PRAWIDŁOWY ZAPIS WYNIKÓW POMIARÓW I OBLICZEŃ
ZAOKRĄGLANIE LICZB
1,36 = 1,4
1,3501 = 1,4
1,349 = 1,3
1,350 = 1,4
1,450 = 1,4
Zasady:
- pierwsza odrzucona większa od 5
- pierwsza odrzucona równa 5 i jedna z pozostałych różna od 0
- pierwsza odrzucona mniejsza od 5
- pierwsza odrzucona 5, wszystkie pozostałe równe 0, pierwsza pozostawiona nieparzysta
- pierwsza odrzucona 5, wszystkie pozostałe równe 0, pierwsza pozostawiona parzysta
PRAWIDŁOWY ZAPIS WYNIKÓW POMIARÓW I OBLICZEŃ
ZAOKRĄGLANIE WARTOŚCI OBLICZONYCH BŁĘDÓW
0,234876 obliczony błąd
Zaokrąglamy 0,3
Sprawdzenie:
$$\frac{0,3 - 0,234876}{0,234876} = 0,277$$
Ponieważ
0, 277 > 0, 2
Zaokrąglamy
0, 24
Sprawdzenie poprawności zaokrąglenia nie wykonuje się.
Błąd może mieć tylko maksymalnie dwie cyfry znaczące.
NAJPROSTSZE DZIAŁANIA MATEMATYCZNE WYKONYWANE NA LICZBACH TOLEROWANYCH
Dodawanie
a • (1±δ1) + b • (1±δ2) = c • (1±δ3)
Ogólnie
$$\delta_{3} = \frac{1}{a + b}\left( \pm a \bullet \delta_{1} \pm b \bullet \delta_{2} \right)$$
Dla a ≫ b
δ3 = ±δ1
Dla a ≈ b
$$\delta_{3} = \pm \frac{\delta_{1} \pm \delta_{2}}{2}$$
Dla a ≪ b
δ3 = ±δ2
Dodawanie
a • (1±δ1) − b • (1±δ2) = c • (1±δ3)
Ogólnie
$$\delta_{3} = \frac{1}{a - b}\left( \pm a \bullet \delta_{1} \mp b \bullet \delta_{2} \right)$$
Dla a ≫ b
δ3 = ±δ1
Dla a = 10 • b
δ3 = ±1, 1•δ1 ∓ 0, 1•δ2
Dla a = 2 • b
δ3 = ±2 • δ1 ∓ •δ2
Dla a ≈ b
δ3 = ±∞
Mnożenie
a • (1±δ1) • b • (1±δ2) = c • (1±δ3)
Ogólnie
δ3 = ±δ1 ± δ2
Dzielenie
$$\frac{a \bullet \left( 1{\pm \delta}_{1} \right)}{b \bullet \left( 1{\pm \delta}_{2} \right)} = c \bullet \left( 1{\pm \delta}_{3} \right)$$
Ogólnie
δ3 = ±δ1 ∓ δ2
Potęgowanie
[a•(1±δ1)]n = c • (1±δ3)
Dla n = 2
δ3 = ±2 • δ1
Dla n = 3
δ3 = ±3 • δ1
Dla $n = \frac{1}{2}$
$$\delta_{3} = \pm \frac{1}{2} \bullet \delta_{1}$$
Dla $n = \frac{1}{3}$
$$\delta_{3} = \pm \frac{1}{3} \bullet \delta_{1}$$
Funkcja wykładnicza
e[a•(1±δ1)] = c • (1±δ3)
Czyli
δ3 = ±a • δ1
Logarytmowanie
ln[a•(1±δ1)] = c • (1±δ3)
Czyli
$$\delta_{3} = \pm \frac{\delta_{1}}{\ln a}$$
(1+δ)2 ≈ 1 + 2 • δ
(1−δ)2 ≈ 1 − 2 • δ
(1+δ1) • (1+δ2) ≈ 1 + δ1 + δ2
$$\frac{1}{1 + \delta} \approx 1 - \delta$$
$$\frac{1}{1 - \delta} \approx 1 + \delta$$
$$\sqrt{1 + \delta} \approx 1 + \frac{\delta}{2}$$
$$\frac{1}{\sqrt{1 - \delta}} \approx 1 + \frac{\delta}{2}$$
$$\frac{1}{\sqrt{1 + \delta}} \approx 1 - \frac{\delta}{2}$$
sinδ ≈ δ
sin(a+δ) ≈ sina + δ • cosa
cosδ ≈ 1
cos(a+δ) ≈ cosa − δ • sina
tgδ ≈ δ
$$\operatorname{tg}{\left( a + \delta \right) \approx \operatorname{tg}a + \frac{\delta}{\operatorname{}a}}$$
$$\ln{\left( 1 + \delta \right) \approx \delta - \frac{1}{2} \bullet \delta^{2}}$$