Nightingale | Neuman | Roy | Paplau | Henderson | Orem | Leininger | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Osoba | Rozumiana holistycznie, łączy w sobie komponenty fiz., psych. I umysłowe, emocjonalne. Zawdzięcza zbawienie dobrostanowi fizycznemu, emocjonalnemu, moralnemu. Wszyscy są sobie równi |
Człowiek (rodzina, grupa) – system otwarty pozostający w ciągłej interakcji ze środowiskiem | Holistyczny system adaptacyjny System otwarty, całość składająca się z poszczególnych części będąca więcej niż suma tych części. Istota bio- psycho- społeczna która pozostaje w ciągłej interakcji ze środowiskiem |
Organizm który dąży do zmniejszenia napięcia wyzwolonego poprzez potrzeby. Rozwijający się system poprzez interakcje z innymi ludźmi i dzięki własnym możliwościom dokonywania zmian |
Niezależna całość, cechująca się 14 uniwersalnymi potrzebami, które są zaspokajane w indywidualny sposób. Osobę ludzką cechują relacje pomiędzy ciałem umysłem |
- Zintegrowana wewnętrznie jedność, zróżnicowana pod względem strukturalnym i funkcjonalnym - Istota wyróżniająca się spośród innych istot żywych zdolnością do refleksji, samoświadomością, umiejętnością myślenia abstrakcyjnego, posługiwaniem się symbolem w komunikowaniu i zdolnością do działań celowych - Człowiek stale dąży do rozwijania swoich potencjalnych możliwości |
Istota kulturowa, rozpatrywana w powiązaniu z kulturą i ujmowana holistycznie. To także rodzina, grupy społeczne, instytucje i całe kultury |
Środowisko | Tworzą je czynniki otoczenia fiz. i mają wpływ na chorobę i zachorowalność Choroba-braki w środowisku Czyste środ.- zdrowie Styl życia-przewidywanie problemów zdrowotnych |
Czynniki zewnętrzne i wewnętrzne oraz wpływy otaczające człowieka jako system Środowisko oddziałuje na człowieka poprzez bodźce:
|
„Wszystkie warunki, okoliczności i oddziaływania zewnętrzne, które wpływają na rozwój i zachowania jednostki” | Procesy psychiczne człowieka -środowisko terapeutyczne: ustruktualizowane (sprzęt, reguła, metody leczenia) nieustruktualizowane(relacje międzyludzkie) |
- Ujmowane w odniesieniu do zaspokajania potrzeb - Podkreśla znaczenie zdrowego środowiska, rodziny, właściwego komunikowania |
- Człowiek i środowisko stanowią jedność - Czynniki fizyczne, chemiczne, biologiczne i społeczne wpływają na zdolność człowieka do samoopieki i zapotrzebowanie na opiekę |
Kontekst środowiskowy -wywiera wpływ na zdrowie i wzorce opiekowania się troskliwości jednostek i grup społ. -konieczne jest jego rozumienie i badanie przy pomocy odpowiednich metod |
pielęgniarstwo | Służba Bogu poprzez niesienie ulgi człowiekowi _służenie człowiekowi -opieka nad zdrowiem aby zapobiegać zachorowaniom |
Interwencje pielęgniarskie, działania: Prewencja-nie dopuścić aby stresor naruszył elastyczne linie obrony(promocja zdrowia) _wtórna-prewencja chorób -trzeciorzędowa-odwracanie skutków chorób |
Głównym celem pielęgnowania jest promowanie pełnej adaptacji człowieka do środowiska. - Dyscyplina naukowa - powinna opisywać i wyjaśniać procesy życiowe człowieka (myślenie, wartościowanie, relacje z innymi, odczuwanie) - Dyscyplina praktyczna - rozpoznanie efektywnych i nieefektywnych reakcji człowieka i podejmowanie interwencji, których celem jest pomoc w adaptacji |
Proces terapeutyczny w który są zaangażowane 2 osoby, między nimi zachodzi interakcja, mają cel: przywrócenie zdrowia. Początek gdy jest potrzeb |
Unikatową funkcją pielęgniarki jest asystowanie człowiekowi zdrowemu lub choremu w podejmowaniu tych czynności znaczących dla zachowania zdrowia lub jego przywracania (także dla zapewnienia spokojnej śmierci), które podejmowałby sam, gdyby miał potrzebną do tego siłę, wolę i wiedzę. Pomoc ta powinna być świadczona w taki sposób, aby człowiek mógł się bez niej obejść tak szybko, jak to możliwe. |
- Służba społeczna wyróżniająca się spośród innych służb troszczeniem się - Sztuka- wymagająca twórczego podejścia, opanowania wiedzy i techniki; obejmuje m.in.. Sztukę komunikowania, dyskutowania, koordynowania, zarządzania itd.. - Unikatowa wiedza i dyscyplina praktyczna |
Fenomen troskliwości transkulturowej. Rola pielęgniarki: zapewnienie opieki zgodnie z ludzkimi wartościami, sposobem życia. Trzy formy świadczenia pomocy: -zachowanie, utrzymanie dotychczasowych wzorców zachowań -akomodacja, negocjowanie zmian -zmiana wzorców, przewartościowanie. Rodzaje wiedzy niezbędnej w pielęgnowaniu: ETIC- wiedza profesjonalna EMIC- uzyskana przez doświadczenie, nieprofesjonalna |
zdrowie | Użytkowanie tych wszystkich sił którymi człowiek dysponuje, nie tylko brak choroby Wzmacnianie zdrowia można osiągnąć poprzez pogłębianie wiedzy, naukę i wprowadzanie zmian w środowisku Potrzeba aktywności znaczenie czynników psychospołecznych |
Stan optymalnej równowagi i stabilności systemu Zdrowie - utożsamiane z utrzymaniem zasobów energetycznych struktury podstawowej Zjawisko entropii- rozproszenie-choroba. |
„Stan i proces bycia i stawania się osobą zintegrowaną” Integracja oznacza osiągnięcie stanu adaptacji, która jest wynikiem procesu adaptacyjnego. |
Symbol ruchu naprzód Synonim rozwoju osobowości, oznacza twórcze, produktywne życie zarówno osobiste jak i społeczne. Umiejętności interpersonalne i optymalny poziom lęku |
Zdolność człowieka do niezależnego funkcjonowania w zaspokajaniu podstawowych potrzeb | - Stan pełnego dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego -Stan pełnej integracji strukturalnej i funkcjonalnej, stan pełnego rozwoju człowieka przejawiający się w poczuciu szczęścia, zadowolenia, osiąganiu sukcesów i rozwoju osobowości |
Taki poziom dobrostanu, który w danej kulturze jest zdefiniowany, wysoko wartościowany i praktykowany a równocześnie możliwy do osiągnięcia przez jednostkę, grupę w podejmowanych aktywnościach w sposób kulturowo satysfakcjonujący. Każda kultura ma swoje wzorce, formy, sposoby ekspresji i troszczenia się o zdrowie. Zdrowie ma charakter uniwersalny i zróżnicowany |