Wychowanie(Znaniecki) to działalność społeczna, której przedmiotem jest osobnik będący kandydatem na członka grupy społ, której zadaniem jest przygotowanie tego osobnika do stanowiska pełnego członka
Wychowanie(Dziewiecki) to pomaganie wychowankowi by coraz lepiej rozumiał siebie i innych ludzi oraz by coraz dojrzalej kochał siebie i innych
Cechy wych
-wych to interakcje
-relacja ta jest niesymetryczna istnieją różnice w zakresie(wiedzy na temat celu i metod działania wychowawczego różnica władzy- rola wychowawcy na większą moc
-celem wych jest wywołanie zmian i interwencja w układ indywidualny lub społeczny
-wych jest działaniem bezpośrednim lub pośrednim
-wychowawca działa z intencją wywołania zmiany u wychowanka lub w jego otoczeniu(intencja jawna lub ukryta)
-wych działa w/g programu który wynika z przyjętych wartości
Działy psych wych
-psych wychowania
-psych nauczania
-opieka psychologiczna
Zadania psych wych/założenia/
-dynamiczna i genetyczna perspektywa ujmowania osoby
-dzialania wychowawcze są podwójnie uwikłane(w osobę –kontekst jej życia) i przynoszą różnorakie konsekwencje(bliskie i odległe)
-akceptacja wielości wpływów, którym podlega dana osoba
Zadania psych wych/problemy/
a)oferty wychowawczej
-z punktu widzenia jednostki-adekwatność programów działań do wiedzy i umiejętności jednostki, atrakcyjność zgodności z istotnymi dla jednostki potrzebami
-z punktu widzenia społeczeństwa-czy mają one u podłoża cenione wartości, czy system działań jest spójny z proponowanymi wartościami czy odpowiada ważnym społecznie potrzebom
b)gotowość doprzyjmowania ofert edukacyjnych i poddawania się nim
C)warunków realizacji ofert wychowawczych
Zadania psych wych
-tworzenie ofert wych
-wspomaganie rozwoju osób i budowanie ich gotowości do przyjmowania ofert wych.
-pomoc w dopasowaniu ofert wych do poziomu gotowości osób i grup do których jest adresowany.
Wych ujęcie personalistyczne
Cele odpowiedzialnego wych
-wych sfery wolitywnej
pokochać siebie i innych(zagrożenia-analfabetyzm w odniesieniu do miłości, sceptycyzm w odniesieniu do miłości, ukazywanie dojrzałej miłości-przełamanie błędnych sposobów ujmowania miłości, miłość jako decyzja i działanie, budowanie dojrzałych więzi obecność-czułość-pracowitość
-wych sfery intelektualnej
zrozumienie siebie i innych
(zagrożenia-myślenie magiczne,oszukiwanie własnego siebie ,kształtowanie realistycznego myślenia-myślenie całościowe i realistyczne ,rozumienie faktu , że nie można odłączyć zachowań od naturalnych ich konsekwencji)
Metody odpowiedzialnego wychowania
-pozytywna motywacja
-właściwy dobór języka i argumentów(język współczesny, precyzyjny i jednoznaczny, wyrażający otwartość i szczerość, język egzystencjalny zamiast moralizatorskiego, język aspiracji, konkretny)
-demaskowanie zagrożeń(naiwność i słabość wychowanka, antywychowawcze oddziaływanie dorosłych/naiwność i cynizm dorosłych/,ponowoczesna kultura i mentalność, absolutyzacja subiektywizmu i relatywizmu, utopia indywidualistycznego świata, pustka aksjologiczna-nihilizm wartości
-stosowanie wymagań
-egzekwowanie konsekwencji popełnionych błędów
Budowanie relacji z dzieckiem
1.Słuchaj dziecko bardzo uważnie ,spokojnie i z uwagą
2.Potwierdzaj jego uczucia słowami Och..Mhm..Rozumię
3.Nazwać to uczucie/wygląda na to że to cię rozzłościło/
4.Zamienić pragnienia dziecka w fantazję/chciałabym natychmiast wyczarować dla ciebie całą kiść winogron/. KARY – zamiast karania - k o n s e k w e n c j a tj. pozwalam aby zaczęły działać wybory dziecka .Trzeba pozwolić działać skutkom. Kara - rani a konsekwencja wychowuje. Dopuszcza się kary regulaminowe ale tam gdzie jest to możliwe najlepsza konsekwencja. S c i e ż k i ; 1. Wskaż w czym dziecko mogłoby ci pomóc. 2.Wyraż ostry sprzeciw nie atakując charakteru dziecka. 3.Wyraż swoje uczucia i oczekiwania /magiczne słowa; zależy mi, potrzebuje, oczekuje./ 4. Pokaż dziecku jak może naprawić zło. 5. Zaproponuj wybór 6. Przejmij inicjatywę 7. Daj dziecku odczuć konsekwencje złego zachowania.

SŁUCHANIE – mity stwierdzenia, które funkcjonują jako prawdziwe ale nizinie są: 1.słuchanie jest naturalne-słuchania trzeba się uczyć 2.sluchanie jest pasywne /nie jest pracą/- jest potworną pracą umysłową 3.Jestem dobrym słuchaczem jeśli się postaram – słuchania trzeba się uczyć Słuchanie ematyczne - jest to zdolność rozumienia w jaki sposób druga osoba przeżywa i rozumie siebie i otaczający ją świat. Warunki słuchania empatycznego 1. właściwa intencja/słuchanie bezinteresowne/ 2. Zdolność do dystansowania się od własnych sposobów myślenia, przeżywania i reagowania. 3. Równowaga psychiczna słuchającego 4. Różnorodność sposobów myślenia i przeżywania /zdobywać nowe poglądy w patrzeniu na rzeczywistość .Dopuszczać do swojej świadomości wszystkie uczucia, mamy prawo do wszystkich uczuć ale ważne jest co z tym uczuciem zrobimy ,jakie postępowanie przyjmiemy ;moralne czy nie/ 5. Znajomość i rozumienie siebie/mechanizmy obronne – mechanizm przeniesienia czyli własne doświadczenia przenoszone na innych. 6. Akceptowanie odrębności partnera /znajomość funkcjonowania psychiki mężczyzny i kobiety/ 7.Uwaga właściwie ukierunkowana i pełna 8. Werbalizacja –/ zakomunikowanie własnymi słowami tego, co się zrozumiało z wypowiedzi partnera/ -werbalizacja nie jest oceną lub osądem tego co powiedział współrozmówca --nie stanowi żadnego komentarza ani uzupełnienia jego wypowiedzi. –nie może być też zajęciem postawy wobec przekonań . i przeżyć mówiącego. „Słuchamy żeby pomóc” Rola werbalizacji - poinformowanie partnera rozmowy o tym rozmowy o tym jak zrozumiało się jego wypowiedzi /możliwość korygowania/ -- metakomunikat ”Jesteś dla mnie ważny. Zachowania niewerbalne powinny być dopasowane do więzi łączącej dane osoby KOMUNIKACJA - porozumienie, łączność, uczynić wspólnym, wymiana, połączenie. Komunikacja - to tylko narzędzie, najważniejszy jest zawsze człowiek K a t e g o r y z a c j a : -- komunikacja werbalna i komunikacja niewerbalna-na nią składa się -- wokalika (to co płynie do innych z naszym głosem: ton, barwa, chrząknięcia) – kinezyka {zachowania związane z ruchem tj: -zachow. posturalno- głosowe --mimika – spojrzenia – prosemicka(dystans i przestrzeń) – heptyka }–chronemika (wykorzystanie czasu) -- wygląd zewnętrzny (nad tym mamy kontrole ,można manipulować) –ustrukturowanie otoczenia (np. wystrój pokoju) BARIERY W KOMUNIKACJI : 1.subiektywność 2.Niewłaściwa koncentracja uwagi 3. Błędna forma wypowiedzi 4.Negatywneoczekiwania wobec rozmówcy 5. Komunikacja równoległa 6.Komunikacja paradoksalna 7. Subiektywne przypisywanie odpowiedzialności AD.1.Subiektywność /każdy z nas inaczej przeżywa swoje sytuacje/AD. 2. Niewłaściwa koncentracja uwagi / nie możemy nadmiernie koncentrować się na sobie, bo wtedy nie słuchamy dobrze rozmówcy/ AD.3.Błędna forma wypowiedzi /inaczej czujemy a wyrażamy zupełnie co innego/ AD 4.Negatywne oczekiwania wobec rozmówcy /jeżeli mamy nastawienie negatywne to tak się stanie – działa na zasadzie samospełniającego się proroctwa/AD. 5. Komunikacja równoległa/ludzie tak rozmawiają ze sobą jakby mieli z góry ustalony plan/ AD.6. Komunikacja paradoksalna – sprzeczność w komunikacie AD.7.Subiektywne przypisywanie odpowiedzialności --/ ktoś zawsze musi być winny tylko nie ja/KOMUNIKACJA ASERTYWNA – G r a n i c e : - ochrona własnego dobra --- ochrona dobra drugiej osoby ---intensywne i bolesne stany emocjonalne Muszą być jasno określone role społ. Rola ucznia, dziecka, rodzica, nauczyciela: na czym polega trzeba o tym mówić trzeba o tym wiedzieć. Najwięcej można uzyskać na pierwszym spotkaniu klasie- wyznaczyć granice. KONSTRUKTYWNA (K-I-Z) INFORMACJA ZWROTNA * jest opisowa a nie oceniająca * jest konkretna a nie ogólna * właściwie określa cza, nie jest opóżniona ani pozostawiona przypadkowemu spotkaniu *jest proponowana a nie narzucona * konsekwencja może być przewidziana TEORETYCZNE MODELE ZABURZEŃ PSYCH Kategorie ropoznaw. nienormalności * cierpienie (dziecko dyslektyczne) * trudności w przystosowa * dziwaczność i nieracjonalność * *nieprzewidywalność i brak kontroli (np.dziecko hiperkinetyczne-ADHD) * * wyrazistość-lubi się wyróżniać *dyskomfort obserwatora(zbyt duże skracanie dystansu) * naruszanie ideałów i norm społecznych * RODZAJE modelów zaburzeń : biologiczne *behawioralny *poznawczy *psychodynamiczny *modele systemowe *model podatności na stres. model biologiczny (uszkodzenie mózgu, predyspozycje genetyczne. Inaczej nazywamy je medyczne, organiczne lub jako modele choroby) Zaburzenia mózgowe zależą od dwóch czynników-budowy mózgu --przesyłania informacji pomiędzy strukturami mózgu (autyzm). *Nieprawidłowości biologiczne w budowie mózgu: – komplikacje okołoporodowe –uraz głowy –toksyny. *Czynniki genetyczne – formy zaburzeń da się wyjaśnić dziedziczeniem * Nieprawidłowe przepływy przekaźników Model behawioralny - kładzie nacisk na czynniki środowiskowe. Tych zaburzeń uczymy się na drodze: uwarunkowania klasycznego, uwarunkowania sprawczego i uczenie poprzez obserwację. Uwarunkowanie klasyczne – fobie , lęki powstają przed określonymi przedmiotami ,sytuacjami. Uwarunkowanie sprawcze – uczymy się poprzez konsekwencje. Konsekwencją niewłaściwego stosowania warunkowania sprawczego jest - brak wzmocnień. –jeżeli dziecko przebywa w środowisku Uczenie się poprzez obserwację osób z zaburzeniami – patrząc uczy się ich. Model poznawczy : 0dpow. dysfunkcje procesów poznawczych. Poznawcze zniekształcenia – błędne spostrzeganie, błędne interpretowanie. Poznawcze deficyty: brak myślenia, co oznacza że dziecko nie wykazuje uważnego myślenia lub planowania. Model psychodynamiczny: polega na analizie konfliktów pomiędzy strukturami psychiki (pomiędzy ego i superego) – nerwice. Modele systemowe : głoszą ,że zaburzenia nie koncentrują się na jednostce ale kryją się w relacjach pomiędzy członkami rodziny- system rodzinny wadliwie działa. Model podatności na stres – decydują dwie grupy czynników : dziedziczone oraz stres który jest w nadmiarze może wywołać zaburzenie lub też nie ,gdy jednostka potrafi sobie z nim poradzić. OLPSYCHOPATOGIA rozwojowa –bada zaburzenia rozwojowe dziecka w odniesieniu do zachodzących w kolejnych etapach życia dziecka zmian i uświadamia te zmiany na tle normalnego rozwoju .np. lęk przed ciemnością: występuje od 4-12 lat ale po 22 r.ż. uważany jest za patologiczny ROZWÓD –jego wpływ na psychikę dziecka. Powoduje szereg ,rana na całe życie, przeżywa bardziej niż śmierć . Reakcje zależą od wieku: przedszkolny-przystosowanie do sytuacji przejawia się agresją’ nieposłuszeństwem, problemami z rówieśnikami, dziewczynki – depresją. Chłopcy gorzej znoszą rozwód niż dziewczynki.

Nastolatki –cechuje odreagowanie np. trudności w szkole ,wczesne wycofanie i odłączenie od rodziny. SYSTEMY KLASYFUKACJI Zaburzeń wieku dziecięcego wg. -- ICD – 10 /Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób obowiązująca w Polsce/ DIAGNOZA za pomocą: - --kwestionariusze samopisu -- obserwacja -- ustrukturalizowane wywiady --wykonywanie zada ń w warunkach laboratoryjnych LECZENIE zaburzeń dziecięcych - prawdy o leczeniu 1.Dziecko nie zgłosi się samo do poradni psychol. czy psychiatrycznej. 2.Na rodzaj terapii mają wpływ różne teorie. 3. Rodzaj zastosowanej terapii zależy od jej skuteczności potwierdzonej empirycznie. TERAPIE uznane za skuteczne : Odgrywanie ról : Praktyczne ćwiczenia : Kontakt z przykrymi sytuacjami- inaczej terapia zarażania stresem : Eksperymenty behawioralne. RÓŻNICE między terapią dorosłych i dzieci: Rola rodziców, Wykorzystywanie zabawy, Znaczenie i skuteczność leków psychoaktywnych.