PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA
Dr M. Wielochowski
Zaliczenie: Egzamin - test
WYKŁAD 1
Rodzaje testów:
- inteligencji (IQ)
- wiadomości
- testy opisujące nas
- testy są wtedy, gdy odpowiedz jest dobra lub zła
Psychoanaliza (psychologia głębi)
Psychologia jako nauka o zachowaniu
Pedagogika jako nauka o zachowaniu i wychowaniu
Ekonomia jako nauka o świecie pieniędzy
Bechawior – zachowanie
Psychika nie działa szufladkowo np. ktoś chce się napić coli, ale tej coli w domu nie ma. I tu pojawia się motywacja. Motywacja otwiera szereg procesów, które są nieodłączne. Motywacja może wywoływać uczucie przyjemności.
Endokrynologia – nauka o zachowaniu. Nauka o zachowaniu się hormonów.
Psychologia postaci – całość to więcej niż suma części, które się na tą całość składają
WYKŁAD 2
1. Rozwój nie polega na etapach.
2. Rozwoje fazowe – Been
- rozwój pleratarny – narodziny
- noworodek
- niemowlę do lat 2
- przedział 2 -6
- przedział 6 – 12
- dorastanie
- dorosłość wczesna
- wiek średni
- dorosłość późna
- odejście
3. Podział natury biologicznej
- 0 – 22 okres progresywny
- 23 – 56 okres względnej stabilizacji pełni życia
- 57 i więcej okres starości
4. Podział starożytnych chińczyków
- od urodzenia do 20 r.ż. – młodość
- 21 – 30 wiek zawierania małżeństw
- 31 – 40 wiek pełnienia urzędów społecznych
- 41 – 50 wiek poznania własnych błędów
- 51 – 60 końcowy okres twórczego życia
- 61 – 70 wiek upragniony
- 71 do końca starość
5. Podział wg Pitagorasa z Grecji
- 0 – 20 wiek stawania się człowiekiem
- 21 – 40 człowiek młody
- 41 – 60 człowiek w pełni
- 61 i więcej człowiek stary
6. Skala wieku wg Buuhler’a
- 0 – 25 przewaga procesów anabolicznych
- pomiędzy mamy równowagę procesów anabolicznych i katabolicznych
- 55 i więcej przewaga procesów katabolicznych
- ok. 60 r.ż. przekwitanie
7. Skala wg Pirren
- 0 – 2 niemowlęctwo
- 3 – 6 przedszkolny wiek
- 7 – 12 dzieciństwo
- 13 – 18 dorastanie
- 19 – 25 wczesna dojrzałość
- 26 – 49 dojrzałość
- 50 – 72 późna dojrzałość
- 73 i więcej starość
8. Skala wg Bronleya
- 0 -18 młodość
- 19 – 25 wczesna dojrzałość
- 26 – 40 średni wczesny
- 41 – 58 średni późny
- 59 – 64 przedemerytalny
- 65 – 67 emerytalny
- 68 i więcej starość
9. Skala wg Gordona
- 0 – 1,5 niemowlęctwo
- 1,6 – 2,5 wczesne dzieciństwo
- 2,6 – 4 okres edypalny
- 5 – 8 późne dzieciństwo
- 9 – 12 wczesny okres młodzieńczy
- 13 – 16 późny okres młodzieńczy
- 17 – 25 wczesna dorosłość
- 26 – 42 wczesna dojrzałość
- 43 – 64 dojrzałość wczesna
- 65 – 70 emerytura
- 71 i więcej niedołężność spowodowana poważną chorobą
10. Skala wg Levinsona
a) 0 -13 dzieciństwo i dorastanie
b) 14 – 40 wczesna dorosłość
- 14-21 wchodzenie we wczesną dorosłość
- 22-25 debiut w świecie dorosłych
- 26-32 wchodzenie w lata 30-te
- 33-40 stabilizacja
c) 41 – 58 wiek średni
- 41-43 wchodzenie w wiek średni
- 44-46 początek wieku średniego
- 47-52 wchodzenie w lata 50-te
- 53-58 kulminacja wieku średniego
d) 59 i więcej późna dorosłość
e) 59-64 wchodzenie w późną dorosłość
f) 65 i więcej starość
11. Koncepcje wg Pascual’a i Leone’a
- 0-2 okres sensoryczno – motoryczny
- 2-7 okres przedoperacyjny
- 7-11 okres operacji konkretnych
- 11-12 operacje formalne
- 13-22 późne stadium formalne
- 23-32 stadium przeddialektyczne
- 33-52 stadium dialektyczne
- 53 i więcej stadium operacji trans centralnych
12. Skala wg Eriksona (podejście psychoanalityczne)
- 0 – 1 ufność, nieufność, dziecko zyskuje nadzieje, ufność w głównego opiekuna
- 2 – 3 z jednej strony autonomia, z drugiej wstyd i zwątpienie; zyskuje się wole – w sensie wolnego wybory; nowe umiejętności fizyczne np. chodzenie, uczenie się kontroli nad pewnymi stanami
- 4 – 5 inicjatywa i poczucie winy; zdecydowanie w działaniu, podwyższenie poziomu asertywności i agresji; edypalny konflikt
- 6 – 12 pracowitość i poczucie niższości; zyskujemy kompetencje lub jej brak
- 13 – 18 tożsamość, a niepewność roli; pojawia się zaufanie; osiąga dojrzałość seksualną; poszukuje się pracy, poszukuje się nowych wartości
- 19 – 25 intymność a izolacja; pojawia się miłość, ale taka człowieka dorosłego, nawiązuje się intymne stosunki; zakłada się rodzinę
- 26 – 65 kreatywność a zainteresowanie sobą, z drugiej strony stagnacja; zyskana siła – opiekuńczość; skupia się na szkoleniu przyszłego pokolenia; porzuca się zainteresowanie sobą na rzecz innych
- 66 i więcej – integralność ego, a z drugiej strony rozpacz; zyskana siła – mądrość; godzi się z tożsamością; akceptuje się samego siebie
WYKŁAD 3
T: Strefy życia
1. Rozwój fizyczny
- 2 m.ż. kora mózgowa
- 4 m.ż. przedmiot
- 6 m.ż. siedzi
- 8 m.ż. wstaje i pełza
- 12 m.ż. chodzi
- 18-22 m.ż. „przycinanie” dentrytów i synapsów
- 2 r. ż. Wbiega po schodach, wchodzi po 1 stopniu
- 3 r. ż. Rysuje
- 4 r.ż. wchodzi po schodach, kopie piłkę
- 5 r. ż. Podskakuje na jednej nodze
- 6 r.ż. jeździ na rowerze trzy kołowym, skacze na skakance
- 7 r.ż. jeździ na rowerze dwukołowym
- 8 r.ż. jeździ na rowerze, posługuje się kredkami
- 9-10 r.ż. rozwój płciowy u dziewczynek
- 11-12 r.ż. rozwój płciowy u chłopców
- 12-13 najintensywniejszy przyrost ciała u dziewcząt
- 14-15 najistotniejszy przyrost ciała u chłopców
- 16 r.ż. koniec dojrzewania
- 18 r.ż. koniec dojrzewania u chłopców
- 20-30 r.ż. najlepsze zdrowie
- 35-40 r.ż. zmienia się sprawność
- 40-45 r.ż. zmiany fizyczne
- 45-50 r.ż. zmniejsza się pojemność płuc
- 50 r.ż. menopauza u kobiet, znaczna utrata tkanki tłuszczowej
- 65 r.ż. utrata słuchu
- powyżej 65 r.ż. znacznie pogorszenie słuchu, wzrost współczynnika niepełnosprawności
2. Rozwój percepcyjny
- 0 m – istnieje percepcja
- 2 m.ż. – wzrok, identyfikacja
- 4 m.ż. – dźwięk, transfer intermodalny (nie widzą przedmiotów, wie jak wygląda np. mama)
- 6 m.ż. – dziecko rozróżnia wyrazy twarzy
3. Rozwój poznawczy
Dziecko zaraz po urodzeniu jest zdolne do rozróżniania wyrazu twarzy i umie naśladować.
- 4 m początki stałości obrazu
- 8-12 m stałość przedmiotu w pełni; skorygowane działanie do rozwiązania problemu
- 14 m odroczone powtarzanie
- 20 m manipulacja przedmiotami (symbolami)
- 2 r.ż. posługiwanie się symbolami z łatwością
- 3 r.ż. spojrzenie z innej perspektywy; rozwój umysłu; różne widzenia świata, teoria umysłu
- 4 r.ż. błędne przekonanie, pojawia się rozumienie, zasada zachowania ilości
- 6 – 7 r.ż. pojęcie stałości płci, od szczegółu do ogółu
- 8 r.ż. logika indukcyjna, zdolność operacji konkretnych, stałość mowy
- 11 r.ż. stałość obojętności
- 12 r.ż. operacje formalne, analiza systematyczna
- 16 r.ż. operacje formalne (poczucie wartości)
ROZWÓJ
- 20 – 25 r.ż. zdolności pamięciowe
- 30 r.ż. wzrost IQ- skrystalizowana inteligencja nabyta
- 40-50 r.ż. wzrasta IQ, utrata umiejętności
- 65 r.ż. utrata zdolności skrystalizowanych i fizycznych (wrodzona, nabyta)
- 75 r.ż. utrata wszystkich zdolności poznawczych
4. Rozwój języka:
- 2 m gaworzenie, gruchanie
- 8 m rozumienie pewnych słów, gestów
- 18 m od 3 do 50 słów
- 2 r. ż. Zdania dwu wyrazowe
- 3 r.ż. zdania 3-4 wyrazowe oraz wyróżniki gramatyczne (ą,ę)
- 4-8 r.ż. czas przeszły, liczba mnoga
5. Rozwój osobowości:
- 2 tyg. Spontaniczny uśmiech towarzyski
- 4 m pierwsze oznaki przywiązania (odróżnienie „ja” „nie ja”)
- 8 m wyraźne przywiązanie
- 10 m lęk przed nieznajomymi
- 16 m zabawa z rówieśnikami
- 18 m wyraźne dowody samoświadomości
- 3 r.ż. samookreślenie (gruby-chudy), wiek, płeć
- 5 r.ż. własne cechy fizyczne
- 6 r.ż. pojęcie własnego ja
- 7 r.ż. pojęcie własnej wartości (przyjaźnie)
- 6-9 r.ż. segregacja płciowa; chłopcy osobno, dziewczynki osobno
- 12 r.ż. spadek poczucia własnej wartości
- 13 r.ż. wzrasta poczucie własnej wartości
- 18 r.ż. osiągnięcie wyraźnej tożsamości
- 20-25 r.ż. szczytowy okres określenia własnego ja
- 30 r.ż. wzrost pewności siebie, asertywność, neurotyczność, ekstrawersja, introwersja