1.Co to jest leksykologia, leksykografia, leksem, działy leksykologii.

Leksykologia-1. Nauka o układaniu słowników, o słownikach, 2.nauka o znaczeniu i używaniu wyrazów,słownikarstwo, słownikoznawstwo. Według Słownika języka polskiego Witolda Doroszewskiego to dział językoznawstwa badający wyrazy pod kątem ich znaczenia i użycia;nauka o słownictwie, teoretyczna, naukowa podstawanleksykografii.

Leksykografia- jest rejestrowaniem i objaśnianiem wyrazów. Pojęta najogólniej jako praca nad badaniem historii wyrazów obejmuje także ich gromadzenie, a więc sporządzanie ich zbiorów, czyli słowników.

Leksem- to jednostka leksykalna, którą Halina Kurowska definiuje jako „częśc członu syn\taktycznego pozostała po usunięciu jego wykładnika syntaktycznego”. Leksemy mogą być proste i złożone z morfemów leksykalnych.

Działy leksykologii:

- etymologia-nauka o pochodzeniu i pierwotnym znaczeniu wyrazów

- semantyka-nauka o znaczeniu jednostek leksykalnych

- frazeologia-nauka o związkach wyrazowych

-onomazjologia-nauka o słownictwie, przyjmująca klasyfikację desygnatów za podstawę klasyfikacji nazw.

2.Archaizm, neologizm,zapożyczenia, etymologia.

Archaizm-jest to wyraz, który w dzisiejszych czasach wyszedł z użycia, jest dla nas niezrozumiały.

Rodzaje archaizmów:

Archaizmy stylistyczne-to wyrazy dawne świadomie użyte do celów stylizacji literackiej.

Archaizmy semantyczne- to wyrazy, których znaczenia znajdują się w struturze znaczeń wyrazów wieloznacznych obok znaczeń bez odcienia dawności.

Archaizmy rzeczowe- to wyrazy nazywające przedmioty i zjawiska dziś już nieustające, co pozostaje w związku z rozwojem życia społecznego, państowego, urządzeń cywilizacyjnych, gospodarczych.

Neologizmy- to wyrazy, ich znaczenia i formy oraz wyrażenia i zwroty dopiero od niedawna istniejące w języku.

Z punktu widzenia formalnego neologizmy dzielą się na:

-neologizmy słowotwórcze

- neologizmy semantyczne

- neologizmy frazeologiczne

Na podstawie kryterium funkcjonalnego wyróżnia się neologizmy językowe oraz stylistyczne.

Zapozyczenia leksykalne- wzbogacają słownictwo, mogą to być zapożyczenia wewnętrzne np.żargonów, gwar lub zewnętrzne np.z innych krajów.

Zapożyczenia strukturalne-występują wówczas gdy obce morfemy oraz cała obca struktura jest zastapiona cząstkami rodzimymi.

Zapożyczenia właściwe- polegają na tym, że przejmuje sie z języka obcego zarówno formę jak i znaczenie wyrazu.

Zapożyczenia semantyczne- są wtedy kiedy pod wpływem języka obcego ulegają rozszerzeniu znaczenia wyrazów rodzimych.

Zapożyczenia sztuczne- tworzone z elementów obcych zgodnie z zasadami języka zapożyczającego.

Etymologia-jest to dział leksykologii zajmujący się badaniem pochodzenia i pierwotnego znaczenia wyrazów.

3. Pojęcie pola semantycznego. Co to jest sem i semem?

Pole semantyczne- jest to zespół wyrazów skojarzonych nadrzędną treścią znaczeniową , mających określone, formalne wykładniki swej semantcznej łączności. Przykładem pola semantycznego moga być nazwy stopni pokrewieństwa i powinowactwa.

Sem-inaczej cecha semantyczna, służy do wyczerpującego, ścisłego i obiektywnego opisu znaczenia wyrazu. Pozwala uchwycić opozycje semantyzcne, które powstają między wyrazami.

Semem- to zbiór semów, charakteryzujących dany wyraz.

4. Słownictwo, zróznicowanie słownictwa.

Słownictwo - zasób, bogactwo słów jakim posługuje się dana osoba, autor dzieła literackiego, grupa społeczna, naród - w tym wypadku mówimy o słownictwie danego języka, grupa etnograficzna - w tym wypadku mówimy o słownictwie danej gwary bądź dialektu.

Zróżnicowanie słownictwa:

Słownictwo stylu naukowego- wyrazy-terminy wyróżnia od innych wyrazów jednoznaczność, brak elementów uczuciowo-ekspresyjnych, niezależność znaczeniowa od kontekstu, mocne powiązania systemowe.

Słownictwo stylu urzędowo-kancelaryjnego- występuje w wypowiedziach, których główną funkcją jest regulowanie stosunków między obywatelami a sytuacjami społecznymi i państwowymi. Jest to więc słownictwo zarządzeń, obwieszczeń administracyjnych, instrukcji, regulaminów, statutów organizacyjnych. Styl urzędowo-kancelaryjny odznacza się bezosobowością, kategorycznością, zwięzłością, jasnością i jednoznacznością.

Słownictwo stylu artystycznego-jest bardzo róznorodnei złożone. Czerpie on swobodnie ze wszystkich warstw leksykalnych języka. Cechy: bogactwo wyrazów konkretnych, szeroko rozwinięta synonimika, obecność archaizmów, dialektyzmów i argotyzmów.

Słownictwo stylu potocznego- jest to słownictwo języka ogólnego mówionego, którym porozumiewają się ludzie w zyciu codziennym w swobodnych rozmowach. Wchodzą do niego zarówno wyrazy „literackie”, jak dialektyzmy, regionalizmy i agrotyzmy.

5. Co to jest związek frazeologiczny? Jakie są typy związków frazeologicznych?

Związek frazeologiczny, frazeologizm – utrwalone w użyciu połączenie dwóch lub więcej wyrazów, które ma znaczenie symboliczne, np. biała flaga, marzenie ściętej głowy, wypić duszkiem albo pójść po rozum do głowy.

Klasyfikacja ze względów formalnych.

Wyrazenie- związek frazeologiczny, w którym człony składowe stanowią całość syntaktyczną i mają charakter nominalny. Osrodkiem wyrażenia jest zwykle rzeczownik, przymiotnik, imiesłów przymiotnikowy lub przysłówek.

Zwrot-związek frazeologiczny, w którym człon podstawowy ma charakter werbalny. Osrodkiem zwrotu jest czasownik lub imiesłów nieodmienny.

Fraza- związek frazeologiczny mający postać regularnego zdania prostego lub złozonego. Frazami są tylko takie zdania, które mają charakter mniej lub więcej utarty, sa często powtarzane w tej samej formie, z zachowaniem tego samego szyku wyrazowego. Do fraz zaliczamy przysłowia, sentencje i maksymy.

Klasyfikacja ze stanowiska semantycznego.

Związki luźne- to połączenia tworzone każdorazowo, doraźnie polegające na takim zestawieniu wyrazów, w którym każdy z członów składowych zachowuje swoje znaczenie.

Związki łączliwe- to częściej spotykane połączenia wyrazowe, w których stopień spoistości jest znaczny. Dopuszczalna jest w nich wymiana jednego lub kilku elementów w obrębie ograniczonej liczby wyrazów, zwykle synonimicznych.

Związki stałe- to połączenia wyrazowe ustabilizowane, semantycznie jednolite, których znaczenia nie są sumą znaczeń wyrazów składowych.

6.Typy słowników.

Słowniki encyklopedyczne- zawierają objasnienia nie wyrazów, lecz rzeczy czy zjawisk nazywanych wyrazami, informuja o treść pojęć odnoszących się do tych rzeczy i zjawisk.

Słowniki ogólne języka polskiego- obejmują zasób wyrazów języka ogólnego z różnych dziedzin życia. Objasniają wyrazy pod względem znaczenia, morfologii oraz dające przykłady ich użycia.

Słowniki historyczne- objasniają wyrazy i informują o losach w określonej dobie życia języka.

Słowniki etymologiczne-zadaniem tych słowników jest objasnianie pochodzenia wyrazów i podanie ich pierwotnego znaczenia.

Słowniki frazeologiczne- rejestrują utarte i nieco luźniejsze, zwykle przenośne związki frazeologiczne.

Słowniki synonimiczne-zawierają zbiory grup synonimicznych tj. ciagi wyrazów bliskoznacznych w stosunku do wyrazu hasłowego.

Słowniki gwarowe- moga być opracowywane jako słowniki dające charakterystykę całego zasobu leksykalnego tej lub innej gwary czy dialektu.

Słowniki wyrazów obcych- objaśniaja pochodzenie i znaczenie słów, które zostały zapożyczone z innych języków.

Słowniki języka pisarzy- w tego typu słownikach zgromadzony jest materiał leksykalny wybranych pisarzy.

Słowniki a tergo- zawieraja zbiory wyrazów ułożonych alfabetycznie, ale nie według poczatkowych , lecz według końcowych iter wyrazów.

Słowniki ortopeiczne-podaja wskazówki w zakresie poprawnego użycia i wymawiania wyrazów.

Słowniki ortograficzne- zawieraja zbiory poprawnie napisanych wyrazów.

Słowniki frekwencyjne- celem tych słowników jest dostarczenie informacji o stopniu uzycia wyrazów w tekstach.

Słowniki specjalne- obejmuja wyrazy i wyrażenia z różnych dziedzin nauki i techniki.

Słowniki onomastyczne- zawieraja zbiory nazw geograficznych, objektów fizjograficznych i osobowych.