Typy przestępstw:

1. Typ podstawowy (zasadniczy) Art. 148 § 1:

Art. 148. § 1. Kto zabija człowieka, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.

1. Typy zmodyfikowane:

   1. Kwalifikowany art. 148 par 2 i 3:

§ 2. Kto zabija człowieka:

  1)   ze szczególnym okrucieństwem,

  2)   w związku z wzięciem zakładnika, zgwałceniem albo rozbojem,

  3)   w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie,

  4)   z użyciem materiałów wybuchowych,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.

§ 3. Karze określonej w § 2 podlega, kto jednym czynem zabija więcej niż jedną osobę lub był wcześniej prawomocnie skazany za zabójstwo oraz sprawca zabójstwa funkcjonariusza publicznego popełnionego podczas lub w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych związanych z ochroną bezpieczeństwa ludzi lub ochroną bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

1. Przez znamiona statyczne (przez okoliczności czynu, występujące w chwili realizowania znamion czynu zabronionego, właściwości sprawcy, sposób)

2. Przez znamiona dynamiczne (następstwo popełnienia czynu zabronionego typu podstawowego art. 158 par. 2 i 3)

1. Uprzywilejowane art. 148 par 4, art. 150 :

Art. 148 § 4. Kto zabija człowieka pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art. 150. § 1. Kto zabija człowieka na jego żądanie i pod wpływem współczucia dla niego, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. W wyjątkowych wypadkach sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Typy zmodyfikowane: Typ podstawowy + cecha ( która podwyższa lub zmniejsza stopień bezprawia i ze względu na nią ustawodawca przewiduje niższe bądź wyższe

Podział przestępstw: (art. 7)

Art. 7. § 1. Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem.

§ 2. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą.

§ 3. Występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.

- zbrodnie (Art.8) można je popełnić jedynie umyślnie

- występki (Art.8) można je popełnić zarówno umyślnie i nieumyślnie.

Art. 8. Zbrodnię można popełnić tylko umyślnie; występek można popełnić także nieumyślnie, jeżeli ustawa tak stanowi.

II. Strona podmiotowa: (stosunek psychiczny sprawcy do czynu)

Podstawą w polskim prawodawstwie jest umyślność. (art.8)

Klauzula nieumyślności art. 9 par. 3:

Art. 9 § 3. Sprawca ponosi surowszą odpowiedzialność, którą ustawa uzależnia od określonego następstwa czynu zabronionego, jeżeli następstwo to przewidywał albo mógł przewidzieć.

- umyślne (art. 9 par.1)

Art. 9. § 1. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi.

- nieumyślne (art. 9 par.2)

Art. 9 § 2. Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.

- umyślno-nieumyślne (przestępstwo typu podstawowego – umyślność; następstwo – nieumyślne)

- nieumyślno-nieumyślne

III.

Czy skutek należy do znamion.

- skutkowe (materialne): warunkiem realizacji znamion czynu jest skutek coś co zmienia się w rzeczywistości : zmiana materialna np. zniszczenie rzeczy, zmiana biologiczna np. śmierć człowieka, uszczerbek na zdrowiu, zmiana stanu np. sprowadzenie zagrożenia, zmiana w układzie stosunku społecznego np. bigamia

- bezskutkowe (formalne): warunkiem kwalifikacji czynu jako przestępstwa, może z niego wyniknąć skutek, ale nie jest konieczny do ww. kwalifikacji.

IV.

- z naruszenia dobra (naruszające) – powodują uszczerbek w dobru : zabójstwo, gwałt, kradzież.

- z narażenia : (sprowadzenie zagrożenia)

a) abstrakcyjne (Art. 178 A - niebezpieczeństwo nie musi wystąpić, a więc są bezskutkowe)

Art. 178a. ⁽¹²⁰⁾ § 1. Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. ⁽¹²¹⁾ Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu inny pojazd niż określony w § 1,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 3. ⁽¹²²⁾ (uchylony).

§ 4. ⁽¹²³⁾ Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 był wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo za przestępstwo określone w art. 173, 174, 177 lub art. 355 § 2 popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo dopuścił się czynu określonego w § 1 w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo,

podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

b) konkretne (art. 160 par. 1 – w opisie ustawy będzie zawarte bezpośrednie narażenie; wszystkie przestępstwa tego typu są skutkowe)

Art. 160. § 1. Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

V Krąg podmiotów:

- powszechne (każdy może je popełnić )

- indywidualne: (krąg zawężony poprzez zastosowanie rzeczownika wskazującego krąg osób którego to dotyczy, indywidualna cecha powoduje przestępność czynu)

a) właściwe (należy posiadać konkretną cechę np. art. 206; tylko przestępstwa w typie podstawowym)

Art. 206. Kto zawiera małżeństwo, pomimo że pozostaje w związku małżeńskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

b) niewłaściwe (indywidualna cecha wpływa na zaostrzenie lub złagodzenie odpowiedzialności karnej, decyduje o istnieniu przestępstwa kwalifikowanego lub uprzywilejowanego)

VI. Forma czynu:

- z działania (przekroczenie normy zakazu)

- z zaniechania (przekroczenie normy nakazu, Art. 240, 236)

- z działania lub zaniechania (Art. 231,233; są czasowniki które mogą to wyrażać: zabija, powoduje, naraża, dotyczy odpowiedzialności gwaranta, któremu powierzono określone zadanie)

VII. Z uwagi na tryb ścigania przestępstwa:

- z oskarżenia publicznego (publiczno-skargowe):

a) z urzędu (jest zasadą w polskim sądownictwie)

b) na wniosek: (np. gwałt)

1) bezwzględnie wnioskowe (złożenie wniosku o ściganie, niezależnie od tego, kto jest sprawcą, a kto pokrzywdzonym art.190

Art. 190. § 1. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

2) względnie wnioskowe (zasadniczo ściagne z urzędu, wniosek wymagany jest tylko wtedy, jeśli pomiędzy sprawcą a pokrzywdzonym występuje relacja osób najbliższych np. 278 par.4

Art. 278 § 4. Jeżeli kradzież popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Jeśli ustawa milczy na temat trybu, przestępstwo ścigane jest z urzędu.

- z oskarżenia prywatnego (prywatno-skargowe) np. 212 par. 4

Art. 212 § 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 odbywa się z oskarżenia prywatnego.

Artykuły:

Art. 278. § 1. Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą,

podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Występek; Umyślne; Skutkowe; Naruszające; Powszechne; Z działania; Ścigane z urzędu

Art. 162. § 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Występek; Nieumyślne; Bezskutkowe; z narażenia abstrakcyjne; powszechne; z zaniechania; ścigane z urzędu

Art. 161. § 1. Kto, wiedząc, że jest zarażony wirusem HIV, naraża bezpośrednio inną osobę na takie zarażenie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Występek; Umyślne; Skutkowe; Z narażenia; indywidualne właściwe; z działania; z urzędu

Art. 150. § 1. Kto zabija człowieka na jego żądanie i pod wpływem współczucia dla niego,

podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. W wyjątkowych wypadkach sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Występek; Umyślne; Skutkowe; powszechne; z naruszenia; z działania; ścigane z urzędu