URAZY TĘPE POWODUJĄ

• Pękniecie narządów miąższowych
- Krwotok
• Pękniecie narządów jamistych
- Duże ryzyko zapalenia otrzewnej
• Uszkodzenie więzadeł narządów, naczyń krwionośnych i przyczepów krezki
• Złamania dolnych żeber wiążą sie z dużym ryzykiem urazu wątroby lub śledziony
RANY PENETRUJĄCE
• Rany postrzałowe
— wysoka śmiertelność (do 15%), w wyniku rozległych uszkodzeń tkanek wewnętrznych
• Rany kłute
— śmiertelność 1-2%
• Wszystkie rany penetrujące brzucha powinny być zaopatrywane w szpitalu
RANY PENETRUJĄCE
• Przyczyny zgonów
- Wstrząs hipowolemiczny
- Urazy trzewi
- Posocznica i/lub zapalenie otrzewnej są późnymi przyczynami śmierci
• Tor penetracji przedmiotu może nie być widoczny przez ranę
- Rany kłute klatki piersiowej mogą penetrować do brzucha I odwrotnie
- Rany kłute pośladków w 50% przypadków powodują urazy wewnętrzne jamy brzusznej
VVYTRZEVVIENIE
• Okryj wytrzewione narządy wilgotnym sterylnym opatrunkiem i/lub nieprzepuszczalnym aby chronić przed wysychaniem
• Nie próbuj wkładać ich z powrotem
• „Ładuj i jedz"
POSTĘPOWANIE PIELĘGNIARSKIE
• Opieka i obserwacja pielęgniarska chorego hospitalizowanego na oddziale chirurgii ogólnej w bezpośrednim okresie po urazie jamy brzusznej, powinna sie skupić na kilku ważnych elementach:
• Kontrola świadomości chorego – logiczność i spójność wypowiedzi poszkodowanego, odpowiadanie na zadawane pytania.
• Systematyczne monitorowanie podstawowych funkcji życiowych chorego (np. w zależności od stanu poszkodowanego co 15 minut, co 30 minut, co 1 godz , co 2 godz.) i innych elementów:
- Ciśnienie tętnicze.
- Tętno (a następnie zestawianie częstości tętna do wartości skurczowego ciśnienia tętniczego - tzw. wskaźnik wstrząsowy Allgowera)
POSTĘPOWANIE PIELĘGNIARSKIE
Wskaźnik wstrząsowy Allgowera - informacje dodatkowe
• Wskaźnik wstrząsowy Allgowera to indykator, kto informuje nas o stance zagrożenia wstrząsem bądź o wystąpieniu wstrząsu hipowolemicznego. Wskaźnik ten oblicza się ze stosunku częstości tętna do wartości skurczowego ciśnienia tętniczego, np. u zdrowego człowieka: 66/120 = 0,55.
Przedziały interpretacji uzyskanych wartości:
• około 0,5 - norma/stan fizjologii,
• około 1,0 - stan zagrożenia wstrząsem hipowolemicznym,
• 1,5 i powyżej - stan wstrząsu hipowolemicznego
POSTĘPOWANIE PIEL4GNIARSKIE
• Oddech - Liczba oddechów i ich charakter płytki, głęboki, zmienny? Niewłaściwa częstość oddychania lub nieefektywna wentylacja (niedrożność dróg oddechowych, odma prężna niezdiagnozowane we wstępnym badaniu?) wskazuje na konieczność natychmiastowej interwencji. Obserwacja toru oddechowego pacjenta we wczesnym okresie po urazie powinna być prowadzona każdorazowo, gdy dokonujemy jakichkolwiek innych pomiarów u tego chorego, np. podczas pomiaru ciśnienia tętniczego
• Diureza. Należy obserwować ilość(bezmocz, skąpomocz?) i jakość wydalanego moczu (czy mocz zawiera krew, czy mocz jest podbarwiony krwią?). W celu dokładnego pomiaru ilości wydalanego moczu pożądane jest założenie cewnika do pęcherza moczowego (np. cewnik Foleya), ale można to zrobić tylko wtedy, gdy nie jest uszkodzona cewka moczowa chorego, albo gdy nie ma takiego podejrzenia. Pielęgniarka zawsze powinna się upewnić i zapytać lekarza, czy sama może wprowadzić cewnik do pęcherza moczowego u pacjenta po urazie.
POSIVOWANIE PIEL4GNIARSKIE
• Barwa skóry i błon śluzowych chorego.
- Tak zwany powrót kapilarny
- Temperatura ciała pacjenta.
- Niepokojącym objawem jest obecność krwi w odbycie chorego - krew w odbycie lub oddanie krwistego stolca może świadczyć o urazowym uszkodzeniu jelita i następowym krwotoku. Niepokojące jest także pojawienie się krwi z dróg rodnych kobiety. - Obwód brzucha - narastający może być dowodem gwałtownego krwotoku.
POSTĘPOWANIE PIELĘGNIARSKIE
• Podawanie pacjentowi zleconych leków i płynów infuzyjnych - często w stanie wstrząsu podanie krystaloidów i koloidów.
• Niekiedy podaż tlenu przez cewnik lub przez maskę o przepływie tlenu/na minutę w ilości ustalonej przez Iekarza.
• Na zlecenie Iekarza należy najczęściej założyć zgłębnik do żołądka poszkodowanego celem ewakuacji zalegającej w nim treści.
POSTĘPOWANIE PIELĘGNIARSKIE
• Pomoc w uwolnieniu chorego od bólu związanego z urazem poprzez systematyczne podawanie leków przeciwbólowych oraz stałą kontrole bólu odczuwanego przez pacjenta.
UWAGA! Podawanie leków przeciwbólowych u chorego po urazie może następować po pełnej diagnostyce chorego tak, aby podawane przez nas leki nie zmieniały obrazu choroby.
Należy również pamiętać, że we wczesnym okresie pourazowym pożądane jest podawanie leków przeciwbólowych droga naczyń żylnych, gdyż pozwala to eliminować ból możliwie szybko Pielęgniarka, przy każdej iniekcji leku przeciwbólowego, powinna zawsze pytać poszkodowanego o natężenie bólu- czy odczuwany obecnie ból przez chorego po urazie jest stały, czy też wzmógł się w ostatnim czasie, czy charakter bólu zmienił się na bardziej ostry, czy ból zmienił swoja lokalizacje?
POSTĘPOWANIE PIELĘGNIARSKIE Członkowie zespołu pielęgniarskiego ból pourazowy występujący u pacjenta mogą oceniać w następujących odstępach czasu:
a ocena bólu teraźniejszego w porównaniu z bólem odczuwanym natychmiast po urazie (cry NM obecnie odczuwany jest bardziej dokuczliwy nit w momencie urazu?)
b Ocena odczuwanego bólu po każdej procedurze/czynności wykonanej przy pacjencie (np. czy założenie cewnika Foleya do pęcherza moczowego spowodowało wystąpienie nagłego bólu?)
c Ocena bólu w stałych odstępach czasu (np. co 0,5 godz , co 2 godz )
W ocenie bólu należy wziąć pod uwagę dane z wywiadu zebrane od chorego:
- czy pacjent przed urazem cierpiał na jakiś rodzaj bólu (np. migrena, bole kręgosłupa)
- czy zażywał jakieś leki przeciwbólowe (jeśli tak, to jakie, oraz czy przyjmował je okresowo/doraźnie, czy lek na stałe/ciągle)
- jaka była jego reakcja na zażywane przez niego leki przeciwbólowe w przeszłości (czy zdaniem pacjenta znosiły/niwelowały one ból do końca, czy też tylko minimalizowały go).
- stwierdzenie, czy poszkodowany nie zażywał w przeszłości narkotyków - istnieje możliwość, to chory po urazie będzie wyolbrzymiał doznania bólowe, dążąc do podawania mu narkotycznych leków przeciwbólowych
- przybieranie dziwnych poz/dziwaczne ułożenie w łóżku/
POSTĘPOWANIE PIELĘGNIARSKIE
• Dbanie o ogólny komfort chorego
- poinformować chorego o zasadności i konieczności dokonywanej obserwacji medycznej
- poinstruować pacjenta o możliwościach technicznych (sygnał dźwiękowy/wizualny – dzwonek/lampka) samodzielnego I natychmiastowego przywołania przez niego zespołu medycznego w przypadku, gdyby jakikolwiek objaw go zaniepokoił
• Dokumentowanie
- pomiarów dokonanych u chorego
- podanych pacjentowi leków i płynów infuzyjnych
- prowadzenie karty kontroli ciśnienia tętniczego i tętna oraz zapisywanie wszelkich innych istotnych uwag (np. liczba I charakter oddechu. Stopień i charakter bólu opisywanego przez poszkodowanego)
- prowadzenie godzinowej i dobowej zbiórki moczu (DZM) oraz karty bilansu wodnego.
POSTĘPOWANIE PIELĘGNIARSKIE
• W razie konieczności szybkie informowanie zespołu medycznego (Iekarz, pozostały zespół pielęgniarski) o zmieniającym się stanie chorego.
• Jeśli jest taka konieczność przygotowanie chorego do zabiegu operacyjnego, tj.:
• udzielenie stosownych wyjaśnień odnośnie do wszelkich nurtujących go kwestii (np. niwelowania bólu po zabiegu operacyjnym, opieki pielęgniarskiej po zabiegu operacyjnym itd ),
• przygotowanie pola operacyjnego (golenie i mycie miejsca planowanego ciecia chirurgicznego),
• podanie zleconych przez anestezjologa leków i płynów infuzyjnych przed zabiegiem (premedykacja) transport pacjenta na sale zabiegowa bloku operacyjnego