Polityka społeczna

Początki polityki społecznej wywodzą się z działalności charytatywnej, głównie kościoła katolickiego na rzecz ubogich i bezdomnych. Wraz z rozwojem społeczeństw pojawiły się negatywne zjawiska, które wymagały rozwiązania przez państwo i jego instytucje, np. większa liczba osób niepełnosprawnych, alkohol, narkotyki, bezrobocie, ubóstwo miejskie i wiejskie.

Trzeba było zająć się sprawami oświaty, ochrony zdrowia, budownictwa mieszkaniowego, zabezpieczenia bytu społeczeństwa przed niedostatkiem w razie utraty pracy lub śmierci głównego żywiciela.

Czynniki, jakie miały wpływ na rozwój polityki społecznej to:

• Wzrastająca liczba osób mieszkających w miastach i osób starszych

• Aktywny ruch robotniczy i możliwe konflikty społeczne

• Kryzysy gospodarcze, industrializacja, rozwój nowych technologii

• Wzrost świadomości społecznej, ideologie socjaldemokratyzmu i socjaliberalizmu, obawy przed rozpadem społeczeństwa i zamieszkami

Współczesną politykę gospodarczą zapoczątkowały Niemcy w XIX wieku.

1883 r. – ustawa o ubezpieczeniu chorobowym pracowników

1884 r. ustawa o ubezpieczeniu wypadkowym

1889 r. – ustawa o ubezpieczeniu na wypadek inwalidztwa i starości

1927 r. – Anglia, ustawa o pośrednictwie pracy i ubezpieczeniu bezrobotnych

Polityka społeczna to działalność państwa, samorządów i organizacji pozarządowych zmierzająca do kształtowania ogólnych warunków pracy i bytu ludności, prorozwojowych struktur społecznych oraz stosunków społecznych opartych na równości i sprawiedliwości społecznej sprzyjających zaspokajaniu potrzeb społecznych na dostępnym poziomie. /A.Kurzynowski/

Cele polityki społecznej:

1. Kształtowanie odpowiednich tj. na miarę możliwości gospodarczych, warunków pracy i bytu ludności. Zapewnienie możliwości pracy zarobkowej w dobrych i bezpiecznych warunkach. Dobre warunki pracy to mniej wypadków i mniej chorób zawodowych.

2. Kształtowanie prorozwojowych struktur społecznych, właściwa struktura rodziny zapewniająca zastępowalność pokoleń, struktura wykształcenia i struktura zawodowa, budowanie kapitału ludzkiego.

3. Kształtowanie sprawiedliwych stosunków międzyludzkich opartych na zasadzie sprawiedliwości społecznej i równości szans na stracie życia zawodowego, usuwanie nierówności społecznych.

Wartości w polityce społecznej:

• Sprawiedliwość społeczna

• Wolność

• Solidarność

• Równość

• Godność

• Samorealizacja

• Podmiotowość człowieka

• Partnerstwo

• Dobrowolność

Zasady polityki społecznej

1. Zasada przezorności – nie rozleniwiać, ludzie sami powinni dbać o swoje bezpieczeństwo socjalne a nie liczyć na państwo

2. Z. Samopomocy – w ramach grup nieformalnych

3. Z. Solidarności społecznej

4. Z. Pomocniczości – porządek, w jakim instytucje powinny udzielać pomocy: rodzina, społeczności lokalne, państwo

5. Z. Samorządności – równy dostęp do instytucji społecznych

6. Z. Dobra wspólnego – dobro dla wszystkich, nie tylko dla wybranych

7. Z. Wielosektorowości

Modele polityki społecznej:

Model liberalny (marginalny) – potrzeby powinny być zaspokajane przez rynek prywatny i rodzinę. Państwo powinno ingerować tylko w ostateczności i tylko w stosunku do tych grup, które nie są w stanie same obie poradzić. W tym modelu przyjmuje się, że większość osób jest sobie w stanie poradzić samodzielnie lub z pomocą rodziny i organizacji charytatywnych. Działania państwa są selektywne, rozbudowana polityka społeczna jest zbędna a wręcz szkodliwa np. USA, Wielka Brytania, Irlandia

Model redystrybucyjny – odpowiedzialność za bezpieczeństwo socjalne jednostki ponosi przede wszystkim społeczeństwo. Polityka społeczna dokonuje redystrybucji dochodów, gwarantuje dostęp do świadczeń i usług oparty na kryterium potrzeb niezależnie od rynku czy wkładu jednostki. Świadczenia są z reguły powszechne, głownie dla dzieci, osób starczych i niepełnosprawnych. Inaczej model socjaldemokratyczny, skandynawski. Np. Dania, Szwecja, Norwegia, Finlandia.

Model motywacyjny (korporacyjny) – model pomiędzy liberalnym a redystrybucyjnym, programy socjalne nie powinny ingerować w mechanizmy rynkowe. Pomoc uzależniona od sytuacji osoby na rynku pracy, świadczenia główne dla osób ubezpieczonych, a ubezpieczenia są obowiązkowe i mają podmiotowy i przedmiotowy charakter. Polityka społeczna wykorzystuje min. Lokalny potencjał społeczny np. Niemcy, Francja, Austria, Belgia, Luksemburg.

Rozwój społeczny to proces sukcesywnych zmian (nieważne czy pozytywnych czy negatywnych) np., rozwój oświaty, samorządności, ale także alkoholizmu czy rozwój systemów totalitarnych.

Zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy to taki stan gospodarki i podziału jej wyrobów, w którym gospodarka zachowuje konkurencyjność na rynkach międzynarodowych a poziom i sposób zaspokajania potrzeb społecznych nie powoduje drastycznych kwestii społecznych. Taki rozwój nie wyklucza zróżnicowania przestrzennego i społecznego.

Syndrom „złego wzrostu gospodarczego”:

• Bezzatrunieniowy

• Niesprawiedliwy

• Uprzedmiatawiający (bez wolności politycznej)

• Wykorzeniający (niszczy strukturę lokalną)

• Niezrównoważony

Deklaracja o Postępie Społecznym i Rozwoju z 1969 r. uchwalona przez ONZ definiuje postęp społeczny, jako podnoszenie materialnego i duchowego standardu życia. Jego miarą jest poprawa warunków życia, czyli coraz pełniejsze zaspokojenie podstawowych potrzeb człowieka.

Głównym mirnikiem jest HDI – human development Index . Jest to wskaźnik syntetyczny obejmujący 4 rzeczy:

• Przeciętną długość życia (25-85 lat)

• Ogólny wskaźnik skolaryzacji ( 0-100%)

• Wskaźnik umiejętności czytania i pisania (0-100%)

• PKP per capita w $ ( 100- 40 tys)

Polska jest na 37 miejscu w rankingu.

Pierwsze kraje to: Norwegia, Islandia, Australia, Irlandia, Szwecja, Kanada, Japonia, USA, Szwajcaria, Niderlandy, Finlandia, Luksemburg.

Wartość HDI od o -1

0-0, 5 to kraj słano rozwinięty

0, 501- 0, 8 to kraj średnio rozwinięty

Powyżej o, 8 to kraj wysoko rozwinięty

Polityka ludnościowa to oddziaływanie państwa za pomocą odpowiednich bodźców na kształtowanie się stosunków ludnościowych w celu osiągnięcia założonej liczby lub struktury ludności według wieku lub płci a także założonego tempa wzrostu rozmieszczenia ludności.

Strategiczne cele ludnościowe dla Polski:

1. Stwarzanie warunków do prostej zastępowalności pokoleń, do ustabilizowanie struktury wieku i płci przy niewielkim dodatnim a później zerowym przyroście naturalnym. Polityka pronatalistyczna to zachowanie lub podniesienie poziomu dzietności, polityka antynatalistyczna to ograniczenia. W Polsce trzeba stworzyć odpowiednie warunki do zakładania rodziny i rodzenia dzieci np. szybki rozwój gospodarczy, dobra edukacja, rozwój budownictwa mieszkaniowego, nisko oprocentowane kredyty, ulgi podatkowe, urlopy macierzyńskie (średnio w UE 12-14 tyg., w Polsce od 2001 26 tygodni), urlopy wychowawcze.

2. Stałe podnoszenie kondycji, poziomu bytowego i kulturowego społeczeństwa, czyli dostęp do służby zdrowia, okresowe badania, dbanie o środowisko, propagowanie diety i zdrowego stylu życia, rozwój makrogospodarki, likwidowanie rozwarstwienia społecznego, Dostęp do wykształcenia, środków masowego przekazu, oraz szeroko rozumianych dóbr kultury.

3. Stymulowanie wewnętrznego i zewnętrznego napływy i odpływu ludności, aby nie dopuścić do terytorialnego zniekształcenia struktury ludności wg wieku i płci a szczególnie ważne jest tworzenie miejsc pracy w sektorach pozarolniczych na wsiach.

Kwestia społeczna

Są to zjawiska okoliczności tworzące stan napięcia społecznego wywołujące powszechne zaniepokojenie a później dążenie do rozwiązanie problemu. Blokują one zaspokajanie podstawowych potrzeb ludzkich. Jest to konkretny problem, szczególnie o wysokim stopniu dotkliwości, wprowadzają zakłócenia w rozwoju społecznym. Rozwiązanie wymaga współpracy rodzin, społeczności lokalnych, państwa i organizacji międzynarodowych i pozarządowych.

Ujęcie podmiotowe:, kogo dotyczą te problemy? Ludność wiejska. Ludzie starsi, bezrobotni, osoby niepełnosprawne, samotne matki

Ujęcie przedmiotowe: ubóstwo, bezrobocie, oświata, mieszkalnictwo, patologie społeczne, zdrowie.

Mogą występować w różnych skalach: lokalnej, regionalnej, państwowej, regionów świata i globalnej.

Czynniki powodujące zmniejszenie się potencjału opiekuńczego rodziny:

• Spadek dzietności

• Osłabienie trwałości małżeństwa, wzrost rozwodów

• Nuklearyzacja rodziny

• Trudna sytuacja na rynku pracy

• Aktywność zawodowa kobiet

• Brak wystarczającego wsparcia instytuacjalnego

• Rozpad rodziny wielopokoleniowej

Właściwości drugiej transformacji demograficznej

• Późne zawieranie małżeństwa i osłabienie jego trwałości

• Wzrost liczby związków pozamałżeńskich

• Wzrost częstości rozwodów

• Wzrost rodzin niepełnych

• Spadek dzietności poniżej zastępowalności pokoleń

• Późne urodnie pierwszego dziecka

• Wzrost liczby dzieci pozamałżeńskich i akceptacja społeczna tego faktu

• Powszechna wiedza i dostęp do antykoncepcji

• Obniżanie umieralności na skutek zdrowego stylu życia

• Wydłużanie się trwania życia

Bezrobocie

Polityka zatrudnienia to praktyczna działalność organów władzy publicznej szczebla centralnego i lokalnego mająca na celu oddziaływanie na rozmiary zatrudnienia i bezrobocia.

Instrumenty polityki zatrudnienia:

• Pośrednictwo pracy

• Poradnictwo zawodowe

• Bilanse siły roboczej

• Przepisy prawa

• Zasiłki dla bezrobotnych

Bezrobocie – problem ekonomiczny – nierównowaga miedzy podąża a popytem na silę roboczą

Bezrobocie – kwestia społeczna - stan bezczynności zawodowej osób zdolnych do pracy i wyrażających chęć jej podjęcia, dla których dochody z pracy są podstawą egzystencji.

Formy bezrobocia ze względu na występowanie:

• Jawne – mierzone, ewidencjonowane, oparte na międzynarodowych standardach, badanie aktywności ekonomicznej BAEL

• Ukryte – nigdzie nieewidencjonowane, szacowane lub badane ankietowo

Formy bezrobocia ze względu na przyczyny:

• Frykcyjne (naturalne dopasowanie) 3-5%

• Strukturalne

• Cykliczne

• Klasyczne ( zwiane z płcią)

• Sezonowe

Formy bezrobocia ze względu na czas występowania

• Krótkookresowe do 3 miesięcy

• Średniookresowe od 3-6 m-cy

• Długookresowe od 7-12 miesięcy

• Długotrwałe powyżej roku i jego postać chroniczna więcej niż 2 lata

Bezrobocie ze względu na zasięg terytorialny

• Globalne

• Krajowe

• Lokalne (regionalne terenowe)

Osoba bezrobotna to:

• Niepracująca (nawet 1 godzina tygodniowo)

• Aktywnie poszukująca pracy

• Gotowa do podjęcia pracy (w ciągu dwóch tygodni)

Skutki bezrobocia:

• Ekonomiczne

• Społeczne

• Prawne

• Polityczne

• Psychologiczne

• Zdrowotne

• Obyczajowe

Społeczne skutki bezrobocia:

• Degradacja ekonomiczna i społeczna

• Trudna sytuacja dzieci

• Bezrobocie młodzieży

• Dewaluacja kwalifikacji zawodowych

• Osłabienie aspiracji edukacyjnych

• Osłabienie woli pracy

• Frustracja, apatia, agresja

• Rodzi obojętność i osłabia więzi społeczne

• Hamuje rozwój osobowości

• Wyzwala zachowania destrukcyjne i patologiczne

Cechy bezrobocia w Polsce:

• Wysoki poziom bezrobotnych kobiet

• Duże zróżnicowanie przestrzenne

• Wysoki odsetek osób do 24 roku życia po gimnazjach i podstawówkach

• Niski poziom wykształcenia bezrobotnych

Aktywna polityka rynku pracy:

• Pośrednictwo pracy

• Porady zawodowe

• Szkolenia

• Prace interwencyjne

• Pożyczki na tworzenie miejsc pracy

• Prace społecznie użyteczne

• Roboty publiczne

• Staże zawodowe

• Przygotowanie w miejscu pracy

• Usługi Eures

Pasywna polityka rynku pracy

• Zasiłki dla bezrobotnych

• Świadczenia przedemerytalne

• Zasiłki przedemerytalne

Zabezpieczenie społeczne

To całokształt środków i działania instytucji publicznych za pomocą, których społeczeństwo stara się zabezpieczyć swoich obywateli przed niezawinionych przez nich niedostatkiem, przed groźbą niemożności zaspokajania podstawowych potrzeb społecznie uznanych za ważne.

Rozwój po II wojnie światowej:

• Doświadczenia Wielkiego Kryzysu

• Wiedza o gospodarce rynkowej

• Solidarność społeczna

• Potrzeba systemu zabezpieczającego przez niedostatkiem

• Rozwój demokracji

Na podatnie Konstytucji RP oraz Konwencji 102 z 1952 r.

Elementy zabezpieczenia społecznego:

• Pomoc społeczna

• Ochrona zdrowia

• Ubezpieczenia społeczne

• Ubezpieczenia osobowe i majątkowe

• Rehabilitacja inwalidów

• Świadczenia uzupełniające ( stypendia, zasiłki dla bezrobotnych, fundusze socjalne)

Techniki zabezpieczenia społecznego:

• Ubezpieczeniowa

• Zaopatrzeniowa

• Opiekuńcza (najczęściej)

Rodzaje świadczeń społecznych:

• Pieniężne: zasiłek chorobowy, emerytury, renty, zasiłek macierzyński, stypendia socjalne

• Rzeczowe, w naturze – bezpłatne leki i sprzęt ortopedyczny

• Usługi społeczne – edukacja, służba zdrowia, praca socjalne, placówki kultowe, sportowe i rekreacyjne

• Ulgi – na bilety i leki

Ze względu na czas trwania:

• Długoterminowe (renty, emerytury)

• Krótkoterminowe ( zasiłki z ubezpieczenia chorobowego, zasiłki macierzyńskie)

• Jednorazowe (zasiłki pogrzebowe i porodowe)

• Ciągłe (opieka w domach pomocy społecznej)

Globalizacja

Przybliżony bilans globalizacji

Zyskują:

• Silne państwa

• Ludzie posiadający zasoby

• Kardy kierownicze i inżynieryjne

• Osoby mobilne

• Ludzie silni i dynamiczni

• Ludzie podejmujący ryzyko

• Sektor nowoczesny

• Wielkie firmy międzynarodowe

• Rynki globalne

Tracą:

• Słabe państwa

• Ludzie pozbawienie zasobów

• Robotnicy

• Osoby niemobilne

• Osoby uzależnione od pomocy socjalnej

• Ludzie słabi

• Sektor tradycyjny

• Małe i średnie przedsiębiorstwa lokalne

• Społeczności lokalne

Niektóre podmioty międzynarodowej polityki społecznej:

1. Organizacja Narodów Zjednoczonych a dokładniej Rada Gospodarczo-Społeczna

2. Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO)

3. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)

4. Organizacja ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO)

5. Organizacja ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO)

6. Fundusz ONZ pomocy dzieciom (UNICEF)

7. Urząd Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców

Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO) prowadzi działania zmierzające do:

• Poprawy warunków pracy i życia mas pracujących

• Likwidacji bezrobocia

• Zagwarantowanie pracującym odpowiednich zarobków

• Uznawania prawa do grupowych rokowań z pracodawcami

• Likwidacji dyskryminacji w zatrudnianiu i szkoleniu

• Ochrony prawa dzieci młodzieży i kobiet

• Ochrony pracowników w przypadku choroby i schorzeń zawodowych

• Uznania zasady swobodnego zrzeszania się pracowników

• Organizowania kształcenia zawodowego i technicznego

Podstawowe dokumenty z zakresu polityki społecznej w Unii Europejskiej:

1. Karta Podstawowych Praw Socjalnych (1989)

• Swoboda poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania

• Zatrudnieni e i sprawiedliwe wynagrodzenie za pracę

• Poprawa warunków pracy i życia

• Ochrona socjalna

• Swoboda zrzeszania się i negocjowania umów pracowniczych

• Kształcenie zawodowe

• Równe traktowanie kobiet i mężczyzn

• Ochrona zdrowia i bezpieczeństwa pracy

• Ochrona dzieci kobiet, osób niepełnosprawnych i starszych

1. Brukselska Karta Społeczna (1992)

• Równość płci na rynku

• Równość emigrantów

• Ochrona osób tracących pracę

1. Zielona Księga Europejskiej Polityki Społecznej (1993)

• Poprawa sytuacji w zatrudnieniu

• Włączenie młodzieży w życie społeczne i ekonomiczne

• Poprawa sytuacji imigrantów

• Inkluzja osób niepełnosprawnych

• Zwalczanie ksenofobii i rasizmu

• Wzmocnienie strukturalne wsi

1. Biała Księga Europejskiej Polityki Społecznej z 1994 r.

• Inwestowanie w zasoby ludzkie

• Podnoszenie standardów zatrudnienia

• Wspólny unijny rynek pracy

• Równość szans kobiet i mężczyzn

• Europejski model opiekuńczy

• Zdrowie publiczne

• Dialogi publiczne

1. Traktat Amsterdamski (1997):

• I filar – działania zwiększające szanse na zatrudnienie

• II filar – działania wspierające przedsiębiorczość

• III filar – działania pobudzające i wspierające adaptacje

• IV filar – tworzenie równych szans na pracę

1. Strategia Lizbońska (2000)

• Mobilność pracowników – otwarcie rynków pracy

• Poprawa jakości pracy

• Zabezpieczeni społeczne i promowanie integracji społecznej

• Inwestowanie w zasoby ludzkie

• Rozwój aktywnej polityki zatrudnienia

• Stworzenie sprzyjających warunków umożliwajacych powstawiane i rozwój firm innowacyjnych, stymulowanie przedsiębiorczości

Rola funduszy:

1. Finansowy Instrument Ukierunkowania Rybołówstwa FIFG

Finansowanie odnowienia floty i modernizacji kutrów, pomoc w dostosowaniu się do wymogów rynku, rekompensowanie czasowego zaprzestania działalności, poprawa wyposażenia portów.

2.Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej EAGGF 1993

Dąży do wspierania transformacji struktury rolnictwa i rozwoju regionów rolnych

3.Europejski Fundusz Spójności 1993

4.Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego ERDF

Ma na celu zmieniejszenie dysproporcji pomiędzy regionami UE

5. Europejski Fundusz Społeczny ESF

Finansowanie inwestycji i działań w 5 obszarach

Aktywizacja bezrobototnych

Przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu

Udoskonalenie kard

Kształcenie ustawiczne

Aktywizacja kobiet

Najważniejsze problemy socjalne Unii Europejskiej:

• Demograficzne starzenie się społeczeństwa

• Wzrost zapotrzebowania na usługi medyczne i pielęgnacyjne

• Długookresowe masowe bezrobocie i jego następstwa

• Ubożenie części społeczeństwa i polaryzacja struktury społecznej

• Ograniczenie możliwości finasoanie wydatków społecznych

• Migracje zawodowe

• Integracja społeczna gastarbeiterów

Model polityki społecznej UE zakłada:

• Inwestowanie w kapitał ludzki

• Budowanie aktywnego państwa dobrobytu

• Ograniczanie nierówności społecznej

• Uszanowanie odmiennych modeli realizowanej polityki społecznej w krajach UE

Grupy celowe polityki społecznej UE

Kobiety, dzieci młodzież, osoby starsze, niepełnosprawne, osoby bezrobotne, ludzie ubodzy i chorzy.

Wykład z 13.01.09

Edukacja

Polityka edukacyjna jest szerszym pojęciem od p. oświatowej współpraca różnych instytucji system szkolnictwa z podsystemem kształcenia dorosłych kształcenie ustawiczne

Gospodarka oparta na wiedzy szczególna rola edukacji, duży wpływ na przyszłość społeczeństwa

Obecnie edukacja wpływa na:

• Dochody

• Poziom życia, status społeczny

• Świadomość, światopogląd

• Styl życia

Główny cel edukacji to zapobieganie rozwarstwieniu społecznemu.

Brak powszechnego i równego dostępu do edukacji rodzi kwestie społeczne. Rozumie się ją, jako ograniczenia szans jednostki a z drugiej, jako komplikacje dla rozwoju społeczno-gospodarczego kraju.

Funkcje polityki edukacyjnej:

• Społeczna

• Ekonomiczna

• Kulturowa

• Poznawcza

• Inwestycyjna

• Jako narzędzie selekcji

Czynniki wpływające na edukacje

• Ekonomiczne np. dochody rodziców

• Demograficzne

• Przestrzenne i regionalne np. miejsce zamieszkania

• Psychologiczne

• Ideologiczne

• Kulturowe np. wzorce edukacyjne w danym środowisku

• Szkolno-oświatowe np. wyposażenie szkół, kwalifikacje nauczycieli

Mierniki edukacji:

• Analfabetyzm

• Wskaźnik skolaryzacji

• Human development index

• Wskaźnik drugoroczności

• Odpad szkolny, w gimnazjum to 2.3%- nie tak źle

• Liczba dzieci w przedszkolu 51% w mieście i 11% na wsi

Kształcenie umiejętności podstawowych:

• Umiejętności językowe i komunikacyjne

• Umiejętności zwiane z myśleniem matematycznym i naukowym

• Um. Rozwiązywania problemów

• Um. Pracy w zespole i współpracy

• Um. komunikowania się

• Krytyczne myślenie

• Zrozumienie i korzystanie z technik informacyjnych

Cele reformy edukacyjnej:

• Wyrównanie szans edukacyjnych dzieci przez rozbudowę systemu edukacji przedszkolnej

• Podniesienie, jakości kształcenia w szkole podstawowej i gimnazjach a zwłaszcza proporcje pomiędzy wiadomościami a umiejętnościami

• Stworzenie możliwości dokształcania i doszkalania się dla całego społeczeństwa zwłaszcza osób z wykształceniem zasadniczym

• Wypracowanie modelu podnoszenia kwalifikacji dla pracowników małych zakładów pracy

• Wprowadzenie elementów oceny jakości kształcenia na wszystkich szczeblach edukacji

• System pomocy materialnej

Niedostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy:

• Wymiana pokoleń dokonuje się poprzez wyeliminowanie z rynku pracy osób najsłabiej wykształconych i otwieranie się lepszych perspektyw dla osób wyżej wykształconych

• Gwałtowny spadek udziału osób z wykształceniem podstawowym, bo wiek+kontynuacja nauki

• Małe zmiany udziału szkół zaowodych, ciągle 1/3 pracujących ma wykształcenie zawodowe

Edukacja a rynek pracy

• Współpraca z otoczeniem, szkoły są zainteresowane w niewielkim stopniu, nie ma uwarunkowań pranych korzystnych dla obu stron

• Trudności w uzyskaniu wartościowej praktyki na rynku pracy

• Szkoły zawodowe sama muszą odnaleźć drogę do pracodawców a przepisy prawne powinny im to ułatwić

• Staże absolwentów są oferowana dla wszystkich pracodawców i oni z tego masowo korzystają dla darmowych rąk do pracy. Trudniej jest pozyskać firmy do praktycznej nauki zawodu.

Kapitał ludzki kształtuje się podczas nauki szkolnej w okresie poprzedzającym aktywność zawodową i później, kiedy szkolną wiedze trzeba aktualizować.

Wykład z nie wiem kiedy

Zdrowie

Zdrowie – to nie tylko brak choroby, ale także pełnia fizycznego psychicznego i społecznego dobrobytu jednostki ludzkiej i jej zdolności do przystosowania się do zmieniających się warunków otaczającego środowiska.

Ochrona zdrowia – zorganizowana działalność, której celem jest utrzymanie w dobrym stanie zdrowia człowieka w środowisku, w którym rozwija się, zyje i pracuje oraz zapobieganie chorobom i ich leczenie przedłużanie żucia ludzkiego, poprawa stanu zdrowia psychicznego i fizycznego szerzenie oświaty sanitarnej, organizowanie opieki lekarskiej pielęgniarskiej i rehabilitacyjnej.

Przyczyny śmierci:

• Genetyczne

• Styl życia

• Środowisko

• Służba zdrowia

Uwarunkowania zdrowia człowieka:

• Czynniki biologiczne: genetyka, predyspozycje wrodzone

• Zachowania jednostki: zwyczaje dietetyczne, palenie, picie

• Środowisko psychospołeczne: status społeczny ekonomiczny

• Środowisko fizyczne: warunki mieszkaniowe, cechy środowisk, cechy bliższego i dlaczego otoczenia człowieka

Publiczna ochrona zdrowia zmierza do:

• Zapobiegania chorobom

• Przedłużania życia

• Rozwoju zdrowia i sprawności fizycznej

Wskaźniki bezpośrednie do oceny ochrony zdrowia:

• Wsk. Chorobowości

• Wsk. Absencji chorobowej

• Wsk. Umieralności

• Wsk. Śmiertelności

• Wsk. Inwalidztwa

• Wsk. Umieralności niemowląt

Wskaźniki pośrednie:

• Liczba personelu medycznego na 1000 osób (lekarzy, stomatologów, farmaceutów, pielęgniarek)

• Liczba placówkę zdrowotnych różnych kategorii i ich rozmieszczenie i odległość

• Odsetek dochodu narodowego przeznaczanego na funkcjowanie służby zdrowia

System finansowania ochrony służby zdrowia:

• Model bismarkowski

• Model beveridge’a

• Model siemaszkowski

Model bismarkowski

• Choroba jest ryzkiem społecznym, od którego następstw można się ubezpieczyć

• Ubezpieczenie mają charakter powszechny i obowiązkowy

• Kasa ubezpiuecznie zdrowotnego finansuje koszty świadczeń medycznych a baza medyczna jest finansowana z innych źródeł

• Możliwe ubezpieczenie dodatkowe lub prywatne

• Kasa chorych finansuje w całości lub części koszty profilaktyki rehabilitacji i leczenia

• Niemcy, Belgia, Francja, Holandia

Model Beveridge’a (zaopatrzeniowy)

• Ochrona zdrowia jest prawe obywatelskim, państwo zapewnia równy dostęp do świadczeń medycznych

• Zakres gwarantowanych przez państwo świadczeń medycznych jest ograniczony i zależy od sytuacji ekonomicznej kraju

• Narodowe systemy zdrowia W. Brytania, Irlandia, Szwecja

• Mogą pojawić się kolejki lub finansowanie z własnych środków

Model Siemaszkowski:

• Ochrona zdrowia w całości finansowa ze środków państwa

• Przewaga lub wyłączność podmiotów publicznych

• Słaba pozycja zdrowia wśród priorytetów państwa

• Potencjalne kolejki lub korupcja

• Białoruś, Ukraina, Czarnogóra, Serbia

Zasady powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego:

• Gwarancja państwa

• Gospodarność i celeowść działania

• Działalność kas chorych nie dla zysku

• Zapewnienie równego dostępu do świadczeń

• Prawo wolnego wyboru lekarza i placówki medycznej

• Samofinansowanie

• Samorządność

• Solidarność społeczna – ubezpieczenie powszechne i obowiązkowe

Ubezpieczenia zdrowotne:

• Składka zależna od osiągniętego dochodu z pracy

• Świadczenia w formie usług, finansowej i rzeczowej

• Możliwe wprowadzenie pułapu dochodowego, od którego ubezpieczenie nie jest obowiązkowe.

Ubezpieczenia

Podstawowe filary ubezpieczeń:

• Ubezpieczenia emerytalno – rentowe

• Ubezpieczenia chorobowe

• Ubezpieczenia wypadkowe

• Ubezpieczenia na wypadek bezrobocia

• Ubezpieczenia pielęgnacyjne

Zakres ubezpieczeń społecznych w Polsce:

• Ubezpieczenia emerytalne

• Ubezpieczenia rentowe

• Ubezpieczenia w razie choroby i macierzyństwa ( ubezpieczenia chorobowe)

• Ubezpieczenia z tytułu wypadku przy pracy i schorzeń zawodowych ( ubezpieczenia wypadkowe)

Cechy ubezpieczeń :

• Przymusowe

• Powszechne

• Wzajemne ( nienastawione na zysk)

Ubezpieczenia emerytalne to ogół rozwiązań instytucjonalnych zmierzających do zapewnienia uczestnikom systemu odpowiednich dochodów w postaci emerytalnych świadczeń pieniężnych na okres starości.

Zasady powstania ubezpieczenie emerytalnego:

• Gromadzenie środków emerytalnych

• Powstanie uprawnień i kapitału emerytalnego

• Wypłaty świadczeń emerytalnych

Finansowanie ubezpieczeń emerytalnych

• Metoda repartycji – układ miedzygeneacyjny, zasada społeczna, bieżące finansowanie

• Metoda kapitałowa – własna inicjatywa, zasada indywidualna

Filary systemu zabezpieczenia społecznego:

• Ubezpieczenia obowiązkowe

• Fundusze emerytalne

• Ubezpieczenia indywidualne

Ubezpieczenia emerytalne:

• Wysokość składki zależy od osiągniętego dochodu z pracy

• Nabycie prawa do świadczenia uzależnione od okresu opłacania składki

Przyczyny trudności z finansowaniem ubezpieczeń emerytalnych:

• Spadek liczby urodzeń

• Wydłużanie się czasu życia, starzenie się społeczeństwa

• Wcześniejsze emerytury

• Późniejsze wchodzenie w okres aktywności zawodowej

• Wzrost bezrobocia

• Potrzeba dynamizacji świadczeń (dopasowanie do wzrastających dochodów z pracy)

• Łatwe dostanie renty (zwłaszcza III grypy)

Reforma systemu emerytalnego z 1999r.

Zalety nowego systemu emerytalnego:

• Rozłożenie ryzyka

• Akcentowanie odpowiedzialności jednostki za swoją przyszłość

• Możliwość wyboru dla osób pomiędzy 30 a 50 rokiem życia

• Szansa na wypracowanie dobrej emerytury zapewniającej utrzymanie dotychczasowego poziomu życia

• Stwarza pozytywny wzorzec do płacenia składek

• Skłania do pozostania dłużej na rynku pracy

• Stabilizacja finansów systemu emerytalnego

Wady systemu:

• Poziom przyszłych emerytur

• Wynik i bezpieczeństwo funduszy emerytalnych

• Wysokie koszty zmiany sytemu

• Słabe zabezpieczenie przed ubóstwem

• Niskie emerytury dla kobiet

Ubezpieczenia wypadkowe:

• Składka opłacana przez pracodawcę

• Możliwość podniesienia składki w zakładach o szczególnie dużej liczbie wypadków przy pracy

• Świadczenia w formie finansowej, rzeczowej i usług

Ubezpieczenia od bezrobocia:

• Składka zależy od wysokości wynagrodzenia

• Nabycie prawa do świadczenia zależnie od okresu opłacania składki

• Ograniczony okres udzielania świadczenia

• Świadczenia w formie finansowej, rzeczowej i usług

Ubezpieczenia pielęgnacyjne:

• Składka zależna od wynagrodzenia lub zryczałtowana

• Prawo do świadczenia zależne od okresu opłacania składek

• Świadczenia w formie finansowej, rzeczowej i usług

• Świadczenie wyodrębnione z ubezpieczenia chorobowego

Składki do ZUS 33, 84 % wynagrodzenia.

Rehabilitacja

To kompleksowe i skoordynowane stosowanie środków medycznych, pedagogicznych, szkoleniowych, edukacyjnych, społecznych, zawodowych w celu usprawnienia organizmu do możliwie najwyższego poziomu funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej przy aktywnym uczestnictwie osób zainteresowanych.

Rehabilitacja osób niepełnosprawnych:

• Rehabilitacja lecznicza

• Rehabilitacja zawodowa

• Rehabilitacja społeczna

Likwidacja barier społecznych, psychologicznych i architektonicznych.

Modele pracy dla osób niepełnosprawnych:

• Warsztaty terapii zajęciowej WTZ

• Zakłady aktywności zawodowej

• Zakłady pracy chronionej

• Na otwartym rynku pracy

Ubóstwo

To sytuacja niezaspokojenia lub zaspokojenia na niskim poziomie jednej, kilku lub wszystkich ogólnych i podstawowych potrzeb człowieka.

Ubóstwo odnosi się do osób, rodzin i grup, których środki (materialne, kulturowe i socjalne) są ograniczone w takim stopniu, ich poziom życia obniża się poza akceptowane społecznie minimum w kraju zamieszkania.

Sposoby pomiaru ubóstwa:

1. Obiektywny -relatywny poziom ubóstwa – ocena poziomu zaspokojenia potrzeb badanych dokonywana przez ekspertów, obliczana, jako pewny procent środków wydatków (dochodów) lub mediany dochodów wśród gospodarstw domowych. Linie Eurostatu to 40,50,60%

2. Subiektywna – subiektywna linia ubóstwa- ustana na podstawie wydatków niezbędnych zdaniem badanych do zaspokajania potrzeb.

Potrzeby

Potrzeba człowieka – stan napięcia lub odczucie braku wynikające z:

• Biologicznej i psychicznej struktury

• Indywidualnego doświadczenia człowieka

• Miejsca w strukturze społecznej

Potrzeba, jako stan niedobory, niedostatku.

Potrzeba, jako główny motyw działania

Potrzeba, jako wyraz praktycznego związku człowieka ze światem i jego zależność od świata.

Teoria potrzeb według Maslowa: