Wpływ czynników dokrewnych na skórę

Złożone działanie gruczołów wydzielania wewnętrznego, a w szczególności gruczołów płciowych, mają ogromny wpływ na stan skóry i jej przydatków. Odgrywają rolę w powstawaniu stanów chorobowych jak np. łojotok, trądzik. Następstwem zaburzeń hormonalnych może być również nadmierne owłosienie spowodowane nadmiernym wydzielaniem androgenów.

1. Gruczoły wydzielnicze i ich hormony

• Podwzgórze – wydziela hormony, które kontrolują aktywność wydzielniczą przysadki

• Przysadka

• Hormon wzrostu – stymuluje wzrost ciała

• Prolaktyna – wpływa na procesy rozrodcze oraz czynności związane z macierzyństwem (pobudza komórki gruczołów mlekowych)

• Hormony gonadotropowe – stymulują wzrost, działanie gruczołów rozrodczych

• TSH – pobudza tarczycę do wytwarzania hormonów

• ACTH – adrenokortykotropina, hormon pobudzający korę nadnerczy o wydzielania hormonów

• Tarczyca

• Tyroksyna – wpływa na regulację przemian metabolicznych w tkankach, zbyt niski poziom tego hormonu powoduje spowolnienie wzrostu i rozwoju organizmu

• Przytarczyce – produkują parathormon

• Parathormon – podwyższa poziom wapnia we krwii

• Szyszynka – produkuje melatoninę

• Melatonina – reguluje rytm biologiczny (stan snu i czuwania). Ponadto współdziała w regulacji wczesnych etapów dojrzewania

• Grasica – produkuje tymozynę

• Tymozyna – reguluje podziały i różnicowanie limfocytów „T”

• Nadnercze – produkuje adrenalinę i kortyzol

• Adrenalina i kortyzol – przygotowują organizm do funkcjonowania w sytuacjach stresowych np. przyspieszenie pracy serca, podwyższenie poziomu cukru we krwi, pobudzenie spalania tkanki tłuszczowej

• Trzustka – produkuje insulinę i glukagon

• Insulina – podwyższa poziom cukru we krwi

• Glukagon – obniża poziom cukru we krwi

• Jajniki

• Estrogen – rozwija i podtrzymuje żeńskie cechy płciowe

• Progesteron – pobudza rozwój błony śluzowej macicy

• Jądra

• Testosteron – rozwija i podtrzymuje męskie cechy płciowe oraz pobudza wytwarzanie plemników

1. Zewnętrzne objawy zaburzeń hormonalnych można zaobserwować po nieprawidłowościach:

• Budowa ciała

• Sylwetka androidalna – (muskularna, męska postawa, rozbudowany pas barkowy, szczupłe pośladki, często występuje nadmierne owłosienie i pogrubienie głosu), przyczyna - nadczynność androgenna

• Otyłość gynoidalna – (rozbudowane piersi, biodra, pośladki, obfita tkanka tłuszczowa i podskórna), przyczyna - nadczynność estrogenna

• Otyłość cushingoidalna – (rozbudowana górna część tułowia, gruby kark, wiszący fałd na brzuchu z czerwonymi rozstępami, cienkie nogi), przyczyna - nadmiar hormonów nadnerczy

• Otyłość z odkładaniem tłuszczu na całej sylwetce – (wiszący fałd na brzuchu bez rozstępów, obrzęk powiek i twarzy z towarzyszącym uczuciem zimna, spowolnienie ruchu, mowy, niska barwa głosu), przyczyna - niedoczynność tarczycy

• Wychudzenie całego ciała – (nienaturalne chudnięcie przy szczupłej sylwetce, nieduże piersi), przyczyna- nadczynność tarczycy lub niedostateczna produkcja estrogenów

• Wychudzenie całego ciała z podwyższoną temperaturą – (z nerwowością, drżeniem rąk), przyczyna - nadczynność tarczycy

• Wtórne wychudzenie ciała z niską temperaturą – (uczucie zimna, zmęczenia, utrata owłosienia łonowego, pachowego), przyczyna- niedoczynność przysadki

1. Owłosienie

• Nadmierne owłosienie typu męskiego – (okolice wąsa, brody, sutki, między piersiami, na brzuchu poniżej pępka, owłosienie łonowe w kształcie odwróconego trójkąta przechodzące na uda), przyczyna - nadczynność androgenna jajników bądź nadnerczy

• Brak owłosienia łonowego i pachowego, przyczyna -niedoczynność androgenna lub estrogenna (jajników, przysadki, nadnerczy) jeśli pojawia się od okresu pokwitania - związane z zaburzeniami genetycznymi

• Łysienie androgenowe – (zakola na czole, w okolicy ciemieniowej, przetłuszające się włosy, trądzik, przyczyna - nadczynność endrogenna

• Wypadanie uogólnione włosów , przyczyna - niedobór estrogenów

1. Skóra

• Pomarszczona, cienka, sucha skóra, ze skąpą tkanką podskórną (wyglądająca starzej niż wiek biologiczny), przyczyna - niedobór estrogenów

• Wygładzona, napięta, z obfitą tkanką podskórną, bez zmarszczek (wyglądająca na młodszą niż wiek biologiczny), mogą towarzyszyć obfite miesiączki, mięśniaki, objawy PMS, przyczyna - nadmierne wydzielanie estrogenów

• Wygładzona z powodu otyłości, blada, zimna, ciastowate obrzęki powiek, na rękach objaw brudnych łokci, przyczyna - niedoczynność tarczycy

• Wilgotna, gorąca skóra, drżenie rąk, spadek masy ciała, przyczyna - nadczynność tarczycy

• Gwałtowne oblewanie się potem z uderzeniami gorąca, przyczyna - niedoczynność estrogenowa u kobiet w okresie menopauzy, może pojawiać się u kobiet miesiączkujących regularnie w okresie przedmiesiączkowym

• Trądzik

• Androgenowy - obejmuje głównie twarz na zewnętrznym obwodzie, czoło, policzki, brodę, plecy, niekiedy klatkę piersiową, towarzyszy mu łojotok, wypadanie włosów (głowa), nadmierne owłosienie typu męskiego, przyczyna - nadczynność androgenowa

• Estrogenowy – na twarzy w centralnej części, wokół ust i nosa, zaczerwienienie, wypryski w kształcie motyla na bocznych stronach nosa, tzw. różowaty, przyczyna - nadczynność estrogenowa

• Wydzielina mleczna lub surowicza z brodawek sutkowych, przyczyna -hyperprolaktynemia, guz przysadki mózgowej

• Bolesne uwypuklenia na piersiach lub wciągnięcia brodawek piersiowych, przyczyna - rak piersi

• Uwypuklone szyi, guzowate lub jednolite powiększenie 1 strony szyi, przyczyna - wole tarczycowe z nadczynnością lub niedoczynnością

1. Przebarwienia na skórze

• Twarz, przyczyna -> zaburzenia wątroby lub nadczynność estrogenów,

• Ręce – „kwiaty starości” plama starcza, przyczyna -> grupowanie się melaniny związane w okresem przekwitania

• Ogólne zciemnienie skóry, poprzedzone brązowymi przebarwieniami na zgięciach łokciowych i nadgarstkowych, uczucie narastającego zimna, przyczyna -> Niedoczynność nadnerczy

1. Odbarwienia na skórze

• Plamy po opalaniu na twarzy