4. Determinanty dochodu narodowego w ujęciu ekonomii Keynesowskiej. (Analiza krótkookresowa*)

PRODUKCJA POTENCJALNA (Potencjalny PKB, PNB)
Produkcja, którą można wytworzyć w gospodarce gdyby racjonalnie (w pełni) wykorzystać wszystkie czynniki produkcji (wszystkie zasoby pracy*, kapitału, naturalne)
* Produkcja potencjalna dopuszcza możliwość wystąpienia bezrobocia naturalnego.
Produkcja potencjalna wzrasta w miarę zwiększania zasobu czynników wytwórczych w gospodarce. Wzrost liczby ludności zwiększa zasoby siły roboczej itd.

PRODUKCJA FAKTYCZNA (Rzeczywisty PKB, PNB)
Oznacza produkcję wytworzoną w gospodarce w danym okresie czasu np.: w ciągu roku.

ZAŁOŻENIA ANALIZY W UJĘCIU EKONOMI KEYNESOWSKIEJ:
1. Gospodarkę charakteryzuje nierównowaga - występuje niepełne wykorzystanie czynników produkcji.
2. Ceny są sztywne (lepkie) - dostosowania mają charakter ilościowy.
3. Czynnikiem determinującym rozmiary produkcji jest popyt globalny.
4. Państwo powinno aktywnie oddziaływać na popyt globalny poprzez system podatkowy, ustalenie wysokości stopy procentowej i inne środki.
5. Analiza krótkookresowa.

DODATKOWE ZAŁOŻENIA UPRASZCZAJĄCE:
PKB = C + I + G + NX
1. Gospodarka jest zamknięta - bez udziału państwa. Na popyt globalny składa się tylko popyt konsumpcyjny (C) i popyt inwestycyjny (I).
2. Dochód narodowy jest równy dochodom rozporządzalnym.

I. POPYT KONSUMPCYJNY (C)
Czynnikiem determinującym są dochody.
NA KONSUMPCJĘ SKŁADAJĄ SIĘ:

1. Konsumpcja indukowana CI - zależna od poziomu bieżących dochodów i od poziomu oszczędności.
C(I) = c x Y
c - krańcowa/marginalna skłonność do konsumpcji (jak gospodarstwo domowe rozdysponuje dodatkową jednostkę dochodu)
Y- dochody rozporządzalne, PKB/DN.

2. Konsumpcja autonomiczna A - to minimalny poziom konsumpcji warunkujący przeżycie jednostki, jest niezależna od poziomu dochodów, finansowana z wcześniej nagromadzonych oszczędności.

KONSUMPCJA = A + (c x Y)

KRAŃCOWA SKŁONNOŚĆ DO KONSUMPCJI (c, MPC) - ta część dodatkowej jednostki dochodu, którą gospodarstwo domowe zamierza przeznaczyć na zwiększenie konsumpcji.
To stosunek przyrostu wydatków konsumpcyjnych do przyrostu dochodu.

MPC =$\frac{\mathbf{C}}{\mathbf{Y}}$

PRZYKŁAD:
1000 zł 1001 zł
C = 800 (80%) C = 0,8
S = 200 (20%) S = 0,2 (1 - C) krańcowa skłonność do konsumpcji

(1-c) - to ta część dodatkowej jednostki dochodów, którą gospodarstwo domowe zamierza przeznaczyć na zwiększenie oszczędności.

FUNKCJA KONSUMPCJI - funkcja liniowa, która pokazuje poziom zamierzonych całkowitych wydatków konsumpcyjnych przy różnych poziomach dochodu narodowego.

Niższemu DN odpowiada niższa C, wyższemu DN odpowiada wyższa C.

OSZCZĘDNOŚCI - są niewykorzystaną na sfinansowanie bieżącej konsumpcji częścią dochodu do dyspozycji (dochodu narodowego).

Motywy oszczędzania:
1. Motyw przezornościowy - zabezpieczenie przyszłości, pokrycie nieprzewidzianych wydatków czy skorzystanie z niecodziennych okazji zakupu.
2. Motyw transakcyjny - związany z planowanymi wydatkami w przyszłości.
3. Motyw dochodowy - związany z uzyskaniem dochodu z tworzonych oszczędności np.: w postaci odsetek bankowych.

FUNKCJA OSZCZĘDZANIA (oszczędności) przedstawia zależności między planowanymi oszczędnościami przy różnych poziomach dochodu narodowego.

Oszczędności narodowe = dochód do dyspozycji - wydatki konsumpcyjne.
(Gospodarstwa domowe,
Przedsiębiorstwa,
Instytucje rządowe i
samorządowe

POPYT INWESTYCYJNY (I) - to planowane przez firmy wydatki na zakup kapitału trwałego lub zmiany stanu zapasów.