Sprawność językowa to umiejętność logicznego i estetycznego wypowiadania się w mowie i w piśmie. Sposobami kształcenia sprawności językowej są metody oparte na działaniu, które wykorzystuję w swojej pracy aby zwiększyć skuteczność dydaktyczną.
Sprawność językowa to umiejętność logicznego i estetycznego wypowiadania się w mowie i w piśmie. Sprawność językowa warunkuje prawidłowe komunikowanie każdego człowieka we współczesnym świecie.
W nauczaniu zintegrowanym w zakresie edukacji polonistycznej realizujemy cztery nadrzędne cele: kształcenie umiejętności mówienia, słuchania, czytania i pisania poprzez kształcenie literackie i językowe.
Sprawność językowa kształtuje się w wyniku oddziaływania różnorodnych czynników. Każdy człowiek wykazuje się dużym zróżnicowaniem pod względem uzdolnień i predyspozycji. Dlatego do rozwijania u uczniów sprawności językowej powinno się stosować różnorodne metody, które mają na celu zwiększenie skuteczności dydaktycznej.
Sprawność językową ucznia w znacznym stopniu warunkują ćwiczenia:
słownikowo-frazeologiczne,
gramatyczno-stylistyczne,
kompozycyjne,
w pisaniu dłuższych form wypowiedzi.
Celem ćwiczeń słownikowo-frazeologicznych jest bogacenie czynnego i biernego słownictwa, osiągnięcie poprawności językowej, wyrażanie myśli w sposób precyzyjny i ciekawy. Ćwiczenia te mają swój udział w zapobieganiu błędom językowym. Umiejętności w zakresie konstrukcji zdań kształcą ćwiczenia gramatyczno-stylistyczne. Dzięki atrakcyjnie i umiejętnie prowadzonym ćwiczeniom prace uczniowskie są bardziej rozbudowane, poprawne pod względem językowym.
Ćwiczenia kompozycyjne są elementem przygotowań ucznia do konstruowania dłuższych wypowiedzi spójnych treściowo, o ustalonym układzie graficznym.
Kompozycja uczy planowania pracy, porządkowania faktów, wnioskowania i uogólniania.
Współczesna dydaktyka nauczania zaleca," by uczniowie orientowali się we wzajemnych powiązaniach różnych elementów języka i zdawali sobie sprawę z jego wewnętrznej spoistości". /Polański E., Orłowa K.,: Kształcenie językowe w klasach 4-8. Poradnik metodyczny. Warszawa 1995, s.8./ W procesie przekazywania wiedzy należy wykorzystywać: analizę i obserwację zjawisk językowych, weryfikację wiedzy, utrwalenie i kontrolę. Ważne jest stwarzanie sytuacji motywacyjno-problemowej, która pobudza ucznia i jest podstawowym determinantem efektywności kształcenia. Motywujemy przez odwołanie się do intuicji językowej, parafrazowanie tekstów, korektę wypracowań kolegów, przekształcanie form wypowiedzi. Uczeń postawiony w roli twórcy tekstu doskonali swój" warsztat językowy", poznawszy zasady, normy odwołuje się do nich w praktyce.
W redagowaniu tekstu pomocne są ćwiczenia syntaktyczne, polegające na konstruowaniu wypowiedzeń. Dana forma wypowiedzi wymaga posługiwania się odpowiednimi zdaniami i wskaźnikami zespolenia, np. telegram, plan pozwalają na użycie równoważników zdań, rozprawka wymaga ćwiczeń w budowaniu zdań współrzędnych, podrzędnych wielokrotnie złożonych.