Choroby fizjologiczne
choroby powodowane błędami w uprawie: zbyt wysoka/niska temperatura, zbyt obfite/skąpe podlewanie, niedobór/nadmiar składników pokarmowych, niewłaściwy odczyn (pH) gleby, niewłaściwa struktura podłoża, niedostatek/nadmiar światła, zbyt wilgotne/suche powietrze, dymy przemysłowe i inne. Zakłócają normalne procesy życiowe, co prowadzi do wadliwego wzrostu i rozwoju a także zmniejszenia odporności roślin na infekcje.
Najczęstsze szkody w uprawie powodują niekorzystne warunki środowiska zewnętrznego, a więc czynniki pochodzenia niepasożytniczego. Choroby przez nie powodowane obejmujemy wspólną nazwą chorób pochodzenia fizjologicznego. Można przyjąć, że każde naruszenie podstawowych zasad uprawy , może spowodować zaburzenia w procesach życiowych rośliny. Przyczynami chorób fizjologicznych są różne czynniki.
CHOROBY FIZJOLOGICZNE (NIEINFEKCYJNE)
Zalanie systemu korzeniowego
Choroba występuje przy długotrwałym zalaniu wodą systemu korzeniowego oraz w przypadku małej przepuszczalności podłoża (gleby gliniaste). Po wyjęciu korzeni z ziemi widać całkowitą lub częściową zgniliznę korzeni, z których z łatwością możemy zdjąć wierzchnią warstwę kory. Rośliny rozwijają się wolno, mają jasna barwę, są bez połysku.
Są często porażane są przez choroby grzybowe, np. fuzariozę pędów.
Zapobieganie przy glebach ciężkich - drenować teren, by odprowadzić nadmiar wody w przypadku długotrwałych opadów.
Przesuszenie nadziemnych części roślin /susza fizjologiczna/
Występuje, gdy wiosną, w mroźne, słoneczne dni ogrzane rośliny rozpoczynają wegetację i transpirują duże ilości wody, równocześnie nie mogąc pobierać jej z gruntu przez korzenie wskutek zamarznięcia gleby. Występujące w tym samym czasie suche wiatry potęgują utratę wody przez rośliny. Rośliny usychają.
Chloroza - jest chorobą objawiającą się zanikiem zielonych ciałek (chlorofilu) w tkankach, co powoduje żółtozielone lub żółte zabarwienie pędów, szczególnie w ich górnej części. Jeśli jasnozielony kolor występuje na całej roślinie, nazywamy to wypłonieniem, a spowodowane jest to brakiem światła. Chloroza wywoływana jest brakiem magnezu, żelaza lub manganu w substracie, lub niemożnością pobrania go wskutek zbyt alkalicznego podłoża.
Odbarwienia naskórka - czerwienienie naskórka roślin może być wywołane nadmierną ilością słońca, zbyt niską temperaturą lub brakiem korzeni. Pierwsze dwa przypadki tłumaczą się samoobroną rośliny, która wytwarza tzw. barwnik betacyjanowy. Natomiast brak korzeni wywołuje niekiedy zabarwienie się rośliny na kolor czerwonawy, ale bez właściwego roślinom zdrowym połysku naskórka.
Oparzeliny objawiają się w postaci białych plamek. Choroba ta spowodowana jest zbyt wysoką temperaturą, silnym nasłonecznieniem i brakiem właściwej wentylacji. Plamy takie pozostają na roślinie przez kilka lat.
Brak przyrostu na ogół jest spowodowany zmianą warunków hodowlanych z lepszych na gorsze, zbyt skąpym podlewaniem, uszkodzeniem systemu korzeniowego lub niewłaściwym nawożeniem. Należy przede wszystkim sprawdzić zdrowotność systemu korzeniowego.
Zrzucanie pąków przyczyną może być uszkodzenie korzeni, brak dostatecznej ilości wilgoci, zbyt zimne stanowisko lub niedostateczne nawożenie. Należy sprawdzić zdrowotność korzeni.
Pędy przybierają zabarwienie jasnozielone (prawie żółte) - zwykle dochodzi też do tego, iż rośliny rosną szybciej niż zwykle, wyciągają się i są wątłe i cienkie. Powodem jest niedostetek światła, który powoduje podobne objawy jak nadmiar ciepła i wilgoci zimą.
Niska temperatura. Zbyt niskie temperatury powodują zwolnienie wzrostu. Korzenie przestają rosnąć, jeśli zaś tkwią w zbyt wilgotnym podłożu, mogą ulec gniciu.
Wysoka temperatura i silne nasłonecznienie. Szybki wzrost temperatury w zamkniętym pomieszczeniu prowadzi do porażenia cieplnego roślin, szczególnie wtedy, gdy powietrze jest suche. Objawia się ono zrzuceniem pączków; skórka zabarwia się na czerwono, a w końcu pojawiają się oznaki prawdziwego oparzenia. Tworzą się białawe płaszczyzny na skórce, mniej lub bardziej zapadnięte, w zależności od stopnia uszkodzenia tkanek głębiej położonych. Szczególnie wrażliwe na szkodliwy wpływ wysokich temperatur są młode siewki.
Niedobór wody. Jeśli rośliny w okresie wegetacji mają za mało wody, następuje zahamowanie ich wzrostu. Rośliny więdną, a nieraz nawet i giną
Nadmiar wody. Zbyt obfite podlanie lub trwałe, nadmierne przemoczenie substratu odbija się szkodliwie głównie na systemie korzeniowym roślin. Zazwyczaj towarzyszy temu porażenie grzybami chorobotwórczymi, objawiające się gniciem korzeni.
Wilgotność powietrza. Stale utrzymująca się wysoka wilgotność powietrza w szklarniach lub inspektach powoduje wydelikacenie. Osłabione rośliny łatwo gniją, czasami ulegają też innym chorobom, wywoływanym przez grzyby. Jednakże nadmiernie suche powietrze jest również niekorzystne dla roślin. Powoduje zwolnienie tempa wzrostu i stwarza warunki sprzyjające szerzeniu się szkodników.
Niedostatek światła. Niedostateczne oświetlenie może spowodować deformację roślin, które wyciągają się w górę, pojawiają się słabe, jasnozielone lub nawet białawe pędy.
Odczyn gleby. W podłożu zbyt kwaśnym tub zbyt zasadowym rośliny nie mogą się rozwijać.
Niedobór składników pokarmowych. Niedobory niektórych podstawowych składników pokarmowych (N, P, K) lub niedostatek pierwiastków śladowych (mikroelementów) przejawiają się w postaci różnych zaburzeń wzrostu. Objawy tych zaburzeń są różne w zależności od rodzaju brakującego składnika.
Szkodliwe substancje chemiczne. Substancji tych jest bardzo wiele. Najczęściej rośliny są uszkadzane przez gaz świetlny, dymy, opary różnych farb i środków impregnujących, dwutlenek siarki zawarty w powietrzu w okręgach przemysłowych itp.
Uszkodzenie roślin może nastąpić również w wyniku użycia niewłaściwych środków ochrony roślin. Uszkodzenia takie widoczne są w postaci brunatnych plam, czasem tworzy się korek. Gdy zauważymy objawy chorobowe, staramy się jak najszybciej usunąć przyczynę uszkodzeń. Do opryskiwań używamy tylko wypróbowanych środków, w zalecanych stężeniach.