GOSPODARKA W DŁUGIM OKRESIE

1. Model (neo)klasyczny

DOCHÓD NARODOWY W DŁUGIM OKRESIE

Model klasyczny – wprowadzenie

• Interesują nas zmienne realne: zatrudnienie i produkcja

• Czynniki określające poziom zatrudnienia w gospodarce

• Czynniki określające poziom realnej produkcji/dochodu w gospodarce

• Pieniądz jest neutralny: jedyna jego rola to poświadczenia o wymianie dóbr i usług

• Efektywność rynków – działania państwa obniżają efektywność gospodarki

Zmienne realne, a nominalne

• Realne – w jednostkach naturalnych

• Nominalne – w jednostkach pieniężnych

• Np. płaca realna W/P mierzona jest w jednostkach produkcji

Prawo Say’a

• Produkcja (podaż) generuje popyt wystarczający do zakupu całości tej produkcji

• Podaż globalna jest zawsze równa popytowi globalnemu, a gospodarka znajduje się w równowadze

• Stąd zasadnicza rola strony podażowej i niewielka popytowej

Model klasyczny – założenia

• Doskonale elastyczne ceny

• Rynki oczyszczają się – równoważą się

• Doskonała informacja

Zarys modelu

Strona podażowa (podaż globalna)

• Rynki czynników produkcji ilość czynników produkcji np.:

• Rynek pracy poziom zatrudnienia

• Rynek kapitału ilość kapitału (rzeczowego)

• Ilość czynników produkcji poziom realnej produkcji/dochodu

Strona popytowa (popyt globalny)

• Podaż pieniądza decyduje jedynie o cenach, po jakich produkcja ta zostanie sprzedana

Funkcja zagregowanej produkcji

Y = F(K,L)

• Gdzie: Y – realny PKB, K – ilość kapitału (rzeczowego), L – ilość pracy

• Wielkość produkcji Y zależy dodatnio od ilości pracy i kapitału zatrudnionych w gospodarce

Funkcja zagregowanej produkcji

Zagrożenia:

• Dana technologia (oraz inne czynniki produkcji)

• W danym okresie ilość czasu, ilość kapitału K jest stała

• Jedynym zmiennym czynnikiem produkcji jest praca (wielkość zatrudnienia)

Podaż zagregowana w długim okresie

• W długim okresie produkcja zdeterminowana jest przez ilość zatrudnionych w równowadze czynników produkcji:

Y = F (K,L)

• Y jest potencjalnym lub naturalnym poziomem produkcji. Zasoby (czynniki) produkcji są optymalnie wykorzystane (fully employed)

• Pełne zatrudnienie oznacza, ze bezrobocie równe jest stopie naturalnej (równej jest zeru)

Podaż zagregowana – podsumowanie

• O poziomie produkcji i zatrudnienia decydują (egzogeniczne) czynniki wpływające na:

• Podaż pracy (tempo przyrostu naturalnego, zmiany aktywności zawodowej ludzi, zmiana preferencji odnośnie relacji praca- czas wolny itd.)

• Popyt na pracę (czynniki zmieniające produktywność pracy, np. zmiany technologii, zasobu kapitału itd. – DL = MPL)

• Zagregowaną funkcją produkcji (zmiany technologii zasobów kapitału itp.)

Długookresowa krzywa zagregowanej podaży: Y nie należy do P, a jedynie od zmiennych realnych, zatem LRAS jest wertykalna

Klasyczna dychotomia

• W modelu klasycznym strefy realna i nominalna są od siebie całkowicie oddzielne:

• zmiennych realnych decydują czynniki podażowe

• zmiennych nominalnych czynniki popytowe

• Cecha ta określana jest mianem klasycznej dychotomii

Wnioski dla polityki gospodarczej

• Z podażowego charakteru klasycznej gospodarki wynika iż AD nie ma żadnego wpływ na sferę realną

• Nie ma, zatem żadnych przesłanek dla aktywnej polityki państwa w zakresie zarządzania popytem globalnym w tym szczególnie dla polityki fiskalnej i monetarnej

• Ilość pieniądza w obiegu, poziom wydatków rządowych itp. Czynniki popytowe mają jedynie wpływ na wielkości nominalne, nie wpływają zaś na strefę realną gospodarki (tj. produkcję i zatrudnienie)

• Jedyna skuteczną polityką jest taka, która oddziałuje na LRAS (przesuwając ją w prawo)

Wspieranie w modelu (neo)klasycznym jest 100 procentowe – deficyt budżetu państwa przesuwa się w lewo

Y = C + SP

ΔSp = ΔC

ΔG = ΔI - ΔC