Wypadnięcie centralne jądra miażdżystego ( krążka miedzykręgowego ) istota, objawy.
Centralnemu wypadnięciu jądra miażdżystego towarzyszy zespół ogona końskiego. Promieniowanie bólu jest wielokorzeniowe. Chory zazwyczaj zgłasza osłabienie w odsiebnych częściach kończyn dolnych oraz trudności albo niemożność oddania moczu.
Boczne i przyśrodkowe wypadnięcie jądra miażdżystego.
Wypadnięcie boczne jądra miażdżystego.
Jest to najczęstszy kierunek przemieszczenia dysku w dolnej części kręgosłupa. Objawy narastają powoli. Objawy kliniczne bocznego wypadnięcia wiążą się z zespołem jednokorzeniowym, o czym świadczy ból promieniujący wzdłuż jednego korzenia.
Wypadnięcie przyśrodkowe jądra miażdżystego. Promieniowanie bólu jest wielokorzeniowe, nie tylko do kończyny dolnej, lecz również do pachwiny.
Porażenie zespołu płata potylicznego.
W obrazie klinicznym zespołów płata potylicznego występują:
. zaburzenia w polu widzenia (niedowidzenie połowicze);
. zniesienie oczopląsu optokinetycznego;
. zaburzenia widzenia przestrzennego;
. .lepota korowa z anozognozją.
Zespół półkul móżdżku - objawy.
Na zespół półkul móżdżku składają się:
. oczopląs poziomy, gruboziarnisty przy spojrzeniu w stronę uszkodzonej półkuli móżdżku;
. ataksja kończyn z dysmetrią;
. drżenie zamiarowe uwidaczniające się pod koniec ruchu celowego, na przykład w czasie próby palec-nos;
. adiadochokineza zauważalna przy ruchach naprzemiennych;
. mowa skandowana, zamazana (dysartria móżdżkowa);
. dodatnia próba mijania . przy wyciągniętych do przodu kończynach górnych jedna zbacza w kierunku uszkodzonej półkuli móżdżku;
. zbaczanie z toru chodu w stronę uszkodzonej półkuli móżdżku podczas chodzenia w miejscu z zamkniętymi oczami;
. obniżenie napięcia mięśniowego.
Zespół robaka móżdżku – objawy.
Obraz kliniczny zespołu robaka móżdżku jest następujący:
. chwianie w pozycji stojącej przy otwartych i zamkniętych oczach (objaw Romberga);
. chód na szerokiej postawie, czyli chód marynarski;
. asynergia tułowia, polegająca na nienadążaniu górnej czę.ci tułowia za dolną podczas lokomocji;
. chwianie się w pozycji siedzącej bez podparcia.
Urazy rdzenia kręgowego – objawy.
Pod określeniem “urazy rdzenia kręgowego” kryje się każde naruszenie ciągłości nerwów rdzenia. Przyczyną uszkodzenia może być uraz lub czynniki nie związane z urazem. Uszkodzenia urazowe są najczęściej następstwem wypadków komunikacyjnych, wypadków w pracy lub w domu lub w trakcie uprawiania sportu (np. skok do płytkiej wody, jazda konna, gimnastyka, motocross, jazda na nartach i inne).
Uszkodzenie nie związane z urazem jest wynikiem niezamierzonego przerwania ciągłości rdzenia kręgowego w trakcie operacji chirurgicznej lub następstwem choroby (np. guzów tej okolicy).
Im wyższy jest poziom uszkodzenia rdzenia kręgowego (tj. im bliżej mózgu), tym większy jest wpływ tego uszkodzenia na sprawność ruchową i czuciową. Osoby z uszkodzeniem rdzenia można zaklasyfikować do dwóch głównych grup czynnościowych, w zależności od obecności :
paraplegii (porażenia poprzecznego)
tetraplegii (porażenia czterokończynowego, określanego również mianem kwadryplegii).
U osób z paraplegią dochodzi do utraty zdolności do wykonywania ruchów i zaniku czucia w dolnej części ciała (od pasa w dół),
Podczas gdy u chorych z tetraplegią analogiczne nieprawidłowości dotyczą zarówno rąk, jak i nóg (oraz pozostałych części ciała zlokalizowanych poniżej szyi).
Istnieją znaczne różnice pomiędzy chorymi pod względem stopnia upośledzenia sprawności ruchowej i czuciowej, zależne od ciężkości uszkodzenia rdzenia kręgowego (częściowego lub całkowitego przerwania ciągłości szlaków nerwowych).
Większość osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego nie jest w stanie chodzić.
Ponadto, mają problemy z kontrolą nad oddawaniem moczu i wypróżnieniami (zaburzenie czynności pęcherza moczowego i jelit będące przyczyną nietrzymania, zakażeń układu moczowego itp.).
Do innych przewlekłych powikłań u tych osób należy dysfunkcja seksualna, występowania odleżyn, spastyczność, ból i osteoporoza.
Guzy rdzenia kręgowego – typy, klasyfikacje, leczenie
Klasyfikacja złośliwości glejaków wg WHO składa się z 4 stopni, od łagodnych (I) do najbardziej złośliwych (IV):
I — np. gwiaździak włosianokomórkowy czy wyściółczak śluzowo-brodaweczkowaty
II — np. gwiaździak włókienkowaty, skąpodrzewiak, wyściółczak
III — np. gwiaździak anaplastyczny
IV — np. glejak wielopostaciowy (najczęstszy glejak u dorosłych), rdzeniak
Rokowanie w stopniu IV jest najgorsze, ze średnim przeżyciem ok. 12 miesięcy.
Leczenie – zabieg chirurgiczny, chemioterapia, radioterapia.
Stadia choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa ( 4 )
Jak choruje kręgosłup
| Stadium i objawy choroby | Zmiany rejestrowane przy pomocy obrazowych metod badania |
|---|---|
| Proces postępującego odwodnienia krążków międzykręgowych przebiega powoli i długi czas nie daje o sobie znać. | Wczesne zmiany można wykryć przy użyciu magnetycznego rezonansu jądrowego (MRI) |
| Zmniejszenie elastyczności i spłaszczenie dysku prowadzi do rozluźnienia spoistego dotychczas połączenia kręgów. Nawet minimalna redukcja odległości między trzonami sąsiadujących kręgów (wynikająca z obniżenia wysokości dysku) spowoduje, że więzadła łączące sąsiednie kręgi staną się nieco za długie. Efektem takiej nieznacznej odcinkowej niestabilności jest przeciążenie mechaniczne przyczepów więzadeł powodowane przez niekontrolowane szarpnięcia towarzyszące ruchom. | Na przeglądowym zdjęciu rentgenowskim w projekcji bocznej można obserwować zmniejszenie dystansu między sąsiadującymi trzonami kręgów. Wytwórczy proces zapalny powoduje powstanie zgrubień i soplowatych wyrośli zwanych osteofitami tworzących się na obrzeżach zwężonej przestrzeni. |
| Zwężenie przestrzeni zajmowanej przez dysk sprawi, że przeciążeniu ulegną stawy międzywyrostkowe. Zmiany te są groźne, ponieważ przeciążeniowe procesy wytwórcze przebiegające w tej okolicy mogą prowadzić do ucisków na korzenie nerwowe. Zniekształcenia w okolicy kanału tętnicy kręgowej mogą uciskać na to naczynie stając się przyczyna niedokrwienia mózgu. Zjawisko to nasila się przy podnoszeniu i obracaniu głowy. | Nieprawidłowości w stawach międzywyrostkowych będące przyczyną znacznych dolegliwości są często źle widoczne na konwencjonalnych zdjęciach rentgenowskich. Bywa, że nasilenie zmian nie odpowiada stopniowi zaawansowania zniekształceń dobrze widocznych przestrzeni międzytrzonowych. Stąd przy pozornie normalnym obrazie radiologicznym kręgosłupa mogą występować znaczne dolegliwości i na odwrót - głębokie zniekształcenia mogą być stwierdzane u osób nie skarżących się na kręgosłup. |
| Zwyrodnienie krążka może prowadzić do uwypuklania się jego fragmentów w kierunku kanału kręgowego lub otworów międzykręgowych. Patologia tego typu jest około 100-krotnie rzadsza niż w lędźwiowym odcinku kręgosłupa, jednak w zaawansowanych przypadkach może prowadzić do ucisku na korzenie nerwowe lub na rdzeń kręgowy. | Zmiany chorobowe dysków nie są widoczne na przeglądowym zdjęciu RTG. By je wykryć konieczne jest wykonanie takich badań jak magnetyczny rezonans jądrowy lub tomografia komputerowa. |
Przepukliny rdzenia kręgowego – przyczyny, objawy, leczenie.
Przepuklina oponowo-rdzeniowa (meningomyelocoele) - polega na obecności worka przepuklinowego z opon rdzeniowych z zawartym w nim odcinkiem rdzenia kręgowego. W bezpośrednim sąsiedztwie przepukliny struktura rdzenia jest zmieniona. Nie pokryta skórą powierzchnia opon ma bezpośredni kontakt z otoczeniem. Przepukliny oponowo-rdzeniowe najczęściej - w około 80% przypadków występują w okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Zwykle towarzyszą im zaburzenia neurologiczne, często w postaci niedowładów kończyn dolnych i zaburzeń zwieraczy.
Przepuklina rdzeniowa (myelocoele)- charakteryzuje się brakiem worka oponowego, zwykle przekracza 2 - 3 kręgi. Wynicowany rdzeń kręgowy w postaci żywo-czerwonej, lśniącej płytki styka się bezpośrednio ze światłem zewnętrznym. Dochodzi do bezpośredniego wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego. Obnażona powierzchnia rdzenia często jest wrotami zakażenia.
Przepuklina mózgowo-rdzeniowa (encephalomyelocoele) - powstaje w wyniku defektu kości potylicowej oraz niezamknięcia kręgosłupa w odcinku szyjnym i piersiowym.
Jamnistość rdzenia – przyczyny, objawy, leczenie.
W jamistości rdzenia (syringomielii) dochodzi do poszerzenia kanału centralnego leżącego w środku rdzenia kręgowego w postaci jam rozciągających się na różnej długości, lezących głównie w odcinku szyjnym i piersiowym. Jama obejmuje nie tylko sam kanał centralny, lecz sięga także na przekroju porzecznym do miąższu rdzenia. Prawie zawsze związana jest ona z patologiami, głównie wadami budowy, dotyczącymi tylnej jamy czaszki i okolicy otworu wielkiego.
Objawem charakterystycznym są tzw. rozszczepienne zaburzenia czucia tj. zniesienie na pewnym obszarze skóry czucia temperatury i bólu przy zachowanym czuciu ułożenia kończyn i czuciu dotyku. Początkowym objawem jest często niemożność określenia temperatury wody, potem zdarzają się bezbolesne, „ przypadkowe” zranienia, oparzenia. Ponieważ jamistość najczęściej jest najbardziej wyrażona w odcinku szyjnym ww. objawy dotyczą kończyn górnych, również osłabienie mięśni z zanikami dotyczy głównie rąk (dłoni) i obręczy barkowej. Narasta z czasem uczucie sztywności (uczucie obręczy) tułowia i sztywność kończyn dolnych. Czasem dołącza się tzw. zespół Hornera polegający na zwężeniu źrenicy i opadnięciu powieki, a wynikający z uszkodzenia odpowiedniego ośrodka w rdzeniu kręgowym na pograniczu szyjnego i piersiowego odcinka. Czasem pojawiają się zaburzenia wegetatywne w postaci zaburzeń troficznych skóry oraz brak czucia bólu prowadzi do uszkodzeń stawów, głównie ramiennego, stawów rąk, w dalszej kolejności łokciowego.
Podaj def. dyskopati, spondylozy, kreczu szyi.
SLA ( stwardnienie zanikowe boczne ) przycz, objawy, leczenie.
Rozwój choroby jest u poszczególnych chorych bardzo zróżnicowany.
SLA atakuje nerwy motoryczne ruchowe, sprawność umysłowa pozostaje w normie.
Objawy SLA :
Zanik miesni i osłabienie
Osłabienie mięsni aparatu mowy, żuchwy i przełyku
Osłabienie mięśni karku ( trudność z utrzymaniem głowy )
Osłabienie mięśni podudzia, stóp, ramion, barku i m. układu oddechowego
Leczenie objawowe:
różne rodzaje gimnastyki leczniczej (. Ćwiczenia aktywizują zachowane funkcje mięśni, zapobiegają usztywnieniu stawów i zmniejszają spastyczne kurcze mięśni )
pływanie i ćwiczenia w wodzie
Przy zaburzeniach mowy wskazane są ćwiczenia logopedyczne
Przy porażeniu mięśni oddechowych prowadzi się ćwiczenia oddechowe
Wzrastającą spastykę, skurcze mięśni można zmniejszyć poprzez stosowanie leku Jumex.
Mielopatia szyjna - przycz, objawy, leczenie.
Rzadkim, ale poważnym powikłaniem choroby dyskowej kręgosłupa szyjnego jest stan określany jako mielopatia, czyli choroba samego rdzenia kręgowego.
Choroba zaczyna się podstępnie od osłabienia, drżeń lub skurczów w nogach. Dysfunkcja może również objąć kończyny górne. W zaawansowanej fazie mogą wystąpić trudności w wydalaniu moczu.
Mielopatia szyjna jest stanem poważnym i stanowi wskazanie do pilnej operacji. Chirurgiczne usunięcie uciskającej masy stwarza szansę poprawy, rzadko jednak mielopatia przemija bez śladu. W przypadku choroby trwającej dłużej oraz u starszych pacjentów pewien stopień deficytu neurologicznego z reguły pozostaje.
Uszkodzenie nerwów obwodowych – rodzaje
I tu wyróżniamy:
neuropraxis - najlżejsze uszkodzenie nerwu bez zniszczenia aksonu (pnia nerwu), manifestujące się parestezjami, zaburzeniami czucia, niedowładami, które samoistnie ustępują; uszkodzenia te nie wymagają leczenia operacyjnego;
axonotmesis - w uszkodzeniu tym dochodzi do przerwania aksonów, przy zachowaniu ciągłości osłonki nerwowej. Przerwane włókno aksonu ulega zwyrodnieniu i następnie dochodzi do reinerwacji. Proces ten, trwający wiele miesięcy, polega na stopniowym, powolnym wzroście aksonu w nieuszkodzonym kanale osłonki nerwowej;
neurotmesis - najcięższe uszkodzenie, w którym dochodzi do całkowitego lub częściowego uszkodzenia pnia nerwowego i osłonki nerwowej. Kikut bliższy i dalszy ulega zwyrodnieniu bez możliwości reinerwacji. Powrót utraconej czynności jest niemożliwy bez leczenia operacyjnego.
Zabiegi operacyjne stosowane w leczeniu uszkodzeń nerwów obwodowych.
W leczeniu operacyjnym, w zależności od rodzaju uszkodzenia, stosujemy następujące rodzaje zabiegów:
neuroliza - uwolnienie nerwu z otaczających go zrostów uszkodzonych mięśni, ścięgien, kości;
transpozycja - przeniesienie nerwu w miejsce, gdzie nie będzie uciskany przez otaczające go tkanki
szew "koniec do końca" - w świeżych i zastarzałych uszkodzeniach, jeśli po wycięciu blizny ubytek nerwu nie przekracza 1,5 do i możliwe jest zeszycie bez napięcia;
rekonstrukcja nerwu - z zastosowaniem przeszczepu autogennego "kablowego" z nerwu skórnego, - gdy ubytek nerwu przekracza i niemożliwy jest szew "koniec do końca";
rewizja nerwu - wykonujemy wówczas, gdy istnieją jakiekolwiek wątpliwości co do rodzaju - uszkodzenia, bowiem niejednokrotnie długie oczekiwanie na powrót funkcji, - może spowodować nieodwracalne zmiany.
Zespół kanału nadgarstka
Terminem "zespół kanału nadgarstka" upatruje się grupę objawów chorobowych wywołanych przewlekłym naciskiem nerwu pośrodkowego w obrębie tkanek nadgarstka.
W zaawansowanej postaci choroby oprócz bólu dochodzi do upośledzenia zarówno czuciowej jak i ruchowej funkcji nerwu
Choroba rozpoczyna się zazwyczaj dolegliwościami subiektywnymi w postaci drętwienia i uczucia sztywności palców (szczególnie w nocy, podczas snu).
W ciągu dnia chorzy zazwyczaj nie odczuwają dolegliwości.
W drugim okresie choroby bóle są większe i dolegliwości występują w ciągu dnia. Dochodzi do tego zaburzenie czucia opuszek palców I - III i trudności w wykonywaniu precyzyjnych czynności.
W pełni rozwiniętym zespole kanału nadgarstka oprócz zaburzeń czucia, stwierdza się zanik mięśni kłębu kciuka. Charakterystyczne staje się także uczucie "wypadania" przedmiotów z ręki.
Leczenie operacyjne.
Zespół rowka nerwu łokciowego.
Uciśnięcie nerwu łokciowego przez np.: wyrośla kostne, gangliony czy tłuszczaki.
Zespół rowka nerwu łokciowego występuje zazwyczaj u mężczyzn i dotyczy ręki dominującej. Choroba objawia się zaburzeniami czucia - początkowo nadwrażliwość, później zaś osłabienie czucia przyśrodkowej powierzchni przedramienia i palców IV i V, które na długo wyprzedzają narastające osłabienie siły mięśni. Uszkodzenie ruchowe dotyczy większości mięśni wewnętrznych ręki. Z czasem ich osłabienie doprowadza do przeprostu palców w stawach śródręczno-palcowych oraz niemożnośći rozstawienia palców II-V.
Leczenie – zabieg chirurgiczny
Postępująca dystrofia mięśniowa
Chorobę tę rozpoznaje się w 13-33 przypadkach na 100 tyś. żywych, urodzonych chłopców. Dziedziczenie jest związane z chromosomem X, a choroba rozwija się u potomków płci męskiej w wyniku przeniesienia go od matki. Dzięki postępowi biologii molekularnej ustalono, że za rozwój choroby odpowiedzialna jest mutacja chromosomu XP21 w genie kodującym białko dystrofinę.
Objawy.
Do najwcześniejszych należy opóźnienie chodzenia i biegania w stosunku do wieku "niezgrabność", "przerost" określonych grup mięśniowych. Najczęściej ta pseudodystrofia dotyczy mięśni brzuchatych łydki, naramiennych. podgrzebieniowych. Mięśnie dotknięte przerostem mają zbitą konsystencję odczuwalną przy dotyku.
Chód jest kaczkowaty z tendencją do koszącego.
Razem z narastającym osłabieniem mięśni powstają przykurcze: zgięciowe w obrębie stawów biodrowych, kolanowych, stopy w zgięciu podeszwowym i odwróceniu. Przykurcz pasma biodrowo-piszczelowego i nadmierny przykurcz ścięgna Achillesa znacznie ograniczają mechanikę utrzymania postawy.
W obrębie stawów ramiennych dziecko z dystrofią jest wiotkie, pojawiają się przykurczę zgięciowe łokci. W czasie próby przenoszenia chwytem pod pachy, dziecko wyślizguje się z rąk. Przebywanie w pozycji siedzącej na wózku nasila występujące przykurczę
Do nagłego pogorszenia dochodzi w wieku 6-7 lat w wyniku szybkiego postępu choroby w wieku 9-10 lat dziecko traci zdolność samodzielnego chodzenia, a około 12-13 lat w ogóle przestaje chodzić.