1. Zdefiniuj odporność psychiczną
Odporność psychiczna – zdolność do efektywnego działania mimo przeżywania silnych negatywnych emocji bądź zdolność kontroli emocji.
Umożliwia: sterowanie procesami percepcyjnymi, intelektualnymi, emocjonalnymi.
Kryterium oceny odporności emocjonalnej – efektywność działania.
Istotne aspekty:
-próg podniecenia – stopień wrażliwości na bodźce emocjonalne
-próg zaburzenia – stopień dezorganizacji zachowania zawodnika będącego w stanie pobudzenia
- stopień podatności na bodźce emocjonalne
2.Przedstaw indywidualne uwarunkowania odporności psychicznej
Uwarunkowania indywidualne:
-indywidualny poziom napięcia ( im wyższy poziom napięcia tym mniejsza odporność)
-poziom lęku ( im wyższy lęk tym mniejsza odporność)
-pobudliwość
-neurotyczność ( niezrównoważony emocjonalnie)
-reaktywność – intensywność reakcji na bodźce (siła procesu pobudzenia)
-wrażliwość emocjonalna
- równowaga procesów nerwowych
-realistyczność oceny siebie i rzeczywistości
-okoliczności zewnętrzne
3. Przedstaw i scharakteryzuj zasady kształtowania odporności psychicznej
Zasady kształtowania odporności psychicznej:
-zasada kształtowania zdolności koncentracji na zadaniu- odwraca uwagę od czynników wywołujących emocje.
-zasada kształtowania samo orientacji i samokontroli – sportowiec musi wiedzieć, że odczuwane napięcie i niepokój to normalna reakcja występująca w sytuacji rywalizacji. Orientacja we własnych emocjach jest podstawą do ich kontroli.
-zasada kształtowania czynności kontrolno-regulacyjnych – mowa wewnętrzna – wewnętrzne ukierunkowywanie, np. „musze to zrobić…”, powstrzymywanie, np. „przestań myśleć o tym…”, przewidywanie np. ”nie daj się wyprzedzić, to cie wyprowadzi z równowagi..”, samo instruowanie np. „teraz zrobię tak, a później zmienię…”. Przerywa rozwój negatywnych emocji.
-zasada opanowania i przekształcania emocji- przekwalifikowanie np. leku w złość sportową poprzez np. rozmowę z trenerem,
-zasada wzmacniania wytrwałości - poprzez wykonywanie ćwiczeń na treningu, które przygotują go do obciążeń, jakie występują w zawodach a nawet wyższych.
-zasada stosowania specjalistycznych technik zmiany napięcia emocjonalnego- stosowanie technik relasacyjnych, Schultza, Jacobsona, joga
4.Przedstaw i scharakteryzuj techniki zmiany napięcia emocjonalnego
Techniki zmiany napięcia emocjonalnego:
-celowe zmiany kierunku myśli-koncentracja na innych czynnościach, maksymalnie technicznie prawidłowe wykonanie ćwiczenia
-oddziaływanie na zewnętrzne przejawy stresu- hamowanie gestykulacji, ruchów, mimiki
-rozgrzewka- dłuższa niż zwykle i z mniejszą intensywnością ( obniża pobudzenie) lub krótka a intensywna ( pobudza)
-masaż i automasaż- w przypadku silnego napięcia przeprowadza się masaż uspokajający, a przy niskim pobudzeniu – pobudzający.
-dowolne przeniesienie uwagi na czynniki pobudzające o różnym znaczeniu emocjonalnym-izolacja, (zapobieganie wzorcom afektywnym) nie ma bodźca, jest emocja.
-stosowanie specjalnych ćwiczeń oddechowych
-sugestywne działanie trenera- stres trenera udziela się zawodnikom
-treningi relaksacyjne
5.Dokonaj porównania pojęć: zainteresowanie i zamiłowanie
Zainteresowanie – względnie trwała obserwowalna dążność do poznawania otaczającego świata przybierająca postać ukierunkowanej aktywności poznawczej o określonym nasileniu, przejawiająca się w selektywnym stosunku do otaczających zjawisk.
Aspekty:
-dostrzeganie określonych cech przedmiotów oraz zależności między nimi ( aktywność poznawcza) wybiórcze skupianie uwagi na określonych przedmiotach ( pasja poznawcza)
-dążenie do ich zbadania, poznania ( aspekt dynamiczny aktywność poznawcza dynamizuje jednostkę, niekiedy długotrwałe czynności)
-przeżywanie różnorodnych uczuć związanych z nabywaniem i posiadaniem wiedzy ( składnik emocjonalny – atrakcyjność uczuciowa)
Zamiłowanie – wyraża się w pozytywnym stosunku do wykonywania przez osobnika czynności, pozytywny stosunek emocjonalny do przedmiotu, dziedziny.
6.Dokonaj analizy porównawczej pojęć: zadatki, zdolności, uzdolnienia
Zadatki- Wrodzone zadatki anatomiczno-fizjologiczne to przede wszystkim :
· Struktura i niektóre właściwości funkcjonalne układu nerwowego, zwłaszcza mózgu
· Budowa i funkcjonowanie analizatorów
· Typ układu nerwowego, tzn. : siła, równowaga i ruchliwość podstawowych procesów nerwowych – pobudzenia i hamowania, czyli temperament.
Zadatki stanowią jedynie materialne podłoże uzdolnień i różnych form zachowania, nie wyznaczają jednak zdolności i innych cech indywidualnych w sposób z góry określony. Mogą stać się podłożem rozwoju uzdolnień w zależności od działań podejmowanych przez człowieka oraz warunków środowiskowych – wychowania i wykształcenia.
Zdolności- właściwości które rzutują na łatwość przyswajania nowych umiejętności czy sprawności.
Uwarunkowania: właściwości funkcjonalne systemu nerwowego, wpływ otoczenia społecznego, aktywność własna.
Uzdolnienia- wszelkie właściwości indywidualne sprzyjające efektywności uczenia się w określonej dziedzinie(wypadkowa zdolności).
Jeśli chodzi o analizę tych 3 pojęć można stwierdzić jednoznacznie że łańcuszek zaczyna się od zadatków które wynikają z czysto anatomiczno-fizjologicznych uwarunkowań i są podstawą dla zdolności te z kolei są wzbogacone o wpływy otoczenia oraz aktywność własną występują jako szersze pojęcie zróżnicowane pod względem uwarunkowań i na końcu występują uzdolnienia które stanowią wypadkową zdolności prościej mówiąc wynikają one z zależności pomiędzy zdolnościami.
7.Scharakteryzuj pojecie uzdolnień sportowych
Uzdolnienia sportowe – zespół właściwości indywidualnych o podłożu morfologicznym, motorycznym, fizjologicznym oraz psychicznym istotnie sprzyjających efektywności działania sportowego.
8.Przedstaw koncepcję temperamentu Hipokratesa – Galena
-Sangwinik – silny, zrównoważony, ruchliwy
-Flegmatyk – silny, zrównoważony, powolny
-Choleryk - silny, niezrównoważony
-Melancholik – słaby
9.Przedstaw koncepcję temperamentu Strelau’a
Względnie stałe cechy organizmu, pierwotnie biologicznie zdeterminowane przejawiające się w formalnej charakterystyce zachowania, sprowadzające się do poziomu energetycznego (wielkość i intensywnośc reakcji) oraz czasowej charakterystyki reakcji
10.Przedstaw związki temperamentu z aktywnością sportową
Reaktywność a dyscypliny sportowe
temperament a dobór obciążenia treningowego
Temperament a dobór metody nauczania
Właściwości temperamentne a poziom pobudzenia
Dyspozycyjność treningowa a efektywność podczas zawodów.
11.Oddziaływanie wychowawcze nauczyciela w zależności od temperamentu ucznia
Choleryk – opanowanie i konsekwencja nauczyciela
Sangwinik – nastawienie na koncentrację
Flegmatyk – przyspieszanie tempa oraz poprawianie dynamiki
Melancholik – delikatność w postępowaniu, dobór środków, przerw, itp
12.Zdefiniuj pojęcie postawy
Postawa-stan umysłu wobec pewnych wartości o charakterze społecznym.
Postawę można określić jako ukształtowaną w procesie zaspokajania potrzeb, w określonych warunkach społecznych względnie trwałą organizację wiedzy, przekonań, uczuć, motywów oraz pewnych form działań związanych z określonym przedmiotem lub klasą przedmiotów.
13.Scharakteryzuj komponenty postawy
Komponenty postawy:
-poznawczy- w jego skład mogą wchodzić wiadomości dotyczące przedmiotu postawy,przekonania, przypuszczenia lub wątpienia.
-emocjonalno – motywacyjny- przedmioty postawy wywołują uczucia dodatnie lub ujemne., nie może być to przedmiot obojętny.
-behawioralny:
Werbalny- opinia
Niewerbalny- działanie
14.Przedstaw proces kształtowania postawy prozdrowotnej
-powstawanie związku
-utrwalenie związku
-rozbudowa struktury związku
-rozszerzenie zakresu związku
-włączenie nowego związku w system postaw
15.Przedstaw właściwości ogólne (cechy) postaw
-złożona struktura ( z 3 komponentów)
-zakres – jednostkowy przedmiot lub grupa przedmiotów
-siła ( szybkość przywoływania postawy)
-trwałość
-zwartość
-kształtuje się w toku życia i rozwoju
-może tworzyć się w związku z pojedynczymi lub szczególnymi doświadczeniami – aspekt generalizacji
-może być przyjmowana w gotowej postaci od osób znaczących
-Istotny składnik organizujący strukturę psychiczną
16.Scharakteryzuj pojecie wychowania
Wychowanie –oddziaływanie wychowawcze zmierzające do wywołania w psychice ludzkiej względnie trwałych zmian ukierunkowanych progresywnie tj. przyczyniających się do indywidualnego i społecznego rozwoju jednostki tak, aby przebiegał zgodnie z określonymi celami wychowania. Zależnie od rodzaju wychowania, oddziaływania te mają charakter intencjonalny, świadomy, planowy i zorganizowany.
Wychowanie dotyczy:
-potrzeb
-postaw
-zainteresowań
-motywacji
-wartości
-preferencji
17.Przedstaw funkcje oceny w procesie dydaktyczno – wychowawczym
Funkcja oceny w procesie dydaktyczno – wychowawczym:
-funkcje: dydaktyczna, społeczna, wychowawcza
-istotność kryterium wychowawczego w ocenie
-funkcja mobilizacyjna oceny
-udział w zawodach i formach aktywności pozalekcyjnych
18.Przedstaw zasady stosowania kary i nagrody
Zasady stosowania kar:
-kara nie ma być środkiem represji
-adekwatność do rozmiarów przewinienia
-kara sprawiedliwa dotyczy wszystkich
-odmienność wpływu tej samej kary na inne osoby
-unikanie nadużywania kar
-brak negatywnego stosunku do karanego
-akceptacja kary
-upomnienie indywidualne
-podanie możliwości rehabilitacji
Zasady stosowania nagród:
-adekwatność nagrody do zachowania
-natychmiastowość nagrody
-aspekt publicznego wręczania nagród
-wzmacnianie motywu wewnętrznego
-problemy wynikające z nadmiernej regulacji zewnętrznej
19.Przedstaw pojecie rozwoju
Rozwój – stanowi ciąg zmian pozostających między sobą we wzajemnym związku, występujących w sposób uporządkowany w określonych miejscach na kontinuum czasowym biegu życia jednostki.
20.Wymień cechy rozwoju
Współcześnie, w polskiej psychologii rozwojowej rozpowszechniona jest koncepcja czterech
czynników rozwoju, (dialektyczna teoria rozwoju) :
1. Wrodzone zadatki anatomiczno-fizjologiczne organizmu, zwłaszcza układu nerwowego,
2. Aktywność własna jednostki,
3. Środowisko,
4. Wychowanie.
Inne źródło
- czynniki genetyczne
- tryb życia
- wychowanie
- aktywność własna
- czynniki biogeograficzne
- czynniki społeczno-kulturowe
21.Scharakteryzuj pojęcia: okres sensytywny, okres krytyczny
Okres sensytywny- okres najbardziej wrażliwy na bodźce
Okres krytyczny- ostatni moment w którym musi nastąpić impuls do nauki
22.Przedstaw zasady treningu dzieci i młodzieży
-dostosowanie ćwiczeń do wieku
-dostosowanie zakresu do współzawodnictwa
-wykorzystanie optymalnego stadium rozwojowego do kształtowania motoryki
-ostrożnośc w dozowaniu ćwiczeń do dojrzewania
-uwzględnienie indywidualnego tempa rozwoju
-uwzględnienie indywidualnego zróżnicowania ćwiczących pod względem zdolności i tempa
-uwzględnienie przewagi motorycznej chłopców nad dziewczętami
-szerokie uznanie istotności udziału czynnika motywacyjnego
-umiejętne zastosowanie w treningu dzieci ćwiczeń siłowych i wytrzymałościowych