84
RTYKUŁ SPONSOROWANY
A
WETERYNARIA
W PRAKTYCE
MAJ-CZERWIEC • 3/2005
Leczenie
zapalenia spojówek
u małych zwierząt
Zapalenie spojówek to najczęściej
przewlekła choroba, która zaczyna
się podstępnie bez wyraźnych oznak
bólu czy utraty wzroku. Mogą ją po-
wodować czynniki fizyczne, takie jak
dwurzędowość rzęs, rzęsa ektopowa
(Helper i Magrane, 1970), entropium
i trichiasis (Miller i Albert, 1988), czyn-
niki immunologiczne doprowadzające
do grudkowego zapalenia spojówek
u psów lub czynniki zakaźne – Pseu-
domonas (Gram-) u psów, Staphylococci
i Streptococci (Gram+) u psów i kotów,
Chlamydia i Mycoplasma (Gram-) oraz
herpes wirus u kotów (Gerding i Kako-
ma, 1990). Oznaki zapalenia spojówek
(przekr wienie, łzawienie, fotofobia,
wydzieliny z worków spojówkowych)
są zawsze wskazaniem do dokładnego
badania okulistycznego, ze zwróceniem
szczególnej uwagi na gałkową stronę
trzeciej powieki. Często zapalenie spo-
jówek trwa długo po usunięciu czynnika
je powodującego, ponieważ skupione
po wewnętrznej stronie trzeciej powie-
ki grudki chłonne ulegają przerostowi
w wyniku pierwotnego zapalenia spojó-
wek i reakcji immunologicznych, i same
chronicznie wtórnie drażnią resztę
spojówek i gałkę oczną. W takiej sytuacji
powinny być one usunięte poprzez ich
starcie (zeskrobanie) z powierzchni spo-
jówki za pomocą gazika, po uprzednim
znieczuleniu miejscowym oka (Alcaina,
Alcon) (Dolowy, 1987).
Leczenia zapalenia spojówek nigdy
nie powinno się zaczynać od zastosowa-
nia leków sterydowo-antybiotykowych.
Stosowanie wielu leków jednocze-
śnie może, mimo ustąpienia objawów,
nie pozwolić na jednoznaczne ustale-
nie przyczyny choroby. Zastosowanie
miejscowe leków sterydowych u ko-
tów, w przypadku zapalenia spojówek
spowodowanego infekcją FHV-1, może
zamienić delikatną infekcję spojówek
w chroniczną, zagrażającą widzeniu in-
Fot. 2. Zapalenie spojówek u psa.
Fot. 1. Grudkowe zapalenie trzeciej powieki.
Fot. 3. Zapalenie spojówek u kota.
fekcję zrębu rogówki z jej zapaleniem,
neowaskularyzacją i obrzękiem.
Leczenie zapalenia spojówek tła bak-
teryjnego u psów w większości przypad-
ków opiera się na miejscowym stosowa-
niu mocnych antybiotyków z grupy ami-
noglikozydów, takich jak tobramycyna
(Tobrex, Alcon) lub chinolonów (Ciloxan,
Alcon). Wynika to z faktu wytworzenia
bardzo szybkiej lekooporności, zwłaszcza
przez Pseudomonas, na słabsze antybiotyki
typu gentamycyna.
Stosowanie mieszanych leków anty-
biotykowo-przeciwzapalnych (antybio-
tykowo-sterydowych) u psów (Maxitrol,
Tobradex, Alcon) ma uzasadnienie przy
zapaleniach spojówek wywołanych ich
urazami.
Zapalenie spojówek (i często rogów-
ki) u kotów spowodowane zakażeniem
chlamydią i mykoplazmą najlepiej leczy
się miejscowo stosowanymi tetracykli-
nami. W związku z tym, że na naszym
rynku farmaceutycznym brakuje kropli
do oczu z tej grupy leków, stosowane
są z dobrym skutkiem aminoglikozydy
(Tobrex, Alcon) oraz fluorochinolony
(Ciloxan, Alcon).
Koci herpes wirus (FHV-1), powodują-
cy zapalenie spojówek i rogówki u tego
gatunku zwierząt, niezmiernie trudno
poddaje się leczeniu. W tym przypadku
stosuje się przeciwwirusowe krople do
oczu – idoxyridine lub trifluorothymidine
– w połączeniu z miejscowo i ogólnie po-
dawanym interferonem alfa. W ostatnich
latach, mimo doniesień o nieskuteczności
tego leku w zwalczaniu FHV-1 in vitro
(Nasisse, 1989), podejmowane są, z do-
brymi rezultatami, próby leczenia FHV-1
przy wykorzystaniu miejscowo stosowa-
nego acyklowiru (Cusiviral, Alcon).
WETERYNARIA
W PRAKTYCE
lek. wet. Jacek Garncarz
Okulistyczny Gabinet Weterynaryjny, Warszawa