FUYNKCJA KONTROLNA PARLAMENTU

Ujęcie szerokie – formułowanie na podstawie krytycznej oceny działań rządu różnego rodzaju opinii, interpretacji stanowiących różne formy oddziaływania na jego pracę

Ujęcie wąskie – przeprowadzanie analizy stanu faktycznego i formułowanie na jej podstawie ocen działalności

Płaszczyzny działań kontrolnych

• Prawna – obowiązki adresatów o charakterze przede wszystkim proceduralnym

• Polityczna – obowiązki adresata charakterze imperatywnym

Podstawą prawną do działań kontrolnych parlamentu jest art. 95 ust. 2 Konstytucji RP

„Sejm sprawuje kontrolę nad działalnością Rady Ministrów w zakresie określonym przepisami Konstytucji i ustaw.”

Formy kontroli Sejmu

• Prawo żądania informacji

- przedstawianie sprawozdań

- udzielanie informacji

- uczestnictwo w posiedzeniach komisji

• Prawo żądania wysłuchania

- dezyderaty

- opinie

Dezyderat (art. 159 regulaminu Sejmu uchwała komisji zawierająca postulaty w określonej sprawie, kierowana do Rady Ministrów, poszczególnych jej członków, prezesa Najwyższej Izby Kontroli, prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz Głównego Inspektora Pracy.

Opinia (art.160 regulaminu Sejmu) – zawiera stanowisko komisji w określonej sprawie, można ja kierować do wszystkich centralnych organów i instytucji w systemie administracji rządowej

• Szczególne procedury kontrolne

-tworzenie komisji śledczych

- procedury interpelacyjne

- kontrola wykonania budżetu państwa

Tworzenie komisji śledczych

• Podstawa prawna: art. 111 Konstytucji

• Skład: może wchodzić do 11 członków

• Cel: wnikliwe zbadanie stanu faktycznego danej sprawy; w praktyce – sprawy o wymiarze skandalu publicznego

• Efekt: na zakończenie pracy komisja przygotowuje sprawozdanie z działalności i przekazuje je Marszałkowi Sejmu

Procedury interpelacyjne i zapytania

• Podstawa prawna: art.115 Konstytucji

• Indywidualne wystąpienia poselskie zawierające pytania do premiera i do poszczególnych członków Rady Ministrów, rodzące obowiązek udzielenia odpowiedzi w przewidzianym prawem terminie

• Rodzaje:

-interpelacje

-informacje bieżące

-zapytania

-pytania w sprawach bieżących

Efekty kontroli

• Wotum nieufności

• Wotum zaufania

• Możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej

Instrumenty kontroli Senatu

• Oświadczenia senatorskie ( art. 49 regulaminu Senatu)

• Prawo żądania od przedstawicieli Rady Ministrów przedstawiania informacji, wyjaśnień i opinii, przekazywania materiałów oraz czynnego udziału w posiedzeniach komisji ( art. 60 ust. 3-5 regulaminu Senatu)