1. Klasyfikacja pojazdów samochodowych

Pojazdy drogowe:

1. Pojazdy silnikowe:

Pojazdy samochodowe: Samochody osobowe, Samochody ciężarowe (skrzyniowe, specjalizowane),Samochody specjalne, Ciągniki (balastowe, siodłowe), Autobusy, Motocykle

1. Przyczepy i naczepy

2. Zespół pojazdów: Przyczepowy, Członowy, Mieszany, Pomostowy

1. Klasyfikacje pojazdów samochodowych wg symboli M, N, O, L, T, R

Przepisy prawne UE rozdzielają pojazdy silnikowe i ich przyczepy na cztery ogólne kategorie.

Kategoria L: Do tej kategorii należą mopedy i motocykle, jak również pojazdy terenowe (quady) i inne niewielkie pojazdy silnikowe trójkołowe lub czterokołowe. Motocykle rozdzielone są w ramach kategorii L na dwie grupy – z wózkami bocznymi i bez wózków. Istnieje także podział na mopedy trójkołowe, z mniejszymi silnikami oraz niższą prędkością maksymalną niż motocykle trójkołowe.

Kategoria M: Do kategorii tej należą pojazdy silnikowe posiadające przynajmniej cztery koła, przeznaczone do przewozu pasażerów.

Kategoria N: Pojazdy silnikowe tej kategorii przeznaczone są do przewozu towarów. Pogrupowane pod względem wielkości, obejmują samochody ciężarowe i mikrobusy.

Kategoria O: Przyczepy i naczepy.

1. Masa własna, masa całkowita, ładowność

Masa własna pojazdu – masa podwozia z kabiną i nadwoziem, łącznie z masą paliwa, środków smarujących, płynów chłodzących, kompletnego wyposażenia potrzebnego do typowego użytkowania oraz masą części dostarczonych przez wytwórcę.

Masa całkowita:

dopuszczalna - największa masa pojazdu ustalona przez władze administracyjne, dla określonych przez nie warunków eksploatacji.

maksymalna pojazdu – największa masa całkowita ustalona przez wytwórcę; masa ta może być większa od masy całkowitej dopuszczalnej.

Ładowność :

maksymalna – masa ładunku określona jako różnica pomiędzy wartością masy całkowitej maksymalnej a masą własną pojazdu, z wyłączeniem masy kierowcy .

dopuszczalna – masa ładunku określona jako różnica pomiędzy wartością masy całkowitej dopuszczalnej a masą własną pojazdu, z wyłączeniem masy kierowcy .

1. Pojazd samochodowy w aspekcie eksploatacji

Pojazd samochodowy:

Zaspokajanie określonych potrzeb człowieka

Zmienia swój stan techniczny w toku użytkowania (zdatność użytkowa, niezdatność)

1. Co to jest: trwałość, zdatność użytkowa?

Trwałość - czas eksploatacji lub przebiegu (km) do osiągnięcia stanu zużycia granicznego.

Zdatność użytkowa – właściwości obiektu charakteryzujące jego zdolność do spełniania funkcji i do realizacji zadań w sposób zgodny z wymaganiami dokumentacji eksploatacyjnej.

1. Główne czynniki wpływające na trwałość

1. Warunki klimatyczne zależne od umiejscowienia geograficznego wykonywanych zadań transportowych;

2. Warunki ruchu pojazdu oraz jego obciążenie, określone jako charakter eksploatacji;

3. Warunki drogowe;

4. Wykształcenie i świadomość techniczna personelu obsługującego oraz wyposażenie techniczne stacji obsługi pojazdów;

5. Indywidualne predyspozycje, umiejętności i przygotowanie oraz świadomość techniczna kierującego, nazywana sposobem użytkowania pojazdu.

1. Współczynnik gotowości technicznej

A_t = D_pł/D_o

D_pł – liczba dni sprawności technicznej i – tego pojazdu w rozpatrywanym okresie dni kalendarzowych

D_o – liczba dni kalendarzowych rozpatrywanego okresu

1. Współczynnik wykorzystania ładowności

Współczynnik wykorzystania ładowności to stosunek liczby kilometrów przejechanych z ładunkiem (rzeczywistym) do ogólnej liczby przejechanych kilometrów

1. Diagnostyka w systemie obsługiwania

Rola diagnostyki: wczesne zdiagnozowanie usterek oraz właściwa obsługa techniczna. Wiąże się z tym:

1. System planowo – zapobiegawczy – planowo rozłożone czynności w czasie obejmujące określony zakres;

2. Zdolności do pracy samochodu (sprawność):

Niezawodność – charakteryzująca zdolność do użytkowania i obsługiwania w określonych warunkach i w określonym czasie;

Trwałość – charakteryzująca jego zdolność do zachowania wymaganej zdatności użytkowej i obsługowej do chwili osiągnięcia umownego stanu granicznego.

1. System planowo – zapobiegawczy (wady i zalety)

Zalety:

1. przyczyny powodujące przyspieszone zużycie są usuwane zawczasu;

2. Umożliwienie stosunkowo dokładnego ustalenia przebiegów między naprawczych i ułatwienie w ten sposób planowania naprawy, regenerację części wymiennych oraz przewidywanie obciążenia i rytmiczności pracy przedsiębiorstw naprawczych.

Wady:

Przyjęcie przebiegu samochodu za podstawowe kryterium przekazania pojazdu do naprawy, ponieważ liczba przejechanych kilometrów nie zawsze świadczy o zużyciu zespołu.

1. System wg stanu technicznego (wady i zalety)

Naprawa jest wykonywana dopiero wtedy, gdy stan techniczny pojazdu lub zespołu wymaga tego, czyli gdy dalsza eksploatacja jest niemożliwa lub ekonomicznie nieuzasadniona. System ten wymaga ciągłej obserwacji stanu technicznego pojazdów. Zakres czynności naprawczych nie może być ściśle określony. Istota tego systemu uniemożliwia ustalenie przebiegów miedzy naprawczych, rodzaju i pracochłonności naprawy.

1. Obsługi: OC, OT1, OT2, OZ, OL

Obsługa codzienna (OC) polega na skontrolowaniu w dniu pracy sprzętu transportowego, jego sprawności technicznej oraz stanu technicznego jego zespołów i podzespołów, ze szczególnym uwzględnieniem układów mających wpływ na bezpieczeństwo jazdy.

Obsługą okresową OT-1, OT-2 i wyższego rzędu są czynności wykonywane przy sprzęcie transportowym po osiągnięciu przez niego przebiegu międzyobsługowego (kilometrów lub motogodzin), okresu międzyobsługowego.

Obsługi sezonowe (zimowa OZ i letnia OL) mają na celu przygotowanie pojazdu do eksploatacji w zmienionych warunkach atmosferycznych w okresie letnim i zimowym. OZ wykonuje się przed końcem października, a OL przed końcem marca każdego roku bez względu na przebieg, jaki osiągnął samochód w minionym czasie.

1. Naprawa i rodzaje napraw

Naprawa – czynności organizacyjno – techniczne mające na celu przywrócenie obiektowi stanu zdatności użytkowej. To zespół czynności technologicznych, które mają na celu usuwanie skutków zużycia eksploatacyjnego i awarii. Rodzaje napraw: Bieżące, Główne, Powypadkowe, Doraźne,

Okresowe, Średnie, Konserwacyjne, Poawaryjne.

1. Metody organizacji napraw

Indywidualna metoda naprawy – zdemontowane z pojazdu wymagające naprawy zespoły, podzespoły i układy po naprawie ponownie są montowane do tego samego pojazdu. Prosta metoda, która powoduje długi przestój (wysokie koszty)

Metoda wymiany zespołów – zdemontowane z pojazdu zespoły po naprawie nie muszą wrócić do tego samego pojazdu, a najczęściej kierowane są do magazynu obrotowego funduszu zespołów. Krótki czas przestoju pojazdów, możliwość zastosowanie przemysłowych metod naprawy, duża wydajność.

1. Główne funkcje zajezdni

1.Zapewnienie świadczeń socjalnych dla załogi;

2.Zaopatrywanie samochodów w materiały eksploatacyjne;

3.Obsługiwanie techniczne i naprawianie samochodów;

4. Wykonywanie funkcji dyspozytorskiej;

5. Zarządzanie taborem samochodowym;

6. Przechowywanie taboru (także doraźne), przede wszystkim parkowanie oraz przechowywanie związane z procesami konserwacyjnymi.

1. Podać i omówić typy zajezdni

Eksploatacyjna – bez SO, liczba pojazdów w dyspozycji nie może przekroczyć 100;

Z SO o ograniczonym zakresie prac obsługowo naprawczych, liczba pojazdów zawarta jest w zakresie 20 – 200;

Z SO o pełnym zakresie prac obsługowo – naprawczych:

1. Dla taboru stacjonującego w zajezdni, gdzie liczba pojazdów w dyspozycji wynosi 150 – 600;

2. Dla taboru stacjonującego w zajezdni i dla taboru dojeżdżającego z zajezdni, gdzie liczba pojazdów w dyspozycji wynosi 200 – 1200.

1. Przypadki wykonywania demontażu pojazdów

1. Stwierdzenie niesprawności pojazdu;

2. Po zaistnieniu zdarzenia drogowego;

3. Wykonania przez pojazd normy przebiegu i konieczności przeprowadzenia czynności obsługowo – naprawczych.

1. Służba dyspozytorska i jej podstawowe zadania

Służba dyspozytorska to bardzo ważny obiekt organizacyjny w zajezdni. Scala ona prace innych służb zajezdni: SO, KT, planowania, rozliczania, wykorzystania taboru itp. Na jej czele stoi główny dyspozytor, podległy z-ca dyrektora ds. technicznych lub eksploatacyjnych. Może mieć w swoim składzie: dyspozytorów taboru, brygady ładunkowe, weryfikatorów dokumentów przewozowych i eksploatacyjnych. Odpowiada ona za:

1. Kontrolę stanu technicznego pojazdów;

2. Kontrolę wykonania zadań transportowych, warunków pracy taboru, warunków eksploatacyjnych itd.;

3. Kontrolę sprawności służbowej podległego personelu (trzeźwość);

4. Przestrzeganie wykonywania OT zgodnie z obowiązującymi normami;

5. Racjonalną eksploatację taboru samochodowego;

6. Nadzór nad wykonywaniem zadań transportowych;

7. Ustalanie zadań dla służby eksploatacyjnej, dysponowanie taborem samochodowym, sprzętem ładunkowym, interweniowanie w przypadku zakłóceń w realizacji zadań;

8. Podejmowanie decyzji o charakterze operatywnym: organizacja zleconych i przyjętych zadań transportowych;

9. Wykonywanie prac dokumentacyjnych (wystawianie, wydawanie i odbiór dokumentów przewozowych i eksploatacyjnych, weryfikacja dokumentacji dotyczącej pracy wykonywanej przez kierowców itp.).

1. Kąty ustawienia kół kierowanych

Pochylenie koła to kąt jaki oś pionowa koła, stojącego w pozycji do jazdy na wprost, tworzy z płaszczyzną równoległą do geometrycznej osi jazdy i zarazem prostopadłą do podłoża.

Pochylenie sworznia zwrotnicy dotyczy kół kierowanych. Jest to kąt odchylenia bocznego osi sworznia zwrotnicy od płaszczyzny równoległej do geometrycznej osi jazdy a zarazem prostopadłej do podłoża.

Wyprzedzenie sworznia zwrotnicy -Zgodnie z definicją jest to kąt mierzony pomiędzy osią sworznia zwrotnicy a płaszczyzną prostopadłą do

podłoża

Kąt zawarty (ang. SAI) dotyczy kół kierowanych. Jest to suma kątów pochylenia koła i pochylenia sworznia zwrotnicy.

1. Diagnozowanie eksploatacyjne

Jest to wnioskowanie o stanie obiektu w danej chwili na podstawie analizy wyników badania dokonanego odpowiednimi metodami oraz za pomocą odpowiednich środków technicznych.

1. Metody diagnostyczne badań hamulców

Quasi statyczna – powszechnie stosowana, wykorzystanie odpowiedniego urządzenia (rolek) i pomiarze efektów hamowania. Jest to metoda uniwersalna: od motocykli do samochodów ciężarowych. Za pomocą tej metody można wykryć wszelkie nieprawidłowości w pracy układu hamulcowego.

Dynamiczna – ocena skuteczności działania hamulców na podstawie próby rzeczywistego hamowania na stanowisku z określonej prędkości. Nadaje się do oceny stanu hamulców (samochody ciężarowe, ciągniki, autobusy) – duży wpływ na dokładność pomiarów wywiera masa płyty najazdowej. Stosuje się ją do szybkich badań kontrolnych, gdy chodzi o kontrolę rozkładu sił hamowania na osie i strony pojazdu.

1. Metody badań amortyzatorów zamontowanych w pojazdach

Metoda drgań swobodnych – ocena drgań (ściślej liczby półokresów drgań) nadwozia wywołanych wytrąceniem ze stanu spoczynkowego bryły nadwozia.

Metoda drgań wymuszonych – wymuszenie drgań pionowych koła jezdnego z częstotliwością 16 – 25 Hz, a następnie powolnym zmniejszaniu tej częstotliwości, aż do zaniku drgań.

1. Urządzenie sprzęgające

Urządzenie sprzęgające jest to wszystko to, co jest między samochodem a przyczepą (naczepą).

1. Urządzenie do holowania

Urządzenia do holowania są to urządzenia konstrukcyjnie przewidziane do holowania pojazdów.

1. Lepkość – definicja, od czego jest zależna

Lepkość – miara tarcia wewnętrznego w płynie. Rozróżnia się lepkość bezwzględną (dynamiczną i kinematyczną) oraz względną, czyli umowną wyrażoną w różnych jednostkach umownych. Lepkość zależy od:

Temperatury – przy wzroście temperatury lepkość cieczy zmniejsza się, a gazów zwiększa się.

Ciśnienia – przy wzroście ciśnienia, lepkość również się zwiększa

1. Trybologia

Trybologia – nauka o tarciu i procesach towarzyszących tarciu. Zajmuje się opisem zjawisk fizycznych, chemicznych, biologicznych i innych w obszarach tarcia. Zakres trybologii odnosi się nie tylko do procesów tarcia w maszynach, ale również do wszystkich procesów tarcia w przyrodzie i technice.

1. OBD i EOBD

OBD (On Board Diagnostics – diagnostyka pokładowa) – ogólna nazwa znormalizowanego pokładowego systemu diagnostycznego pojazdów samochodowych, utworzony w 1984r w USA, w celu ochrony zasobów powietrza i wali ze smogiem.

OBD II (On Board Diagnostics II – diagnostyka pokładowa II) – znormalizowana diagnostyka pokładowa drugiej generacji obowiązująca w USA w odniesieniu do pojazdów sprzedawanych po 1996r.

EOBD (European On Board Diagnostics) – diagnostyka pokładowa obowiązująca w krajach UE od 01.01.2000r. Zaadaptowany do warunków europejskich amerykański system OBD II. To pokładowy system diagnostyczny pojazdów samochodowych, stanowiący zespół różnego rodzaju diagnostycznych testów i procedur wykonywanych w czasie rzeczywistym, mających na celu ciągłą ocenę sprawności emisyjnej oraz sprawności elementów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo bierne i czynne pojazdu. Jest to integralny system połączony z układem sterowania silnika (sterownikami, czujnikami, elementami wykonawczymi itp.), wykorzystuje samo diagnozowanie (dzięki elektronicznym sterownikom) i informuje kierowcę o wykryciu niesprawności.

1. Co to jest: środowisko, ekologia, inżynieria ekologiczna, zanieczyszczenie

Środowisko – otoczenie , w którym zachodzą wzajemne oddziaływania bytu i otoczenia. Wyróżnia się środowisko naturalne (nie będące wytworem ludzi) i środowisko cywilizacyjne (jest wytworem ludzi).

Ekologia – nauka o oddziaływaniach między organizmami żywymi i ich środowiskiem zarówno ożywionym jak i nieożywionym.

Inżynieria ekologiczna – nauka o technicznych metodach ochrony i naprawy środowiska naturalnego.

Zanieczyszczenie – występowanie wszelkich substancji i oddziaływań niepożądanych, obcych w dowolnym elemencie środowiska w intensywności umożliwiającej zmianę właściwości środowiska.

1. Recykling, unieszkodliwienie odpadów

Unieszkodliwienie odpadów – poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub środowiska.

Recykling – taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii.

1. Proces technologiczny recyklingu pojazdów

1.Złomowanie

2.Demontaż pojazdów

3. Przerób złomu pozostałego po zdemontowaniu z pojazdów produktów odzyskowych (zespoły, części itp.)

4. Przetwarzanie odzyskanych produktów odpadowych w wyspecjalizowanych zakładach recyklingu

5. Składowanie, przechowywanie i transport elementów procesu technologicznego recyklingu pojazdów