DYDAKTYKA GIMNASTYKI KOREKCYJNEJ – WYKŁAD – DR ALICJA KOSTENCKA
1. Gimnastyka korekcyjna:
-jest to dziedzina zajmująca się korygowaniem (terapią) wad postawy ciała, czyli utrwalonych odchyleń od prawidłowej postawy ciała oraz wyrównaniem, czyli predyspozycjom do wad postawy ciała)
2. Postawa ciała:
-jest jednym z podstawowych wskaźników prawidłowego rozwoju ciała człowieka. Jest to indywidualne ukształtowanie i ustawienie (ułożenie) poszczególnych odcinków ciała ocenianych w pozycji stojącej
3. Prawidłowa postawa ciała:
-to taka, która występuje dostatecznie często, aby można ją było uznać za charakterystyczną dla danej populacji osobników zdrowych o prawidłowym rozwoju psychicznym i fizycznym
4. Dydaktyka:
-nauka o nauczaniu, uczeniu się
5. Nauczanie:
-organizowanie uczenia się, tworzenie warunków sprzyjających opanowaniu przez uczniów określonego zasobu wiedzy z elementami kontroli
6. Uczenie się:
-proces nabywania wiadomości, umiejętności i nawyków wpływających na zachowanie ucznia
7. Dydaktyka gimnastyki korekcyjnej:
-dydaktyka szczegółowo dotycząca nauczania gimnastyki korekcyjnej i uczenia się gimnastyki korekcyjnej (zastosowanie teoretycznych i praktycznych rozwiązań np.: zasad, metod, form)
8. Trójtorowość metod postępowania:
a) tor fizjologiczny:
-wyrównanie odchyleń w sferze fizjologicznej
-dotyczy kształtowania nawyku prawidłowej postawy ciała (tzw. redukcja posturalna*)
b) tor środowiskowy
-wyrównanie ujemnych wpływów środowiska zewnętrznego, czyli 10 elementów 24-godzinnego przeciwdziałania wadom postawy:
sen
gimnastyka poranna
dojście do szkoły
praca w szkole
ćwiczenia śródlekcyjne
lekcje wf-u
zajęcia pozaszkolne
odrabianie lekcji
odżywianie
aktywny wypoczynek z rodziną
c) tor morfologiczny
-wyrównanie odchyleń w sferze morfologicznej
9. Pozycje wyjściowe i ćwiczebne:
-pozycje stabilizujące odcinki sąsiednie w stosunku do ćwiczonego i lokalizuję ćwiczenie w określonym odcinku kręgosłupa
-pozycje korekcyjne i hiperkorekcyjne
-pozycje odciążające kręgosłup od ucisku osiowego i obciążające go
-pozycje izolowane i niskie
10. Rodzaje ćwiczeń:
-ogólnokształtujące
-rozluźniające
-oddechowe
-specjalne:
elongacyjne (wydłużające kręgosłup)
antygrawitacyjne
zwiększające ruchomość w stawach barkowych i biodrowych
wzmacniające wybiórczo zespoły mięśni osłabionych
11. Zasady dydaktyczne:
-zasada świadomości i aktywności (świadomego i aktywnego udziału ucznia w procesie nauczania, uczenia się)
-zasada poglądowości (pokaz, objaśnienie, czucie ruchu)
-zasada systematyczności (systemowości, odpowiedni system/systematyka ćwiczeń – od prostych do skomplikowanych)
-zasada przystępności
-zasada trwałości (w aspekcie fizycznym i osobowościowym)
12. Zasady psychologiczne i pedagogiczne obejmują:
-motywowanie uczniów
-kształtowanie ich osobowości
-wdrażanie do samodzielności
-wdrażanie do umiejętności panowania nad swoimi emocjami
13. Nauczyciela obowiązują:
-postawa życzliwości
-postawa sprawiedliwości
-postawa altruistyczna
14. Zasady organizacyjne:
-operowanie grupą przed, w trakcie i po lekcji
-przestrzeganie zasad bezpieczeństwa
-dobór odpowiednich form pracy
15. Zasady doboru treści oraz organizacji kształcenia i wychowania (związane z zasadami organizacyjnymi):
-podmiotowego traktowania uczniów
-różnicowania treści i form kształcenia
-integracji kształcenia i wychowania
-łączenia teorii z praktyką
-kształcenia ustawicznego
16. Zasady fizjologiczno-zdrowotne:
ZASADY BUDOWY LEKCJI:
a) zasada wszechstronności:
-oddziaływanie na wszystkie sfery ucznia (motoryczną, fizyczną, intelektualną, społeczną)
-ma zapewnić harmonijny rozwój
-różnorodność zadań - w zakresie nabywania wiadomości, umiejętności, rozwijania sprawności fizycznej, wychowania
-dbałość o prawidłowy rozwój fizyczny, prawidłową postawę ciała
-twórcze myślenie i działanie
-ćwiczenia we wszystkich płaszczyznach i kierunkach, równomierne angażowanie prawej i lewej strony
-ćwiczenia kształtujące różne zdolności motoryczne (szczególnie prozdrowotne: wytrzymałość, siłę i gibkość)
b) zasada zmienności pracy:
-zapewnia zainteresowanie ucznia lekcją, wypełnianie potrzeb
c) zasada stopniowego natężenia wysiłku:
-ćwiczenia dużych grup mięśniowych poprzedzamy ćwiczeniami mniejszych grup mięśniowych
-ćwiczenia o małej intensywności występują przed ćwiczeniami o dużej intensywności
-ćwiczenia o znacznym obciążeniu poprzedzamy ćwiczeniami przygotowującymi (mniej obciążającymi)
-krzywa natężenia wysiłku powinna stopniowo rosnąć jednostajnie lub skokowo
-najwyższe natężenie intensywności wysiłku winno przypadać na około ¾ lekcji (część główna B lekcji)
-tętno poszczególnych uczniów będzie wykazywało różnicę ze względu na różny poziom sprawności, wydolność, ergonomię ruchów
17. Zasady postępowania korekcyjnego (to będzie na 100% na egzaminie):
a) indywidualizacji
b) selektywnego obciążenia pracą własnych mięśni
c) symetryczność ćwiczeń
d) doboru odpowiednich pozycji wyjściowych (od pozycji obciążających kręgosłup, niskich, izolowanych stopniowo do pozycji wysokich, zależnie od wady i możliwości ćwiczących)
e) doboru obciążenia umożlwiającego utrzymanie pozycji skorygowanej
f) stosowania ćwiczeń oddechowych, prawidłowej postawy ciała oraz rozciągających i wzmacniających mięśnie posturalne (ćwiczenia izometryczne i dynamiczne)
g) wdrażanie do autokorekcji (autokorekcja – umiejętność korygowania własnej postawy)
18. Formy lekcji gimnastyki korekcyjnej:
a) formy organizacyjne:
-formy podziału uczniów
-formy porządkowe
-formy prowadzenia zajęć
b) formy podziału uczniów:
-zastępy stałe
-zastępy sprawnościowe
-zastępy sprawnościowe zmienne
-drużyny
-grupy
-pary
c) formy porządkowe:
-ustawienia podstawowe (szereg, dwuszereg, rząd, itp.)
-ustawienia ćwiczebne (koło, półkole, rozsypka, itp.)
-odliczanie oraz zwroty w miejscu i w ruchu
d) formy prowadzenia zajęć:
-frontalna
-zajęcia w zespołach
-zajęcia w zespołach z dodatkowymi zadaniami
-stacyjna (forma strumieniowa)
-obwodu liczebnego (po obwodzie do stacji)
-indywidualna
19. Tok lekcji gimnastyki korekcyjnej:
TOK LEKCJI – naukowo uzasadniona kolejność realizowanych zadań lekcji (np.: ćwiczeń, zabaw lub gier ruchowych) zgodna z zasadami
a) część pierwsza – wstępna (3-5 minut):
-przygotowanie do lekcji, sprawy organizacyjne, podanie zadań lekcji, zabawa ożywiająca, ćwiczenia wprowadzające
b) część druga – główna A i B (30-35 minut):
A – ćwiczenia kształtujące
-ukierunkowane na wszechstronność oddziaływania korekcyjnego, ćwiczenia ogólnorozwojowe ze szczególnym zwróceniem uwagi na ich koordynację z poprawnym oddychaniem (około 10 minut)
B – ćwiczenia specjalistyczne
-realizacja zadań dydaktycznych lekcji
-nauczanie i doskonalenie ćwiczeń, zabaw i gier ruchowych ukierunkowanych na korekcję określonej wady postawy (około 25 minut)
c) część trzecia – końcowa (3-6 minut):
-uspokojenie organizmu, wyciszenie, relaksacja, czynności organizacyjno –porządkowe (zbiórka, pożegnanie)
20. Fazy reedukacji posturalnej:
a) uświadomienie dziecku jego wady (wiedzieć)
b) umiejętność skorygowania wady za pomocą korekcji lokalnych (częściowych), potem globalnych (całościowych) (chcieć)
c) wyrabianie wytrzymałości posturalnej (czuć potrzebę– fizycznie i psychicznie)
d) automatyzm, czyli utrwalenie nawyku prawidłowej postawy w warunkach zbliżonych do życia codziennego (umieć)