Polaryzacja ultrastrukturalna (dot. dendrytu – przedział somatodendrytyczny):
- RER, rybosomy, aparat Golgiego
- lokalizacja aparatu syntezy białek
- odpowiedzią na impuls w cz. postsynaptycznej jest synteza białek
- powstanie śladu pamięciowego
Nie ma ultrastruktury w aksonach poza mitochondrium
Białka cytoszkieletu z rodziny MAP:
- wyłącznie w przedziale somatodendrytycznym – MAP2 (A i B)
- w przewadze w przedziale somatodendrytycznym – MAP1A
Białka błony postsynaptycznej:
- receptory neuroprzekaźników
- enzymy
Dendrytyczne mRNA:
- αCAM Kii (podjednostka alfa-kinazy zależnej od wapnia/kalmoduliny)
- BC200 – specyficzne dla neuronów mózgowych, sam nie koduje ale spełnia funkcję pomocniczą w syntezie
Przedział aksonalny:
- nie zachodzi synteza białek (z wyjątkiem mitochondriów)
- białka aksonu powstają w perikarionie: białka cytoszkieletu: Tau (w przewadze), MAP1BI
Białka błony presynaptycznej:
- autoreceptory, nośniki białkowe, pompy jonowe (np. Na/K)
- pęcherzyki zawierające neuroprzekaźniki: zw. drobnocząsteczkowe (acetylocholina, GABA, aminy biogenne, aminokwasy), syntetyzowane w cytoplazmie zak. nerwowego (neuropeptydy-modulatory przekaźnictwa nerwowego), produkowane w ciele komórki
Białka motoryczne: kinezyny, dyneiny (mają główkę, która łączy białko motoryczne z cytoszkieletem)
Rodzaje transportu aksonalnego
Wolny
Jednokierunkowy od ciała do końca neurytu
Szybki
Albo odkomórkowy (szybszy) albo dokomórkowy (wolniejszy)
Wolny
- do 3mm/dzień
- transport neurofilamentów i mikrotubul
- polimeryzują na terenie perikarionu polimery
- polimeryzują na terenie wypustek mono- i oligomery
- transport wzdłuż wypustek (stała polaryzacja i depolaryzacja)
Autostop – proteoliza w cz. presynaptycznej – rozkład mikrotubul
Szybki:
250-400 mm/dzień (zależy od typu białka motorycznego)
Zstępujący:
Pęcherzyki synaptyczne (1,5 mikro m/sek)
Mitochondria (0,66 mikro m/sek)
Pęcherzyki z enzymami i neuropeptydami
Fosfolipidy błonowe
Wstępujący:
Pęcherzyki z materiałem egzogennym (z endocytozy – czynniki troficzne lub materiał do degradacji)
Lizosomy (0,2 – 0,5 mikro m/sek)
Dwukierunkowość transportu wynika z udziału 2 nadrodzin białek polimeru aktywującego (np. mikrotubul) i czerpiących energię z hydrolizy ATP lub GTP
Kinezyny poruszają się na ogół w kierunku końca z mikrotubuli
Dyneina cytoplazmatyczna