ZAPALENIE SPOJÓWEK
Zapalenie spojówek jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u okulisty.
Spojówka jest to bardzo cienka, bogato unaczyniona, błona śluzowa, która pokrywa wewnętrzną powierzchnię powiek oraz przednią powierzchnię gałki ocznej. Dzielimy ją na spojówkę powiekową oraz spojówkę gałki ocznej. Spojówka powiekowa i spojówka gałki ocznej tworzą szczelinowatą przestrzeń ograniczaną od dołu i od góry sklepieniem zwanym workiem spojówkowym.
Objawy zapalenia spojówek
Do najczęstszych objawów zapalenia spojówek zaliczamy:
swędzenie oczu
łzawienie
uczucie piasku pod powiekami
światłowstręt
pieczenie oka
zwężenie szpary powiekowej
Przyczyny zapalenia spojówek:
czynniki alergiczne, takie jak pyłki traw, drzew, kurz
czynniki chorobotwórcze, takie jak bakterie grzyby, wirusy
czynniki drażniące: toksyczne gazy, dymy, wady powiek - nieprawidłowy wzrost powiek, rzęs
zespół suchego oka
przewlekły brak snu
zaburzenia ustrojowe
Podział
Wyróżnia się zapalenie spojówek ostre i przewlekłe (trwające dłużej niż 4 tygodnie).
Zapalenia spojówek dzielimy na cztery podstawowe grupy:
zapalenia niewywołane zakażeniami
zapalenia wywołane przez drobnoustroje
zapalenia autoimmunologiczne zaburzenia układu immunologicznego
zapalenia o niewyjaśnionej etiologii
Rodzaje
Zapalenie spojówek bakteryjne
Najczęściej wywołane jest przez dwoinkę zapalenia płuc, gronkowce, paciorkowce. Dotyczy głównie dzieci, ale spotykane jest również u dorosłych. Najczęstsze objawy zapalenia bakteryjnego to obrzęk powiek, przekrwienie spojówek, wybroczyny w spojówce oraz wydzielina ropna. Leczenie zapaleń bakteryjnych polega na podawaniu kropel bądź maści zawierających antybiotyki działające na najpopularniejsze patogeny. Do najczęściej stosowanych zalicza się sulfacetamid, gentamycynę, tobramycynę (tobrex) cyprofloksacynę (ciloxan). Dodatkowo stosować można preparaty sztucznych łez.
Wirusowe zapalenie spojówek
Najczęstszym patogenem u dorosłych jest adenowirus wywołujący nagminne zapalenie spojówek. Początkowo pojawia się w jednym oku, później w większości przypadków atakuje również drugie. Objawem jest silne przekrwienie spojówek powiekowych i gałkowych z uczuciem ciała obcego pod powiekami, zwężenie szpary powiekowej, wydzielina ropna. Chory skarży się na bolesność oraz światłowstręt. Ze względu na to, iż nie ma leków działających na adenowirusy, pozostaje tylko leczenie nieswoiste, takie jak zimnie kompresy czy też używanie sztucznych łez. Pacjent powinien wiedzieć o minimalnym, dwutygodniowym okresie trwania choroby oraz jej wysokiej zakaźności . Powinien także zwrócić szczególną uwagę na higienę, używając ręczników jednorazowych, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby wśród domowników.
Zapalenie spojówek opryszczkowe
Wywołane jest wirusem opryszczki zwykłej i występuje głównie u dzieci. Charakteryzuje się objawami typowymi dla zapalenia spojówek, powiększeniem limfatycznych węzłów okolicy przyusznej oraz objawami ze strony rogówki. W leczeniu stosuje się Acyklowir, Gancyklowir. W niektórych przypadkach może także dojść do samowyleczenia.
Zakażenie chlamydiami
Chlamydia jest to drobnoustrój łączący niektóre właściwości bakterii i wirusów. Może powodować Jaglicę , dotyczy obszarów Afryki, Azji oraz Ameryki Południowej, gdzie szerzy się w ubogich warstwach społeczeństwa. Chlamydia oculogenitalis jest odpowiedzialna za zapalenie spojówek u noworodków (zakażenie pochodzące z dróg rodnych matki) oraz wtrętowe zapalenie spojówek u dorosłych. W leczeniu stosuje się maści antybiotykowe zawierające erytromycynę, tertracyklinę, sulfacetamid przy jednoczesnym podawaniu antybiotyków ogólnoustrojowo. Należy jednak pamiętać, że istnieją przeciwwskazania w stosowaniu tetracykliny u dzieci do lat 12.
Alergiczne zapalenie spojówek
Wywołane jest przez środki chemiczne, takie jak mydła, kosmetyki, produkty z tworzyw sztucznych, różnego rodzaju metale, pyłki drzew, traw, kurz, cząstki pochodzenia zwierzęcego czy leki. Zwykle występuje pod postacią silnego obrzęku spojówek z obfitą wydzieliną. Towarzyszy temu światłowstręt, pieczenie, świąd. Leczenie polega na usunieciu, w miarę możliwości, czynnika alergizującego, odczulaniu oraz podawaniu leków przeciwhistaminowych
Zakażenia grzybicze
Występują bardzo rzadko. Wywołane są przez kropidlaka i drożdżaka. Leczenie polega na stosowaniu preparatów przeciwgrzybicznych.