Odpowiedzialność za słowo

Realizowane treści z podstawowy programowej

Treści:
1.Więź rodzinna, związki uczuciowe i inne relacje w rodzinie; konflikty i ich rozwiązywanie.
2.Odpowiedzialność za własny rozwój. Samowychowanie.

Osiągnięcia:
1.Prawidłowe komunikowanie, rozwiązywanie konfliktów; empatia.
2.Dostrzeganie potrzeb własnych i innych ludzi; wyrażanie uczuć, asertywność.

Metody pracy:
praca w grupach, drama

Zajęcia są podzielone na dwie części. W praktyce rzadko zdarza się, aby udało się zrealizować temat na jednej lekcji. Dlatego w przypadku licznej grupy proponuję na realizację tematu przeznaczyć dwie godziny lekcyjne.

Pierwszą lekcję zaczynamy od zabawy, która ma za zadanie uświadomić uczniom:

1.Jaką trudność sprawia nam mówienie o pozytywnych cechach drugiej osoby
2.Jak zmienia się samopoczucie i samoocena osób, które biorą udział w zabawie

Uczestnicy zajęć wyciągają czyste kartki i podpisują swoim imieniem. Każdy uczestnik zajęć ma za zadanie zastanowić się i napisać o właścicielu kartki coś miłego oraz wymienić cechę za które ceni tą osobę. Obowiązuje bezwzględny zakaz pisania na kartkach negatywnych treści. Ważne jest, aby podkreślić by uczestnicy zabawy precyzyjnie pisali co im się w danej osobie podoba i za co ją cenią np. zawsze mogę z Tobą porozmawiać i liczyć na dobrą radę , podoba mi sie Twoje poczucie humoru, Twój uśmiech. Warto unikać ogólnikowych – jesteś cool czy spoko. Niektórzy uczniowie pytają co zrobić w sytuacji, gdy danej osoby/właściciela kartki nie lubią. Zawsze mówię uczniom, że mimo niechęci do danej osoby powinni znaleźć cechę za która im imponuje lub za którą cenią tę osobę.

Podsumowaniem tej części zajęć jest głośne odczytywanie przez chętne osoby, kartek z opiniami o sobie. Po przeczytaniu uczeń odpowiada na pytanie jak zmienił się jego nastrój, samopoczucie pod koniec lekcji.
Zwykle uczniowie zachowują swoje kartki na pamiątkę, a ja przy tej okazji proszę ich aby zastanowili się czy warto zwyczaj mówienia miłych rzeczy wprowadzić na stałe w kręgu przyjaciół oraz w rodzinnym domu. Zwracam ich uwagę na to, że mówienie miłych słów, głośne docenianie czyjejś pracy na początku jest trudne, ale w dużym stopniu wpływa na poprawę nastroju.

Najczęściej uczniowie przestrzegają wytyczonych reguł w trakcie tego ćwiczenia. Zdarzyło się jednak że tak nie jest.
Co robić w takiej sytuacji? Kiedy na kartkach pojawiają się negatywne albo wyśmiewające komentarze i opinie o danej osobie czarnym flamastrem zamalowuję je. A sytuację komentuję, co dzieje się i jaką krzywdę wyrządzamy osobie nieodpowiedzialnie dzieląc się opiniami, które powinniśmy zachować dla siebie.

W trakcie drugiej części zajęć zajmujemy negatywnymi konsekwencjami, które mogą przynieść nierozważnie wypowiedziane słowa. Ćwiczenia, które proponuję uczniom mają wspólny mianownik – bardzo jasno pokazują jak łatwo dochodzi do manipulacji słowem jednocześnie zniekształcając i zmieniając pierwotne znaczenie informacji, która miała zostać przekazana.

1.Dwóch chętnych uczniów wychodzi za drzwi. Tam przekazuje im by przygotowali dramę ( pantomimę ). Ich zadaniem jest zaprezentowanie sytuacji mycia słonia w Zoo. Uczniowie muszą wyprowadzić słonia z klatki, umyć go i zaprowadzić z powrotem do klatki. Reszta klasy ma za zadanie odgadnąć Co przedstawiają ich koledzy. Zabawa wzbudza dużo emocji jednocześnie pokazując, że nie zawsze interpretacja tego co widzimy jest poprawna i jak daleko może odbiegać od prawdy.
Inne propozycje inscenizacji:
- mycie i czesanie żyrafy,
- walka ze burzą śnieżną,
- nieudana próba podniesienia wielkiego ciężaru,
- gaszenie pożaru,
- ratowanie grzęznącego w bagnie człowieka,
- pobyt na meczu piłkarskim,
- 10 dzień pobytu na pustyni,
- od dzidziusia do dziadziusia
2.Głuchy telefon – doskonale znana zabawa pokazuje wielokrotnie powtarzanie informacji wpływa na jej ostateczną treść.
3.Wszyscy uczniowie siadają w kręgu. Jeden z nich pisze na kartce literę myśląc o jakim słowie. Na kartce którą przekazują sobie każdy dopisuje po jednej literze – tak aby układ liter wciąż tworzył słowo. Przegrywa ten uczeń który kończy słowo. Np. kolejno k(kalarepa), ka(katastrofa), kal( kaloryfer), kalk(kalka), kalku(kalkuta), Kalkuta- uczeń, który skończył słowo odpada z gry.
Zabawa pokazuje jak łatwo zmienić treść przekazywanej informacji dodając parę słów od siebie

4. Przeczytaj tekst, zastanów się jaki wpływ na przekaz informacji miało przestawienie liter w słowach.

Djeowrizane – oeksr midęzy dzicisetwńem a doośosłcrią, chaktezarryucjąy się preozraażebnimi buwdoie i wzgląydie cłiaa ( doanjewrzie bizogolicne), pycshcie – kstałzatonwiu obsowocośi ( dojrzewanie psychiczne), postawach wobec własnej i drugiej płci ( dojrzewanie psychoseksualne), pełeniniu rlio społzencej (dojnewrzaie spczeołne).
Dojarniewze uezlnaiożne stje od weilu cznyniókw gentyecnzych, płcwiochy, śrooowdiskycwh, kmatylicyznch, kltuurwoych.

5. Wypowiadanie słów na jednym wydechu: „ Kura”- każdy z uczniów po kolei na
jednym wydechu wypowiada zdanie;
„Siedzi kura nad Dunajem
nad 31 jajem
1 jajo
2 jajo
3 jajo” itd., póki starczy powietrza.
Zabawa demonstruje, jak łatwo pomylić się w przekazywaniu informacji, kiedy towarzyszy pośpiech.

6.Co widzisz?

Podsumowanie
1. Wyjaśnienie mechanizmów powstawania plotki.
2. Zajęcia mają pokazać uczniom, że w życiu bardzo ważne jest odpowiedzialne posługiwanie się słowem. Nierozważnie powtórzone informacje mogą sprawić wiele przykrości. W tym miejscu zajęć warto poprosić uczniów by sami opowiedzieli historię, która zdarzyła się na skutek niefortunnego zbiegu okoliczności.
Należy podkreślić jak postępować by do takie sytuacje nie zdarzały się. Jednocześnie przypomnieć jak każdy z nich czuł się po pierwszej części zajęć gdy czytał kartkę z pochlebnymi słowami o sobie.