzą jak w samolocie – pilot na przodzie; samolot wznosi się, przechyla, ląduje – ręce w bok – w prawo – w lewo, lądowanie/. Podróżni – dzieci wysiadają w dziwnej krainie, szukają miejsca na swój odpoczynek. Pilot udziela instrukcji: Strzałki w kolorze biletów doprowadzą was do zabawnej krainy, w której żyją dziwne stworki, jakie – dowiecie się otwierając kopertę, znajdującą się na końcu…… brak strony 41.
Temat: Co rodziców smuci, a z czego się cieszą?
Cele:
- pomoc w odkrywaniu własnych możliwości twórczych,
- wyrabianie umiejętności prowadzenia dialogu,
- uświadomienie sobie, że moje nieodpowiedzialne zachowanie może smucić moich najbliższych, a dobre cieszyć.
P o m o c e: dowolne akcesoria wybrane przez dzieci z tego, co jest w Sali i zgodnie z tym, co chcą przedstawiać, lizaki – buziaki: smutna, uśmiechnięta.
Temat do odegrania scenki to sytuacje złego i dobrego zachowania lub historyjki szeptem podpowiedziane przez nauczyciela dzieciom odgrywającym daną sytuację.
Przykładowe treści scenek:
Zachowanie przy stole:
- grymaszenie, wymyślanie…
- zjadanie, chwalenie, dziękowanie za dobry obiad, śmiałe informowanie, kiedy mi coś nie smakuje lub nie jestem głodny, negocjowanie, gdy czegoś nie lubię – co mogę zjeść w zamian…,
- na imieninach u kolegi oraz u mnie /ja jako gospodarz imprezy, jako zaproszony gość/
Poranna toaleta
Zakupy w sklepie itp.
Po każdej odegranej scence dzieci, stanowiące w danej chwili widownię, pokazują lizak: buźkę uśmiechniętą na znak akceptacji i zadowolenia oraz buźkę smutną na znak dezaprobaty niezadowolenia.
/zabawę tę można proponować przy różnych okazjach, także przy zauważonych konfliktach między dziećmi, przedstawiając ten sam problem. Następnie wspólnie szukamy rozwiązania. Nie oceniamy zachowania konkretnych dzieci, lecz sytuację/.
Temat: Prognoza pogody
Cel:
- rozwijanie umiejętności tworzenia skojarzeń do podanego hasła,
- sprawne układanie i przekazywanie zwięzłych, logicznych informacji,
P o m o c e: kartki A3, kartonowe pudło z wyciętym ekranem imitującym telewizor.
Nauczyciel inicjuje rozmowę: Co składa się na pogodę? /zapisuje hasła na kartkach papieru, opatrując je symbolem umówionym z dziećmi – jedno hasło na jednej kartce: ciśnienie, temperatura, słońce, chmury, wiatr, opady itp./ . tworzenie z dziećmi określenia pogody. Dzieci, które proponują termin, literując dyktują nauczycielowi wyraz.
- temperatura – niska, wysoka, ciepło, zimno, chłodno….;
- ciśnienie – rośnie, spada;
- słońce – świeci, grzeje, schowane za chmurą…;
- chmury – obłoki ciemne, deszczowe, jasne…
- wiatr – silny, słaby, porywisty, huragan…;
- opady – przelotne, ciągłe, śnieg, grad, deszcz, mżawka, kapuśniaczek….
Nauczyciel losowo dzieli dzieci na cztery grupy. Następnie grupki układają telewizyjną prognozę pogody, wybierają osobę, która wciela się w prezentera i przedstawia prognozę pogody w telewizyjnym okienku /z kartonowego pudła/. Pozostałe dzieci są widzami i nagradzają wypowiedź kolegi brawami. Prezentacji dokonują wszystkie grupki, ale mogą też chętne dzieci.
Temat: Podróż do krainy baśni
Cele:
- kształcenie umiejętności odegrania baśniowej scenki,
- rozwijanie umiejętności zamykania myśli w granicach zdania,
- kształcenie umiejętności wychwytywania związków przyczynowo – skutkowych,
- ograniczenie zaufania wobec obcych osób.
P o m o c e: trzy koła hula-hop, ilustracje do baśni, napisane tytuły baśni /”Czerwony Kapturek”, „Jarzębinka”, O wilku i siedmiu koźlątkach” – wymieniane baśnie powinny być znane dzieciom/.
Na podłodze Sali leżą rozłożone trzy hula-hop, w środku każdego koła odwrócony obrazek do wybranej baśni. Dzieci wybierają jedno z kół i siadają dookoła. Każda grupa w tajemnicy przed innymi dziećmi, odwracając obrazek, odgaduje tytuł baśni. Zastawania się w jaki sposób odegrać bajkową scenkę, która stanowiła by dla innych dzieci zagadkę – jaka to bajka? Każda grupa odgrywa scenkę, a na potwierdzenie trafności odpowiedzi widzów wskazuje i umieszcza w kole napis z tytułem utworu. Chętne dzieci opowiadają własnymi słowami treść odgadniętej baśni.
Podsumowując, nauczyciel dokonuje razem dziećmi oceny postępowania bohaterów baśni, poprzez dobór przymiotników określających ich zachowanie /np. lekkomyślne, nieostrożne, bezmyślne, nieodpowiedzialne, nieposłuszne/ oraz cechy np. wilka /zły, sprytny, przebiegły, podstępny, a przy tym miły, słodki, niewinny, łagodny/.
Następnie dzieci zastanawiają się nad własnym zachowaniem, gdyby znalazły się w sytuacji, w której znalazły się: Jarzębinka, Czerwony Kapturek, Koźlątka. Należy też nawiązać do sytuacji z życia, przedyskutować z dziećmi ze zwróceniem szczególnej uwagi na:
- przestrzeganie upomnień rodziców i osób bliskich;
- niewpuszczanie obcych do domu;
- nieoddalanie się z obcymi;
- wsiadanie do windy tylko z osobami znajomymi;
- nieudzielanie informacji obcym na temat rodziny itp.
Film
Metoda polega na uchwyceniu zdarzenia w najważniejszym momencie. Akcja może zostać zatrzymana, cofnięta, a nawet zmieniona, może toczyć się w zwolnionym lub przyspieszonym tempie.
Temat: Tworzymy film Przygody Plastelinka
Cele:
- kształcenie wyobraźni i pomysłowości,
- rozwijanie ekspresji twórczej z zakresu mowy i plastyki,
- kształcenie umiejętności tworzenia opowiadania
P o m o c e: maskotka Plastelinek, kolorowe mazaki, kredki, kartki A4 do rysownia, taśma klejąca, pudełko kartonowe o boku dłuższym niż kartka A4.
Nauczyciel opowiada o tym, że każdy z nas ma różne przygody, że lubimy różne zajęcia, zabawy. Ma je też przyjaciel dzieci – Plastelinek. Namawia dzieci, żeby spróbowały wymyślić przygody, jakie mógłby przeżywać. Dzieci podają swoje pomysły / można ustalić jedno miejsce wydarzeń, np. na łące, w domu, na ulicy, w sklepie lub ogólnie – co mógł robić dziś Plastelinek/. Następnie każde dziecko rysuje jedną sytuację na kartce A4 o poziomym lub pionowym ułożeniu /to ważne przy powstawaniu filmu/ i opowiadają o przedstawionej na swoim rysunku przygodzie Plastelinka.
Nauczyciel proponuje stworzyć z rysunków dzieci film. Ustalają kolejność przygód, sklejają taśmą klejącą poszczególne „kadry” filmu i nadają mu tytuł. Nauczyciel zapisuje go i umieszcza na początku, , a na ostatnim „kadrze” dopisuje napis KONIEC oraz AUTORZY, gdzie dzieci wpisują swoje imiona. Posklejane prace nauczyciel zwija w rolkę, aby powstał film.
Do „projekcji” filmu potrzebne będzie kartonowe pudełko /można je przygotować wcześniej: ozdobić, okleić…/.
Projektor wygląda tak:
Następnie dzieci zastanawiają się nad własnym zachowaniem, gdyby znalazły się w sytuacji, w której znalazły się: Jarzębinka, Czerwony Kapturek, Koźlątka. Należy też nawiązać do sytuacji z życia, przedyskutować z dziećmi ze zwróceniem szczególnej uwagi na:
- przestrzeganie upomnień rodziców i osób bliskich;
- niewpuszczanie obcych do domu;
- nieoddalanie się z obcymi;
- wsiadanie do windy tylko z osobami znajomymi;
- nieudzielanie informacji obcym na temat rodziny itp.
Ośrodek tematyczny: Bezpieczeństwo na ulicy, w zabawie, w domu.
Temat wiodący: ABC zasad ruchu drogowego
Czym podróżuję?
Zabawa wprowadzająca w tematykę. Wzbogacanie czynnego słownika o nazwy środków transportu. Doskonalenie umiejętność autoprezentacji.
Uczestnicy zabawy siedzą w kręgu. Podają wyraźnie swoje imiona, dobierając do nich pojazd, rozpoczynający się na taką samą literę, co imię, np. Jestem Agata przyjechałam autobusem, Jestem Beata przyleciałam balonem, Jestem Damian, przyjechałem dyliżansem itp.
Nazwa pojazdu nie może zostać powtórzona. W razie trudności można podać markę, np. przyjechałem fiatem lub dodać jego cechę, np. Jestem Żaneta przyjechałam ma żółtym rowerze.
Odmiana: uczestnicy podają pojazdy wymienione przez trzy dowolnie wybrane osoby, na koniec określając swój środek transportu np. Mirek przyjechał mikrobusem, Sabina przyleciała samolotem, a ja jestem Kamil i przypłynąłem kutrem.
Ruszaj z nami w drogę
Tworzenie dobrego klimatu w grupie.
Zabawa z elementem ruchu służy odprężeniu i rozluźnieniu.
Ustawienie w kręgu na krzesełkach /o jedno mniej od liczby dzieci/. Osoba prowadząca staje pośrodku. Poruszając się po kole, naśladuje jakiś środek lokomocji /samochód, pociąg, samolot itp./. zatrzymuje się przed kilkoma osobami i w umówiony sposób sygnalizuje, by dołączyły do podróżników. Wskazane osoby ruszają za prowadzącym, naśladując jego ruchy i dźwięki. Kiedy w ruchu jest już kilkanaście osób, prowadzący woła PRZESIADKA i wszyscy starają się usiąść na krzesełkach. Ten, kto zostaje bez krzesełka, zaczyna zabawę do początku naśladując inny pojazd
Wymień pięć – zabaw z piłką
Utrwalenie zasad przechodzenia przez jezdnię.
Uczestnicy stoją w kole. Prowadzący podaje zadanie: „Pięć zasad przechodzenia przez ulicę” i rzuca piłkę do wybranego dziecka, które ma podać pierwszą zasadę, po czym odrzucić piłkę kolejnej osobie, która określa drugą zasadę i i rzuca piłkę dalej. Po wymienieniu wszystkich zasad piłka wraca do prowadzącego, który podaje kolejne zadanie: „ Pięciu uczestników ruchu drogowego „ i zabawa toczy się dalej.
Pięć zasad przechodzenia przez ulicę:
I – Stań na chodniku niezbyt blisko krawężnika.
II – uważnie popatrz w lewo.
III – następnie uważnie popatrz w prawo.
IV – Ponownie spójrz na lewo.
V – Jeśli jezdnia jest wolna, możesz przejść na drugą stronę.
Pięciu uczestników ruchu drogowego:
I – Pieszy
II – Rowerzysta
III – Tramwaj
IV – Autobus
V – Samochód
Zielony – rzut! Czerwony – stop!
Sygnalizacja świetlna. Kształtowanie refleksu, szybkiej orientacji i spostrzegawczości. Zabawa z elementem ruchu.
Uczestnicy stoją w dwóch rzędach w odstępie trzech kroków. Wybrana osoba stoi odwrócona tyłem do zespołu. Prowadzący zawiesza każdemu dziecku w różnej kolejności szarfy zielone i czerwone. Na hasło prowadzącego osoba ze środka odwraca się w kierunku rzędów i rzuca piłkę na zmianę raz w lewo, raz w prawo, ale tylko do osób oznaczonych zielonym kolorem. Na widok czerwonej szarfy woła STOP i przytrzymuje piłkę. Stojący w rzędach po złapaniu i odrzuceniu piłki albo po zawołaniu STOP biegną na koniec rzędu. Zabawa powinna mieć szybkie tempo. W razie rzutu w kierunku dziecka z czerwoną szarfą następuje zmiana ról.
Temat wiodący: Przestrzegamy bezpieczeństwa w czasie gier i zabaw
Stop, hop, siad, leż, rób, co chcesz!
Uświadamianie odpowiedzialności za bezpieczeństwo własne i innych podczas zabaw.
Dzieci poruszają się po sali w rytm skocznej muzyki. Na przerwę w muzyce. Na przerwę w muzyce i zwołanie prowadzącego przyjmują określone pozy: STOP – wszyscy zastygają w pozie, w której zaskoczy ich hasło; HOP – podskok; SIAD – siad skrzyżny; LEŻ – kładą się i leżą bez ruchu; RÓB, CO CHCESZ – wymyślają zabawne ruchy lub pozę /umawiamy się, że pamiętamy przy tym o bezpieczeństwie własnym i innych/ prowadzący wybiera osobę, która prezentowała najwymyślniejszą i bezpieczną pozę, ruch lub gest i ta osoba przejmuje rolę prowadzącego zabawę.
Ośrodek tematyczny: kalendarz – pory roku. Chronimy nasze środowisko.
Temat wiodący: Dary jesieni
Na wyspach jesiennych skarbów
W sadzie, w lesie, w ogrodzie. Sprawdzenie własnych umiejętności, współpraca z innymi w celu realizacji wspólnego zadania.
Nauczyciel przygotowuje trzy komplety obrazków: I – owoce, np. wiśnie, gruszki, śliwki, czereśnie, itp. /kartoniki w kolorze żółtym/; II – warzywa: dynie, ogórki, pomidory, itp. /kartoniki w kolorze czerwonym/; III – skarby lasu: grzyby, jagody, jeżyny, itp. /kartoniki w kolorze zielonym/. W sali wyznaczone są wyspy jesiennych skarbów / duże arkusze szarego papieru/: WYSPA OWOCOWA, WYSPA WARZYWNA, WYSPA LEŚNA.
Zabawa polega na jak najszybszym „zasiedleniu” bezludnych wysp: dzieci losują kartoniki z obrazkami, według kolorów dobierają się w dziedziny tematyczne, a na koniec naklejają kartoniki na arkusze papieru. Zwycięża grupa, która najszybciej naklei obrazki i nazwie je.
Idzie jesień, worek darów niesie
Uświadomienie własnych możliwości poznawczych za pomocą zmysłów. Budowanie zaufania w grupie.
Nauczyciel przygotowuje worek z owocami i warzywami. Dzieci z przewiązanymi oczami kolejno wyjmują z worka po jednym okazie i próbują ustalić, tylko z pomocą dotyku i węchu, co to jest. Kto poda prawidłową odpowiedź, zostaje pomocnikiem Pani Jesieni /przyjmuje samoprzylepny znaczek w kształcie jabłuszka/. Jeśli nie uda się komuś odgadnąć za pierwszym razem, może zaufanemu koledze z grupy zadać tylko jedno pytanie: o kolor, smak, zastosowanie itp.
Co się zmieniło?
Rozwijanie koncentracji, spostrzegawczości i pamięci. Doskonalenie orientacji w przestrzeni i w kierunkach.
Nauczyciel przygotowuje tacę, na której układa różne owoce w szeregu lub w kole. Wszystkie dzieci przyglądają się przez chwilę układowi owoców, po czym taca zostaje przykryta serwetką. Jedno dziecko odchodzi na bok i odwraca się plecami do grupy. Prowadzący zmienia kolejność, sposób ułożenia owoców. Powracające do grupy dziecko ma powiedzieć, co się zmieniło.
Temat wiodący: Pogoda jest zmienna
Pory roku
Aktywizowanie wzajemnych kontaktów i współpracy w grupie przez śmiałe formułowanie pytań.
Nauczyciel przygotowuje karteczki samoprzylepne z nazwami pór roku i wrzuca je do kapelusza. Uczestnicy zabawy losują po jednej karteczce, którą nauczyciel przykleja im do pleców. Dzieci chodzą po Sali i próbują się dowiedzieć, kim są za pomocą różnych pytań związanych z pogodą, sposobem ubierania się, zmianami w przyrodzie itd. Jeśli domyślą się, jaką są porą roku, siadają w miejscu przeznaczonym dla danej pory roku. Na koniec odbywa się odklejanie karteczek i sprawdzanie.
Deszcz czy deszczyk
Zabawa z elementem rytmiki. Odkrywanie własnych zdolności słuchowych.
Każde dziecko otrzymuje gazetę do imitowania dźwięków podanych przez nauczyciela. Wybiera dowolne miejsce w Sali i w siadzie skrzyżnym, z gazetą na kolanach czeka na hasło:
- kapuśniaczek – leciutkie uderzenia opuszkami palców w gazetę;
- deszczyk – stukanie w gazetę nieco głośniejsze i w różnym rytmie;
- ulewa – uderzenie całą ręką w gazetę, w równym rytmie;
- grad – zgniatanie gazety w jak najmniejsze kule i rzucanie do kosza.
Podobnie można pobawić się z hasłem „wiatr” /wietrzyk, wiatr, wietrzysko, huragan…/
Temat wiodący: Święta Bożego Narodzenia
Przygotowujemy się do świąt
Tradycje Świąt Bożego Narodzenia. Formułowanie wypowiedzi na zadany temat. Wdrażanie do uprzejmości wobec siebie. Nabywanie świadomości wspólnoty tradycji i kultury.
Dzieci zajmują dowolne miejsce w Sali, siadają skrzyżnie na rozłożonej gazecie „w domku”.
Jedno dziecko, bez domku, staje w środku i mówi: „Witam wszystkich, którzy…. tu wymienia jedną czynność związaną z okresem świąt Bożego Narodzenia /np. lubią ubierać choinkę, robią świąteczne porządki; kupują prezenty; przygotowują Wigilę, śpiewają kolędy… itp./. Na hasło wszyscy zmieniają miejsca, szukają wolnej gazety. Dziecko, które zostało bez „domku” wymienia następną czynność łączącą się z tematyką świąteczną.
Ośrodek tematyczny: Nasi czworonożni i skrzydlaci przyjaciele.
Temat wiodący: Nasi skrzydlaci przyjaciele
Wirująca butelka
Utrwalenie wiadomości. Uświadomienie własnej wiedzy lub braków. Rozwijanie umiejętności słuchania innych.
Dzieci siedzą na krzesełkach w kręgu. Nauczyciel zadaje pytania z danego zakresu tematycznego, np. Jak nazywa się ptak, który zwiastuje wiosnę?, Który ptak podrzuca jaja do cudzych gniazd?, Czy pingwiny umieją latać?, Wymień cztery ptaki odlatujące jesienią do ciepłych krajów. Po zadaniu pytania prowadzące dziecko wprowadza w ruch wirowy napełnioną wodą i zakręconą butelkę. Odpowiedzi na pytanie udziela osoba, do której jest zwrócona szyjka butelki. Jeśli odpowiedź jest prawidłowa, odpowiadający wchodzi w rolę prowadzącego.
Temat wiodący: Ulubione zwierzęta domowe
Państwo Pytalscy
Wzbogacanie sposobów komunikowania się. Rozwijanie umiejętności formułowania i zadawania pytań.
Nauczyciel na podstawie wcześniejszych rozmów z dziećmi, przygotowuj komplet obrazków z ilustracjami popularnych zwierząt domowych, np. kot, pies, chomik, rybki, żółw, kanarek, papuga itd. Z grupy wybiera się parę dzieci: dziewczynkę i chłopca, którzy za pomocą dziesięciu pytań będą usiłowali odgadnąć, jakie zwierzęta przedstawione zostały na dwóch ilustracjach przypiętych na tablicy za ich plecami. Wyznaczani do odpowiedzi mogą mówić tylko TAK lub NIE. Miano pana Pytalskiego lub pani Pytalskiej otrzymują ci, którzy odgadywali najszybciej /po mniejszej liczbie zadanych pytań/.
Temat wiodący: Pomagamy zwierzętom przetrwać zimę
Dokarmiamy zwierzęta
Współdziałanie przez śmiałe wydawanie poleceń. Kształcenie pamięci i uwagi.
Nauczyciel mocuje na ubraniach dzieci samoprzylepne karteczki z nazwami ptaków i zwierząt, które wymagają zimą dokarmiania, np. : wróbel, gil, sikorka, zając, sarna, dzik, jeleń itd. Po wspólnym odczytaniu i zapamiętaniu nazw zwierząt dzieci ustawiają się w dużym kole. Do zabawy wykorzystuje się nadmuchany balonik. Jedno dziecko staje w środku koła, zaczyna odbijać balonik do góry, tak by nie spadł i ciągle podbijając mówi: chcę nakarmić…. /tu wymienia zapamiętaną nazwę zwierzęcia/…..zająca. wywołane dziecko podchodzi dziękuje, przejmuje podbijanie balonika i powtarza zwrot Chcę nakarmić…. Prowadzący zwraca uwagę by balonik wciąż był w górze.
Temat wiodący: Zwierzęta na wsi
Stonoga
Uczymy się współdziałania . zabawa wprowadzająca w temat. Wzmacnianie grupowych więzi.
Dzieci ustawione są w rzędzie, jedno za drugim. Każdy uczestnik zabawy, z wyjątkiem pierwszego, kładzie kartę gazety formatu A4 na plecach poprzednika i przytrzymuje ją czołem, opuszczając ręce swobodnie wzdłuż tułowia. Cała grupa, jak stonoga, musi przejść do wyznaczonego miejsca nie gubiąc żadnej kartki.
Odmiana: Wyścig stonóg – podział na dwa zespoły, wyścigi rzędów z gazetami przytrzymywanymi czołami do wyznaczonego miejsca slalomem, z obchodzeniem dokoła itp.
Ośrodek tematyczny: Moi bliscy - rodzina.
Temat wiodący: Każdy chce mieć dom
Kto też w domu ma…?
Zabawa z elementem ruchu. Rozwijanie umiejętności mówienia o sobie, o swoich bliskich. Uświadamianie szerokiego pojęcia słowa „dom”.
Dzieci siedzą w rozsypce na dywanie. Prowadzący określa pewną formę ruchu i daje polecenie, np. Niech podskoczy pięć razy ten które najładniej kto też w domu ma… rodzeństwo. Uczestnicy zabawy potwierdzenie wypowiedzi ilustrują odpowiednim ruchem. Prowadzący wybiera dziecko, które najładniej wykonało ćwiczenie ruchowe i ono zadaje następne pytanie, np. Niech się pięknie ukłoni ten, kto też w domu ma…. Babcię. Niech wykona trzy przysiady ten, kto tez w domu ma…. miłość. Nauczyciel ukierunkowuje pomysły dzieci, wskazując, że dom to nie tylko budynek, ale przede wszystkim rodzina i uczucia.
Budujemy dom
Zabawa koncentrująca z elementem rytmiki. Odczuwanie satysfakcji z działania w zespole.
Dzieci siedzą na krzesełkach w kręgu. Każde wymyśla słowo – cegiełkę przydatną do budowy domu, pamiętając o tym, że dom to nie tylko budynek. Zabawa toczy się w rytmie ćwierćnutowym na 3. Wszyscy uczestnicy uderzają dłońmi w kolana, licząc cicho wciąż do trzech. Na każde „trzy” po kolei z kręgu głośno podają jedno słowo – cegiełkę z przyswojonego słownictwa z tematu DOM, np. 1,2, ściany; 1,2, dach; 1,2, okna; 1,2, mama; 1,2, tata; 1,2, sen; 1,2, opieka itd.
Temat wiodący: Dzień Babci i Dziadka
Moi bliscy. Rzuć kostką - rozwiąż szyfr
Zabawa wprowadzająca w temat. Rozwijanie pamięci, spostrzegawczości.
Dzieci miały poznać i w miarę możliwości zapamiętać imiona i nazwiska swoich rodziców, babć i dziadków.
Zabawę przeprowadza się w kręgu. Nauczyciel przygotowuje dużą kostkę z liczbą oczek od 1 do 6 i instrukcję do szyfru:
MAMA – 1 oczko
TATA – 2 oczka
MAMA MAMY – 3 oczka
MAMA TATY – 4 oczka
TATA MAMY – 5 oczek
TATA TATY – 6 oczek.
Chętne do zabawy dzieci kolejno rzucają kostką i zgodnie z wyrzuconą liczbą oczek wypowiadają imię i nazwisko najbliższej osoby.
Ośrodek tematyczny: Baśnie, bajki, bajeczki
Temat wiodący: W Krainie Baśni
Mieszkańcy Bajolandii
Rozwijanie poczucia humoru, budowanie dystansu do własnej osoby.
Zabawa polega na przekształcaniu własnych imion przez dodanie sylab: BAJU, BAJO, BAJE, np. Bajoula, Bajopiotr, Bajebasia, itd. I przedstawienie się nowym imieniem w kręgu. Następnie dzieci w grupach, ukierunkowane przez nauczyciela, wymyślają nazwy innych mieszkańców Bajolandii:
Zwierzęta domowe, np. bajo kotek, baju piesek;
Ptaki, np. ba jaskółka, baju sójka;
Rośliny, np. baju sosna, bajo tulipan;
Mieszkańcy lasu, np. baja dzik, bajo zając.
Na zakończenie następuje prezentacja pomysłów. Nauczyciel zaprasza kolejno grupy do zamieszkania w Bajolandii. Na przykład na hasło „bajo ptaki” do wyznaczonego skakankami obszaru wchodzą osoby, które wymyśliły bajowe nazwy dla ptaków i teraz przedstawiają je wszystkie dzieciom.
Kopciuszku, do dzieła
Zabawa utrwalająca wiadomości. Zaangażowanie w pracę grupową dla uzyskania zamierzonego celu.
Zabawa polega na zebraniu informacji i rozdzieleniu prawdziwych od fałszywych. Każda grupa otrzymuje pudełko z kartami, na których zestawione zostały za pomocą ilustracji lub podpisów różne bajkowe pary. Wygrywa grupa, która prawidłowo wyselekcjonuje pary baśniowych bohaterów.
Jaś, Małgosia +
Jaś, Kaczątko –
Krasnoludki, Królewna +
Krasnoludki, Wilk –
Calineczka, Elf +
Calineczka, Świnka –
Kopciuszek, Wróżka +
Kopciuszek, Łabędź –
Babuleńka, Koza +
Koza, Królewicz –
Królowa Śniegu, Kay +
Kay, Pingiwnek –
Ośrodek tematyczny: W trosce o zdrowie
Temat wiodący: Moja recepta na zdrowie
Jak się czuję?
Rozumienie pojęcia zdrowie w sensie ogólnym: zdrowie fizyczne i psychiczne. Uważne obserwowanie mimiki i wyrazu twarzy innych. Uświadomienie roli języka ciała.
Dzieci wspólnie przygotowują zestaw pojęć nazywających uczucia. Chętne dziecko losuje zapisane przez nauczyciela pojęcie, odczytuje je w miarę możliwości samo albo prosi o podpowiedź „na ucho”, a następnie bez słów, mimiką i gestami, stara się pokazać co czuje. Np. Jestem zdenerwowany, Boję się, Jestem zmęczony, Jestem śpiący, Nudzę się, Jestem głodny, Chcę pić, Jestem zadowolony, Marznę, Mam gorączkę, Jestem szczęśliwy, itp.
Po odgadnięciu uczucia związanego z danym wyrazem twarzy gestykulacją dzieci próbują wyjaśnić, po czym poznały przekaz.
Pokażę ci mój świat
Zabawa rozwijająca empatię.
Dzieci dobierają się parami. Jedno zamyka oczy, drugie jest jego opiekunem. „Opiekun” ostrożnie prowadzi „niewidomego” i opowiada, co widzi dokoła. Potem następuje zmiana ról. Po zabawie dzieci opowiadają jak się czuły w roli niewidomego lub opiekuna, jak należy pomagać osobie niewidzącej itd.
Bezszelestni
Zabawa wprowadzająca w temat o zdrowym odżywianiu. Zachowanie ciszy główną zasadą gry.
Uczestnicy siedzą w kręgu, każdy przyjmuje nazwę jakiegoś popularnego warzywa lub owocu. W środku stoi jedna osoba z przewiązanymi oczami – „kucharz”. Wywołuje dwa okazy, np. marchew, jabłko. Wywołane osoby starają się bez hałasu przejść na drugą stronę kręgu, a „kucharz” próbuje je usłyszeć i dotknąć. Osoba, której udało się przejść, staje na miejscu „kucharza”. Jeśli któreś z dzieci zostanie dotknięte, odchodzi na bok.
Z TEKI NAUCZYCIELA INNOWATORA. WYBRANE SCENARIUSZE ZAJĘĆ DLA SZEŚCIOLATKÓW
Blok: Wspólnie spędzamy czas
Temat: Jak zyskać miano uprzejmego rycerza?
A k t y w n o ś ć: słowno – ruchowa
M e t o d y: integracyjne, dyskusyjne, twórczego myślenia
C e l e:
-rozumienie potrzeby stosowania zwrotów grzecznościowych jako jednej z metod rozwiązywania konfliktów,
- zachęcanie do częstego używania zwrotów grzecznościowych,
-formułowanie oceny charakteru i postępowania, wzbogacanie słownictwa czynnego,
- tworzenie form właściwych zachowań podczas współzawodnictwa sportowego,
- budowanie partnerskich relacji w grupie.
P o m o c e: wiersz Wiery Badalskiej pt. Ballada o uprzejmym rycerzu
Zabawy ruchowe – Turniej rycerski
Nauczyciel rozmawia z dziećmi o sportowym, kulturalnym zachowaniu podczas współzawodnictwa. Objaśnia zwroty: zdrowa realizacja, zasada fair play
Przeciąganie się w parach. Ustawienie w dwuszeregu. Zawodnicy stają bokiem do siebie, trzymając się za rękę. Na sygnał przeciągają przeciwnika na swoją stronę. Wygrywa rząd, któremu uda się przeciągnąć większą liczbę osób. Rywale mogą podać sobie obydwie ręce i przeciągnąć się, stojąc przodem do siebie.
Bieg z tarczą rycerską. Wyścig w dwóch rzędach do mety i powrotem z przekazywaniem dość dużej pokrywy od garnka następnemu przeciwnikowi. Za upuszczenie pokrywy przyznaje się punkt karny. Wygrywa zespół, który wykona zadanie szybciej i poprawniej.
Walka na woreczki. Drużynom wyznacza się pola gry. Dwie drużyny w wyznaczonym czasie / np. 2 minuty/ równocześnie rzucają woreczki w pole przeciwnika, starając się odrzucać te, które znalazły się na ich polu. Wygrywa drużyna, która po upływie wyznaczonego czasu ma mniej woreczków na swoim polu,
Gromadzenie słownictwa wokół hasła „rycerz”.
Dzieci podają przykłady znanych z baśni rycerzy. Określają cechy jakimi się odznaczali: mężny, dzielny, odważny, wytworny, kulturalny, uczciwy, prawdomówny, opiekuńczy, uczynny, rozważny, litościwy itd. Nauczyciel zapisuje wyrazy na tablicy w słupku pod ilustracją rycerza, a następnie recytuje wiersz W. Badalskiej Ballada o uprzejmym rycerzu.
Redagowanie odpowiedzi na pytania do wysłuchanego wiersza:
Dlaczego smok zgodził się polecieć w nieznane?
Jak grzeczny rycerz przekonał smoka, by opuścił miasto?
Dokończ zdanie: Gdy ktoś grzecznie prosi,…. /odmówić nie wypada/
Ocena charakteru smoka. Nazywanie cech określających zachowanie i charakter smoka. Nauczyciel zapisuje propozycje dzieci w słupku pod ilustracją smoka, np. groźny, podstępny, złośliwy, arogancki, opryskliwy, dokuczliwy, straszny – obok rzędu z cechami rycerza /porównanie/.
Uzupełnianie brakujących liter, wspólne odczytanie zdania.
Prowadzący mówi, że smok przed odlotem pożarł litery „o” i „ó” z tego zdania. Po ułożeniu brakujących liter odkryta zostanie ważna zasada ułożona dla dzieci przez uprzejmego rycerza.
WES…ŁE PRZEDSZK…LE /SZK…ŁA/ JEST KR…LESTWEM BEZ SM…K…W.
Wesołe przedszkole /szkoła/ jest królestwem bez smoków!
Tworzenie przysłówków od podanych rzeczowników /bez wprowadzania nazw tej części mowy/ przez odpowiedzi na pytanie „jak?”. Nauczyciel mówi : Żeby nasze przedszkole było wesołym królestwem bez smoków, wszyscy musimy się zachowywać jak rycerz, tzn. /jak?/ uprzejmie, /jak?/ grzecznie, /jak?/ kulturalnie itd. na podstawie wyrazów z tablicy.
Zachęcanie dzieci do używania zwrotów grzecznościowych.
Nauczyciel mówi: Zawsze możemy się starać poprawić czyjeś samopoczucie. Pomogą nam w tym „czarodziejskie słowa”. Dzieci domyślają się, które słowa można nazwać czarodziejskimi i wymieniają wszystkie zwroty grzecznościowe. Nauczyciel przygotowuje karteczki z zapisanymi dużymi literami zwrotami grzecznościowymi, nakleja je na ilustrację lustra i zawiesza w widocznym miejscu.
Mówi : Jeśli ktoś zapomni jakiegoś czarodziejskiego słowa, może zajrzeć do LUSTERKA UPRZEJMOŚCI, ono zawsze mu podpowie.
Założenie Klubu Uprzejmych Rycerzy. Rozdanie dzieciom naklejek w kształcie rycerskiej tarczy z nazwą grupy.
Temat: Konferencja zabawek
A k t y w n o ś ć: ruchowo –muzyczna z zakresu analogii personalnej, językowej
M e t o d y: integracyjne, dyskusyjne, dramowe, plastyczne
C e l e:
- umiejętność zaprezentowania siebie jako zabawki, próba wczucia się w inna postać,
- śmiałe wypowiadanie się o swoich uczuciach, odczuciach w danym momencie,
- tworzenie form zachowań podczas zabawy zabawkami
P o m o c e: kartki z bloku, kredki, płyta CD „Wesoła szkoła sześciolatka” nagranie np. „ Mój stary, dobry miś” lub inne wybrane przez dzieci.
Nauczyciel proponuje, aby każde dziecko wyobraziło siebie jako jedną z zabawek. Witają się przy muzyce, tańcząc zgodnie z ruchami charakterystycznymi dla wybranej przez siebie zabawki, np. pajacyk – skacze, lalki – chodzą na prostych nogach, przesuwając sztywną głową raz na prawo raz na lewo itp. Podczas przerwy w muzyce, dotknięta przez dziecko zabawka mówi charakterystycznym głosem: jestem….. /kim?/. Można zaproponować dzieciom, aby przedstawiały się głosem w różnych nastrojach /smutnym , wesołym, radosnym, płaczliwym, zdziwionym ,nieśmiałym itp./. następnie łączą się w gromadki zwierząt w zabawie. „misie do misiów” – w rytmie wesołej muzyki na hasło np. misie do misiów, lale do lal, tańczące zabawki łączą się i w grupach siadają na dywanie.
Pojawia się „Mądra Sowa” - /pacynka lub przebrany nauczyciel i prowadzi konferencję:
Mili zebrani witam Was serdecznie i cieszę się, że przyjęliście moje zaproszenie na konferencję zabawek.
Proponuję, aby:
Każda grupa zabawek opowiedziała o sobie /kim są, jak się poruszają, gdzie mieszkają, z kim najchętniej się bawią…./
Następny punkt naszego spotkania to wypowiedzi zebranych na temat: Co mi się przytrafiło w zabawach z dziećmi?
Sowa rozpoczyna, dzieci – zabawki kończą zaczęte zdanie, np.
- Cieszyłem się, gdy dzieci…/np. odkładały mnie na miejsce po skończonej zabawie…/
- Rozpierała mnie radość, gdy…. /np. mówiły, że jestem najpiękniejszą zabawką, ich ulubioną…/
- Smutno mi było, gdy…. /np. rzucały mnie w kąt, urwały mi ucho…/
- Byłem zły, kiedy… /np. chłopcy jeździli na mnie, choć jestem małym samochodem itp./
3. Sowa: O… widzę, że nie zawsze dzieci o was dbają należycie, zatem zastanówmy się, jak powinny o was dbać…. Proszę, np. misie…/ wypowiedzi misiów/. Następnie Sowa prosi o wypowiedzi inne zabawki, aż wszystkie grupy zabawek wypowiedzą się, czego oczekują od dzieci.
4. Sowa: Proponuję, aby każda grupa zabawek narysowała swoje prośby do dzieci:
Np. Nie ciągnij nas za ucho /misie/
Lale – odkładaj nas na miejsce
Piłki – nie rzucaj nami w okno itp.
Mądra Sowa na zakończenie wspólnie z zabawkami umieszcza „prośby zabawek” na tablicy, czy w innym miejscu, aby były widoczne. Sowa: Zauważyłam też, że dzieci chętniej porządkują zabawki przy ulubionej muzyce lub piosence. Proponuję więc, aby wybrać dzieciom nagranie / wybór z zaproponowanej płyty CD/, które przypominało by im o bałaganie oraz umilało im czynności porządkowe. Przy muzyce dzieci łatwiej ruszą do pracy. /”Mój stary, dobry miś” (nagranie 33) lub inne, które dzieci z tej grupy wyraźnie polubiły/ . Na zakończenie można zrobić bal zabawkom lub drobny słodki poczęstunek.
Blok: Bezpieczeństwo w domu
Temat: Co się przydarzyło Elemelkowi?
A k t y w n o ś ć: słowno – ruchowa
M e t o d y: dyskusyjne, dramowe
C e l e:
- uwrażliwienie dzieci na bezpieczne zabawy w domu podczas nieobecności rodziców,
- kształcenie umiejętności przekazywania informacji za pomocą gestów i ruchu ciała
P o m o c e: sylwetka Elemelka
Dzieci siedzą w gromadce. Elelmelek opowiada swoją przygodę /opowiadanie opracowane na podstawie tekstu H. Łochockiej „ O wróbelku Elemelku, o ziemniaku i bąbelku”/.
Nauczyciel pyta dzieci:
- Co się przydarzyło Elemelkowi?
- Jaki był skutek jego nieuwagi?
- Czy zdarzyła się wam jakaś niemiła przygoda w domu, która była skutkiem nieuwagi, bezmyślności?
- Przed czym jeszcze chcielibyście przestrzec wróbelka, aby uniknął niemiłych przygód?
Dzieci odpowiadają. Jeśli nie mają pomysłów nauczyciel w formie podpowiedzi naprowadza je na różne sytuacje niebezpiecznych zachowań:
Grożących porażeniem prądem elektrycznym,
Zatruciem lekami i innymi substancjami,
Grożących uduszeniem,
Sytuacji mogących być przyczyną urazów lub złamań kończyn itp.
Zabawa Ostrzegamy wróbelka. Nauczyciel proponuje opracowanie rymowanek, aby Elemelek lepiej zapamiętał przestrogi dzieci:
- Mały Elemelku! Ja ci powiem: ostrożny lepszym cieszy się zdrowiem.
- Lepiej rozważnym być i długo w zdrowiu żyć.
- Oto przykre doświadczenie, niebezpieczne zabawy mają smutne zakończenie.
Następnie nauczyciel zapoznaje się z numerami telefonów alarmowych. Dzieci uczą się wspólnie z Elemelkiem numerów: 997, 998, 999, 992, 991.
Na kartonikach z jednej strony zapisany jest numer telefonu, a z drugiej nazwa instytucji: POLICJA /997/, STRAŻ POŻARNA /998/, POGOTOWIE RATUNKOWE /999/, POGOTOWIE GAZOWE / 992/, POGOTOWIE ENERGETYCZNE /991/. Po zapamiętaniu numerów alarmowych dzieci odgadują nazwy służb ratowniczych i odwrotnie.
Blok: Bezpieczeństwo na ulicy
Temat: Tylko głuptasy nie wiedzą co to pasy
A k t y w n o ś ć: ruchowo – słowna, plastyczna
M e t o d y: integracyjne, plastyczne
C e l e:
- zapoznanie z elementarnymi zasadami ruchu drogowego /poruszanie się po chodniku i na ulicy/,
- wzbogacanie czynnego słownika o wyrazy i wyrażenia : przejście dla pieszych, zebra, sygnalizator świetlny,
- kształtowanie umiejętności formułowania przestróg, wypowiadania własnych myśli, ocenianie zachowań bohatera wiersza. Argumentowanie własnych wypowiedzi.
W sali na tablicy wiszą obrazki przedstawiające różne sytuacje, które mogą mieć miejsce podczas zabaw na podwórku – negatywne i pozytywne ( obrazki o podobnej tematyce znajdzie nauczyciel np. w „Wesołej szkole sześciolatka” cz. 3 , s. 44):
Gra w piłkę na ulicy
Zjeżdżanie na placu zabaw ze zjeżdżalni
Zimą „czepianie się” samochodu na sankach, łyżwach itp.
Dziecko na tylnym siedzeniu samochodu w foteliku, przypięte pasami
Jazda na rowerze z nogami na kierownicy, rękami pod pachą
Jazda rowerem zgodnie z przepisami, ścieżką rowerową
Przechodzenie pod zaporami kolejowymi przed nadjeżdżającym pociągiem
Czekanie, aż przejedzie pociąg i zapory się podniosą
Przebieganie przez jezdnię przy czerwonym świetle
Przechodzenie przy świetle zielonym
Zjeżdżanie z górki wprost pod pojazdy
Jazda na sankach w miejscach publicznych, np. właściwa w parku, niewłaściwa – czepianie się samochodów,
Rzuty śnieżkami do znaków drogowych ( znaki niewidoczne, gdyż zasypane śniegiem) i inne obrazki jakimi dysponuje nauczyciel.
wysłuchanie rymowanki recytowanej przez nauczyciela.
GAPCIO I OBRAZKI
W małym domku koło kina
Mieszka znana mi rodzina.
Jest tam mama, tata, babcia,
Którzy mają syna Gapcia.
Gapcio – kawał uparciucha,
Nigdy starszych się nie słuchał.
Robił wszystko tak, jak chciał.
Ale czy on rację miał?
Przez jezdnię przechodził
W miejscach niedozwolonych.
Nie uznawał przejazdów kolejowych,
Zwłaszcza tych strzeżonych.
Na sankach zjeżdżał wprost pod pojazdy.
Na jezdni rozgrywał każdy mecz ważny.
Jadąc rowerem, potrącał dzieciaki.
Nie uważał wcale na drogowe znaki.
Nie wiedział, co oznacza światło czerwone
I że czepianie się pojazdów jest niedozwolone.
Biegał po ulicy krzycząc, że to nic złego!
Czy Gapcio znał zasady ruchu drogowego?
Ewa Kubaszewska
Wyszukiwanie obrazków przedstawiających zachowanie Gapcia i umieszczenie ich na tablicy w jednym poziomym rzędzie.
Pojawienie się Plastelinka.
Rozmowa dzieci z Plastelinkiem – ocena zachowania Gapcia, uświadomienie skutków niewłaściwych zabaw, argumentowanie.
Jak powinien się bawić Gapcio? – wyszukiwanie obrazków z właściwym zachowaniem się i umieszczanie ich na tablicy w drugim poziomym rzędzie.
Rozmowa: Czy zachowanie Gapcia szkodziło tylko jemu? Jak to właściwie jest?
Podsumowanie: udzielenie Gapciowi wskazówek na przyszłość.
Temat: Przygoda laleczki
A k t y w n o ś ć: językowo - plastyczna
M e t o d y: dyskusyjne, plastyczne
C e l e:
- kształtowanie odpowiednich postaw zapewniających bezpieczeństwo własne i innych,
- rozwijanie umiejętności językowych dzieci dzięki opowiadaniu o własnoręcznie wykonanych formach plastycznych,
- próby dokonywania skojarzeń,
- rozwijanie rozumowania edukacyjnego
Dzieci siedzą w kole, nauczycielka opowiada.
Laleczka, Miś, Pajacyk, króliczek i Kotek stanowili grupę przyjaciół. Często odwiedzali się nawzajem, wspólnie bawili się, przygotowywali czasem ulubione smakołyki n podwieczorek. Najbardziej lubili bawić się w ogrodzie Misia. Rosły tam śliczne krzewy, na rabatkach kwiaty. Był też piękny trawnik, o który bardzo dbali rodzice Misiaczka.
Zbliżały się właśnie jego urodziny. Przyjaciele postanowili zrobić mu niespodziankę. Laleczka miała upiec miodowe ciasteczka, które tak bardzo lubił Misiaczek. Pajacyk miał zrobić ze sznurka lejce do zabawy w konika. Króliczek – wyciąć z papieru piękne serduszko, zaś kotek miał zrobić zakładkę do ulubionej książeczki z bajkami.
Nadszedł dzień urodzin. Miś odświętnie ubrany od samego rana biegał po ogrodzie, ustawiał stoliki, krzesła. Przygotował sok porzeczkowy, umył owoce. Z niecierpliwością oczekiwał gości. O ….. już są. Pobiegł do nich. Przywitał się z Pajacykiem, Króliczkiem i Kotkiem. Ale co to? Nie ma Laleczki.
- Co się mogło stać? – zapytał Miś?.
- Nic, na pewno jeszcze przygotowuje prezent dla ciebie. Zobaczysz, zaraz przyjdzie – uspakajali go koledzy.
- Prawda, przynieśliście mi prezenty. Dziękuję, dziękuję. Muszę je zaraz obejrzeć – powiedział Misiaczek.
- O, jakie lejce, zaraz po poczęstunku pobawimy się w konika na naszym trawniczku. A serduszko powieszę na ścianie, będzie mi zawsze ciebie przypominało.
- A podoba ci się zakładka do książki? – pyta Kotek.
- Tak, jest piękna, dziękuję. Sam ją wykonałeś? Bardzo ładna. Ale, ale, gdzie jest Laleczka? Czyżby zapomniała o moich urodzinach? – zastanawiał się głośno Misiaczek.
- No właśnie, gdzie Laleczka? – jak echo odezwali się przyjaciele. – przecież miała przynieść ci upieczone ciasteczka, takie miodowe, jak lubisz.
Cała gromadka niecierpliwie czekała na przyjaciółkę. Ale Laleczka nie przychodziła. Zaniepokojeni postanowili dowiedzieć się, co takiego się wydarzyło. – Mamo! – zawołał Miś do swojej mamy – idziemy zobaczyć, co stało się z Laleczką.
- No tak – powiedziała mama – ale sami nie możecie pójść. Jesteście jeszcze mali, a ja jestem zajęta. Może zadzwonicie do niej?
Miś wykręcił numer telefonu. Telefon odebrała mama Laleczki. Była bardzo smutna, płakała w słuchawkę. Zrozumieli, że coś stało się z ich przyjaciółką. Na szczęście z pracy wrócił tato Miś i zawiózł całą gromadkę do jej domu. Laleczka leżała w łóżku, rączkę miała w gipsie, plaster na czole, na kolanach…
- Co się stało? – zapytali jednocześnie. Obolała, ze łzami w oczach opowiedziała, jak to chciała Misiaczkowi zrobić obiecane ciasteczka na miodzie, ale zabrakło mąki. Chciała wyręczyć mamusię i pobiegła do sklepu, nic jej nie mówiąc. Kiedy tak biegła chodnikiem, zobaczyła, jak z rąk małego dziecka wypadła piłka, potoczyła się na jezdnię i ona chciała tę piłkę podać. Nagel poczuła stukniecie, zobaczyła koła roweru i usłyszała wołanie: pogotowie…, lekarz…
- Oj, córeczko, córeczko…., a gdyby nadjechał samochód, a nie rowerzysta? – płacząc powiedziała mama.
Smutni przyjaciele wrócili do domu. Umówili się, że to oni zrobią Laleczce niespodziankę. Rysowali, kleili, nalepiali, malowali, a nazajutrz Laleczka otrzymała od nich książeczkę z własnoręcznie wykonanymi obrazkami, zatytułowaną „Laleczko…. Pamiętaj”.
Ryta Folejewska
Rozmowa na podstawie opowiadania.
Nauczyciel pyta dzieci: Jak myślicie, co przedstawiały obrazki, o czym przypominały?
Nakierowuje rozmowę na niewłaściwe zachowanie dzieci na ulicy, lub na wiejskiej drodze, w zależności od miejsc zamieszkania dzieci, niewłaściwe zabawy w pobliżu dróg
Praca plastyczna- wykonanie ilustracji do książeczki „Laleczko…. Pamiętaj!” według propozycji dzieci.
Wspólne wykonanie książeczki /nauczyciel przygotowuje okładkę, dzieci poszczególne strony/. Umieszczenie napisów na okładce /autor – tytuł – wydawca /, numerowanie stron przez dzieci.
Uwagi:
Książeczkę można wykorzystać wielorako, np.: „czytając” – autor każdej strony „czyta” treść obrazka wykonanego według własnego pomysłu; autorzy mogą też „czytać” w gronie dzieci młodszych.
Temat: Propozycja inscenizacji „Koziołek Matołek”
Scenariusz imprezy przedszkolnej z udziałem rodziców i zaproszonych gości / funkcjonariusze policji lub straży miejskiej/, przygotowanie na podsumowanie cyklu zajęć o bezpieczeństwie na drodze /przełom maja i czerwca/.
Scenografię tworzą wykonane przez dzieci znaki drogowe oraz napis:
DZIŚ ZOSTANĘ PIESZYM
Dzieci, podzielone wcześniej na zespoły, zajmują miejsca przy stolikach. Prowadzący i Koziołek Matołek, pacynka lub uprzednio przygotowane dziecko, wychodzą z wesołymi minami.
Prowadzący podchodzi do uczniów z zerówki.
- Cześć Zerówko! W wesołej szkole gości dziś Koziołek Matołek.
Świat już objechałem lecz …. /nazwa miejscowości, gdzie odbywają się / nie widziałem.
Tyle dzieci tutaj przyszło.
Ja też chcę wejść w grono gości.
Ale najpierw muszę wiedzieć,
Skąd tyle krzyku i radości.
DZIECKO I: Bo egzaminu nadszedł dziś czas.
DZIECKO II: Może i ty na „kartę pieszego” zdasz?
Prowadzący: Pomyślał Koziołek: Nie ma się co spieszyć,
Zaczekam chwileczkę.
Może mi się przydać nauki troszeczkę.
DZIECKO III: Pewnie, że się przyda, wszak wędrujesz stale,
Więc przepisy drogowe musisz znać wspaniale.
Prowadzący: Posłuchaj, Koziołku, zadań będzie wiele.
Kto potrafi je rozwiązać, zostanie ulicznych znaków przyjacielem.
Piosenka pt „Znaki drogowe:
KONKURS WIEDZY DLA PIESZYCH
Prowadzący prezentuje i omawia kolejne zadania.
Zespoły wspólnie rozwiązują kolejne zadania i zdobywają punkty.
Z a d a n i e I
Droga i jej elementy. /Ilustracja schematyczna/
Prowadzący: Przyjrzyjcie się bardzo uważnie ilustracji. Nazwijcie wszystkie elementy drogi. Powiedzcie, gdzie mogą poruszać się piesi. Odpowiedzi udziela wyznaczony przez zespół zawodnik.
Rozwiązanie: chodnik, jezdnia, przejście dla pieszych, tory. Chodnik i przejście dla pieszych to miejsca, gdzie mogą poruszać się piesi.
Z a d a n i e II
Pytania Koziołka Matołka kierowane kolejno do zespołów.
Praca w grupach /rozwiązanie podaje przedstawiciel każdej grupy/. Sędziowie /rodzice, goście lub prowadzący/ przyznają punkty.
Często chodzę chodnikiem, ale nie wiem, którą stroną chodnika mam iść?
Kiedy będę za miastem, pójdę drogą, na której nie będzie chodnika, co wtedy?
A co mam zrobić, gdy nie ma nawet pobocza i muszę iść po jezdni?
Czasem spieszę się na pociąg, czy mogę biec po torach?
Odpowiedzi:
Chodzimy prawą stroną chodnika.
Jeśli droga nie ma chodnika, idziemy lewym poboczem.
Jeśli trzeba iść po drodze, która nie ma ani chodnika, ani pobocza, należy iść lewą stroną jezdni i ustępować pierwszeństwa jadącym pojazdom. Trzeba pamiętać o odblaskach.
Absolutnie nie wolno iść po torach.
Prowadzący: Zapamiętaj Koziołku odpowiedzi dzieci. Chodząc zgodnie z tymi wskazówkami, będziesz zawsze bezpieczny.
Koziołek: Powolutku pójdę teraz kupić sobie zeszyt /rozgląda się/. Ale zaraz, gdzie mam przejść? Gdzie jest przejście dla pieszych?
Z a d a n i e III
Na podłodze dla każdej grupy przygotowano sznury wyznaczające jezdnię, kilka różnych znaków informacyjnych i ostrzegawczych, wśród nich potrzebne do rozwiązania zadania.
Prowadzący: Ułóżcie zebrę. Wybierzcie właściwy dla tego miejsca znak informacyjny. Wybierzcie znak ostrzegawczy, który należy postawić, by ostrzegał kierowców o przejściu dla pieszych.
Z a d a n i e IV
Zasady przejścia po pasach bez sygnalizacji świetlnej. Praca w grupach. Prowadzący: Uporządkujcie nazwy czynności, które należy wykonać, aby bezpiecznie przejść przez jezdnię.
Zespoły układają kartoniki z napisami we właściwej kolejności.
| Zatrzymam się na brzegu chodnika |
|---|
| Spojrzę w lewo |
|---|
| Spojrzę w prawo |
| Jeszcze raz spojrzę w lewo |
|---|
| Jezdnia wolna - mogę przejść |
|---|
Z a d a n i e V
Sygnalizacja świetlna przy przejściach dla pieszych.
Prowadzący: Nasz Koziołek Matołek skrzyżowanie przejść zamierzał. Chociaż światło miał czerwone. Lecz ktoś krzyknął: Stój! Co robisz?
Poczekaj chwileczkę!
Wszak przez jezdnię się przechodzi na zielonym świetle!
Zamalujcie poprawnie rysunek sygnalizacji świetlnej.
Jak dokończyć /ustnie/ zdania:
Kolor czerwony oznacza…… /STÓJ/.
Kolor zielony oznacza……….. /IDŹ/
Piosenka „Uliczne sygnały”
Z a d a n i e VI
Pierwsza pomoc.
Prowadzący: Byłeś świadkiem groźnego wypadku. Musisz zadzwonić po pogotowie ratunkowe. Podaj numer pogotowia ratunkowego.
Grupy zapisują na kartkach numer 999.
PODSUMOWANIE KONKURSU
Podanie punktacji. Orzeczenie przez komisję o nabyciu uprawnień pieszego. Wręczenie dyplomów – kart pieszego uczestnika ruchu drogowego.
Karta pieszego uczestnika ruchu drogowego
Nazwisko i imię ………………………………………………………………………………………….
w dniu………………………………………. Zdał egzamin na kartę pieszego uczestnika ruchu drogowego.
Temat: Jak to było z Czerwonym Kapturkiem.
A k t y w n o ś ć: językowa /teatrzyk kukiełkowy/
M e t o d y: dyskusyjne, twórczego myślenia
C e l e:
- wyrabianie umiejętności samodzielnego wydawania sądów, wyciągania wniosków, argumentowania własnego stanowiska,
- uświadomienie dzieciom niebezpiecznych sytuacji wynikających z nieprzestrzegania zakazów, próśb, przypomnień i ostrzeżeń rodziców,
- przezorność w kontaktach z nieznajomymi
P o m o c e: sylwetki kukiełek na patyczku: Czerwony Kapturek, Wilk, dowolny obrazek lasu.
Przygotowanie scenografii, stworzenie odpowiedniej atmosfery, klimatu. Nauczycielka zwraca się do dzieci: baśń, którą obejrzycie, znana jest wszystkim dzieciom na całym świecie. Napisali ją bracia Grimm, bardzo dawno temu. Jej tytuł brzmi Czerwony Kapturek, lecz jej wersja jest trochę zmieniona. Posłuchajcie:
Narrator:
- Dawno temu żyła sobie śliczna, wesoła dziewczynka. Była kochana przez wszystkich, ale szczególnie uwielbiała ją babcia i to z wzajemnością. Kiedyś babcia podarował wnuczce czerwoną czapeczkę zawiązywaną pod brodą, taki kapturek. Dziewczynka wyglądała w nim uroczo. Bardzo jej się podobał, więc stale go nosiła. Nazywano ją więc Czerwonym Kapturkiem. Już nikt nie pamiętał imienia dziewczynki, wszyscy mówili Czerwony Kapturku. Pewnego razu mamusia przygotowała koszyczek z ciastem i sokiem malinowym i tak mówi do córeczki:
Mama:
- Dzieciątko moje, babcia nasza źle się czuje, przygotowałam ci koszyczek z łakociami. Zanieś to babuni. Bardzo się ucieszy z twoich odwiedzin. Drogę znasz, bo często tam chodzimy. Pamiętaj, idź znaną ci drogą! Proszę, abyś z niej nie zbaczała! Nie rozmawiaj z nikim nieznajomym. Pamiętaj: idź prosto do domku babci i wróć przed wieczorem tą samą drogą!
Narrator:
- dziewczynka bardzo się ucieszyła z polecenia mamusi. Obiecała wykonać wszystko, co jej powiedziała. Ale gdy tylko weszła do lasu, zobaczyła te piękne, smukłe, duże drzewa, niżej krzewy, mech jak dywan…. A tam opodal piękna polanka…. a ileż kwiatów…. Pobiegła tam dziewczynka….
Czerwony Kapturek:
- Jak tu pięknie! Babcia uraduje się bardzo, gdy jej przyniosę bukiet kwiatów. Zaraz wrócę na właściwą ścieżkę. Nic się nie stanie, jeśli odrobinę zboczę z drogi.
Narrator:
- Kiedy dziewczynka zbierała kwiatki, ścigała się z motylami i jadła poziomki, zza krzaków wynurzył się Wilk. Zrobił słodką minkę i najuprzejmiej jak umiał, rzekł:
Wilk:
- Witam cię, przemiła dziewczynko, czy to ciebie nazywają Czerwony Kapturek? Hę, hę, hę…. A dokąd to idziesz?
Narrator:
- W pierwszej chwili dziewczynka przeraziła się, ale gdy zobaczyła minę Wilka, jego uśmiech, natychmiast odpowiedziała:
Czerwony Kapturek:
- Do babci idę. Ona jest chora, chcę dla niej narwać kwiatków.
Wilk:
-O… jakie tym masz dobre serduszko… Słusznie, słusznie…. A gdzie mieszka twoja babcia?
Czerwony Kapturek:
-To jeszcze kawałek drogi stąd. Trzeba wrócić do tej ścieżki, iść prosto…. W lesie pod trzema starymi dębami stoi chatka otoczona płotkiem, w ogródku rosną malwy i słoneczniki. Łatwo trafić.
Wilk:
- A tak… tak… A jak otworzysz drzwi…. pewnie są zamknięte.
Czerwony Kapturek:
- To nic trudnego, zastukam kołatką trzy razy, pociągnę za kozią nóżkę i puści rygielek.
Narrator:
- Wilk pomyślał: łatwo mi poszło, bardzo szybko dowiedziałem, się wszystkiego, zuch ze mnie, pobiegnę raz, dwa trzy… połknę babcię i zaczaję się na to delikatne stworzonko. Ale jestem sprytny i przebiegły. A do dziewczynki rzekł:
Wilk:
- No to żegnam ciebie, biegnę do swoich dzieci, a ty, Czerwony Kapturku, nazbieraj kwiatków i biegnij do babci. Pozdrów ją też od Wilka i powiedz, że wcale nie jestem taki, jak o mnie mówią ludzie, prawda?
Narrator:
- Dziewczynka jeszcze chwilkę została, tańczyła na polanie i zbierała kwiatki. Wilk tymczasem popędził prosto do domku babci. Postuka trzy razy kołatką, pociągnął za kozią nóżkę, drzwi się otworzyły, podbiegł cicho do łóżka babci i połknął ją. Przebrał się w jej nocną koszulę, czepek, położył się do łóżka i czekał… A tymczasem rozbawiona, oczarowana pięknem lasu dziewczynka przypomniała sobie o babci i szybko skierowała swe kroki na ścieżkę prowadzącą do jej domu. Kiedy tam dotarła, zdziwiła się bardzo, widząc otwarte drzwi. Weszła cicho i…..
Czerwony Kapturek:
- Ależ to nie babcia! To ….
Narrator:
- dziewczynka nie zdążyła dokończyć zdania, bo w tej chwili z łóżka wyskoczył Wilk i połknął ją. Położył się do łóżka i zasnął. Na szczęście obok domku przechodził młody myśliwy i pomyślał: czyżby babcia chrapała? Zajrzał do środka. Kiedy zobaczył śpiącego, ogromnie grubego Wilka od razu domyślił się, co się stało. Wyjął myśliwski nóż i rozciął mu brzuch. Najpierw wyskoczyła dziewczynka, a za nią babcia. Rzuciły się sobie w objęcia, potem dziękując myśliwemu przytuliły się do niego rade ze szczęśliwego zakończenia całego wydarzenia. Ale babcię nurtowała jedna myśl i ciągle powtarzała, że nie rozumie, jak to możliwe, że Wilk tak dobrze znał drogę do domu i wiedział, jak ma wejść.
Narrator:
- Dzieci, jak myślicie? Dlaczego babcia i wnuczka stały się ofiarami Wilka?
- Jaki błąd popełnił Czerwony Kapturek?
- Jak wy rozmawiałybyście z Wilkiem?
Chętne dzieci biorą kukiełki wilka i dziewczynki i tworzą dialogi.
Zakończenie
Wspólne ustalenie zasad szczególnej ostrożności w kontaktach z nieznajomymi. Zapisywani tych zasad przez nauczycielkę, aby przy różnych okazjach o tym przypominać.
Blok: Bezpieczne wakacje
Temat: Wyjeżdżamy na wakacje
A k t y w n o ś ć: ruchowo – dźwiękowa, plastyczna, językowa
M e t o d y: integracyjne, twórczego myślenia
C e l e:
- kształcenie umiejętności przekształcenia figur geometrycznych na wakacyjne obrazki,
- rozwijanie wyobraźni, przyporządkowywanie obrazków do zapisanego hasła,
- wyróżnianie sylab i głosek w wyrazie
P o m o c e: kartki z bloku z narysowaną figurą: prostokąty, kwadraty, koła, różne trójkąty w ilości większej niż liczba dzieci /mogą dzieci przygotowywać w wolnej chwili, odrysowując np. klocki drewniane o wymienionych kształtach/, kredki, mazaki, nagranie z odgłosami różnych środków lokomocji.
Zabawa Gdzie jadą dzieci?
Na podłodze rozłożone kartki z bloku z narysowanymi figurami. Dzieci przekształcają te figury w różne miejsca wakacyjnych wyjazdów, np. prostokąt można przekształcić w łąkę, trójkąt w góry albo np. w piramidy, koło – w koło ratunkowe, z kwadratu można stworzyć obrazek domku nad jeziorem itp.
Prezentacja pomysłów.
Opowiadania dzieci o miejscach, które przedstawiły w swojej pracy. Grupowanie ich na zasadzie promyczka od słowa WAKACJE. Nauczyciel zapisuje hasło pod dyktando dzieci, np. góry, morze, wieś itp. Umieszczanie napisów i przyporządkowywanie do nich obrazków spinaczami na sznurkach.
Czym jedziemy – rozpoznawanie po dźwiękach odtwarzanych z nagrania odgłosów różnych środków lokomocji, naśladowanie tego pojazdu ruchem i dźwiękami. Zabawa w 3 grupach – jedne pojazdy poruszają się po wodzie, drugie po lądzie, trzecie w powietrzu.
Wyjście do ogrodu. Zabawa Wsiadamy do pociągu.
Nauczyciel – „lokomotywa”, wychodząc z szatni /po zmianie obuwia/, zapowiada, iż do pociągu mogą wchodzić tylko wywołane dzieci.
Wywołuje je następująco:
- wsiadają dzieci, których imię ma trzy sylaby,
-wsiadają dzieci, których imię zaczyna się sylabą Ma, Ka…
-wsiadają dzieci, których imię składa się z czterech sylab,
-wsiadają dzieci, których imiona mają w sobie głoskę r
(inne pomysły, aby wsiadły wszystkie dzieci).
Kiedy wsiądą, „pociąg” pojedzie do ogrodu przedszkolnego.
W ogrodzie zabawy ruchowe kształcące refleks, szybką orientację i reakcję na zmianę barw lub sygnałów dźwiękowych, np. zabawy bieżne:
Jazda rowerem z wysokim unoszeniem kolan /pedałowanie/ ze zmianą tempa i rytmu, jazda pod górę – wolno, z góry – szybciej, po wąskiej dróżce – jeden za drugim, po szerokim placu – z wymijaniem, wyprzedzaniem.
Samochody. Rozdanie dzieciom kółek lub krążków /kierownice/, wyznaczenie miejsc na zbiórkę /garaże/. Na sygnał bieg w różnych kierunkach z reagowaniem na zmianę koloru chorągiewki: czerwony – STOP, zielony – JEDŹ. Na gwizdek – powrót do garażu. Dwa krótkie gwizdki – wjazd na most, wolno, jeden za drugim. Chorągiewka żółta – uwaga, samochód wymaga naprawy – leżenie tyłem.
Blok: Chrońmy środowisko
Temat: Woda ciągle krąży w przyrodzie
A k t y w n o ś ć: badawcza, ruchowo – twórcza, językowa
M e t o d y: dyskusyjne, twórczego myślenia
C e l e:
- tworzenie warunków do poznania właściwości wody,
- kształcenie u dzieci postawy małego badacza oraz rozwijanie ważnej cechy rozwojowej okresu przedszkolnego – ciekawość świata i chęć poznania nowego, uczenie się
P o m o c e:
-wyrazy do ułożenia w zdania: „Woda ciągle krąży w przyrodzie”,
-kroplomierz /zakraplacz/
-miseczka z wodą
-szklanka, spodek przezroczysty lub kawałek szyby /najlepiej w ramce lub oszlifowanej/,
- nagranie: Preludium A-dur op. 28 nr 7 Fryderyka Chopina. /dowolnie, może być też inne/.
Układanie z rozsypanki wyrazowej zdania „Woda ciągle krąży w przyrodzie”. Podział grupy na cztery zespoły.
Zadania do wykonania:
Grupa I – nabierz do zakraplacza wodę, naciśnij, wypuszczając powoli wodę do miski /robi to każde dziecko z grupy/. Co zauważyłeś? /woda przybiera kształt kropel/.
Grupa II – w łazience lekko odkręć kran, jaki kształt ma woda kapiąca z kranu, namocz palce ręki w wodzie, pomachaj nią co zauważyłeś?
Grupa III - /doświadczenie wykonuje nauczyciel z uwagi na bezpieczeństwo – podobnie w grupie IV/ nauczyciel włącza czajnik lub podgrzewa wodę w w garnku, dzieci obserwują wydobywającą się mgiełkę /para wodna/.
Grupa IV – nauczyciel wlewa do połowy szklanki wrzątek, przykrywa go szklanym spodeczkiem lub szklaną płytką. Po chwili zdejmuje. Co znajduje się na spodeczku?
Po zabawach badawczych dzieci z każdej grupy mówią, co zauważyły, co wiedza z innych obserwacji, wyciągają wnioski. Nauczycielka pokazuje doświadczenie grupy III i IV wszystkim dzieciom.
Następnie porządkuje wiadomości dzieci. Oto przykład:
Woda składa się z maleńkich cząsteczek, które są w bezustannym ruchu. Cząsteczek tych jednak nie można zobaczyć gołym okiem. Jeżeli cząsteczki wody znajdą się w wysokiej temperaturze, wówczas zaczynają poruszać się prędzej i niektóre z nich – te, które znajdują się na powierzchni – odrywają się i wznoszą do góry. Na początku są one znacznie oddalone i tworzą niewidoczną parę wodną, która jest gazem. Niewidoczne jest również powietrze, które jest gazem.
Wyżej cząsteczki pary wodnej napotykają na coraz niższą temperaturę powietrza i zbliżają się do siebie, tworząc maleńkie kropelki wody. Wtedy są one widoczne w postaci mgiełki. Kiedy woda zamienia się w parę wodną, mówimy, że paruje. Kiedy para wodna zamienia się w ciecz, mówimy, że ulega skropleniu.
Na ziemi woda paruje z różnych zbiorników- z mórz, oceanów, jezior, a nawet z kałuż po deszczu. Łatwo zauważyć, że kałuże po pewnym czasie znikają.
W powietrzu unosi się niewidoczna para wodna. Na pewnej wysokości, w niskiej temperaturze powietrza powstają z niej chmury. Z chmur często padają deszcze. Czy wiesz, co sprawia, że woda paruje z mórz, jezior i kałuż po deszczu? To słońce przyczynia się do tej wędrówki wody w przyrodzie. Słońce ogrzewa wodę, powoduje jej parowanie, cząsteczki pary wodnej unoszą się do góry, tworząc chmury. Chmury są różne. Nie wszystkie niosą deszcz. W ciemnych chmurach, które nisko wiszą, kropelki łączą się ze sobą, tworząc coraz większe krople, aż stają się zbyt ciężkie, by mogły pozostać w chmurach. Zaczynają opadać na ziemię. Potem znów parują. I tak dzieje się nieustannie. Woda ciągle krąży w przyrodzie.
Na zakończenie wszystkie dzieci rysują obrazek, zaznaczając strzałkami obieg wody w przyrodzie.
Słuchają Preludium A-dur op. 28 nr 7 Fryderyka Chopina, wykonują inspirowany muzyką taniec kropelek deszczu.
Blok: Nasi czworonożni i skrzydlaci przyjaciele
Temat: Zwierzątka też chorują
A k t y w n o ś ć: językowa
M e t o d y: dyskusyjne
C e l e:
- dzielenie się posiadana wiedzą, porządkownie wiedzy o hodowli zwierząt,
- rozwijanie umiejętności zadawania pytań w celu poszerzenia swojej wiedzy,
Przebieg:
Spotkanie lekarzem weterynarii. Zajęcie to powinno być poprzedzone przygotowaniem do spotkania. Wspólnie z dziećmi ustalamy:
Miejsce spotkania – przedszkole lub gabinet weterynarza /gdzie będzie ciekawiej/,
Czego chcemy się dowiedzieć? – nauczyciel zapisuje pytania ułożone przez dzieci,
Kot będzie pytał /chętne dzieci/,
W jaki sposób możemy podziękować za spotkanie /mogą być prace dzieci o ulubionych zwierzątkach, piosenka, zagadki pantomimiczne według propozycji dzieci/
Uwagi:
Dzieci bardzo często chcą posiadać jakieś zwierzątko. Często traktują je jak zabawkę lub wyrażają chęć samego posiadania. Warto podczas takiego spotkania poprosić weterynarza, aby opowiedział dzieciom, jak należy radzić sobie z opieką nad nowym przyjacielem, podkreślając, że:
Należy wiele przeczytać na temat opieki nad wybranym zwierzątkiem, o tym co będzie dziecko musiało robić.
Należy przygotować miejsc e dla zwierzątka zgodnie z jego potrzebami.
Trzeba zapewnić właściwą opiekę – odpowiednia dieta, toaleta, itp., gdyż niewłaściwe wykonywanie obowiązków /np. niewyprowadzanie psa/ może łączyć się z niezbyt przyjemną czynnością sprzątania po tym, co przydarzyło się pieskowi.
Zła opieka, za dieta, tak jak i u dzieci, wywołuje wiele chorób.
Weterynarz może opowiedzieć o różnych przypadkach chorób czworonogów czy skrzydlatych przyjaciół, których przyczyną była nieumiejętna opieka i nieodpowiedzialne zachowania dzieci względem swoich podopiecznych.