Zapalenie spojówek


Najczęstszą chorobą spojówek są jej stany zapalne. Rozwijają się one wskutek działania drobnoustrojów chorobotwórczych, takich jak gronkowce, paciorkowce, pneumokoki, wirusy, lub różnorodnych czynników zewnętrznych, np. złych warunków oświetleniowych, pyłu, kurzu, kosmetyków i dymu. Choroba może występować w postaci ortej lub przewlekłej.
Zapalenie ostre charakteryzuje się:
· silnym przekrwieniem spojówek powiekowych i gałkowych,
· światłowstrętem,
· swędzeniem i pieczeniem powiek,
· niekiedy następuje obrzęk limfatycznych węzłów przyuszniczych, podżuchwowych i szyjnych.
W zapaleniu przewlekłym:
· spojówka gałkowa jest przekrwiona,
· występuje wydzielina w kątach oka.

Zapalenie spojówek wirusowe
NAGMINNE ZAPALENIE SPOJÓWEK I ROGÓWKI - Jest ono wywoływane przez adenowirus 8, a do objawów zalicza się:
· silne przekrwienie spojówek powiekowych i gałkowych,
· obfitą wydzielinę ropną w worku spojówkowym,
· zmiany w rogówce mogące pojawić się w parę dni od wystąpienia objawów spojówkowych.
Zapalenie to leczy się antybiotykami w celu zapobieżenia wtórnym zakażeniom oraz podając leki łagodzące objawy zapalne.

ZAPALENIE SPOJÓWEK WYWOŁANE WIRUSEM OPRYSZCZKI ZWYKŁEJ - Choroba ta występuje zwykle u dzieci i objawia się:
· ostrym, grudkowym zapaleniem spojówek,
· powiększeniem limfatycznych węzłów okolicy przyusznej,
· często dołączają się objawy zapalne ze strony rogówki: nacieki i ubytki nabłonka o kształcie drzewkowatym.
Leczenie w tym przypadku zależy od objawów klinicznych.

Uczuleniowe zapalenie spojówek
Jest to ostatnio dość często spotykane schorzenie. Choroba ta może być wywołana pyłami roślinnymi, cząstkami pochodzenia zwierzęcego, kurzem, substancjami chemicznymi, bakteriami, kosmetykami, a nawet lekarstwami. Zapalenia alergiczne występują zwykle w postaci ostrej z silnym obrzękiem spojówek i powiek oraz obfitą wydzieliną. Zwykle powyższym objawom towarzyszy świąd, pieczenie, łzawienie, światłowstręt. W przewlekłych zapaleniach alergicznych objawy są znacznie łagodniejsze i przeważa swędzenie i pieczenie powiek i spojówek. Stosuje się leczenie lekami ściągającymi i odczulającymi.

Rogówka: Zapalenie rogówki- może to być zapalenie powierzchniowe bądź głębokie. Poważnym problemem jest w takim przypadku owrzodzenie rogówki. Cechuje się ono tworzeniem ubytków w objętej chorobą rogówce. Większość stanów zapalnych rogówki wywołują bakterie i wirusy, a niekiedy grzyby. Zapalenie rogówki oraz owrzodzenie są bardzo poważnymi schorzeniami, które mogą doprowadzić nawet do trwałego upośledzenia wzroku.

• W zapaleniu rogówki głównym objawem jest światłowstręt, łzawienie, osłabienie ostrości wzroku, ból głowy, uczucie ciała obcego pod powiekami. Występuje także zaczerwienienie powiek, przekrwienie spojówek, zmętnienie w rogówce. Zmętnienie to przybiera postać szarej plamki, której wielkość i kształt może być różny. Niekiedy zmiany chorobowe obejmują także tęczówkę. W takim przypadku występują dodatkowe, charakterystyczne dla zapalenia tęczówki, objawy.

• Zapalenie tego typu należy do ciężkich i poważnych chorób oka. Rokowania na ogół są pozytywne, ale choroba wymaga szybkiego rozpoznania i fachowego leczeni. Schorzenie to jest jednak długotrwałe i może pozostawić trwałe ślady w postaci zmętnień (ich nasilenie jest różne- od niewielkiej mgiełki po całkowite zmętnienie rogówki).

• Charakter leczenia uzależniony jest od przyczyny, która wywołała zapalenie. Generalnie jednak stosuje się antybiotyki, sulfonamidy, preparaty kortyzonowe. W celu zmniejszenia łzawienia i dyskomfortu stosuje się kompresy rozgrzewające, okłady ziołowe. W cięższych przypadkach zaleca się leczenie ogólne- witaminy, leki przeciwzapalne.

2. Zapalenie nieżytowe rogówki- zwane jest także wrzodem nieżytowym lub brzeżnym. Zapalenie tego rodzaju jest konsekwencją ostrego lub podostrego zapalenia spojówek. Po wyleczeniu zostaje zmętnienie, które jednak nie powoduje uszkodzenia wzroku.

3. Zapalenie pryszczkowe- występuje zazwyczaj łącznie z zapaleniem pryszczkowym spojówki. Zapalenie to spotyka się prawie wyłącznie u dzieci. Cechuje się ono tworzeniem się nacieków w części przedżrenicznej. Po wyleczeniu pozostają blizny, które mogą powodować wady wzroku.

4. Zapalenie drzewkowate- jest to postać opryszczkowa, często spotykana jesienią i wiosną. Wywołują ją wirusy, co powoduje powstawanie w nabłonku rogówki pęcherzyków. Przyjmują one postać rozgałęzionego drzewa, stąd nazwa. Pęcherzyki te szybko pękają i powodują ubytki nabłonka rogówki. W zapaleniu tym występują silne bóle oka, światłowstręt, wzmożone łzawienie. Choroba trwa dość długo, może pozostawić trwałe uszkodzenia.

5. Zapalenie miąższowe-występuje ono najczęściej na tle kiły wrodzonej. Badanie krwi wykazuje dodatni odczyn serologiczny, stwierdza się także inne objawy kiły rodzonej. Do objawów należy osłabienie słuchu, siodełkowaty nos, rozpadliny wokół ust, zmiany w kościach i w stawach. Zapalenie miąższowe występuje przede wszystkim między 7 a 15 rokiem życia, rzadziej później. Jest to choroba bardzo ciężka, przewlekła, pozostawiająca trwałe upośledzenie widzenia.

6. Zapalenie tarczowe-zwane jest także krążkowym. Wywoływane jest przez wirusy, a często jest to powikłanie po zapaleniu typu drzewkowatego. Gałka jest raczej mało podrażniona, ale w rogówce stwierdza się szare, rozległe naciecze. Towarzysząco występuje zapalenie tęczówki. Choroba ta ma charakter ciężki, nawrotowy. Pozostawia trwałe uszkodzenia wzroku.

7. Wrzód pełzający rogówki- jest to najcięższa choroba rogówki. Wywołują ją bakterie, zwane pneumokokami. Wrzód taki powoduje szaro- żółty naciek ,który szybko się rozszerza. Może on nawet spowodować przebicie rogówki i wypłynięcie cieczy z komory przedniej. W skrajnej sytuacji może dojść do wypadnięcia tęczówki, zrostów tęczówki z rogówką. Najważniejsze znaczenie ma jak najszybsze rozpoznanie i podjęcie leczenia. Im szybciej podjęte zostaną właściwe kroki, tym szansa na jak najmniejsze zmiany.

8. Zapalenie rogówki porażenne- jest to zaburzenie, które powstaje w skutek uszkodzenia nerwów czuciowych rogówki. Podstawowe objawy to brak odruchów obronnych rogówki, rzadkie mruganie, niedostateczne zwilżanie rogówki. Leczenie jest wyłącznie operacyjne.

9. Zapalenie rogówki z niedomykalnością powieki- największa niedomykalność jest konsekwencją porażenia nerwu twarzowego. Może to być spowodowane bliznami pourazowymi czy wytrzeszczem gałki ocznej. Odkryta rogówka jest więc narażona na wysychanie. Leczenie jest przyczynowe.

CHOROBY BŁONY NACZYNIOWEJ GAŁKI OCZNEJ

1. Zapalenie błony naczyniowej-może dotyczyć każdej z trzech jej części lub przebiegać równocześnie we wszystkich. Zapalenie to powodują drobnoustroje lub ich toksyny, może też powstać n skutek alergii.

• Najczęstsze przyczyny to ogniska zapalne w samym organizmie, głównie zapalenia przyzębowe, ropne, zapalenie zatok. Inne przyczyny to choroby zakaźne, gośćcowe, niewłaściwa przemiana materii, urazy tępe.

• Zapalenie całej błony naczyniowej występuje dość rzadko, częściej stwierdza się zmiany w jej przednim lub tylnym odcinku.

2. Zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego- w przypadku takiej choroby podstawowe objawy to łzawienie, światłowstręt, ból głowy, ból gałki ocznej. Dodatkowo gałka oczna jest przekrwiona, a rogówka przymglona. Obserwuje się także zwężenie źrenicy i przekrwienie tęczówki. W oku stwierdza się wysięk zapalny, który niekiedy powoduje przyklejenie się tęczówki do soczewki. Prowadzi to do zrostów, a to może utrudniać odpływ cieczy z komory tylnej do przedniej. Oko staje się twarde, powstaje także jaskra

• Zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego trwa od 2 do 6 tygodni. Często występują nawroty, możliwe są trwałe zmiany i uszkodzenie wzroku.

• Leczenie powinno mieć miejsce w szpitalu, gdyż może to zmniejszyć prawdopodobieństwo trwałych zmian. Istotne jest też kontrolowanie przebiegu choroby oraz ogólnego stanu zdrowia. Leczenie przede wszystkim musi uwzględniać przyczynę, ogólnie stosuje się antybiotyki, salicylany, witaminy, leki odczulające.

3. Zapalenie naczyniówki- w takim przypadku gałka oczna stwarza wrażenie normalnej. O nieprawidłowym stanie zdrowia świadczą zaburzenia widzenia. Rozpoznanie i diagnozę można postawić wyłącznie na podstawie badania dna oka. Stwierdza się wówczas białawe ogniska w naczyniówce oraz zmiany w ciele szklistym. Choroba ma długotrwały przebieg, często obserwuje się nawroty.

• Ogniska zapalne goją się, ale pozostają blizny. Miejsca pokryte bliznami nie są zdolne do odbioru wrażeń wzrokowych. Zależnie więc od miejsca i wielkości ognisk bliznowatych powstają mniejsze bądź większe ubytki w polu widzenia.

• Leczenie zależy od przyczyny, która wywołała chorobę. Dodatkowo stosuje się leczenie ogólne, przeciwzapalne.

Zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego

Zapalenie obejmuje  tęczówkę i ciało rzęskowe równocześnie. Przyczyną są zakażenia bakteryjne lub wirusowe oraz odczyny alergiczne. Czynnik chorobotwórczy dostaje się do tęczówki i ciałka rzęskowego poprzez krew.

Zaćma / katarakta- jest to choroba, która polega na zmętnieniu soczewki. Najczęściej spotyka się kataraktę starczą, która dotyczy głównie osób po 60 roku życia.

2. Zaćma starcza- choroba ta cechuje się stopniową utratą wzroku. Proces ten ma charakter powolny. Dotyczy na ogół obu oczu, choć początkowo występuje tylko w jednym oku. Odczuwalnym objawem jest stopniowe pogarszanie się zdolności widzenia. Sama gałka oczna jest blada, ale zewnętrznie wydaje się być niezmieniona. W wyniku specjalistycznego badania stwierdza się występowanie zmętnienia w obrębie źrenicy. Chorzy najczęściej uskarżają się na ciemną plamkę czy mgłę przed okiem. Wzrok jednak ulega stopniowemu osłabieniu, aż w końcu dochodzi do ślepoty.

• Jedynym skutecznym sposobem leczenia jest zabieg operacyjny. W celu wyeliminowania do minimum powikłań w czasie zabiegu konieczne jest dokładne przebadanie pacjenta. Warunkiem koniecznym do podjęcia zabiegu jest to, że chory ma poczucie światła, prawidłowego rzutowania i rozpoznawania barw. Niezbędna jest także jałowość worka spojówkowego. Sama operacja polega na usunięciu zmętniałej soczewki.

3. Zaćma wrodzona- spotykana jest najczęściej u małych dzieci. Niekiedy już u noworodka rozpoznaje się zmętnienie soczewki, w innych przypadkach zmętnienie wykrywa się w pierwszych latach życia dziecka. Zaćma wrodzona powstaje w życiu płodowym jako konsekwencja zaburzeń rozwojowych soczewki bądź tkanek otaczających. Powodem mogą być także choroby matki w okresie ciąży czy jej niewłaściwe odżywianie. W takich przypadkach bardzo ważne jest wczesne wykrycie i zastosowanie zabiegu operacyjnego.

Zapalenie nerwu wzrokowego- jest to bardzo ciężka i poważna choroba. Może być spowodowana zakażeniem typu bakteryjnego lub wirusowego. Niekiedy też do takiego zapalenia dochodzi na skutek ostrego lub przewlekłego zatrucia szkodliwymi substancjami. Zakażenie występuje na skutek ognisk zakażenia, spotykane jest też w przebiegu chorób zakaźnych.

• Przyczyną ostrych zatruć wywołujących zapalenie nerwu wzrokowego są przede wszystkim alkohol metylowy, związki ołowiu. W zatruciach przewlekłych są to alkohol etylowy, tytoń, związki ołowiu, dwusiarczek węgla.

• Objawy to przede wszystkim osłabienie ostrości wzroku, zmiany w polu widzenia. Mogą występować także bóle przy ruchach oka.

• Leczenie powinno być przeprowadzane w szpitalu. W miarę możliwości stosuje się leczenie przyczynowe. Podaje się także środki przeciwzapalne, witaminy, preparaty przeciwalergiczne.

Zapalenie nerwu wzrokowego jest najczęstrzą chorobą tego nerwu. Spowodowane jest infekcją bakteryjną, wirusową lub zatruciem chemicznym. Zapalenie to dotyczy odcinka pozagałkowego lub wewnątrzgałkowego. Zapalenie odcinka wewnątrzgałkowego występuje w chorobach zakaźnych głównie o ostrym przebiegu. Jego wywołanie może spowodować także wirusy takich chorób jak grypa, kiła, a także choroby reumatyczne czy też zatrucie związkami siarki i ołowiu. Czasem taki stan jest początkiem chorób mózgu i rdzenia nerwowego jak np. stwardnienie rozsiane. Następują tu ubytki w polu i ostrości widzenia. Czasem dochodzi do całkowitej destrukcji nerwu wzrokowego co powoduje utratę wzroku. Zapalenie odcinka pozagałkowego powoduje pogorszenie jakości widzenia, bólu oczu, a także zaburzenia w odbiereniu kolorów i barw. Może dotyczyć zarówno jednego, jak i obu oczu. W tym przypadku, w przeciwieństwie do poprzedniego, tarcza nerwu ma prawidlowy wygląd. Leczenie tu należy podjąć możliwie jak najszybciej, ponieważ daje to znacznie wyższe rokowania.