METODOLOGIA

1. Specyfika nauk humanistycznych i badań społecznych

• Wyniki nauk społ. Maja bezprzykładny wpływ na badaną rzeczywistość

• Funkcja prognostyczna wpływa na badanych i badających

• Proces badawczy niszczy normalne warunki istnienia przedmiotu badań

• Badania mają kontekst historyczny

• Ograniczanie możliwości standaryzacji metod badawczych

• Badacz wczuwa się w obiekt badawczy

1. Polityka a rzeczywistość polityczna

Definiowanie polityczności wg. C. Schmmita. Rozróżnienie polityczne polega na wyróżnieniu sojuszników i nieprzyjaciół, dostarcza identyfikacji i określającej stosunek egzystencjalny i konflikty. Polityczność wywołuje konflikty nierozstrzygalne w drodze uprzednio uzgodnionej powszechnej normalizacji lub przez instancję rozjemną są one rozstrzygane przez samych uczestników. Polityczne decyzje oznaczają brak obiektywizmu, są bowiem odbiciem konfliktu.

1. Pole badań politologicznych

• Ogólna teoria polityczna (teorie polityczne, historia myśli politycznej)

• Instytucje polityczne (np. konstytucja, władza centralna, władza regionalna)

• Partie, grupy i opinia publiczna

• Stosunki międzynarodowe (organizacje i prawo)

1. Właściwości metodologiczne badań politologicznych

1. Spór między naturalizmem a antynaturalizmem (podejście, które zakłada, że nauki human. Nie mają pods. metodologicznych)

2. Mierzalność zjawisk politycznych.

3. Użyteczność badań politologicznych.

4. Wpływ politologów na rzeczywistość polityczną, gdy jest częścią wspólnoty politycznej, gdy bada politykę i o niej pisze.

1. Mierzalność zjawisk politycznych

2. Użyteczność badań politologicznych poziom: mikro, makro decyzji

1. Racjonalność pragmatyczna – politycy oczekują od politologów wiedzy bezspornie pewnej, która pozwoliłby im urządzić i odkrywać związki przyczynowo - skutkowe.

2. Racjonalność aksjologiczna – oczekiwanie, że wiedza naukowa dostarczy celów do których ma dążyć polityka, co jest w kolizji z prawem do indywidualnego wyboru, zróżnicowania interesów i potrzeb społecznych, odmiennego wartościowania, emocji, uczuciem

3. Funkcja decyzjonistyczna – politolodzy jako eksperci dla polityków, poza decyzją ekspertów pozostają cele polityczne, ocena wartości, wybór między alternatywnymi rozwiązaniami.

1. Problemy badawcze w politologii

2. Rodzaj badań politologicznych

1. Celem badania jest dostarczenie odpowiedzi na konkretne pytanie lub wzbogacenie wiedzy o polityce (stosowane lub rekreacyjne)

2. Celem badania jest odkrywanie nowych faktów lub zaprezentowanie nowego spojrzenia na stare fakty (empiryczne lub nieempiryczne)

1. Politologia teoretyczna i stosowana

Teoretyczna – odkrywanie nowych teorii, stosowana – poszukiwanie odpowiedzi na pytania

Stosowane nieempiryczne – filozofia normatywna, czyli jak powinno być, rozwiązanie problemu, ale bez określania teorii, nie analizuje faktów, wykorzystuje te już zbadane

Stosowane empiryczne – cel: rozwiązanie problemu; posiada podstawę empiryczną w postaci informacji o faktach niezbędnych do rozw. Problemu

Rekreacyjne nieempiryczne – tworzenie teorii formalnych, analiza i odwoływanie się do faktów, logiczna dedukcja, teoria oparta na przyjętych założeniach, cel: wyjaśnienie za pomocą argumentów

Rekreacyjne empiryczne – zorientowane na teorie, nastawione na odkrywanie nowych faktów, fakty służą tworzeniu nowych teorii lub potwierdzaniu tych istniejących

1. Spór o status metodologiczny politologii

W politologii trudno oddzielić wiedzę o polityce od przekonań światopoglądowych i politycznych. Ponadto politologia posługuje się empatią, czyli stawia się w sytuacjach innych osób, szuka stanów psychicznych.

1. Przedmiot badań politologicznych ujęcie decentralistyczne

- nauki polityczne (wymiat pragmatyczny, stosowany)

- nauka o polityce- kompleksowa interdyscyplinarna nauka konsumująca efekty nauk Polit. I zajmująca się polityką

1. Przedmiot badań politologicznych ujęcie integralne

- dział (subdyscypliny)- teoria polityki, systemy polityczne, myśl polityczna, ruchy polityczne, stosunki międzynarodowe, polityki szczegółowe

1. Subdyscypliny politologii

• Historia, socjologia, psychologia polityki, prawo, filozofia, ekonomia, geografia, teoria organizacji, demografia, nauka o cywilizacji

1. Źródła w badaniach politologicznych: definicja, rodzaje i rola

Źródłem jest każdy utrwalony i zachowany ślad myśli, działania oraz aktywności ludzkiej służący do jego deskrypcji, eksplantacji oraz przewidywania związanej z nim rzeczywistości politycznej. Jest nim wszelka informacja o rzeczywistości społeczno – politycznej, gdziekolwiek ona się znajduje. Dostarczają one określonych informacji nazwanych wiedzą źródłową (np. dokumenty, akta, statuty, protokoły, itp.)

Rodzaje źródeł: 1. Bezpośrednie (odbijają rzeczywistość taką jaka jest) i pośrednie (pokazują rzeczywistość pośrednio za pomocą informatora) 2. Adresowane (mają ukryty bagaż perswazyjny) i nieadresowane (powstały w celu informowanie kogoś o czymkolwiek, mają charakter prywatny, np. dziennik)

Rola: dostarczają badaczowi materiału, stanowią bazę narracji historycznej, służą obiektywnemu przedstawieniu prawdy.

1. Teoria wiedzy źródłowej odczytywanie informacji źródłowych

3 podstawowe pytanie: 1. Co było? – pytanie faktograficzne 2. Dlaczego tak było? – pytanie eksplanacyjne 3. Jakie prawa naukowe dadzą się ustalić w badaniu? – pytanie retoryczne

Pytanie mogą być: otwarte, zamknięte, rozstrzygające lub dopełniające

Odpowiedzi mogą być: bezpośrednie lub pośrednie (całkowite nie wprost lub częściowe)

Specjalnym rodzajem odpowiedzi są hipotezy.

1. Funkcja wiedzy źródłowej

• Informacje o autorach

• Informacje o realiach społeczno – politycznych

• Ustalanie faktów

• Wyjaśnianie przyczyn

• Źródło do formułowania problemów i hipotez

• Wykorzystywanie danych do zapisu zjawisk historycznych, procesów społecznych

• Opis normatywnych raz życia społecznego

1. Krytyka zewnętrza źródła

Polega na ustaleniu pochodzenia źródła, jego autentyczności oraz stanu zachowania. Badając ustala się: miejsce i czas powstania, autorstwo, uwarunkowania społeczno – polityczne i okoliczności towarzyszące jego powstaniu. Zadaniem krytyki zewnętrznej jest wskazanie czy źródło rzeczywiście jest takim za jakie się uważa, oraz czy jest to oryginał, kopia czy odpis.

1. Krytyka wewnętrzna źródła

Zadaniem krytyki wewnętrzej źródeł jest określenie, czy dane źródło sporządzone zostało zgodnie z realiami społeczno – politycznymi danego czasu, czy odbija prawdę obiektywną. Celem tej krytyki jest rozpoznanie czy źródło zawiera informacje mające w rzeczywistości miejsce, czy są wytworem jego twórców. Zabiegiem koniecznym jest oddzielenie faktów od wszelkich interpretacji.

1. Rozumienie wiarygodności informatora

1. Wiarygodność typu W1 – wiarygodny jest ten informator, który dostarcza dużo wiadomości z jednej dziedziny. Przyjmuje się tu założenie, że jeśli to wiadomo na podstawie innych źródeł , jego opisy okazały się prawdziwe, to i w pozostałych sprawach traktuje się go jako informatora wiarygodnego.

2. 2 wiarygodność typu W2 – wiarygodność informatora ocenia się biorąc pod uwagę to, czy miał on bezpośredni dostęp do informacji; czy chciał je przekazać rzetelnie; jakie mogły działać czynniki działająca na niekorzyść tej rzetelności;

1. Walory poznawcze i specyfika źródeł w badaniach stosunków międzynarodowych

2. Podstawy interpretacji wiedzy pisanej zasady i metody

1. Zasada podobieństwa (2 lub więcej)

2. Zasada kontrastu

3. Zasada determinacji (określenie znaczenia tekstu jako całości i jako części)

4. Metoda określania sensu przez odwołanie się do intencji i celów autora (co autor miał na myśli)

5. Kontekstowa metoda interpretacji (określenie znaczeń przez odwołanie się do kontekstu)

6. Metoda użycia (ustalanie znaczeń wyrazów)

1. Wymiar syntaktyczny interpretacji źródeł pisanych

Wstępne rozeznanie źródła. Odtworzenie form językowych, ustalenie struktury formalnej tekstu, określenie typu źródła, jego gatunku literackiego.

1. Wymiar semantyczny interpretacji źródeł pisanych – wiedza teoretyczna

Ustalenie miejsc problematycznych znaczeń semantycznych i wyróżnienie ich sensu – określenie o czym mówi wam tekst źródła, przyporządkowanie wyrażeniom znaczeń semantycznych, określenie tematu utworu, charakterystyka przedmiotów i faktów źródłowych.

1. Wymiar pragmatyczny interpretacji źródeł pisanych

Odtwarzanie perspektywy poznawczej, wartościującej, ideowej autora źródła, interesy i poglądy grup społecznych, sytuacja na tle której źródło powstało.

1. Wymiar dokonawszy interpretacji źródeł pisanych z zakresu stosunków międzynarodowych – wiedza teoretyczna

Analiza funkcji, jakie pełniło ono w przeszłości, uwzględnienie zmian jakich dokonało i prześledzenie następstw, które spowodowało.

1. Nauka – pojęcie

Dunbar – nauka to zbiór reguł metodologicznych, a nie jakaś konkretna teoria. To metoda zdobywania wiedzy o świecie, polegająca na formułowaniu hipotez i sprawdzaniu przewidywań jakie z nich wynikają.

1. Nauka – właściwości, funkcje, założenia

Właściwości:

1. Kryterium intersubiektywnej komunikowalności twierdzeń naukowych – odpowiedni język naukowy

2. Wymóg wiedzy racjonalnej – ogólność, ścisłość, prostota

3. Kryterium intersubiektywnej kontrolowalności twierdzeń ze względu na stosowane zabiegi badawcze – tak, aby umożliwiały potwierdzenie tez naukowych

4. Kryterium niesprzecznego usystematyzowania twierdzeń

Funkcje:

• Deskryptywna – jaka jest rzeczywistość

• Eksplanacyjna – dlaczego dane zjawiska zaistniały

• Prognostyczna – jak będzie w przyszłości

• Decyzyjna – jakie podjąć decyzje, bo osiągnąć konkretny stan rzeczy

• Kulturalno – światopoglądowa – rezultaty badań przedstawione społeczeństwu

Założenia:

• Natura jest uporządkowana

• Natura jest poznawalna

• Wszystkie naturalne zjawiska mają naturalne przyczyny

• Nic nie jest dowiedzione samo w sobie

• Wiedza jest wyprowadzana z nabywanego doświadczenia

• Wiedza przewyższa ignorancje (czyli możliwe są modyfikacje)

1. Rola wiedzy naukowej w życiu społecznym

Lać wodę, że ogromna, że przełomy, nowi badacze, nowe teorie, rozwój..

1. Zawodność wiedzy naukowej

Po pierwsze w nauce nie jest możliwe uwolnienie się od zajęcia stanowiska filozoficznego. Po drugie osoby, które znają prawdę, myślą, że wiedzą wszystko co jest do poznania. A wiedza naukowa zagraża utartym schematom, spokojowi i statusowi quo. Podejście naukowe oferuje jedynie przypuszczalną prawdę.

1. Koncepcje rozwoju nauki

Logiczny pozytywizm wg. Bacona – jest metodą zdobywania wiedzy o świecie, nie zaś jakąś konkretną teorią, jej celem jest zawsze znalezienie wyjąśnienia, składa się z 1. Obserwacji, 2. Uogólnionych wyjaśnień

Koncepcja Dawida Hume`a i Karla Popera – teoria jest prawdziwa dopóki nie da się jej obalić, naukowcy formułują hipotezy, poddają je rygorystycznym testom eksperymentalnym, których celem nie jest udowodnienie danej teorii , lecz ich obalenie, słabość polega na tym, że nie tyle teorie obalimy co sprawdzimy granice jej stosowalności

Koncepcja rewolucji naukowych Thomasa Kuhna – bada się i testuje konsekwencje nowego paradygmatu, wyznacza się jego warunki brzegowe, czyli granice jego stosowalności, najpierw próbuje się uratować paradygmat poprzez tworzenie hipotez pomocniczych, ale kiedy okazje się zawodny przyjmuje się inny i cały cykl od początku

Koncepcja Imre Lakatosa – tylko niektóre teorie pełnią rolę paradygmatu, inne są tylko hipotezami ich odrzucenie następuje dopiero po znalezieniu nowego, lepszego paradygmatu

Koncepcja Carla Hempela „hipotetyczno - dedykcyjna”, nauka nie ma charakteru liniowego jak sądzono: doświadczenia -> hipotezy -> testy, nauka ma charakter kołowy – istnieją dwa światy: teorii i danych empirycznych, połączone ze sobą w postaci sprzężenia zwrotnego przez proces testowania hipotez

1. Metoda naukowa, definicja kryteria

Def. Wg. Kotarbińskiego jest to świadomie stosowany sposób postępowania, zmierzający do osiągnięcia w danych warunkach jakiegoś założonego celu, przy tym sposób nadający się do stosowania wielokrotnie, ilekroć w danych warunkach ma być realizowany cel danego rodzaju

Kryteria:

• Stopień ogólności: szczegółowe i uniwersalne

• Cele jakim mają służyć: praktyce lub poznawaniu

• Struktura poznania naukowego: metody empiryczne, teoretyczne, empiryczno - teoretyczne

1. Metodologia przedmiot badań, warstwy poznania działy

Przedmiot badań: wszystkie obszary poznania i wszystkie warstwy poznania, wykorzystywanie prac badawczych, efekt badań

Działy: 1. Pragmatyczna (jak badać), pragmatyczna (jak oceniać), przedmiotowa (co to jest) 2. Ogólna , szczegółowa, 3. Opisowa (opis rzeczywistości wraz z domniemanym celem), normatywna (ocena celu, normy aksjologiczne)

1. Ontologia i epistemologia w politologii

Ontologia  - podstawowy  dział filozofii starający się badać strukturę rzeczywistości i zajmujący się problematyką związaną z pojęciami bytu, istoty, istnienia i jego sposobów, przedmiotu i jego własności,przyczynowości, czasu, przestrzeni, konieczności i możliwości.

Epistemologia - dział filozofii, zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością. Epistemologia rozważa naturę takich pojęć jak: prawda, przekonanie, sąd, spostrzeganie, wiedza czy uzasadnienie.

Jakoś to ładnie połączyć, bo odpowiedzi nie ma!

1. Podejście pozytywistyczne

Podejście pozytywistyczne opiera się na ontologii naturalistycznej: nauki społeczne i przyrodnicze są do siebie podobne. Celem nauk społecznych jest formułowanie twierdzeń przyczynowych. Zgodnie z tym podejściem, w badaniach można oddzielić od siebie kwestie empiryczne (to, co jest) od normatywnych (to, co powinno być). Nauki społeczne powinny się skupić tylko na kwestiach empirycznych pozostawiając kwestie normatywne filozofom, metafizykom czy religioznawcom.

1. Podejście realistyczne

Podejście realistyczne jest również naturalistyczne. Zgodnie z nim nie wszystkie zjawiska społeczne i związki między nimi da się bezpośrednio zaobserwować. Istnieją bowiem nieobserwowalne obszary rzeczywistości, a to, co da się zaobserwować może tworzyć fałszywy obraz zjawisk społecznych. Istnieje więc dychotomia między tym co jest rzeczywistością a co jest pozorem.

1. Podejście interpretacjonistyczne

Interpretacjonizm charakteryzuje się antynaturalizmem – świat nie istnieje niezależnie od naszej wiedzy o nim. Funkcjonowanie zjawisk społecznych jest zależne od naszej interpretacji, czyli na wyniki badań wpływa interpretacja zjawisk. Obiektywna analiza rzeczywistości jest niemożliwa, ponieważ badacze sami działają w ramach zjawisk społecznych, są w nie uwikłani. Głównym założeniem tego podejścia jest twierdzenie, że nie ma prawdy obiektywnej, świat jest skonstruowany społecznie, a rolą naukowców jest badanie tych konstrukcji. Rodzi to za sobą konsekwencje metodologiczne. Jakie metody są właściwe? Metody ilościowe mogą okazać się nieadekwatnymi instrumentami badawczymi i wytwarzać dane wprowadzające w błąd. Bardziej obrazowe i wiarygodne są badania jakościowe, które pozwalają ustalić jak ludzie rozumieją rzeczywistość, która ich otacza.

1. Specyfika badań politologicznych

2. Zawodność wiedzy politologicznej

3. Relacje między badaniami politologicznymi a rzeczywistością polityczną

4. Strategie naukowe (wzorce nauki)

5. Analityczno- empiryczna

Zadaniem nauki jest obiektywna obserwacja, opis obserwacji, wyjaśnianie zaobserwowanych faktów, przewidywanie ich zajścia w przyszłości i zastosowanie owej wiedzy w praktyce.

3 warunki: 1. Istnieje świat zewnętrzny i posiada on pewne właściwości niezależne od ludzi, 2. Prowadzone badania mają jakiś cel, 3. Poznanie w ogóle jest możliwe.

1. Hermeneutyczno – humanistyczna

Wzorzec ten widzi cele nauki nie jako wyjaśnienie, ale opis i interpretacje zjawisk społ., prowadzące do rozumienia usprawniającego komunikację z drugim człowiekiem. Z możliwych interpretacji wybieramy tą, która pozwala nam lepiej zrozumieć innego. Ale tak zorientowane nauki są wysoce niepraktyczne, bo oparte mocno na odczuciach subiektywnych.

1. Konstruowanie wiedzy naukowej

W sposób indukcyjny lub dedukcyjny. Rozwinięcie tematu pod nr 51 i 52.

1. Cele badań naukowych

1. Diagnostyczna: oznacza dostarczanie wiedzy o stanie rzeczy w danym fragmencie czy aspekcie rzeczywistości

2. Prognostyczna : dostarcza wiedzy o ogólnych prawidłowościach przebiegu zjawisk danego typu pozwalające przewidywać przyszłe konsekwencje ich rozwoju

3. Instrumentalno – techniczna: oznacza dostarczenie wiedzy o sposobach i środkach realizacji zamierzonych celów. O sprawności i efektywności postępowania naukowego.

1. Typy badań naukowych

1. Poznawcze (empiryczne) – doświadczenie, a nie rozum, poznawanie polega na doświadczaniu przede wszystkim zmysłowym

2. Praktyczne – źródłem wiedzy może być tylko coś poparte naukowo i sprawdzone na wiele sposobów

1. Kryteria naukowości

2. Indukcjonizm – metoda dochodzenia do teoretycznej wiedzy naukowej

Babbie – rozumowanie indukcyjne- przechodzenie od tego co konkretne do tego co ogólne. Przechodzenie od zestawu szczegółowych obserwacji do odkrycia prawidłowości, która odzwierciedla pewien stopień uporządkowania wszystkich zdarzeń.

Indukcja pozwala odkryć, CZY dany wzór ISTNIENIE, nie mówi jednak DLACZEGO.

1. Dedukcjonizm – metoda dochodzenia do teoretycznej wiedzy naukowej

Babbie – rozumowanie dedukcyjne – przechodzenie od tego co ogólne do tego co szczegółowe z następującym modelu:

Wzorzec – którego możemy oczekiwać z logicznego lub teoretycznego punktu widzenia

Obserwacje – które sprawdzają czy oczekiwany wzorzec rzeczywiście się pojawia

Dedukcja pozwala postawić hipotezę DLACZEGO i następnie przechodzi do odp. na pyt CZY TAK RZECZYWIŚCIE JEST

1. Wiedza pozaźródłowa – teoria pochodzenia funkcje

Wiedza pozaźródłowa jest to całokształt wiedzy jaki posiada badacz. Składają się na nią rezultaty własnych obserwacji, przeszłość, doświadczenia, badania innych osób. Elementy: wiedza potoczna i wiedza naukowa. Jej funkcją jest stawianie sobie pytań badawczych (np. teoretyczne, rozstrzygające, otwarte, zamknięte).

1. Fakty w badaniach politologicznych: polityczny, politologiczny, źródłowy

- polityczny- każde wydarzenie polityczne (stan wojenny). Cechy: zdarzenia zachodzące w rzeczywistości Polit., umieszczone w czasie i przestrzeni, pewne cechy konstytutywne (wywoływanie konfliktów), charakter ontologicznie otwarty. Typy: działania grupowe (działalność parlamentu), działania jednostkowe, powtarzalność lub zaniechanie działań grupowych, skutki działań indywidualnych i grupowych.

- politologiczne- formułowane przez politologów. Cechy: konstrukcja naukowa politologa. Typy: prosty fakt politologiczny, synchroniczny( opis strukturalno- funkcjonalny), diachroniczny (opis gramatyczno- przyczynowy)

- źródłowe, np. konstytucja, odbicie w źródle faktu politycznego

2 sensy pojęcia fakt:

- sposób ontologiczny- niezależny od poznającego przedmiot badania hist. Układający się w dzieje, które historyk rekonstruuje

- sposób epistemologiczny i metodologiczny- ujęcie naukowe przez historyka zdarzenia- konstrukcja naukowa

1. Indukcyjne konstruowanie faktów politologicznych

1. Zbiór obserwacji, zgromadzenie odpowiedniej ilości danych

2. Poszukiwanie wzorca, który najlepiej oddawałby i podsumował nasze obserwacje

3. Odkrycie wniosku, który ukazuje wzorzec relacji między dwiema zmiennymi

1. Dedukcyjne konstruowanie faktów politologicznych

1. Logiczna analiza problemu

2. Postawienie dodatniej lub ujemnej hipotezy

3. Dokonanie obserwacji umożliwiających przetestowanie postawionej hipotezy

4. Porównanie hipotezy i obserwacji i podjęcie decyzji czy zgodność jest wystarczająco duża, by hipotezę uznać za potwierdzoną

1. Problem przyczynowości w badaniach

Wyjaśnienie w nauce opiera się na myśli, że wszystkie stany i zdarzenia mają swoje przyczyny. Gdy zrozumiemy te przyczyny, pojmiemy dlaczego zjawiska zachodzą tak a nie inaczej. Wystepowanie zdarzeń jest determinowane – powodowane. Zdarzeniom ‘nie wolno’ przydarzać się w inny sposób.

1. Odnajdywanie związków zależności przyczynowych, strukturalnych, funkcjonalnych

Związek przyczynowy- polega na zależnościach o charakterze koniecznym lub wystarczającym między dwoma elementami, z których 1 poprzedza zaistnienie 2. Dwa typy:

- typ jedno- jednoznaczny- dany skutek może być wywołany przez taką samą przyczynę

- typ wielo- jednoznaczny- ten sam skutek może być wywołany przez różne przyczyny.

Związek funkcjonalny występuje miedzy elementami jego określonej zmienności, 1 z nich towarzyszy określona zmienność 2, ale nie możemy rzec, który z tych elementów jest przyczyną, a który skutkiem.

Związek strukturalny występuje między elementami, polega na współwystępowaniu razem ze sobą, ale nie można orzec o zależnościach przyczynowych i funkcjonalnych.

1. Wiedza potoczna o polityce a wiedza politologiczna

Ściemniać!

1. Relacje między badaniami politologicznymi a rzeczywistością polityczną ujęcie: premodernistyczne, modernistyczne i postmodernistyczne

Ujęcie premodernistyczne- przekonywanie, że rzeczy są istniejące w rzeczywistości są takimi jakie widzimy.

Ujęcie modernistyczne- przekonanie, że wobec rzeczywistości są uprawnione różnorodne poglądy.

Ujęcie postmodernistyczne- rzeczywiste są tylko wyobrażenia, a nie rzeczy. Wyobrażenia uzyskujemy dzięki naszym punktom widzenia. Także naukowcy wnoszą do postrzegania rzeczywistości własne zabarwienia i wyjaśnienia. Nie ma żadnej obiektywnej rzeczywistości, którą można by obserwować, ale istnieje tylko kilka subiektywnych perspektyw.

1. Wiedza politologiczna: źródła i struktury

2. Pojęcia i definicje

- def.- abstrakcja, wytwór myślenia reprezentujący obiekt, jedną z jego właściwości lub zjawisko behawioralne, nie istnieją w rzeczywistości jako zjawiska empiryczne lecz służą jedynie jak symbole tych zjawisk, każda nauka ma własny, unikatowy zbiór pojęć

- funkcje- podst. Komunikowania się, wprowadza perspektywy patrzenia na zjawiska empiryczne, umożliwiają naukowcom klasyfikowanie i generalizowanie własnych dośw., są składnikami teorii, gdy definiują treść i własności teorii

Definicje:

- warunkiem spełnienia przez pojęcie funkcji komunikacyjnej jest ich powszechne i klarowna akceptacja, precyzja w ich pojmowaniu, temu służy proces definiowania pojęć

- definicje pojęciowe: opisywanie pojęć za pomocą innych pojęć, a w konsekwencji za pomocą terminów pierwotnych i pochodnych (definiowanych za pomocą terminów pierwotnych)

- nie podpadają pod def. Pojęciowe pod określenie prawdziwości i fałszywości, tylko pod ocenę ich przydatności w komunikowaniu się i w badaniach

- cechy: definicja musi wskazać na unikatowe właściwości lub jakości tego, co jest definiowane, włączając wszystkie przypadki, których dotyczy, nie powinna mieć kołowego charakteru, czyli zwierać żadnego elementu definiowanego obiektywnie, def powinna być sformułowana w sposób twierdzący, powinna zawierać wyraźne terminy powszechnie akceptowane

1. Modele badań we współczesnej politologii: humanistyczny, behawioralny, strukturalny, historyczny, integralny

Behawioralny – analiza zachowań politologicznych w drodze obserwacji zachowań jednostek ludzkich złożonych z tych jednostek grup społecznych. Zakłada orzekanie o zachowaniach ludzi jako rzeczywistości realnie istniejącej, a nie jej wizji.

Historyczny- bada genezę zjawisk polityczno – historycznych, funkcje poszczególnych instytucji i prowadzi studia politologiczne. Granica między historią polityczną a politologią nie jest wyraźna, stad wiele dzieł trudno jednoznacznie przyporządkować.

1. Metoda systemowa

Ujmuje zjawiska polityczne jako elementy systemu. Analiza systemowa polega na konstruowaniu modelu systemowego zjawisk społecznych. Różnorodne dziedziny rzeczywistości politycznej interpretuje się nie jako luźne zbiory izolowanych elementów, ale jako wewnętrznie zintegrowane, wyróżniające się z otoczenia i kierujące się swoistymi prawidłowościami całości.

1. Metoda decyzyjna

Polega na rozpatrywaniu zjawisk i procesów społeczno-politycznych przez pryzmat: 1. Ośrodka decyzyjnego (przedmiot działania), 2. Procesu decyzyjnego (zespół powiązań przyczynowo-skutkowych), 3. Decyzji politycznej (wybór sposobu działania), 4. Implementacji politycznej (procesu urzeczywistniania decyzji politycznych poprzez uruchomienie odpowiednich środków działania).

1. Metoda sytuacyjna

Metoda sytuacyjna stosowana jest przede wszystkim w pedagogice. W odniesieniu do politologii można zauważyć, że posługujemy się nią, gdy mamy przeprowadzić analizę sytuacji politycznej. Proces badawczy przebiega wtedy następująco: 1. Analiza przyczyn danej sytuacji, 2. Analiza przebiegu i 3. Analiza skutków.

1. Metoda komparatystyczna

Zwana inaczej metodą porównawczą lub metodą analogii. Polega na wykrywaniu podobieństw między zjawiskami i ustalaniu różnic między nimi. Punktem wyjścia jest określenie zakresu badań – porównywanie pod względem jakościowym. Funkcje: 1. Wymiar wzorca: naśladowanie modelu rozwoju cywilizacyjnego i innych procesów krajów o wysokim poziomie rozwoju 2. Wymiar luki: odkrywanie przez rozwinięte podmioty polityki płaszczyzn i możliwości realizacji misji cywilizacyjnych krajów nisko rozwiniętych 3. Funkcja aplikacyjna: dostarczenie ośrodkom decyzji politycznych materiałów do analiz i podejmowania decyzji optymalnych