Szpotawość kolan
Wada kończyn dolnych polegających na wygięciu nóg w literkę O. Rozpoznanie tej wady jest proste łączymy nogi gdy przy złączonych i wyprostowanych kolanach tworzy się między kolanami odstęp większy niż 4-5 cm. Niestety w wielu przypadkach kolana szpotawe dotyczą całych nóg ale są również przypadki gdzie zniekształceniu ulega jedynie podudzia.
Przyczyny Przyczyną kolan szpotawych może być krzywica (niedobór witaminy D) lub zbyt wczesne rozpoczęcie chodzenia. Masa ciała dziecka stanowi wtedy zbyt wielkie obciążenie dla miękkiego jeszcze kośćca.Do powstania kolan szpotawych usposabia również długie siedzenie w pozycji ze skrzyżowanymi nogami ("po turecku").Wada nasila się szczególnie w okresie intensywnego wzrostu i jest zwykle obustronna.
Zmiany chorobowe
Do zmian chorobowych występujących w kolanach szpotawych należą:
rozciągnięcie więzadła pobocznego strzałkowego,
skrócenie więzadła pobocznego piszczelowego,
rozciągnięcie mięśnia dwugłowego uda i mięśni strzałkowych i przykurczenie pozostałych zginaczy,
skręcenie kończyn do wewnątrz w stawach biodrowych,
przeprost w stawach kolanowych,
odsunięcie od siebie kłykci przyśrodkowych na odległość powyżej 3 cm.
Korekcja szpotawości
Leczenie zachowawcze jest uzależnione od przyczyny i stopnia zaawansowania wady.
Dziecko, które ma skłonności do szpotawości kolan:
1. Powinno unikać wysiłków i obciążeń w pozycji stojącej.
2. Nie może w czasie zabawy przebywać w tzw. siadzie skrzyżnym (?po turecku?).
3. Powinno jak najczęściej siedzieć ze złączonymi kolanami i rozstawionymi stopami.
4. Powinno zredukować nadwagę (jeśli istnieje).
5. Może stosować wkładki lub obuwie z podwyższonym obcasem po stronie zewnętrznej, ale tylko przy zaleceniu przez lekarza.
Zalecenia: gimnastyka korekcyjna, łyżwiarstwo, jada na nartach technikami kątowymi (pług, łuk), masaż klasyczny, terapia manualna.
Przeciwwskazania: pływanie kraulem, jazda na rowerze.
Przykładowe ćwiczenia:
1. Pw – postawa zasadnicza w lekkim rozkroku . R – ugięcie kolan ( półprzysiad ) z równoczesnym zbliżaniem kolan do siebie przez naciskanie dłońmi na boczne okolice kolan .
2. Pw – siad ugięty podparty stopy rozstawione .R – naprzemienne skręcanie ugiętych NN do wew. z równoczesnym dotknięciem kolan do podłoża .
3. Pw – leżenie przodem. R – napinanie mięśni pośladkowych z próbą łączenia kolan z kontrolą dłońmi .
4. Pw – leżenie przodem, między stopami piłka . R – uniesienie prostych NN w górę .
5. Pw – leżenie tyłem, RR w bok, NN proste w stawach kolanowych , ugięte w stawach biodrowych do kąta 60 stopni od podłoża . R – rozkrok, a następnie złączenie NN .
6. Pw – siad na taborecie , stopy złączone, między kolanami woreczek z piaskiem . R – przejście do stania – RR w górę, siad – opust RR .
7. Pw – stanie . R – napinanie pośladków i łączenie kolan .