Choroby tarczycy

Choroby tarczycy - sucha skóra, wyczerpanie...

Choroby tarczycy są bardzo powszechne i szczególnie często dotykają kobiet. Wykryte wcześnie, umożliwiają rozpoczęcie odpowiedniego procesu leczenia, a także ograniczenie groźnych powikłań zdrowia pacjentów.

Do najczęściej występujących chorób tarczycy należą niedoczynność lub nadczynność tarczycy. Na czym polega różnica?

Tarczyca to gruczoł, który wydziela hormony i ma za zadanie utrzymywać ich poziom w stanie równowagi fizjologicznej. Jeżeli poziom hormonów staje się za niski lub za wysoki mamy do czynienia z chorobami tarczycy - niedoczynnością lub nadczynnością.

Niedoczynność tarczycy polega na niedostatecznym wytwarzaniu hormonów  tarczycy. Ich zbyt niski poziom w organizmie niemal od razu daje o sobie znać. Niestety nie zawsze potrafimy to zauważyć i długo borykamy się z objawami choroby, które znacznie obniżają jakość naszego życia.

Co powinno wzbudzić naszą czujność?

Jednym z pierwszych symptomów choroby jest przeawlekłe uczucie zmęczenia, senność, osłabienie, trudności w koncentracji, zaburzenia pamięci. Słabszej kondycji psychicznej i emocjonalnej towarzyszy częste uczucie chłodu, marznięcie. Skóra staje się sucha, blada i zimna. W bardziej zaawansowanych stadiach choroby można zauważyć nadmierne rogowacenie naskórka (szczególnie na łokciach i kolanach), łamliwe włosy, przerzedzenie brwi, problemy w funkcjonowaniu układu trawiennego (zaparcia), a nawet zmieniony głos (pogrubienie strun głosowych) oraz zwiększenie masy ciała. Niedoczynność tarczycy może skutkować również często pojawiającymi się stanami depresyjnymi i obniżeniem sprawności intelektualnej.

Dlaczego chorujemy na niedoczynność tarczycy?

Jedną z częściej występujących przyczyn jest zapalenie autoimmunologiczne tarczycy tzw. choroba Hashimoto.Warto wiedzieć, że jest to choroba dziedziczna, a więc np. córka matki chorej na niedoczynność tarczycy powinna szczególnie pamiętać o profilaktycznej kontroli poziomu hormonów tarczycowych, a  w przypadku wystąpienia objawów podobnych do opisanych powyżej skonsultować się z lekarzem. Choroba zakodowana w kodzie genetycznym może, choć nie musi się ujawnić.  Prawdopodobieństwo jej  rozwoju rośnie w tych momentach życia kiedy w organizmie kobiety zachodzą znaczne zmiany tj. ciąża lub menopauza.

Niedoczynność tarczycy może być także powikłaniem po leczeniu operacyjnym lub terapii jodem radioaktywnym.

Jeżeli wydaje ci się, że występuje u ciebie któryś z objawów niedoczynności tarczycy koniecznie skontaktuj się z lekarzem, który może potwierdzić występowanie tej choroby po wykonaniu USG tarczycy lub po oznaczeniu hormonów tarczycy i TSH.

W leczeniu niedoczynności tarczycy stosuje się doustne preparaty suplementacyjne - hormony  tarczycy.

Nadczynnością tarczycy określa się ogólnoustrojowe skutki nadmiernego wydzielania hormonów przez tarczycę.

Co powinno skłonić nas do sprawdzenia poziomu hormonów tarczycowych oraz wizyty u lekarza?

Jeśli zauważymy, że:

Często towarzyszy nam uczucie:

Pojawia się:

Nie zwlekajmy z decyzją, skonsultujmy się z lekarzem!

Najlepiej jest udać się do internisty lub endokrynologa, który stwierdzi u nas chorobę po zrobieniu wywiadu i po badaniu tarczycy (oznaczenie hormonów tarczycy i TSH w surowicy, USG tarczycy, scyntygrafia tarczycy).

Nadczynność tarczycy leczona jest według zaleceń lekarza. Zwykle podawane są leki tyreostatyczne, w niektórych przypadkach zalecany jest zabieg operacyjny lub leczenie jodem promieniotwórczym.

Jakie są przyczyny nadczynności tarczycy?

Do najczęstszych czynników należą:

Problemy z tarczycą mogą dotyczyć także zmian w wielkości tego gruczołu, bez zmian w wydzielaniu hormonów. Stan ten jest określany mianem „wola obojętnego”.

Zwykle przyczyną tego stanu jest niedobór jodu w pożywieniu. Bardzo rzadko dochodzi do sytuacji, że wole jest tak  duże, że  uciska na inne narządy szyi ( przede wszystkim tchawicę ) i konieczna jest operacja chirurgiczna.

Jeżeli wydaje Ci się, że występuje u Ciebie jeden z wyżej wymienionych objawów lub ktoś w Twojej rodzinie miał problemy z tarczycą zgłoś

Choroby tarczycy.

Tarczyca jest odpowiedzialna głównie za regulację przemiany materii, rozwój i wzrost oraz za działąnie układu nerwowego.
Do najczęstszych zaburzeń w funkcjonowaniu tarczycy należy: zapalenie tarczycy, nadczynność i niedoczynność tarczycy.
Ostre zapalenie gruczołu tarczowego spowodowane jest zakażeniem bakteriami z grupy gronkowców i paciorkowców i objawia się utworzeniem ropnia (zbiornika wypełnionego tkanką, w obrębie której toczy się proces zapalny). Przewlekłe zapalenie tarczycy (Hashimoto) cechuje wzrost i rozlane powiększenie gruczołu prawdopodobnie pochodzenia genetycznego.
Nadczynność tarczycy polega na nadmiernym wydzielaniu hormonów tarczycy i objawia się występowaniem stanów nerwowości, drżeniem, uczuciem ciągłego głodu, utratą masy ciała, brakiem tolerancji na wyższą temperaturę otoczenia, przyspieszoną akcją serca i biegunkami.
Niedoczynność tarczycy polega na niewłaściwym wydzielaniu hormonów tarczycy i jej objawy są przeciwstawne do charakterystycznych dla nadczynności: apatia, bierność, suchość skóry, zaparcia, spowolnienie przemiany materii.

Opis wybranych chorób układu hormonalnego.

Wole

Wole to nagłe powiększenie tarczycy. Najbardziej widocznym objawem wola jest powiększenie się szyi, jakie tworzy się na wysokości krtani, które może być zarówno prawie niezauważalne, jak i osiągać wielkie rozmiary.
Ten typ zaburzenia najczęściej występuje u kobiet. Nie jest to groźna choroba i leczenie w krótkim czasie usuwa dolegliwości.

Przyczyny powstawania wola.
Istnieją różne odmiany wola i – co za tym idzie – różne przyczyny jego powstawania. Po pierwsze możemy mieć do czynienia z tzw. wolem prostym, nie mającym związku z funkcjonowaniem gruczołu. Dieta uboga w jod jest częstą przyczyną tzw. wola endemicznego. Istnieją także wole sporadyczne, którego przyczyny nie są znane.
W niewielkiej liczbie przypadków wole jest spowodowane jakąś ciężką chorobą, taką jak np. zapalenie lub rak tarczycy. Stany zapalne tego gruczołu mogą czasami być źródłem wola.
Szczególnym przypadkiem jest wole u dorastających osób i kobiet w ciąży. W okresach tych wzmaga się zapotrzebowanie na tyroksynę i dlatego tarczyca może się powiększać okresowo, aby wytwarzać większe ilości hormonu.

Objawy wola.

Pierwszym dającym się zaobserwować objawem jest zgrubienie, jakie pojawia się poniżej krtani. Wola zwykłe prawie wcale nie dokucza. Jednak zaburzenia funkcji tarczycy mogą wywoływać drżenie, utratę lub wzrost masy ciała, senność, chrypkę, pocenie się, arytmię serca, nadwrażliwość na ciepło lub zimno. W niektórych przypadkach może dochodzić do stanów zapalnych w oczodołach.

Leczenie wola.

Po dokładnym badaniu obejmującym analizę krwi (w celu określenia stężenia hormonów) i badaniu szyi, lekarz zdecyduje o sposobie leczenia.
W zasadzie należy dodawać do pożywienia pewne ilości soli jodowanej. Jeśli wole jest wywołane zaburzeniami tarczycy lub jakąkolwiek inną chorobą, leczenie należy dobrać odpowiednio do każdego przypadku.

Cukrzyca

Nie udało się jeszcze ustalić przyczyny cukrzycy. Charakteryzuje ją wysokie stężenie cukru we krwi. Przechodzi on do moczu, co powoduje zachwianie równowagi, wyrażające się zapotrzebowaniem na dodatkową ilość wody, i w konsekwencji – znaczniejszym wydalaniem jej z moczem niż normalnie. Cały ten mechanizm powoduje zwiększone pragnienie i wydalanie moczu niż u osób zdrowych. Zwiększone pragnienie występuje też w rzadszej odmianie tej choroby, zwanej moczówką prostą.

Przyczyny cukrzycy.

Podstawowym czynnikiem regulującym stężenie cukru w ustroju człowieka jest insulina, hormon wytwarzany przez trzustkę, a dokładniej przez komórki tej części trzustki, w której znajdują się wysepki Langerhansa.
Zadaniem insuliny jest transportowanie cukrów, które w wyniku trawienia pokarmu uwalniane są w jelicie aż do wątroby i mięśni, i tam jest w ogóle wytwarzana, jak np. w cukrzycy młodzieńczej, lub jest produkowana w ilości niewystarczającej, jak w cukrzycy dorosłych.
Właśnie dlatego cukrzyca młodzieńcza, postać o najcięższych objawach, musi być leczona regularnymi zastrzykami insuliny. Lekarz ustala właściwe dawki i czas między poszczególnymi wstrzyknięciami, a także pokazuje choremu jak należy to robić. Technika przyniosła w tej dziedzinie nowoczesne rozwiązania, np. sprzęt przenośny, tzw. długopisy insulinowe, które pozwalają na łatwe wstrzyknięcie sobie leku z możliwością pomiaru jego stężenia w każdej chwili.

Objawy cukrzycy.

Wysokie stężenie cukru we krwi i moczu – hiperglikogemia – i wytwarzanie dużej ilości moczu – wielomocz – są najistotniejszymi objawami cukrzycy. Inne oznaki, jakie obserwuje się jednocześnie, to odczucia pragnienia i głodu, osłabienie i stopniowa utrata masy ciała.
Istnieją inne charakterystyczne powikłania, jak zaburzenia widzenia (do najcięższych z nich należy retinopatia cukrzycowa), schorzenia tkanki łącznej i skóry, zwłaszcza stóp.

Środki ostrożności przy cukrzycy.

Najważniejsze, ogólne środki ostrożności w przypadkach cukrzycy, związane z odżywianiem się pacjenta: zaprzestanie używania napojów alkoholowych, higiena ciała, tak aby skóra mogła eliminować toksyny. W sumie – prowadzenie zdrowego trybu życia.

Innym objawem, któremu należy zapobiegać ze względu na trudności z kontrolą stężenia cukru we krwi, jest hipoglikemia, polegająca na zbyt niskim stężeniu cukru we krwi/ W rzeczywistości kryzysy hipoglikemiczne, jeśli nie stosuje się środków zaradczych, mogą mieć konsekwencje groźniejsze niż hiperglikemia, powodują bowiem obniżenie napięcia mięśni, drżenie, kołatanie serca, zaburzenia wzroku, osłabienie, a nawet utratę świadomości, śpiączkę, do śmierci włącznie. Aby uniknąć wymienionych sytuacji chorzy na cukrzycę powinni nosić przy sobie cukier.

Udar cieplny

Udar cieplny to zaburzenie czynności termoregulacji, które następuje wtedy, gdy przestają prawidłowo działać mechanizmy regulacji temperatury na skutek długotrwałego narażania się na działanie wysokiej temperatury.
Ten rodzaj zaburzenia jest bardzo niebezpieczny i może wywołać ciężkie zaburzenia w ustroju, a nawet doprowadzić do śmiertelnego zejścia.

Przyczyny udaru cieplnego.

Panuje mylne przekonanie, że udar cieplny jest zjawiskiem wywołanym wyłącznie przez zbytnie działanie słońca. W rzeczywistości udar, który jest skutkiem zbyt długiego opalania się bez właściwej ochrony nosi nazwę słonecznego. Można powiedzieć, że jest on pewną postacią udaru cieplnego, który może mieć także inne przyczyny.
Istnieje wiele czynników, które sprzyjają udarowi słonecznemu. Łatwiej może się to zdarzyć osobie o jasnej karnacji i nie przyzwyczajonej do opalania niż komuś, kto ma skórę ogorzałą od słońca. Należy także brać pod uwagę takie czynniki, jak pora dnia oraz unikać wystawiania się na działanie promieni słonecznych w środku dnia. Innym czynnikiem sprzyjającym wywołaniu zarówno nasłonecznienia, jak i udaru cieplnego jest stopień wilgotności otoczenia. Im większa wilgotność tym większe ryzyko wystąpienia zaburzeń tego typu, gdyż wilgotne powietrze zmniejsza chłodzenie organizmu, które uzyskujemy pocąc się.
Niektóre choroby sprzyjają występowaniu udaru cieplnego. Zwłaszcza te, które powodują wzrost gorączki. W rzeczywistości atak wysokiej gorączki może dawać objawy zbliżone do udaru cieplnego.
Osoby przystosowane do życia w zimnym klimacie, nie przyzwyczajone do upału, są bardzo podatne na nadmierną temperaturę.

Objawy udaru cieplnego.

Kiedy temperatura ciała wzrasta w sposób alarmujący, pojawia się pierwszy objaw, informujący o niebezpieczeństwie: dana osoba przestaje się pocić, ponieważ wyczerpała już swoje rezerwy płynu. W niektórych przypadkach mogą pojawić się inne objawy towarzyszące, takie jak oparzenia lub zaczerwienia skóry.
Udar cieplny wywołuje wiele poważnych następstw oprócz odwodnienia i gorączki. Najniebezpieczniejsze z nich dotyczą układu nerwowego. Osoba chora może stracić przytomność lub nawet zapaść śpiączkę.
Jeżeli dojdzie do sytuacji ekstremalnej bez właściwej opieki medycznej, to leczenie może okazać się nieskuteczne. Jedna osoba na 5 chorych umiera i nic nie można zrobić, aby temu zapobiec.

Zapobieganie udarom cieplnym.

Wystarczy unikać zbyt długiego wystawiania się na słońce lub działania innych źródeł intensywnego ciepła. Przebywając w gorącym klimacie lub uprawiając sport należy pić dużo wody i napojów izotonicznych, pomagających zatrzymać płyn wewnątrz ustroju i wyrównać braki soli mineralnych.

Leczenie udaru cieplnego.

Jeśli wystąpi udar cieplny, należy natychmiast wezwać lekarza lub zabrać chorego do szpitala, a ponadto odsunąć od źródła ciepła i stosować chłodzenie za pomocą kąpieli w letniej, stopniowo ochładzanej wodzie. Gdy pojawią się pierwsze oznaki poprawy, tzn. temperatura ciała spadnie poniżej 38C i stwierdzimy dotykiem pewne ochłodzenie skóry, możemy zacząć podawać choremu małymi łykami solankę, aby zainicjować proces ponownego nawodnienia organizmu.

Choroba oraz zespół Cushinga

Morbus (syndroma) Cushing

Nadczynność kory nadnerczy, hiperkortyzolemia
Opis / Objawy / Przyczyny / Zapobieganie / Przebieg / Powikłania
Badania / Leczenie / Leczenie operacyjne / Zobacz także
Opis
Choroba spowodowana jest nadmiernym wydzielaniem kortykosterydów – hormonów produkowanych przez korę nadnerczy.
Nadnercza są parzystym narządem wewnątrzwydzielniczym, położonym nad górnym biegunem nerek. Jeśli przyczyną hiperkortyzolemii (nadmiernej ilości hormonów kory nadnerczy) jest choroba nadnerczy, wówczas mówimy o zespole Cushinga, a jeśli przysadka mózgowa (która wpływa na produkcję hormonów w nadnerczach) – o chorobie Cushinga. Hiperkortyzolemia może też być spowodowana przewlekłym stosowaniem kortykosterydów w leczeniu różnych chorób.
powrót
Najczęstsze dolegliwości i objawy

 Otyłość z charakterystycznym gromadzeniem się tłuszczu na tułowiu i karku

 Różowe rozstępy na skórze

 Okrągła, nalana twarz z obrzękniętymi powiekami

 Jaskrawoczerwone rumieńce na policzkach

 Nadmierne owłosienie u kobiet

 Łojotok i trądzik

Nadciśnienie tętnicze

 Osłabienie siły mięśniowej

 Bóle kostne

 Zmiany nastroju – od depresji do psychozy

 Zaburzenia miesiączkowania

 Powiększenie łechtaczki

 Zmniejszona odporność na infekcje

Kontaktu z lekarzem wymaga:

 Każdy chory z podejrzeniem hiperkortyzolemii

 U chorego z rozpoznaną hiperkortyzolemią wystąpienie objawów infekcji: gorączki, dreszczy, bólów mięśni, bólów i zawrotów głowy

 Pojawienie się objawów ubocznych leczenia farmakologicznego: przedawkowania leków sterydowych (obrzęki dłoni i stóp oraz zwiększenie masy ciała) lub wynikających ze zbyt małej dawki substytucyjnej sterydów (zmęczenie, osłabienie, zawroty głowy)
powrót
Przyczyny

Objawy choroby spowodowane są nadmiernym wytwarzaniem kortykosterydów, które może być spowodowane:

 Guzem kory nadnerczy

Guzem przysadki mózgowej, który produkuje w zwiększonej ilości ACTH – hormon stymulujący nadnercza do wydzielania kortykosterydów

 Długotrwałym przyjmowaniem leków sterydowych

 Długotrwałym stosowaniem ACTH w terapii nowotworu przysadki mózgowej

 Pierwotną przyczyną zmian mogą być także zaburzenia czynności podwzgórza (choroba Cushinga pochodzenia podwzgórzowego)
powrót
Sposoby zapobiegania
Nie istnieją sposoby zapobiegania chorobie (zespołowi) Cushinga.
Jeśli stosowanie leków sterydowych jest konieczne z powodu reumatoidalnego zapalenia stawów, astmy, choroby nerek lub choroby Addisona, należy dążyć do stosowania jak najmniejszych dawek leku i – o ile to możliwe – stosować je jak najkrócej.
powrót
Przewidywany przebieg choroby

 Jeżeli hiperkortyzolemia spowodowana jest przez guz nadnerczy, istnieje możliwość chirurgicznego usunięcia guza. Niekiedy usuwa się całe nadnercza, ale wówczas konieczne jest stosowanie hormonalnego leczenia zastępczego

 W chorobie Cushinga guz przysadki usuwa się chirurgicznie lub poddaje radioterapii. Guzy przysadki mogą odrastać – objawy choroby pojawiają się wówczas ponownie

 U chorych długotrwale leczonych sterydami lub ACTH poprawę może przynieść stopniowe odstawienie leku pod ścisłym nadzorem lekarskim
powrót
Możliwe powikłania

 Osteoporoza, złamania kości

 Cukrzyca

 Wrzód trawienny

 Guzowaty rozrost przysadki mózgowej wskutek usunięcia nadnerczy (rzadko)

 Niepłodność
powrót
Badania dodatkowe

 Morfologia krwi z rozmazem leukocytów (białych krwinek)

 Badania biochemiczne krwi (glukoza, sód, potas)

 Stężenia hormonów: kortyzolu (dwukrotnie w ciągu doby) oraz ACTH we krwi

 Test hamowania deksametazonem w celu zróżnicowania zespołu Cushinga (przyczyna choroby w nadnerczach) i choroby Cushinga (przyczyna choroby w przysadce)

 USG jamy brzusznej z oceną nadnerczy

 Ewentualnie tomografia komputerowa jamy brzusznej

 RTG czaszki w celu oceny okolicy siodła tureckiego, na którym leży przysadka mózgowa (rzadko wykazuje zmiany)

 Tomografia komputerowa głowy

 Najbardziej czułym badaniem przysadki mózgowej jest rezonans magnetyczny (NMR)
powrót

Cele leczenia

 Chirurgiczne usunięcie guza (nadnerczy lub przysadki), który jest przyczyną nadmiernego wydzielania kortykosterydów

 Zapobieganie powikłaniom, a jeśli się pojawią – leczenie ich
powrót
Leczenie

Zalecenia ogólne
Niezwykle ważne jest poznanie objawów i przebiegu choroby oraz obserwowanie zmian w czasie terapii. Nie wolno w sposób nagły przerywać leczenia farmakologicznego.
Rekomendowana jest dieta niskokaloryczna z ograniczeniem węglowodanów, bogata w potas i białko.
Nie jest konieczne ograniczanie aktywności fizycznej, z wyjątkiem okresu rekonwalescencji po operacji. Należy unikać sytuacji, sprzyjających urazom (złamania kości!).
Wskazane jest noszenie bransolety z informacją o rozpoznanej chorobie oraz rodzaju i dawce przyjmowanych leków.

Leczenie farmakologiczne

 Leki hamujące produkcję hormonów kory nadnerczy (aminoglutetimid)

 Leki obniżające ciśnienie krwi

 Preparaty wapnia w leczeniu osteoporozy

 Insulina w leczeniu cukrzycy (o ile nie wystarcza dieta)

 Leki przeciwdepresyjne

 Leki sterydowe w terapii zastępczej u chorych po chirurgicznym usunięciu nadnerczy
powrót
Leczenie operacyjne
Polega na operacyjnym usunięciu nadnercza, w którym stwierdzono guz, lub hormonalnie czynnego gruczolaka przysadki mózgowej.

Choroba Addisona

Choroba Addisona, pierwotna niedoczynność kory nadnerczy, cisawica (łac. morbus Addisoni, insufficientia corticis glandularum suprarenalium; ang. adrenal hypofunction, adrenal insufficiency, Addison's disease) – schorzenie układu dokrewnego, zespół objawów spowodowanych przewlekłym niedoborem hormonów produkowanych przez korę nadnerczy.

Epidemiologia[edytuj]

Częstość występowania wynosi 4-11 przypadków na 100 000 osób. Choroba Addisona może dotyczyć ludzi w każdym wieku, o różnej płci czy rasie, ale zwykle chorują dorośli w 3.-4. dekadzie życia. Choroba znacznie częściej dotyczy kobiet. Badania nie wykazały zależności pomiędzy częstością występowania choroby a rasą[1].

Etiopatogeneza[edytuj]

Objawy[edytuj]

Diagnostyka[edytuj]

Przykładem testu używanego do rozpoznania choroby Addisona jest test pobudzania Synactenem, czyli syntetycznym polipeptydem o aktywności ACTH. Istnieją różne modyfikacje tego testu, ale podstawą jest oznaczenie po określonym czasie od podania Synactenu, stężenia kortyzolu w osoczu lub metabolitów glikokortykosteroidów w moczu. Brak reakcji ze strony nadnerczy tj. wydzielania kortyzolu świadczy o ich niewydolności. [2]

Leczenie[edytuj]

Leczenie choroby Addisona polega na uzupełnianiu niedoborów hormonów produkowanych przez korę nadnerczy. Leki podaje się w określonych godzinach i dawkach symulując fizjologiczne, zależne od pory dnia, wydzielanie. W szczególnych sytuacjach, takich jak np. stres, operacja czy ciąża, istnieje konieczność odpowiedniego dostosowania dawki do zwiększonego zapotrzebowania.

W leczeniu stosuje się substytucję kortykosterydową, mineralokortykoidową i androgenową.

Glikokortykosteroidy[edytuj]

Stosuje się hydrokortyzon w dawce 20–30 mg na dobę, w 2 lub 3 dawkach symulujących dobowy rytm wydzielania kortyzolu. Zazwyczaj 2/3 dawki, czyli 20 mg, podaje się w godzinach rannych, a pozostałą część (10 mg) około godziny 15 (przy trzech dawkach jest to odpowiednio 15 mg rano - 10 mg o 13.00 – 5 mg o 18.00).

W niektórych przypadkach istnieje konieczność zmniejszenia dawki. Dzieje się tak w przypadku wystąpienia na początku leczenia bezsenności czy zdenerwowania. Nadciśnienie tętnicze i cukrzyca również wymagają korekcji dawek (niekiedy konieczne jest zastąpienie hydrokortyzonu prednizolonem w odpowiednio przeliczonych dawkach). Natomiast u ludzi otyłych i przyjmujących leki przeciwdrgawkowe istnieje konieczność zintensyfikowania leczenia.

W sytuacjach stresowych zapotrzebowanie zwiększa się o dodatkowe 10–30 mg. W przypadku wymiotów czy biegunki sterydy należy podawać domięśniowo w dawce 50 mg bursztynianu hydrokortyzonu co 12 godzin.

Do sytuacji silnie stresowych należą operacja czy ciąża. Stosuje się wtedy duże dawki sterydów w ściśle określonym schemacie dawkowania.

Dawkowanie hydrokortyzonu w okresie okołooperacyjnym
Doba
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
Dawkowanie hydrokortyzonu w okresie porodu
Doba
0
1
2
3
4
5
6
7

W przypadku podawania hydrokortyzonu w dawkach większych niż 100 mg/dobę nie jest konieczne równoczesne podawanie mineralokortykoidów, gdyż w tak dużych dawkach hydrokortyzon wykazuje również działanie mineralokortykoidowe.

Mineralokortykoidy

Przysadka mózgowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

Lokalizacja przysadki mózgowej (przekrój strzałkowy)

Położenie przysadki mózgowej w siodle tureckim w środkowym dole czaszki

Przysadka mózgowa (łac. hypophysis) – gruczoł dokrewny o masie 0,7 g, którego funkcją jest wytwarzanie i wydzielanie hormonów.

Jest ona zlokalizowana wewnątrz czaszki w okolicy kostnego zagłębienia nazywanego siodłem tureckim (łac. sella turcica). Przysadka jest ściśle funkcjonalnie związana z częścią mózgu – podwzgórzem.

Przysadka dzieli się na trzy części: przednią (adenohypophysis), środkową i tylną. Część przednia i środkowa powstały z nabłonka wyścielającego podniebienie wtórne, natomiast część tylna powstała z podwzgórza i funkcjonalnie jest jego częścią: nie wytwarza ona własnych hormonów, a jedynie magazynuje i wydziela oksytocynę i wazopresynę (hormon antydiuretyczny). Przedni płat przysadki o różowawym zabarwieniu ma w przekroju poprzecznym kształt nerki[1].

Niedoczynność przysadki powoduje karłowatość i upośledzenie rozwoju biologicznego. Nadczynność natomiast objawia się gigantyzmem i przedwczesną dojrzałością płciową (w wieku dziecięcym) albo akromegalią (u dorosłych).

Półschematyczny przekrój strzałkowy przez małpią przysadkę

Część przednia (gruczołowa) wydziela:

Część środkowa wydziela:

Część tylna (nerwowa) magazynuje:

Hormony części tylnej przysadki są syntetyzowane w okolicy podwzgórzowej przedniej.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Choroby tarczycy w ciazy
Tarczyca i choroby tarczycy
choroby tarczycy w okresie prze Nieznany
Leczenie chorób tarczycy, fizjoterapia
choroby tarczycy, Leki stosowane w chorobach tarczycy
Leczenie chorób tarczycy, Patologia i choroby
CHOROBY TARCZYCY
notatki, tarczyca, CHOROBY TARCZYCY
choroby tarczycy a czynność jajników
Choroby tarczycy
CHOROBY TARCZYCY WOLE
choroby tarczycy a czynność jajników
Choroby tarczycy w ciazy 2
CHOROBY TARCZYCY
Chirurgia w chorobach tarczycy

więcej podobnych podstron