Rozwój osobisty- rozwój na który człowiek ma wpływ, rozwój zalezny od własnej aktywności, świadome rozwijanie samego siebie, swoich umiejetności, działanie zgodnie z tym kim jesteśmy.

Celem rozwoju osobistego jest wzmocnienie zdolności do autonomii i do niezależności, większa zdolność dysponowaniem sobą.

Podstawa teoretyczna rozwoju osobistego jest psychologia humanistyczna, przyjmuje ona pozytywną postawę człowieka. Mimo wszelkich ograniczeń człowiek posiada zdolność wyboru. Gdy człowiek nie może sie rozwijać to jest to zablokowanie rozwoju osobistego.

Znaczenie rozwoju osobistego:

1. Świadomość, że jesteśmy autorami własnego życia, nadaje życiu sens i znaczenie.

2. Jezeli nie rozwijamy się to ponosimy duze koszta w postaci zniechęcenia, apatii.

Wolność- mozliwość dokonywania wyboru w określonych warunkach i okolicznościach.

Cechy dojrzałej osobowości:

-poszerzanie zasięgu "ja", zainteresowanie światem na zewnątrz, otwartość na nowe doświadczenia,

-serdeczne kontakty z ludźmi- zdolność do przyjaźni i miłości,

-dojrzałość emocjonalna- poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego i samoakceptacja- tolerancja na frustrację, czyli umiejętność znoszenia porażek, akceptowanie swoich porażek i słabości, umiejętność znoszenia lęku,

-panowanie nad popędami, akceptowanie popędów, ale nie uleganie im,

- realizm- realistyczne spostrzeżenie rzeczywistości, zdrowy rozsądek i umiar w podejściu do siebie i świata, dystans, brak zdolności do fantazjowania,

-obiektywizacja samego siebie, obiektywna ocena własnej osoby: poczucie humoru, umiejetność śmiania się z siebie, wygląd- zdolność do rozumienia siebie, uswiadamianie sobie swoich własnych cech i otwartość na informacje o sobie płynące od innych osób, potrafimy sie nad soba zastanowić,

- jednocząca filozofia życia- jasna świadomość celu życia.

KIM JEST CZŁOWIEK

CZŁOWIEK- jest jednością cielesno-psychiczno-duchową.

DUCHOWOŚĆ- ludzka sfera, która umozliwia dystans wobec procesu psycho- fizycznego. Potrafi znaleść sens życia nie zależnie od okoliczności, cel życia i godność.

ŚWIADOMOŚĆ SIEBIE- jest to punkt wyjscia rozwoju osobistego, umożliwia otwarte poznawanie świata i samego siebie. Potrafimy przyjąć cos nowego. Umożliwia odróżnienie tego co widzimy, czyli faktów od naszej interpretacji i oceny.

3 SFERY ŚWIADOMOŚCI:

1.Świadomość świata zewnetrznego, czyli kontakt zmysłowy ze zjawiskami i przedmiotami (wzrok i słuch).

2. Świadomość świata wewnętrznego- kontakt zmysłowy ze zjawiskami wewnątrz człowieka, czyli co czuje w moim ciele.

Sfera 1 i 2 to pośrednie doswiadczenie, realne fakty istnienia.

3. Swiadomość wlasnych mysli i fantazji- jest to aktywność symboliczna, umysłowa, sa to nasze sądy, twierdzenia, przypuszczenia, wyobrażenia, plany.

Wszystkie te 3 sfery stanowią całość naszego doświadczenia, to co może ujrzeć świadomość. Świadomość jest to strumień, w którym pojawiaja sie te 3 sfery.

Do dobrego funkcjonowania człowieka ważny jest dostęp do wszystkich 3 sfer.

Skutki braku kontaktu z naszymi doznaniami(sfera 1):

-za mało sobie uświadamiamy co do nas dochodzi ze świata zewnętrznego,

-osłabiona wrażliwość- człowiek nie potrafi doświadczyć całego bogactwa treści ze świata zewnętrznego, swiat wydaje sie szary, bezbarwny, nieciekawy.

Brak kontaktu ze sferą 2:

-poczucie obojetności,

-osłabienie kontaktu ze samym sobą,

-nuda.

UMYSŁ- sfera zawiadowcza, działa nieprzerwanie w czasie snu, czuwania, utraty przytomności. Nasz mózg odbiera świadomość. Obszar nieswiadomy nigdy nie dostanie sie do naszej świadomości.

FUNKCJE UMYSŁU:

-spostrzeganie świata jest konstruktywne,

-pamięć

-uczenie się

-myślenie

-odwaga

-wyobrażenie

WZORCE MYŚLENIA:

Każdy człowiek ma swój własny osobisty sposób myslenia, ponieważ każdy posiada specyficzne wzory, schematy poznawcze. Schematy poznawcze umozliwiają interpretację świata, ich rolą jest porządkowanie doświadczeń.

BŁĘDY:

Monolog wewnętrzny- spontanicznie pojawiajace sie myśli wypływajace z głębszych schematów, rozmawianie z samym sobą. Uświadomienie sobie treści monologu jest ważną informacją o sobie, pozwala rozpoznać swoje wzorce myślenia. Treść monologu odzwierciedla to jak człowiek o sobie myśli.

ZDANIA DOŁUJĄCE:

1. Negatywne określenia na swój temat (jestem brzydki, głupi)

2. Katastrofizowanie- przewidywanie klęsk i porażek (nie uda mi się, wszyscy mnie wyśmieją)

3. Samokaranie- karanie samego siebie, gdy cos nam sie nie uda.

Sposoby zmiany monologu zewnętrznego:

1. Zamiana zdań negatywnych na pozytywne, nowe myśli muszą być realistyczne.

2. Technika stopowania negatywnych myśli.

3. Wielokrotne powtarzanie pozytywnych zdań.

REBT- Racjonalna Emotywna Behawioralna Terapia

Albert Ellis zastosował w praktyce to, że nasze myśli powoduja emocje. Mamy dużo irracjonalnych przekonań o świecie.

1. Wymagania względem nas samych: "muszę być akceptowany przez wszystkich"

2. Wymagania względem innych ludzi "ludzie muszą mnie traktować uczciwie i z szacunkiem"

3. Wymagania względem świata: "muszę mieć to co chce, moje życie musi być łatwe i przyjemne"

MODEL ABC WG ELLISA:

A- aktywizujące zdarzenie np. wyrzucili mnie z pracy

B- przekonania (na temat zdarzenia) np. bez pracy nie ma życia

C- konsekwencje (odczucia i zachowania) np. smutek, lęk, depresja

D- Dysputa wewnętrzna dotyczaca nieracjonalnych myśli

E- Nowe konsekwencje i skutki emocjonalne

IDENTYFIKACJA NIERACJONALNYCH PRZEKONAŃ:

- dogmatyczne żądania( nakazy, przymusy, powinności)

-katastrofizowanie( to okropne, straszne, potworne)

-niska tolerancja na frustrację (nie moge tego znieść)

-ocena siebie i innych (Ja byłem zły/ Ona jest zła, bezwartościowa)

EMOCJE:

Towarzyszą nam nieustannie, są cały czas obecne w naszym życiu, na wszystko reagujemy emocjonalnie. Wszystko co poznajemy ma dla nas znaczenie. Emocje są informacjami o znaczeniu dla nas tego co poznajemy w świecie. To emocje decyduja o naszej satysfakcji z życia. Emocje odczuwamy w ciele. Moga to byc bardzo wyraźne odczucia.

HIGIENA EMOCJONALNA- szkodliwe dla naszego zdania jest unikanie uczuć, czyli zaprzeczanie i tłumienie uczuć.

ZAPRZECZANIE- udajemy, że wszystko jest dobrze

TŁUMIENIE- spychanie przykrych uczuć do nieswiadomości.

Emocje sa zazwyczaj krótkotrwałe i szybko przemijają.

HISTORIA ŻYCIA

Etapy w życiu człowieka:

1. DZIECKO 0-10 lat

Głownym zadaniem dziecka jest orientacja w świecie. Kształtujemy nasz sposób rzeczywistości, naszą interpretację swiata. Ten okres decyduje o tym jak w dorosłym zyciu interpretujemy świat.

2. BUNTOWNIK- 10-20 lat

Zadaniem jest dążenie do niezależności, uwolnienie się spod opieki dorosłych. Czas zdobywania autonomii. Różne sposoby uzyskiwania niezależności, gdy jest nadopiekuńcza rodzina to jest spóźniona niezależność. Jeżeli jest dużo zakazów jest bunt i walka o niezależność.

3.ODKRYWCA 20-30 lat

Głowne zadanie to wyprawa w świat, to jest moment kiedy już powinno się zdobyć autonomię. Na tym etapie formułuje sie marzenie.

4. CZŁOWIEK CZYNU 30-40 lat

Głownym zadaniem jest realizowanie życiowych planów. Szczyt możliwości twórczych i produkcyjnych. Potrzebna jest odwaga, żeby nie zrezygnować i porzucić celów pod wpływem krytyki.Napotykane przeszkody mają głęboki sens, bo zwiększaja wartość tego, do czego dążymy. Odwaga i pokonywanie przeszkód.

5. KRYTYK 40-50

Główne hasło to rewizja planów. Łączy się z tym wyczerpywalność organizmu, krytycznie patrzymy na zycie, odróżnianie tego co niekonieczne od tego co konieczne. Odrzuca rzeczy mniej ważne. Dopuszczenie do siebie refleksji nad życiem.

6. MYŚLICIEL 50-60 lat

Głownym zadaniem jest rozmyślanie nad sobą i zwrot ku życiu wewnętrznemu. Zastanawianie sie po co osiągam te cele. Poszukiwanie znaczenia celów. Może nastąpić przewartościowanie wartości.

7. CZŁOWIEK PRZEMIENIONY 60-70 lat

Głowne hasło i zadanie to przemiana życia. Jeśli doznaliśmy przemiany zaczynamy prowadzić życie zgodne z postanowieniem. Nawiązanie kontaktu ze swoim wewnętrznym dzieckiem, czyli ze światem swoich uczuć.

8. CZŁOWIEK SPEŁNIONY powyżej 70 lat

Życie w spełnieniu i w zgodzie ze sobą. Przemiana człowieka mądrego. Mądrość- spoglądanie na świat z dystansem, z miłościa, wyrozumiałością.

KONCEPCJA PSYCHOLOGII POZYTYWNEJ

PSTCHOLOGIA POZYTYWNA – Nauka o szczęściu i o ludzkich siłach

Psychiczne wyposażenie człowieka, które pomaga w osiągnięciu dobrego życia.

DOBRE ŻYCIE:

1. Szczęście

2. Wartościowe życie (osiągnięcia życiowe)

WARTOŚCOWE ŻYCIE: (6 czynników dobrego życia)

• Samoakceptacja

• Autonomia

• Kontrola nad środowiskiem

• Posiadanie celu życia

• Rozwój osobisty

• Pozytywne relacje z ludźmi

SZCZĘŚCIE - przyjmuje różne formy, szczęście = dobrostan

ELEMENTY SZCZĘŚCIA:

1. Pozytywne emocje – przyjemne odczucia (ciepło, brak uczucia głodu)

2. Zaangażowanie – pochłonięcie (czynności całkowicie pochłaniające)

3. Poczucie sensu – poczucie przynależenia do czegoś większego od nas, np. religia

4. Poczucie osiągnięcia – dążenie do zdobycia czegoś, chęci panowania nad środowiskiem

5. Związki z innymi

Pierwsze trzy elementy są podstawowymi elementami.

Od czego zależą osiągnięcia?

OSIĄGNIĘCIA = UMIEJĘTNOŚCI * WYSIŁEK (kilkakrotnie pomnożony)

czas poświęcony na ćwiczenia zadania

Cechy charakteru, decydują o podejmowaniu wysiłku:

• Samodyscyplina

• Zacięcie

GRIT = zacięcie, nieustępliwość, wyjątkowa wytrwałość połączona z pasją w dążeniu do celu

Zacięcie umożliwia długotrwały wysiłek w pracy nad zadaniem. Jest silnym predykatorem sukcesu.

Jak odkryć swoją drogę do szczęścia?:

1. Wszystko co „MOGĘ”

2. Wszystko co „CHCĘ”

3. Wszystko co „ BARDZO CHCĘ”

4. Wszystko co „ NAPRAWDE BARDZO CHCĘ”

Uwarunkowania szczęścia : (od czego zależy szczęście)

1. Czynniki biologiczne ( emocje pozytywne i przeżywanie )

2. Czynniki demograficzne ( wiek, płeć, stan cywilny, wykształcenie )

3. Czynniki psychiczne – mogą wpływać na poczucie szczęścia, pewne cechy sprzyjają szczęściu przy braniu odpowiedzialności za swoje życie. Przesądzają co człowiek zrobi ze swoimi umiejętnościami.

Cechy korzystne dla jakości życia:

1. Człowieczeństwo – dobroć i miłość

2. Powściągliwość – skromność, samokontrola

3. Mądrość

4. Odwaga

5. Sprawiedliwość

6. Transtendencja – nadzieja, wybaczenie, duchowość, wdzięczność, poczucie humoru

PRZEBACZENIE – sposób radzenia sobie z poczuciem krzywdy, przekształcenie doznanej krzywdy

NADZIEJA – oznacza oczekiwanie, że uda nam się coś zrealizować. Jest utożsamiana z optymizmem. Sprzyja dobrostanowi – warto mieć nadzieje.

POCZUCIE WŁĄSNEJ WARTOŚCI: (każdy człowiek rodzi się z wartością)

Poczucie własnej wartości – przeświadczenie, że jesteśmy wystarczająco dobrzy w życiu:

1. Zaufanie do własnych zdolności radzenia sobie w życiu

2. Wiara w prawo do własnego szczęścia (zasługuję na miłość, szacunek dla siebie)

Poczucie własnej wartości działa jak system odpornościowy. Jesteśmy odporni na trudności.

Autentyczne lub pozorne poczucie własnej wartości:

• Autentyczne – osiągane przez własną świadomość

• Pozorne – iluzja zdobywana przez czynniki zewnętrzne

ŹRÓDŁEM POCZUCIA WŁASNEJ WARTOŚCI jest zwiększanie świadomości samego siebie- życie świadome:

• Wola zrozumienia

• Dążenie do skuteczności (brak zgody na bezradność)

• Strategiczne dystansowanie się (możliwy jest dystans do aktualnych kolei losu)