SYMBOLE W FILOZOFII

Jajo

to uniwersalny symbol, którego znaczenie jest łatwe do odczytania. Posiada w sobie ziarno, z którego wywodzi się cała manifestacja świata. Koncepcja, że świat wykluł się z jaja, pojawia się prawie we wszystkich starożytnych cywilizacjach i kulturach.

Tak jak Prajapati, również człowiek pierwotny ma swe pochodzenie od jaja. Generalnie mówi się, że kosmiczne jajo, które wynurzyło się z pierwotnych wód, pęka na pół i w ten sposób daje początek Niebu i Ziemi - tak jak Hinduski Brahmanda lub dwaj Dioskurowie. Jajo symbolizuje również dwubiegunowość Hermafrodyty.

Jajo jest postrzegane jako pierwotna rzeczywistość, w której znajdują się ziarna dające życie wielu różnym istnieniom. Starożytni Egipcjanie wierzyli, że istoty w swej złożoności pojawiły się dzięki działaniom Demiurga, z pramaterii Nun, personifikacji pierwotnego oceanu. Z jaja wyłonił się Bóg, by nadać porządek chaosowi, w ten sposób dając początek wielu różnym istotom. Bóg Chnum, zrodzony z Oceanu i pierwotnego jaja, dalej także tworzy kolejne jaja czyli nasiona życia. Starożytny Egipt posiada wiele różnych kosmogonii. Na przykład w Hermopolis wierzono, że pierwotnym jajem była Bogini "Qerehet"*, obrończyni życia i ludzi.

W Indiach, według Upaniszad, jajo pochodzi od nieistniejącego i daje życie Żywiołom. Dwie połówki skorupy jaja, jedna złota a druga srebrna, stają się odpowiednio Niebem i Ziemią. Zewnętrzna otoczka daje początek górom; wewnętrzna to chmury; skrętki dają początek rzekom, a ocean pochodzi od płynu znajdującego się w jaju.

Zgodnie z tradycją tybetańską jajo jest początkiem długiej genealogii naszych przodków. Według chińskiej tradycji, zanim Niebo zostało oddzielone od Ziemi, istniał chaos, który przypominał wnętrze kurzego jaja. Po upływie 18 000 lat - które stanowiły długi oraz trudny do wyobrażenia okres czasu, jajo w końcu pęka i otwiera się; jego ciężkie elementy stworzyły ziemię (Yin), a lekkie stały się niebem (Yang).

Coricancha - "Złoty dziedziniec", wielka świątynia Inków z Cuzco, posiada wśród swych ornamentów owalny złoty znak stanowiący główną ozdobę. Był on otoczony symbolami słońca i księżyca, i oznaczał Viracocha, świętą głowę boga.

Jajo reprezentuje twórczą moc światła. Jest potwierdzeniem obietnicy zbawienia. W grobowcach w Beocji znaleziono figurki Dionizosa trzymającego w ręce jajo. Tradycja orficzna zakazywała jedzenia jajek. Jaja były ofiarowane zmarłym jako pożywienie oraz bilet do odrodzenia się w drugim świecie.

Jajo często symbolizuje również oazę spokoju, jak na przykład dom, gniazdo, muszla lub łono matki.

Jajo jest także kojarzone z zaczątkiem życia duchowego. Zgodnie z tradycją alchemiczną istnieje Jajo Filozoficzne, które stanowi hermetycznie zamkniętą przestrzeń zawierającą materię właściwą ziemi.

Orzeł

jest jednym z najstarszych symboli ludzkości. Zarówno Grecy jak i Persowie poświęcali go słońcu. Orzeł stanowił dla nich symbol wzniosłości oraz duszy związanej z najwyższym bogiem niebios, będącym dla nich podstawą duchowości. Dla Greków orzeł był znakiem boga Zeusa. Z kolei Druidzi postrzegali orła jako symbol wszechmocnego boga, który obserwuje świat z wyższych sfer niebieskich.

Orzeł jest ptakiem, którego życie jest związane ze światłem oraz takimi żywiołami jak ogień i woda. To, co go charakteryzuje to nieustraszony lot, szybkość oraz brak strachu przed burzą i piorunami, które zazwyczaj są atrybutami Stwórcy. Orzeł jest również symbolem dziedziczonej przez pokolenia szlachetności, władzy i waleczności. Tak jak lew na ziemi, orzeł jest uważany za króla nieba. Mając skrzydła, przelatuje między jednym światem a drugim, wspierając i prowadząc dusze do celu.

Już w czasach prehistorycznych orzeł stanowi symbol siły i władzy. Przejęty przez Chrześcijan w czasach krucjat, stał się stałym elementem zdobiącym stroje wielu króli i innych władców w Europie. Orzeł z dwiema głowami stanowi dodatkowe podkreślenie siły symbolu.

W biblii orzeł jest związany ze Świętym Janem Ewangelistą ze względu na jego bezpośredni związek z inspirującym światłem intelektu (wiedzy).

W starożytnych Indiach orzeł kojarzy się z Garudą - wielkim mitycznym ptakiem słońca, o którym wspomina Ramajana (Dzieje Ramy) mówiąc o rumaku Vishnu. Vishnu to druga postać w Trójcy hinduistycznej, na którą składają się Brahma, Vishnu i Shiva.

W Persji (Iran), orzeł symbolizuje zwycięstwo Persów nad wojskami znad morza Śródziemnego. Przelatując nad polem bitwy został odczytany jako dobry omen.

W Rzymie orzeł wyrasta prosto z berła Jupitera, by w ten sposób czynić swoją wolę wobec ludu. Bity na monetach, jawi się jako symbol legionów rzymskich oraz potęgi Imperium.

W Meksyku orzeł to pradawny bóg przyrody i wegetacji. Łączy się go z jaguarem, który jest symbolem tajemnych sił i ciemności. W porównaniu z nim orzeł to bóg-ptak, reprezentujący niebo i światło oraz niebiańską duszę. Orzeł przekazywał swoją moc wojownikom zwanym Orłami, którzy stanowili elitę wśród wojowników Azteków. Przywódca Azteków nosił strój przystrojony piórami orła, które też ozdabiały jego tron.

Anioły

postrzegane są jako niewidzialni posłańcy zamieszkujący niebiosa, świetliste istoty będące symbolami światła, ognia i siły. Anioły od zawsze były obecne w wyobraźni człowieka. Obecność tych duchowych postaci znajdziemy we wszystkich cywilizacjach. Aniołowie współpracują bezpośrednio z Twórcą, tak jak nakazuje ich pozycja w niebiańskiej hierarchii.

Łącznicy między Bogiem i światem czasami przybierają eteryczną formę. Symbolizują świętość, jak również związek między Bogiem i istotami, które ten stworzył. Hierarchie na ziemi są odzwierciedleniem tych w niebie. Aniołowie towarzyszą nam w życiu i pomagają, jeżeli jest taka potrzeba. W tradycji judeo-chrześcijańskiej funkcjonują aniołowie o konkretnych imionach, a wśród nich na przykład trzej wielcy archaniołowie: Michał - zabójca smoka; Gabriel - posłaniec i inicjator; Rafael - stróż lekarzy i podróżników.

W starożytnych Indiach, świat postrzegany jest jako hierarchiczny układ działających sił, anielskich i demonicznych, boskich i heroicznych. Świat składa się z siedmiu poziomów (lokas), które przekształcają się ze swojej niewidzialnej formy w tę widzialną. Poziomy te zamieszkują bogowie, aniołowie oraz demony, które razem próbując służyć "Dharmie", wielkiej uniwersalnej regule za pomocą "Karmy" (reguła akcji i reakcji). Są to dwie podstawowe reguły w orientalnej kulturze.

W Grecji Platon wspomina o "daimones" (daimony). Sokrates twierdzi, że w każdym dobrym człowieku istnieją "opiekuńcze duchy", które można znaleźć w śmiertelnym i nieśmiertelnym, ludzkim i boskim, dotykalnym i nienamacalnym, i które kierują się prawdą oraz prowadzą człowieka w kierunku boskości, piękna i szczęścia.

Dlatego też zgodnie z tradycją każda istota ludzka posiada anioła stróża (a nawet trzy takie anioły, jak twierdzi C. Agrippa, który dedykuje anioła stróża każdemu z trzech poziomów osobowości człowieka: racjonalnej, emocjonalnej i fizycznej). Anioł Stróż chroni człowieka, za którego odpowiada, by pomóc doprowadzić go do duchowego spełnienia. Wszystkie religie mówią o tym, że Bóg nigdy nie porzucił człowieka i że podarował każdemu z nas anioła stróża. Wszystko po to, byśmy mogli słyszeć jego głos szepczący do naszego ucha tajemnicze słowa lub wydający nam polecenia, by obudzić naszą świadomość.

Według legend, aniołowie, uskrzydleni posłańcy z nieba są dla ludzi zawsze orędownikami czegoś dobrego, co ma się wkrótce zdarzyć.

Lotos

W orientalnej kulturze lotos to kwiat posiadający wiele symbolicznych znaczeń. Jego główną cechą jest to, że kwitnie w stojącej wodzie. Dlatego też lotos postrzegany jest jako symbol czystości; mimo że kwitnie w mętnych wodach, pozostaje czysty i niewinny.

Zwijając swe listki w ciemności oraz rozkwitając ponownie w pełnym słońcu, kwiat ten jest symbolem duchowego spełnienia. Jest pewnego rodzaju objawieniem, pojawiając się na powierzchni pierwotnej wody, podobnie jak kosmiczne jajo. Zwinięty pąk lotosu symbolizuje rozwój potencjału ukrytego w ziarnie, z którego się wywodzi.

Kwiat ten jest także symbolem energii kosmicznej ze względu na fakt, iż posiada osiem płatków (odniesienie do ośmiu głównych kierunków w przestrzeni). Dlatego często wykorzystuje się lotos w rysunkach mandali oraz yantras. Ikonografia indyjska przedstawia Wisznu śpiącego na powierzchni wód oceanu, często przedstawianego w formie lotosu. Z pępka Wisznu wynurza się lotos, na którym siedzi Brahma (stwórca wszechświata).

Według Buddystów lotos reprezentuje naturę Buddy, nietkniętą przez otaczającą go Samsarę (kołowrót narodzin i śmierci). Klejnot w lotosie, mani padme, jest symbolem wszechświata gdzie stanowi obszar Dharmy, z której emanuje Nirwana. Budda w środku lotosu pełni rolę Chakravarti (Króla królów). W centrum lotosu można też znaleźć górę Meru stanowiącą oś świata. Lotos z tysiącem płatków reprezentuje cud sam w sobie.

W literaturze japońskiej często wykorzystuje się lotos jako symbol moralności.

W starożytnym Egipcie lotos symbolizuje zarówno stworzenie (powstanie), jak i odrodzenie. Lotos to pierwsza istota, jaka pojawiła się w pierwotnej wodzie. Niebieski lotos jest uznawany za najświętszy ze wszystkich.

Drzewo

posiada korzenie głęboko wrośnięte w glebę, a jego gałęzie i konary wznoszą się ku niebu. Dlatego też drzewo zazwyczaj postrzegane jest jako symbol łączący Niebo i Ziemię. Drzewo często odgrywa rolę centralną, tak jak na przykład Drzewo Świata symbolizujące oś świata. Drzewa są także pomostem łączącym trzy poziomy kosmosu. Pierwszy poziom jest pod ziemią poprzez korzenie wrośnięte głęboko w glebę. Łączy się on z drugim poziomem czyli powierzchnią ziemi poprzez swój pień oraz niżej usytuowane gałęzie. Trzecim poziomem jest niebo, które połączone jest z pozostałymi dwoma poprzez konary i gałęzie bliżej wierzchołka drzewa, które kierują się do światła. Tak więc drzewo jest pomostem łączącym ze sobą świat "niższy" czyli bardziej ziemski z tym "wyższym" niebieskim. W korzeniach drzew żyją różne owady i płazy, z kolei wśród gałęzi zamieszkują ptaki. W drzewie możemy też odnaleźć cztery żywioły: wodę, która płynie w jego wnętrzu; ziemię, która jest częścią jego struktury dzięki korzeniom; powietrze, które karmi jego liście oraz ogień, który powstaje poprzez pocieranie gałęzi o siebie.

Tę symbolikę związku między niebem i ziemią można często znaleźć w filozofii i duchowej medytacji: drzewo jest tu zazwyczaj symbolem wielkości świata: jest makrokosmosem czy też wielkim wszechświatem. Drzewa są także obrazem człowieka symbolizującego mikrokosmos czyli mniejszy i ograniczony świat. Rosnąc bez przerwy w kierunku niebios drzewa są symbolem idealnego pionu.

Wiele symbolicznych znaczeń drzewa odnosi się do pojęcia kosmosu oraz jego nieustannego odnawiania się (regeneracji). Ich roczny cykl życia jest związany z naturalnym procesem życia, śmierci oraz odnowienia się. Dlatego też drzewa symbolizują życie w i jego niekończącą się ewolucję.

Musimy tu również wspomnieć o szczególnym symbolu: drzewo odwrócone korzeniami do nieba z gałęziami skierowanymi do ziemi. Według starszych tekstów Indii (Rig Veda) oraz receptur alchemicznych spisanych na Zachodzie, odwrócone drzewo pokazuje święte pochodzenie człowieka i zachęca go do tego, by uwolnił się od ziemskich ograniczeń i znalazł w sobie, istniejące pod maską iluzji, własne wewnętrzne niebo, takie samo jakie jest święte niebo samo w sobie.

W starożytności prawie wszyscy ludzie posiadali swoje święte drzewa, czy to prawdziwe czy wyidealizowane, które traktowano jak magiczne symbole. W starożytnych wierzeniach drzewa uważano za żyjące stworzenia zamieszkane przez duchy natury, takie jak nimfy i elfy, posiadające własne dusze, z którymi człowiek miał szczególny związek.

Kosmiczne drzewo jest często przedstawiane jako szczególnie majestatyczna i ważna roślina. Dla przykładu: dla Celtów był to dąb, lipa dla ludów germańskich, jesion dla Skandynawów, drzewo oliwne dla muzułmańskiego wschodu, oraz modrzew lub brzoza dla ludów Syberii. Wszystkie te drzewa charakteryzują się swoją długowiecznością oraz sporymi rozmiarami.

Drzewo pełni także rolę osi świata, wokół której skupia się ziemia, jak na przykład "Yggdrasil" - jesion ludów północy czy też "Ceik" lub "Yaxche" - święte drzewo Majów na Jukatanie, które wyrasta z centrum (pępka) świata i wznosi się na różne poziomy aż do nieba. To samo ujęcie znaczenia drzewa można znaleźć w Chinach, gdzie drzewo "Kien-Mou" swoimi gałęziami i korzeniami sięga zarówno nieba, jak i i podziemia, gdzie ukrywa się śmierć.

Według Buddystów, "Boddhi" - drzewo pod którym Gautama Buddha doznał oświecenia, jest symbolem wielkiego przebudzenia. Starożytni Egipcjanie święcili drzewo figowe (sykomora), pod które bogini Hathor przynosiła jedzenie i picie dla zmarłych, w szczególności dla ich dusz. Sumeryjski bóg wegetacji Dummuzi (Tammuz) był święcony jako drzewo życia.

Tradycja chrześcijańska łączy drzewo życia z przejawem Trójcy Świętej. Jest to także analogia do pierwszego przymierza z Bogiem, drzewa życia w Genesis, przymierza które odnawia gatunek ludzki. Przypomnijmy sobie też słynne drzewo Jesse, symbolizujące rozwój kolejnych pokoleń, których historię pokazuje Biblia, i kulminacja której są narodziny Jezusa Chrystusa.

Wydaje się, że porównania między człowiekiem i drzewem istnieją od zawsze. A to człowiek przemienia się w drzewo (jak Daphne, która z powodu Apollo zamieniła się w laur), a to drzewo staje się kobietą lub mężczyzną. Symbolika drzewa bywa zazwyczaj ambiwalentna, stąd też nie zaskakuje fakt, iż czasami ma ono rodzaj żeński, a czasami męski. Ta niejednoznaczność rodzaju drzewa wynika z tego, że ma może mieć ono cechy falliczne (pień), jak i bardziej kobiece związane z łonem (sęki i otwory w pniu). Cechy te stają się coraz bardziej dosłowne wraz z ewolucją języka: drzewo było rodzaju żeńskiego w języku łacińskim, natomiast w Średniowieczu w językach romańskich zmieniono jego rodzaj na męski. Stąd też drzewo symbolizuje jednocześnie to co męski i kobiece, sprzeczności które jednoczą się ze sobą.

Drzewo było też postrzegane jako symbol Androgyna - człowieka idealnego łączącego w sobie cechy kobiece i męskie (hermafrodyta).

Główne symbole związane z drzewem to krzyż i góra.

Szachy

Chociaż pochodzenie gry w szachy jest wciąż mało znane i owiane tajemnicą, wiemy z pewnością, że gra wywodzi się z krajów Wschodu, mimo że największą popularność zyskała na Zachodzie. Wiadomo również, że na początku szachy pomagały budować strategie wojenne, dlatego też kojarzyły się głównie z kastą wojowników (Kshatriya).

Białe i czarne pola symbolizowały ciemność i światłość, walkę między tytanami i bogami czy też między półbogami i demonami ( Devas i Asuras).

Szachownica reprezentuje widzialny świat, którym rządzą białe i czarne pola, czyli dualizm yin i yang. Składa się ona z 64 pól, gdzie liczba sześćdziesiąt cztery jest liczbą stworzenia kosmicznej jedności. 64 heksagramów znajdziemy w księdze I-Ching, będącej chińską Księgą Przemian zapisaną przez Konfucjusza. 8 trygramów z ich 8 kombinacjami reprezentuje 64 zmiany lub procesy przemiany. Znajdują się one w ciągłym procesie transformacji, poddając zawsze modyfikacji jedną z trzech linii trygramów. Linie te reprezentują życie: jego elementy stałe i zmieniające się. "Nic nie jest stałe" - tak powiada Hermes Trismegistos (Hermes Po Trzykroć Wielki) w stworzonej przez siebie Tablicy Szmaragdowej, która ze swoim siedmioma zasadami stanowi syntezę filozofii i mądrości starożytnego Egiptu.

Szachownica symbolizuje zarówno przestrzeń zewnętrzną, w której działają siły kosmiczne, jak i wewnętrzną człowieka, który walczy sam ze sobą. Innymi słowy jest to Kurukshetra (pole walki) w indyjskim dziele Mahabharata.

Gra w szachy bazuje na inteligencji i koncentracji. Dlatego też łatwiej nauczyć się logiki i strategii wypróbowując je na szachownicy niż korzystając z teoretycznego "przewodnika po strategii".

Według profesora Klausa, dziekana Wydziału Filozofii Uniwersytetu Humboldta, "człowiek uczy się szybciej poprzez grę i praktykę niż uczestnictwo w abstrakcyjnych lekcjach". To tłumaczy wpływ jaki na uczniów wywiera ten "król gier": uczy innych poprzez praktykowanie, a w szczególności samokontrolę, kontrolę umysłu oraz dyscyplinę dzięki ciągłemu rozwojowi praktycznej logiki. Szachy to rodzaj dialogu, który jest częściowo naukowy a częściowo magiczny, analityczny i jednocześnie intuicyjny, elokwentny i milczący, przez co stanowi swoistego rodzaju pojedynek.

Słoń

Słoń w swym uniwersalnym i globalnym znaczeniu symbolizuje siłę i moc, nie tylko tę fizyczną, ale też umysłową i duchową.

W tradycji hinduistycznej słonie reprezentują boga Ganeshę - symbol wiedzy, syn Shivy i Parvati. Ganesha posiada ciało człowieka z wyjątkiem głowy, która jest głową słonia. Ciało symbolizuje mikrokosmos i objaw istnienia, a głowa makrokosmos i brak istnienia. Ganesha jest zarówno początkiem jak i końcem. Podczas różnego rodzaju ceremonii i procesji królowie przemieszczali się siedząc na słoniach, a w szczególności bóg Indra - król niebios, który w ten sposób symbolicznie demonstrował swoją władzę.

Na dalekim Wschodzie ciało słonia, masywne i okrągłe, jak również brudno-szary kolor jego skóry kojarzyły się z chmurami. Stąd też mit, że uskrzydlone słonie tworzą niebo pełne chmur. W Syjamie, Laosie i Kambodży, biały słoń przynosi deszcz oraz obfite zbiory. Jeżeli natomiast jedzie na nim Indra, Król Niebios, słoń staje się bogiem burzy.

Słoń również odgrywa rolę zwierzęcia, który swoim ciałem podtrzymuje świat. Słonie stanowią filary (kariatydy) uniwersum. Są częścią kosmosu, stanowiąc podporę dzięki czterem filarom wspierającym sklepienie niebieskie. Filary te to symbol stabilności i niezmienności.

Joga wiąże słonia z czakrą korzenia zwaną Muladhara. Jest ona związana z Ziemią oraz centrum siły, od którego kierunki rozchodzą się w cztery strony świata. Z kolei jeśli chodzi o Drzewo Życia łączące niebo i ziemię, na jego szczycie często znajduje się słoń, od którego emanuje światło oświetlające świat ze szczytu aż po doliny. Nogi oraz trąba słonia w kształcie litery "S" dotykają ziemi, podczas gdy uszy słonia to inny poziom symboliczny związany z ostrzami obusiecznych toporów u starożytnych Kreteńczyków.

Według legendy w tradycji Buddystów królowa Maya urodziła Buddę po tym, jak słoń otulił ją swoją trąbą podczas snu. Dzięki temu słoń postrzegany jest jako narzędzie działań niebieskich oraz błogosławieństwo, dzięki któremu urodziła Avatara.

Moc, jaką posiada słoń powoduje, że ludzie często odwołują się do niego, by pomógł im zrealizować potrzeby serca. Kiedy ktoś chce rozpocząć ważne przedsięwzięcie, prosi o pomoc Ganeshę - słonia i boga wiedzy oraz tego, który pokonuje wszelkie przeszkody. Do słonia odwołują się również Buddyści na początku swoich modlitw.

Słoń stojący na szczycie kolumny kieruje się do światła Wiedzy. Nie bez powodu na słoniu porusza się bóg Boddhisattva jako symbol potęgi wiedzy, mogącej obudzić w człowieku świadomość własnego przeznaczenia.

Skarabeusz

Skarabeusz jest jednym z najstarszych i powszechnie stosowanych symboli starożytnych Egipcjan. Ma podwójną symbolikę: Skarabeusz ze złożonymi skrzydełkami symbolizuje dyscyplinę, życie które jeszcze nie przekształciło się w egzystencję, które dopiero zaczyna swoją podróż próbując powoli rozłożyć skrzydła dochodząc do momentu, gdy zacznie nimi w końcu szybko poruszać. To masywne stworzenie żyjące do tej pory blisko ziemi, ten owad pełzający z mozołem i zostawiający za sobą ślady w pisaku, nagle unosi się i leci do słońca, przekształcając się w Cheper, symbol inicjacji i mistrza związanego z Amonem - uskrzydloną tarczą słoneczną.

Grecy i Rzymianie zaadoptowali wykutą na kamiennych kolumnach sentencję, która wydaje się podtrzymuje znaczenie świętych skarabeuszy z egipskich świątyń: "Jestem Cheper, uczeń; kiedy mam rozpostarte skrzydła, wracam do życia".

Egipski hieroglificzny "Cheper" oznacza "stający się", innymi słowy stworzyć kogoś, nadać komuś formę, "przebudować się". Z tego powodu skarabeusz jest symbolem wskrzeszenia i obrazem samoodnawiającego się słońca. Dlatego też skarabeusz reprezentowany jest jako niosący pomiędzy odnóżami kulę, co z jednej strony oznacza słońce odradzające się każdego dnia, a z drugiej strony ucznia, który odrodził się z własnego rozkładu. Skarabeusz prowadzi całe swoje życie utknąwszy na ziemi tocząc przed sobą ciężką kulkę gnoju z której się odrodzi, ponieważ złożył w niej własne nasiono. Na koniec swojego życia skarabeusz rozwija swoje skrzydła i leci do słońca przekonany o swoim przeznaczeniu, dokładnie w momencie gdy wznosi się w powietrze zaczyna rozumieć, że urodził się by latać.

W Chinach znajdujemy tą samą symboliczną interpretację: "Skarabeusz toczy swoją kulkę, z której to wywoływane jest życie" jak mówi "Sekret Złotego Kwiatu". Taoistyczni komentatorzy przywołują działania żuka gnojarza jako przykład umiejętności w tym co z pozoru nieumiejętne i perfekcji w tym co wydaje się nieperfekcyjne, o czym mówił Lao Tzu (Laozi) i co stanowi kryteria Mądrości.

Księgi "Chilam Balam" napisane przez Majów opisują skarabeusza jako brud ziemi, w znaczeniu materialnym jak i moralnym, którego przeznaczeniem jest stać się świętym.

Anch

jest krzyżem. Symbol ten jest wyjątkowo złożony i posiada wielorakie znaczenia. Krzyż ten znajdujemy we wszystkich religiach i kulturach, gdzie symbolizuje człowieka będącego skrzyżowaniem Nieba i Ziemi. Anch jest krzyżem z rączką pochodzącym od starożytnych Egipcjan. Jest kluczem życia i śmierci.

Patrząc na konstrukcję egipskiego krzyża widzimy, że na samej górze uwieńczony jest pętlą, która symbolizuje niekończący się cykl, niebiański świat, ducha Ra oraz słońce Egiptu. Za pomocą pętli krzyż ten trzymany jest przez bogów. Pętla spoczywa na ziemi, tak jak słońce na horyzoncie, które wschodzi lub zachodzi. Poziome ramię krzyża symbolizuje materię i jest niczym innym jak iluzoryczną linią horyzontu stworzoną oczyma człowieka, którego los nie jest ograniczony jedynie do świata ziemskiego. Starożytni Egipcjanie wiedzieli, że ich pobyt na ziemi jest tymczasowy i stanowi bardzo niewielką część długiego łańcucha ewolucji z milionem odgałęzień.

Pętla krzyża powiązana jest z pionową osią, reprezentującą zejście naszej duszy do materii, jak również wznoszącą się ścieżkę prowadzącą z powrotem do źródła. Jest to droga w tę i z powrotem, którą musi podążać człowiek, rozpoczynając od najniższego punktu, za każdym razem rodzi się do nowego życia, aby rozpocząć lub troszczyć się o swoje wniebowstąpienie. W ten sposób człowiek budzi swoją świadomość jako istoty ludzkiej. Innymi słowy rozwija swój własny osąd poprzez inteligencję i wolę kroczenia swoją własną ścieżką czując zjednoczenie ze swoim wyższym Ego (Ja), jego najwięcej duchową i boską częścią.

Anch jest też kluczem, który otwiera wrota prowadzące do świata umarłych i do ezoterycznego znaczenia Wieczności. Podczas rytuałów pogrzebowych Anch trzymany za pętlę reprezentuje klucz do drzwi grobowca, a umieszczony pomiędzy oczami zobowiązuje do utrzymania sekretu w tajemnicy.

Anch jest też postrzegany jako magiczne połączenie, które związuje wszystkie rzeczy razem środkowym węzłem i ściśnięte trzyma blisko siebie. Nazywany jest wówczas "węzłem Izydy", a jego znaczenie odnosi się do "łączenia", tak samo jak "yug" w Hinduiźmie. Izyda to druga postać trójcy egipskiej, na którą składają się Ozyrys, Izyda i Horus. Izyda jest niebiańskim mediatorem. Bogini miłości i życia zbierze na powrót rozczłonkowane ciało jej boskiego męża Ozyrysa - symbol Tajemnicy. W ten sam sposób człowiek osiąga wyższą wiedzę poprzez rozwój swojej woli, starając się zjednoczyć ze swoim wewnętrznym Bytem - swoją prawdziwą Istotą, w której znajduje się świadomość jego własnej nieśmiertelności.

Skrzydła

Skrzydła są symbolem lekkości, duchowości, możliwości latania i wznoszenia się pod niebiosa. Skrzydła wyrażają dążenie duszy do osiągania kondycji wyższej niż ludzka; innymi słowy wskazują na aspiracje duszy, by przekraczać to co ludzkie. Skrzydła są związane z poznawaniem, wyobraźnią, myślą, wolnością oraz zwycięstwem.

Dla Hindusa skrzydła są wyrazem wolności, gdzie w efekcie kontemplacji pozostawia się sprawy ziemskie poza sobą podążając do raju. Rig Veda postrzega skrzydła jako Inteligencję zwinniejszą niż jakikolwiek ptak. Uniwersalny Architekt tworzy świat za pomocą swoich uskrzydlonych ramion.

W starożytnym Egipcie uskrzydleni bogowie byli bogami opiekuńczymi. Strzegli istoty żywe osłaniając je swoimi skrzydłami, tak jak buduje się ściany czy ogrodzenia oraz świątynie, których wrota były przyozdabiane uskrzydloną postacią boga Amon-Ra. W wyniku złączenia się węża Butho z sępem Nekhbet (Nechbet), które reprezentują odpowiednio dolny i górny Egipt, rodzi się uskrzydlony wąż (podobny do Quetzalcoatla, dobrze znanego upierzonego węża Azteków), symbolizujący połączenie ziemi i nieba.

W kulturach prekolumbijskich skrzydła są łączone ze słońcem, swoim kształtem przypominając skrzydła orła w Meksyku, czy też kondora w Peru. Te słoneczne ptaki są symbolem nieba, pod które mogą się wznosić dzięki swoim silnym skrzydłom. Ptak symbolizuje regenerację, pracę wykonaną na ziemi, która pozwala na przelatywanie z jednego świata do drugiego, tego wyższego; to przypomina egipskiego skarabeusza, który po okresie pełzania po ziemi, pod koniec swojego cyklu życia rozpościera wreszcie skrzydła i wznosi się w powietrze ku słońcu. Koliber reprezentuje wschodzące słońce, jak również duszę, która wznosi się z ziemi prosto do nieba.

W tradycji chrześcijańskiej skrzydła są związane ze światłem Słońca Sprawiedliwości, które jest iluminacją Inteligencji Sprawiedliwości. Bóg ochrania człowieka cieniem swoich skrzydeł (Psalm). Kiedy człowiek oddala się od Boga, gubi swe oryginalne skrzydła. Natomiast aniołowie są najczystszym wyrazem uskrzydlonej duszy.

W Grecji Hermes miał uskrzydlone pięty, symbol podróżnika i posłańca przynoszącego sny, impuls oraz ruch. Grecy wyrażali symbolicznie miłość i zwycięstwo za pomocą skrzydeł. Według Platona, skrzydła reprezentują Inteligencję oraz Zrozumienie. Z tego też powodu posiadają je niektóre legendarne zwierzęta, takie jak na przykład Pegaz.