Temat wykładu:
Państwo jako organizacja
Desygnat – konkret, wyjaśniający pojęcie.
Państwo jako termin pojawiła się bardzo późno. Pojawiło się ok. XVIII w.
Za początki państwa można uważać greckie polis, czy nawet rzymską republikę i imperium rzymskie. W średniowieczu nazwę „państwo” określał słowo „regiom” (inaczej królestwo, cesarstwo).
W XVI w. we Włoszech pojawił się termin „la stato”, które określało zbiorowość. Ten termin wprowadził Nicolo Machiavelli.
„La stato” zostało przełożone na język polski jako „stan”. Jest to termin związany z państwowością.
Pojęcie „państwo” znane jest już od XIII w. Było używane w terminologii staropolskiej jako własność ziemska, kasztelania. Po wiekach zaczęło funkcjonować jako określenie terminu zbiorowego.
Dawniej próbowano wyobrazić sobie państwo za pomocą obrazów np. Molocha czy Lewiatana, czyli staro biblijnych potworów.
Arystoteles natomiast w państwie rozróżniał klasowość społeczeństwa.
Dążenie do szczęścia jest podstawowym prawem człowieka.
Jellinek niemiecki teoretyk państwa twierdził, że „państwo jest to wyposażona we władzę samorodna jedność związkowa osiadłych ludzi.” W jego tekstach po raz pierwszy pojawiła się próba definiowania pojęcia państwa. Twierdził, że każda definicja państwa powinna zawierać trzy elementy: ludność, terytorium, władze zwierzchnią. Twierdził, że państwo jest suwerenne i musi być zależne od władzy zwierzchniej. Ta definicja obecnie służy by rozróżnić państwo w strukturach ONZ.
Istnienie państwa winno zakładać istnienie instytucji, które będą strzec prawa.
Dobro wspólne – suma warunków życia społecznego w dążeniu do osiągnięcia doskonałości.
Lenin twierdził, że państwo to organizacja siły, przemocy dla ujarzmienia jakiejś klasy. Państwo to także maszyna do utrzymania jakiejś klasy nad inną klasą.
W państwie powinny występować pewne idee, które będą zespalać społeczeństwo.
Państwo – to organizacja globalna, polityczna, terytorialna, wyposażona w swoisty
aparat władzy. Jest suwerenne i spełnia określone funkcje.
Państwo to organizacja celowa, czyli grupa celową, która ma wspólny cel. Państwo wyróżnia się od innych organizacji, ponieważ ma różne środki, które może stosować, np. przymus, ale jest to przede wszystkim organizacja najwyższa. Państwo to organizacja polityczna, gdyż zajmuje się polityką, czyli sztuką kierowania ludźmi. Państwo od innych organizacji odróżnia się tym, że zajmuje się wszystkimi aspektami polityki, a nie wąską jej dziedziną.
Państwo jest organizacją globalną, gdyż zajmuje się całym społeczeństwem tego państwa, a przynależność do tego państwa jest niezależna od woli człowieka, choć istnieje oczywiście możliwość zmiany obywatelstwa.
Państwo jest terytorialne, gdyż sprawuje jurysdykcje na danym terytorium.
Mówiąc o aparacie władzy, mówi się o grupie ludzi, która rządzi całym społeczeństwem. Dysponuje on środkami przymusu, a utrzymuje go całe społeczeństwo.
Państwo jest organizacją suwerenną, czyli nie uznaje innej władzy nad sobą. Współcześnie państwa należą do różnych organizacji międzynarodowych. Uczestnictwo w tych organizacjach wymaga utracenie pewnej suwerenności. W praktyce oznacza to, że państwo wykonuje część kompetencji w swoich strukturach, a część tych kompetencji zostaje przekazana na rzecz organizacji międzynarodowej, do której należy dane państwo.
Państwo wykonuje pewne funkcje:
Bezpieczeństwa
Finansowa