WYKŁAD 3

Klasyfikacja działalności – umownie przyjęty, hierarchicznie usystematyzowany podział wszystkich rodzajów działalności społeczno-gospodarczej, jakie realizują przedmioty gospodarcze.

Polska Klasyfikacja Działalności 2007

• Obowiązuje od 1 stycznia 2010 r.

• PKD 2007 zgodna z EKD: pełna spójność i porównywalność metodologiczna, pojęciowa, zakresowa i kodowa z klasyfikacją europejską.

Sekcja A – Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo

Dział	Grupa	Nazwa grupowania
01		UPRAWY ROLNE, CHÓW I HODOWLA ZWIERZĄT, ŁOWICTWO, WŁĄCZAJĄC DZIAŁĄLNOŚĆ USŁUGOWĄ
	01,1 :01,7
02		LEŚNICTWO I POZYSKIWANIE DREWNA
	02.3	Pozyskiwanie dziko rosnących produktów leśnych, z wyłączeniem drewna
03		RYBACTWO
	03.1	Rybołówstwo
	03.2	Chów i hodowla ryb oraz pozostałych organizmów wodnych

Sekcja C – Przetwórstwo przemysłowe

Dział	Grupa	Nazwa grupowania
10	.	PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH
.	10.1	Przetwarzanie i konserwowanie MIĘSA oraz produkcja wyrobów z mięsa
.	10.2	Przetwarzanie i konserwowanie RYB, skorupiaków i mięczaków
.	10.3	Przetwarzanie i konserwowanie OWOCÓW i WARZYW
.	10.4	Produkcja OLEJÓW i TŁUSZCZÓW pochodzenia ROŚLINNEGO i ZWIERZĘCEGO
.	10.5	Wytwarzanie wyrobów MLECZARSKICH
.	10.6	Wytwarzanie produktów PRZEMIAŁU ZBÓŻ, SKROBI i WYROBÓW SKROBIOWYCH
.	10.7	Produkcja wyrobów PIEKARSKICH i MĄCZNYCH
.	10.8	Produkcja POZOSTAŁYCH artykułów spożywczych
.	10.9	Produkcja gotowych PASZY i KARMY DLA ZWIERZĄT
.	11.0	PRODUKCJA NAPOJÓW
.	12.0	PRODUKCJA WYROBÓW TYTONIOWYCH

Ad.10.8 Produkcja POZOSTAŁYCH artykułów spożywczych

• Produkcja cukrów

• Produkcja kakao, czekolady i wyrobów cukierniczych

• Przetwórstwo herbaty i kawy

• Produkcja przypraw

• Wytwarzanie gotowych posiłków i dań

• Produkcja artykułów spożywczych homogenizowanych i żywności dietetycznej

• Produkcja pozostałych artykułów, gdzie indziej nieklasyfikowanych

NA OGÓŁ PRODUKTY TZW. PRZEROBU WTÓRNEGO

Fazy przerobu przemysłowego żywności:

• wstępny (pierwotny)

• pogłębiony

• wtórny

Ze wzrostem stopnia przetworzenia rośnie wartość dodana.

Wartość dodana

• suma wszystkich marż doliczanych do wartości finalnego artykułu ponad wartość surowców zużytych do jego wytworzenia,

• nadwyżka ekonomiczna, przeznaczona na opłatę pracy, kapitału, usług publicznych, na konsumpcję bieżącą i inwestycje,

• wyraża wkład sektora w wytwarzanie PKB,

• zależy m.in. od stopnia przetworzenia, nowoczesności technologii i składników żywności, rodzaju opakowań.

PS w polskiej działalności produkcyjnej

Największy dział przemysłu:

• 16% globalnej produkcji działalności produkcyjnej

• 16% zatrudnienie

• 12% wartości dodanej brutto przemysłu oraz 3% PKB całej gospodarki

PRZEMYSŁ SPOŻYWCZY TO NAJWIĘKSZY PRZEMYSŁ !!!

Fazy rozwoju sektora spożywczego w nowym systemie gospodarczym Polski

1. Lata 1989-1992

• szybki rozwój drobnej prywatnej wytwórczości, 33 tys. nowych firm

• spadek produkcji części przemysłowej przetwórstwa o 30%

• wzrost udziału lokalnego przetwórstwa z 5% do 25%

1. Lata 1993-1998 – szybki rozwój przemysłu spożywczego (>50 pracowników)

Czynniki:

1. Wysokie tempo wzrostu sprzedaży: 10% rocznie w cenach stałych.

2. Uprzemysławianie przetwórstwa.

3. Wzrost stopnia przetworzenia żywności.

4. Inwestycje i modernizacja potencjału wytwórczego.

5. Przekształcenia własnościowe i restrukturyzacja.

6. Procesy koncentracji i integracji.

Przedsiębiorstwa:

• Małe – do 49 osób (50-ta to właściciel)

• Średnie – do 249 osób (250-ta to właściciel)

• Duże – 250 i więcej

• Mikro przedsiębiorstwo – do 9 osób

Integracja :

• pozioma

• pionowa

Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne (BIZ)

Inwestor zagraniczny staje się właścicielem lub współwłaścicielem przedsiębiorstwa działającego w danym kraju i aktywnie wpływa na zarządzanie tym przedsiębiorstwem.

BIZ kierują się tam, gdzie koszty wytwarzania danych produktów są najmniejsze i firmy mogą odnieść korzyści wielkiej skali.

Korzyści z BIZ

Państwa usiłują przyciągać BIZ:

• z reguły przynoszą Nowe technologie, lepszą organizację pracy oraz zarządzanie – spadek kosztów i cen ich produktów i usług,

• unowocześnienie gospodarki,

• nowe miejsca pracy, także w otoczeniu BIZ, zwłaszcza w inwestycjach „Green field”,

• popyt na surowce, półprodukty i usługi.

Inwestycje po akcesji (od 05.2004 roku)

• najszybszy wzrost w przetwórstwie produktów zwierzęcych (30% nakładów środki unijne)

• mniejsza dynamika w przetwórstwie produktów roślinnych

• najmniejsza – produkcji używek, ale sektory piwny i tytoniowy już w latach 90. wchłonęły 25% inwestycji całego PS.

10 największych inwestorów zagranicznych w polskim PS (wg. PAIiIZ)

Inwestor	Branża	Kraj pochodzenia
Heineken	Piwo	Holandia
Coca-Cola HBC	Napoje b.a.	Grecja
Imperial Tobacco	Tytoń	Wielka Brytania
Nestle S.A.	Napoje b.a. różne	Szwajcaria
House of Prince Denmark	Tytoń	Dania
CEDC Central European Distribution Corporation	Napoje alkoholowe, Tytoń	USA
Saturn Nordic Holding	Mięso	Szwecja
Harbin B.V.	Piwo	Holandia
British America Tobacco	Tytoń	Niemcy
Philip Morris Holand	tytoń	Holandia

1. Lata 1998-2003

• pogorszenie koniunktury

• kryzys inwestycyjny

• tzw. II fala restrukturyzacji

1. Od maja 2004

• nowe warunki działania na wspólnotowym rynku

• kilkuprocentowa dynamika produkcji artykułów spożywczych i napojów (ceny stałe).

Struktura podmiotowa PS (wg. REGON, GUS)

	Liczba Firm	Liczba zatrudnionych osób
		<9
Przetwórstwo żywności	28 820	20 142
Przemysł tytoniowy	31	13

Liczba zakładów może różnić się w zakresie 30%.

Według danych RS Przemysłu 2011 liczba podmiotów prowadzących działalność w przetwórstwie żywności wynosi ok. 18 tys.

Najbardziej rozdrobnione branże:

• piekarska

• mięsna

• przemiału zbóż

• przetwórstwa owoców i warzyw

• mleczarska

Zatrudnienie w PS, tys. osób

Według Przemysłu 2011 zatrudnienie wynosi:

• ok. 422 tys. – przy produkcji żywności

• 26,5 tys. – produkcja napojów

• 6,0 tys. – przemysł tytoniowy

Wg. EUROSTATU=450tys.

MSP (bez mikro) to 60,5% zatrudnionych w PS.

Największe branże w polskim PS według udziału w produkcji sprzedanej

Branża	% produkcji sprzedanej PS
Mięsna	24,4
Pozostałych artykułów	21,0
Napojów	19,1
Mleczarska	13,6
Przetwórstwa owoców i warzyw	7,1
Paszowa	5,3
Rybna	3,2
Przemiału zbóż i produkcji skrobi	3,5
Olejów i tłuszczów roślinnych i zwierzęcych	2,8
Produkcja artykułów spożywczych i napojów	100

Aktualne procesy rozwojowe PS:

• procesy globalizacji

• koncentracja kapitałowa

• procesy konsolidacji i integracji

• inwestycje

• innowacje technologiczne i w majątek trwały

• budowa i umacnianie marek

• promocja polskiej żywności

Firmy spożywcze (żywność, napoje i tytoń) w rankingu Lista 2000 „Rzeczpospolita”, 25.10.2011r.

• 200 firm spożywczych

• Łączne przychody ze sprzedaży = 103 mld PLN, zakres 106,6 mln : 3,6 mld

• Stanowią 8,1% podmiotów sektora

• Stanowią 49,6% sprzedaży sektora

• 26 firm/GK + 4 wielobranżowe przychody > 1 mld PLN

Liczba firm, sektor	Czołówka firm	Przychód (zł)
48 mięsny	Animex, Sokołów SA GK, Farmutil SA, PKM Duda SA GK, Cedrob SA	>1 mld
30 mleczarski	SM Mlekpol Grajewo, SM Mlekovita GK, Danone, OSM Łowicz	>1 mld
19 cukierniczy	Ferrero Polska Wrigley Poland Lorentz Bahlsen Snack GK, Jutrzenka Colian, Cadbury	>1 mld > 0,5 mld
14 owocowo-warzywny	Hortex Holding SA HJ Heinz Polska SA Polski Ogród	775 mln 493 mln 327 mln
12 paszowy	Cargill, Mars Polska, DE Heus	>1 mld
12 zbożowy	Cereai Partners Toruń Pacific Polskie Młyny SA	651 mln 444 mln
11 rybny	Graft SA Espersen Polska Suempol	492 370 297

Przedsiębiorstwa wielobranżowe na Liście 2000:

• Grupa Unilever Polska SA 3,6 mld zł

• Nestle Polska Sp. z o. o. 2,6

• Grupa Maspex Wadowice 2,5

• Kraft Foods Polska Sp. z o. o. 1,6

Grupa Maspex Wadowice – studium przypadku

• 1990 powstanie Maspex Sp. z o.o. – konfekcjonowanie zabielaczy do kawy Coffeeta i kakao DecoMorreno

• 1993 herbata rozpuszczalna Ekoland, kawa cappuccino i czekolady La Festa

• 1994 cukierki Filutki i kakao rozpuszczalne Puchatek

• 1996 zakup firmy Polska Żywność SA z Olsztynka – marka Kubuś

• 1999 do grupy dołączają Tymbark SA i Anin Sp. z o.o.

• 1998-1999 pierwsze zagraniczne spółki Maspexu: Węgry, Czechy

• 2000 uruchomienie w Tychach nowoczesnej fabryki Ekoland

• 2002 spółki w Kaliningradzie i Moskwie

• 2003 zakup akcji Lubella SA – makarony, płatki śniadaniowe, kasze i mąki.