Konspekt Ćwiczeń - Kolana Szpotawe

Szpotawość kolan - to wada występująca w płaszczyźnie czołowej, najczęściej u dzieci (kiedyś ze znaczącą przewagą u chłopców - w przeciwieństwie do dziewczynek u których występowały kolana koślawe, obecnie na skutek zmiany stereotypów zabaw dziecięcych sytuacja ulega odwróceniu, chłopcy często bawią się w pozycjach niskich - na kolanach, a dziewczynki szybko przechodzą do zabaw w pozycjach wysokich - siedzeniu, staniu). Wada objawia się w przyjęciu pozycji zasadniczej, gdzie przy złączonych stopach kolana pozostają w oddaleniu o około 4-5 cm (potocznie kształt beczkowaty).

Do szpotawości kolan dochodzi często w przebiegu krzywicy (w niedoborach witaminy D, zwłaszcza w czasie zimowych miesięcy - brak słońca sprawia że organizm nie może jej produkować). Szpotawieniu kolan sprzyja również szybkie przyjęcie pozycji pionowej i rozpoczęcie chodzenia (około 9 miesiąca, z pominięciem fazy raczkowania), objawia się również u dzieci otyłych, gdzie rozwijający się szkielet poddany jest większemu obciążeniu. Pozycją pogłębiającą wadę jest siad skrzyżny (tak często wdrażany dzieciom w przedszkolach, jak i przez samych rodziców).

Przeciwwskazania w Szpotawości kolan:

• siad skrzyżny

• jazda na rowerze

• pływanie kraulem

• stanie w rozkroku

• przyjmowanie dużych obciążeń w pozycji stojącej

• jazda konna

Wskazania w Szpotawości kolan:

• łączenie kolan w pozycji siedzącej (niektórzy specjaliści zalecają wręcz przyjmowanie pozycji koślawiących, w celu redukcji wady)

• łyżwiarstwo

• pływanie - styl klasyczny

• redukcja nadwagi (jeżeli występuje)

• suplementacja witaminy D, oraz ekspozycja na promienie słoneczne lub naświetlania (jeżeli wada pogłębia się w przebiegu krzywicy)

• gimnastyka korekcyjna

• przy zaleceniu lekarza ortopedy zezwala się na stosowanie wkładek ortopedycznych (po stronie zewnętrznej stopy)

• masaż (wzmocnienie mięśni po stronie rozciąganej, rozluźnianie strony skracanej)

Korekcja i Kompensacja: w przebiegu zabiegów mających na celu korekcję wady mamy na celu przede wszystkim przywrócenie prawidłowego ustawienia kolan oraz oddziaływanie na zmienione przez wadę tkanki miękkie. Podobnie jak podczas opracowania masażem musimy wzmocnić mięśnie które w przebiegu wady uległy rozciągnięciu (dwugłowy uda, mięśnie strzałkowe) oraz rozciągnięcie i rozluźnienie mięśni przykurczonych (półścięgnisty, półbłoniasty). Podobnie ma się kwestia więzadeł stawu kolanowego gdzie rozciągnięciu ulega więzadło poboczne strzałkowe, natomiast skrócone jest więzadło poboczne piszczelowe. Korekcja powinna również uwzględniać naukę przyjmowania pozycji prawidłowych z elementami self-monitoringu, w celu utrzymania uzyskanych efektów oraz właściwego ich utrwalenia.

Możliwości korekcji w znacznym stopniu zależą od przyczyny i stopnia posunięcia wady, jak również od czasu jej wystąpienia (im później od momentu wystąpienia przystępujemy do leczenia, tym mniejsze możliwości terapeutyczne).

Przybory: ławeczki, piłki, poduszki, woreczki z grochem

Czas: jednostka lekcyjna (45 minut)

Ćwiczenia:

Lp.	Część zajęć	Rodzaj Ćwiczenia	Treść ćwiczenia	Dozowanie		Uwagi
									czas	il.powt.
1.	Wstępna	Ćwiczenie oddechowe	Uniesienie i opuszczenie kończyn górnych (spacer po kole, kończyny w górę - wdech, w dół - wydech)	2 min
		Profilaktyka stóp, wzmocnienie grupy strzałkowej	Chód po okręgu na wewnętrznych krawędziach stóp	3 min
		Ćwiczenia ogólno rozwojowe	skipingi, krążenia ramion, marsz w miejscu	5 min
2.	Zasadnicza	Korekcja ustawienia kolan oraz wzmocnienie mięśni brzucha	PW: leżenie na plecach, kończyny dolne wyprostowane, kolana związane razem, między stopami woreczek Ruch: uniesienie wyprostowanych kończyn dolnych do góry		x10
		Ćwiczenie wzmacniające mięśnie stóp	PW: leżenie tyłem woreczek/poduszka między kolanami Ruch: na przemian prawa i lewa stopa rysują kółka na podłodze		Każda x10
		Korekcja kolan	PW: stanie w lekkim rozkroku Ruch: półprzysiad ze zbliżeniem kolan do siebie z jednoczesnym naciskaniem na boczną okolicę kolan		x10
		Korekcja kolan i stóp	PW: leżenie tyłem kończyny dolne w rozkroku Ruch: łączenie kolan tak aby stopy były osobno (na zewnątrz)		x10
		Wzmocnienie mięśni pośladkowych i grupy tylnej uda	PW: leżenie na brzuchu na ławeczce, nogi poza ławeczką, ręce trzymają ławeczkę Ruch: Kończyny dolne wyprostowane w biodrach wykonują ruchy nożycowe		x10

		Wzmocnienie obręczy barkowej, korekcja kolan i stóp	PW: kończyny dolne związane w kolanach, woreczek między kostkami, kończyny górne oparte na skrzyni Ruch: podskoki w ustalonej pozycji		x20
		Korekcja kolan, wzmacnianie grupy przywodzicieli	PW: siad na krześle, między kolanami piłka gumowa Ruch: zgniatanie piłki kolanami		x10
		Korekcja kolan, wzmocnienie prostowników	PW: siad lub leżenie na plecach, woreczek między kolanami Ruch: próba prostowania kończyn dolnych		x10
3.	Część końcowa	Zabawa końcowa	Na klaśnięcie dzieci chodzą po sali, na dwa klaśnięcia zaczynają chodzić na wewnętrznej części stóp
		Ćwiczenie oddechowe	Z woreczkiem na głowie, wspięcie na palce, ramiona w górę - wdech, ramiona w dół - wydech
		Wyciszenie	Dzieci siedzą w pozycji koślawiącej, wdech - wydech, wyciszenie, można zakończyć ćwiczenia śpiewaniem piosenki

---