Elementy struktury przestępstwa:

1. Czyn człowieka

2. Karalny – czyn, realizuje znamiona typu czynu zabronionego przez ustawę pod groźbą kary.

3. Bezprawny – czyn, który narusza normę sankcjonowaną

4. Karygodny – czyn szkodliwy społecznie w stopniu wyższym niż znikomy

5. Zawiniony – Sprawcy można przypisać winę

Przestępstwo zawsze jest czynem zabronionym, ale nie każdy czyn jest przestępstwem.

Czyn – to możliwość psychicznego sterowania swoimi zachowaniami

(Nie są czynem )Ruch refleksyjny:

• Ruch bezwarunkowy

• Ruchy wywołane stanem patologicznym np. Epilepsja.

• Zachowania pod wpływem vis absoluta (przymus bezwzględny) – oddziaływanie o charakterze fizycznym na ciało człowieka; utrata kontroli nad wykonywanymi ruchami np. Działanie praw fizyki etc.

• Vis compulsiva – oddziaływanie za pomocą środków fizycznych lub psychicznych na psychikę człowieka.

• Brak odpowiedniej aktywności mózgu (stan nieprzytomności, sen, stan hipnozy)

• Brak fizycznej możliwości wykonania ruchu (np. Nieudzielenie pomocy spowodowanie brakiem umiejętności pływania)

BEZPRAWNOŚĆ:

Dotyczy Rozdział III kodeksu karnego

Okoliczności wyłączające to kontratypy np. obrona konieczna, stan wyższej konieczności. Cechuje je naruszenie normy sankcjonowanej. Realizuje znamiona czynu zabronionego. Wyłączają wtórnie bezprawność. Na określoność kontratypu składają się z dwóch zespołów znamion np.

Art. 148§ 1. Kto zabija człowieka, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.

w związku z art. O wyłączeniu odpowiedzialnośći.

Założenia kontratypizacji:

1. Kolizja dóbr prawnych (atak jakiegoś dobra jest uzasadniony jeśli chroni inne dobra)

2. Konieczność poświęcenia jednego z kolidujących dóbr (brak jednoczesnej możliwości utrzymania kolidujących dóbr)

3. Społeczna opłacalność poświecenia dobra prawnego (poświęcenie jednego dobra kosztem drugiego dla dobra społecznego; wymaga wartościowania tych dóbr zawsze sprawdzane in concreto)

Kontratypy:

1. Ustawowe:

   1. Obrona konieczna: Art. 25. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.

   2. Stan wyższej konieczności: Art. 26. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem, jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego.

   3. Kolizja obowiązków: Art. 26 § 5 Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy z ciążących na sprawcy obowiązków tylko jeden może być spełniony. w związku z Art. 26. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem, jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego.

   4. Dopuszczopne ryzyko: Art. 27. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu przeprowadzenia eksperymentu poznawczego, medycznego, technicznego lub ekonomicznego, jeżeli spodziewana korzyść ma istotne znaczenie poznawcze, medyczne lub gospodarcze, a oczekiwanie jej osiągnięcia, celowość oraz sposób przeprowadzenia eksperymentu są zasadne w świetle aktualnego stanu wiedzy.§ 2. Eksperyment jest niedopuszczalny bez zgody uczestnika, na którym jest przeprowadzany, należycie poinformowanego o spodziewanych korzyściach i grożących mu ujemnych skutkach oraz prawdopodobieństwie ich powstania, jak również o możliwości odstąpienia od udziału w eksperymencie na każdym jego etapie.§ 3. Zasady i warunki dopuszczalności eksperymentu medycznego określa ustawa. (wiedzieć na czym polega)

   5. Dozwolona krytyka: Art. 213 § 2. ⁽¹⁵⁴⁾ Nie popełnia przestępstwa określonego w art. 212 § 1 lub 2, kto publicznie podnosi lub rozgłasza prawdziwy zarzut:

1)   dotyczący postępowania osoby pełniącej funkcję publiczną lub

2)   służący obronie społecznie uzasadnionego interesu.
Jeżeli zarzut dotyczy życia prywatnego lub rodzinnego, dowód prawdy może być przeprowadzony tylko wtedy, gdy zarzut ma zapobiec niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia człowieka albo demoralizacji małoletniego.

1. Pozaustawowe:

   1. Nie są określane w ustawach, ale są dookreślane w orzecznictwie:

      1. Ryzyko sportowe

      2. Czynności lecznicze

2. Generalne (legalizują, każdy typ czynu zabronionego)

3. Szczególne (legalizują, określony typ czynu zabronionego):

   1. Dozwolona krytyka:

Art. 213. § 1. Nie ma przestępstwa określonego w art. 212 § 1, jeżeli zarzut uczyniony niepublicznie jest prawdziwy.

§ 2.  Nie popełnia przestępstwa określonego w art. 212 § 1 lub 2, kto publicznie podnosi lub rozgłasza prawdziwy zarzut:

  1)   dotyczący postępowania osoby pełniącej funkcję publiczną lub

  2)   służący obronie społecznie uzasadnionego interesu.

Jeżeli zarzut dotyczy życia prywatnego lub rodzinnego, dowód prawdy może być przeprowadzony tylko wtedy, gdy zarzut ma zapobiec niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia człowieka albo demoralizacji małoletniego.

Ad Obrona konieczna:

Art. 25. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.

Znamiona:

1. Określają warunki dopuszczalności podjęcia działań obronnych:

   1. Zamach

   2. Bezpośredniość zamachu

   3. Bezprawność zamachu

   4. Skierowanie zamachu na jakiekolwiek dobro chronione prawem

2. Dotyczą znamion działań obronncyh:

   1. Odpieranie zamachu

   2. Działanie motywowane odparciem zamachu

   3. Konieczność obrony

   4. Współmierność sposobu obrony do niebezpieczeństwa zamachu

Ad Stan wyższej konieczności:

Art. 26. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem, jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego.

1. Niebezpieczeństwo

2. Bezpośredniość niebezpieczeństwa

3. Subsydiarność stanu wyższej konieczności

4. Poświęcenie dobra chronionego prawem

5. Proporcjonalność dóbr

6. Działanie w celu uchylenia niebezpieczeństwa

Zamach i niebezpieczeństwo muszą być realne aby móc użyć obrony koniecznej lub stanu wyższej koniecznosći!!!

Przeczytać o kontratypach!

Do domu:

Art. 181. § 1. Kto powoduje zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach,

podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Występek, umyślne, skutkowe, z naruszenia, powszechne, z działania, z urzędu

Art. 197. § 1. Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Występek, umyślne, z naruszenia, skutkowe,powszechne, z działania, na wniosek bezwzględnie

Art. 158. § 1. Kto bierze udział w bójce lub pobiciu, w którym naraża się człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie skutku określonego w art. 156 § 1 lub w art. 157 § 1,podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Występek, umyślne, z narażenia konkretne, skutkowe, powszechne, z działania, z urzędu

Art. 149.Matka, która zabija dziecko w okresie porodu pod wpływem jego przebiegu, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Występek, umyślne, z naruszenia, skutkowe, nindywidualne, z działania, z urzędu

Art. 156. § 1.  Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci:

1)   pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,

2)   innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności od roku
do lat 10.

Występek, umyślne, z naruszenia, skutkowe, powszechne, z działania lub zaniechania, z urzędu

Czy zamach może polegać na zaniechaniu? Odpowiedź na kanwie Art. 193:

Art. 193. Kto wdziera się do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia albo ogrodzonego terenu albo wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Zamach może polegać na zaniechaniu lub działaniu, przy czym na zaniechaniu jedynie w sytuacji w której sprawca wstrzymuje się od opuszczenia miejsca do którego uprawniona jest osoba, żądająca opuszczenia tego miejsca.