Określenie tego pojęcia można zdefiniować wg. Grabowskiego jako „ogół utrwalonych zachowań i ich rezultatów związanych z przekształcaniem natury w celu poprawy jakości życia”.

Kultura fizyczna

Przedmiotem tej uprawy może być część otoczenia człowieka lub on sam. W jednym i drugim przypadku prowadzone działania, służą wzajemnemu przystosowaniu człowieka oraz otoczenia. Aktywność skierowana na człowieka może dotyczyć umysłu lub ciała. Ta część kultury, która w większym stopniu aktywizuje ciało człowieka nazwana została kulturą fizyczną.

Wg. Grabowskiego def. (1997) – ogół uznawanych wartości, utrwalonych zachowań i ich rezultatów dotyczących przymiotów ludzkiego ciała.

Zatem z tą problematyką wiążą się wszystkie formy aktywności fizycznej człowieka, które mogą sprzyjać poprawie, naprawie lub utrzymaniu sprawności fizycznej na optymalnym dla danego zawodnika poziomie.

Ponadto wszystkie obszary kultury fizycznej dotyczą człowieka jako istoty która je ożywia i bez której nie mogłyby istnieć.

Uczestnictwo w KF może spełniać rolę czynnika:

Stymulacji (f. rozwojowa)

Adaptacji (f. przystosowawcza)

Kompensacji (f. wyrównawcza)

Korektywy (f. naprawcza)

KF:

Sport

Rekreacja ruchowa (w unii sport dla wszystkich)

Wychowanie fizyczne

Rehabilitacja ruchowa

Sport jako element KF

Sięga swymi korzeniami biologicznych potrzeb człowieka (jako jedna z podstawowych potrzeb)
Łączy przeszłość z teraźniejszością będąc elementem kultury społeczeństw
Przełamuje bariery klasowe i narodowe
Rozładowuje napięcia społeczne i polityczne

Sport

Pochodzi od słowa łacińskiego „se desportare”, co oznacza oddawanie się rozrywkom, bawienie się lub przyjemne spędzanie (wolnego od obowiązków) czasu.

Główne i jedyne kryterium sportu jest wynik (zawodnik staje się gwiazdą poprzez osiąganie wyniku).

Sport nie jest przyjemnością, tylko profesją (do 10 h dziennie na trening).

W treningu rekreacyjnym każde zajęcia powinny nauczać czegoś innego. W treningu sportowym cały rok można robić to samo.

Mistrzostwo sportowe ma swoje przełożenie na realizacje potrzeby walki sportowej, uznania doskonałości ciała dla tejże właśnie doskonałości.

Sport wyczynowy przybiera obecnie postać widowiska, którego uczestnikami są jednostki o ponadprzeciętnych zdolnościach ruchowych i możliwościach psychofizycznych.

Teoria Sportu

Nauka, która w sposób systemowy zajmuje się badaniem człowieka uprawiającego sport oraz zjawisk, które towarzyszących działalności sportowej, w celu poznawania i doskonalenia mechanizmów warunkujących skuteczne zachowanie człowieka we współzawodnictwie sportowym nazwana została teorią sportu. Bada ona zatem interesujące ją zjawiska, formułuje prawa nimi rządzące, uogólnia doświadczenia, kieruje praktyką sportową oraz wyznacza kierunki rozwoju sportu.

Teoria sportu dzieli się na 3 podst. elementy

Przedmioty jakie obejmuje teoria sportu

System, szkolenia sportowego

Struktura rzeczowa i czasowa

Działy:

Teoria treningu sportowego
Teoria planowania (+ cała teoria prognozowania)
Prognozowanie i selekcja
Kontrola pracy treningowej
Kontrola pracy treningowej
Teoria walki sportowej
Skutki działalności sportowej

System szkolenia sportowego i funkcje jego składowych

Sport jest dziedziną życia mającą na celu przekształcanie rzeczywistości. Dlatego musi być rozpatrywany w sposób systemowy. To znaczy musi uwzględniać wszystkie składowe systemu, rodzaje ich powiązań oraz sposób organizacji.

Składowe systemu szkolenia sportowego:

Podsystem prognozowania (w zakresie rozwoju dyscyplin sportowych, wyników sportowych, rozwoju i modelowania karier sportowych oraz warunków nieodzownych do osiągania określonych wyników)
Podsystem treningu, zawodów (współzawodnictwa) i odnowy
Podsystem kwalifikacji do sportu, dobór i selekcja
Podsystem infrastruktury i materialnego zabezpieczenia szkolenia sportowego (materialne warunki treningu, zwodów, odnowy, badań naukowych)
Podsystem poziomu wiedzy kadry szkoleniowej (nauczycieli wf, instruktorów i trenerów)

Prognozowanie to sposób postępowania, który umożliwia przewidywanie rozwoju zjawiska opierając się na poznanych i racjonalnych prawidłowościach przy zastosowaniu systemowej analizy problemu. Analiza ta pozwala opisywać kierunki oraz tempo rozwoju w zakresie wyników, wzorcowych cech zawodnika (model mistrza) oraz specjalistycznej techniki w obrębie danej dyscypliny. Prognozy wyznaczają zadania dla treningu.

Trening to zorganizowany proces, który nie naruszając biologicznego rozwoju człowieka, a uzupełniając jednocześnie jego zasób umiejętności specjalnych, prowadzi do osiągnięcia mistrzostwa sportowego, którego wymiernym efektem jest wynik sportowy.

Wychowanie->trening->rywalizacja

W systemie szkolenia sportowego zawody sportowe odgrywają szczególną rolę. Są one m.in. środkiem kontroli poziomu przygotowania (jedynym środkiem kontroli wyniku). Starty są także bardzo skutecznym i atrakcyjnym środkiem treningowym.

Jedyną grupą ćwiczeń o maksymalnym obciążeniu są właśnie zawody sportowe.

Bez zawodów sportowych sport wyczynowy nie istnieje.

Organizując zawody trzeba trzymać się cyklu sprawnego działania

Przygotowanie (najważniejsze, np. z książki ju – jitsu Ambrożego i Sterkowicza)

Przeprowadzenie (minutowy plan)

Zakończenie (uprzątnięcie miejsca, rozliczenie zawodów – rozliczenie sportowe – czy zawody spełniły rolę; rozliczenie finansowe)

Jak każda próba, test - zawody powinny spełniać zasadę rzetelności i trafności.

Okrąg marketingowy – wykorzystuje się przy org. zawodów. W regulaminie jako jeden z punktów widnieje system nagradzania. Jeżeli są to nagrody rzeczowe nie ma co liczyć na dobrych sportowców. Zakładając w planie nagrody zakładamy że będziemy mieć pieniądze. Teraz trzeba je zdobyć.

Odnowa biologiczna

Istotą wypoczynku nie jest proste odwrócenie zjawisk zmęczenia. Nie jest procesem sztucznym. Jest to złożony i aktywny proces mający doprowadzić do odbudowy ubytków potencjału energetycznego, przywrócić sprawność wszystkich narządów oraz zapewnić równowagę funkcjonalną ustroju. Dla treningu sportowego istotne znaczenie posiada zjawisko odbudowy z nadmiarem – superkompensacja.

Odnowa biologiczna jest zatem świadomym i celowym działaniem różnymi środkami zewnętrznymi na ustrój.

Superkompensacja

I II III

I Homeostaza (ustrój w równowadze biologicznej)

II Trening (obniżenie możliwości funkcjonalnych)

III Odpoczynek lub odnowa biologiczna (odbudowa funkcjonalna powyżej poziomu wyjściowego)

Podczas odpoczynku można zostawić organizm samemu sobie albo go wspomóc co przyniesie dużo szybszy proces regeneracji.

Podczas odbudowy włókien mm przy DOMMS potrzeba białka i odpoczynku ale we właściwej proporcji z węglowodanami i tłuszczami i nie musi być go za dużo (białka). Kulturyści przyjmują za dużo białka bo nie chce im się myśleć jak właściwie ustalić proporcje. Jeżeli dostarczają duże ilości białka może dojść do przebiałkowania, co obciąża wątrobę:

reakcja I – biegunka,

II – wyrzucanie białka na zewnątrz – wypryski na skórze – wulkany,

III – obciążenie wątroby, które może po latach takiego postępowania doprowadzić do nowotworu wątroby.

Mięsień rośnie gdy śpimy i wypoczywamy (w trakcie i treningu puchnie tylko z powodu większego ukrwienia). Przed treningiem siłowym powinno się stosować napoje wysokowęglowodanowe, niskobiałkowe. Po treningu siłowym wysokobiałkowe. Najlepiej przyswajane białko to białko jaja kurzego (60%). Inne dobre to białko sojowe, białko mleka (ok. 40%.).

Niebezpieczeństwo superkompensacji – efekt jojo przy odchudzaniu.

Dieta powoduje zachwianie równowagi organizmu, po ok. 7-10 dniach stosowania diety w celu odchudzenia, traci się na wadze i obniża się zapotrzebowanie energetyczne np. z 2500 do 1500. Jeżeli skończymy dietę i podwyższymy przyjmowanie ilości kilokalorii np. do 2000 to w rezultacie obniżyliśmy o 500 zapotrzebowanie od stanu wyjściowego (2500) ale jest o 500 więcej niż potrzeba (nowe zapotrzebowanie – 1500) – wszystko idzie w tłuszcz jako materiał zapasowy – odwrócona superkompensacja.

Składowe systemu szkolenia sportowego

Selekcja sportowa

sposób postępowania, który umożliwia wyłonienei osobników (w optymalnym wieku) najbardziej utalentowanych oraz rokujących w przyszłości osiągnięcie wysokiego poziomu sportowego, a także postępowanie mające na celu kwalifikowanie tych osobników do kolejnych etapów treningu sportowego

Kryteria selekcji (dotyczą sprawności ogólnej specjalnej, elem. morfologicznych, psychicznych, genetycznych ale najważniejszym jest wynik sportowy)

Etapy (4 – dobór wstępny, dobór właściwy, selekcja właściwa, selekcja specjalistyczna)

Rodzaje selekcji (naturalna i kierowana)

W pierwszym najważniejszym etapie zwanym selekcją wstępną lub doborem, należy odpowiedzieć na pytanie – czy kandydat po kilku latach treningu jest w stanie osiągnąć dobre wyniki sportowe. W tym celu stosuje się różne metody pozwalające na prognozowanie sukcesów (testy, obserwacje, kalkulacje).

Materialne zabezpieczenie szkolenia

jest jednym ze środków warunkujących jego prawidłowy i płynny przebieg oraz stanowi niezbędny warunek funkcjonowania systemu. Szkolenie sportowe wymaga określonej infrastruktury technicznej i materialnej niezbędnej dla treningu i działań mu towarzyszących

Sprzęt, przybory, przyrządy, obiekty, trenażery itd.

Poziom i stan liczebny kadry szkoleniowej

stanowi o skuteczności systemu szkolenia. Prowadzący zajęcia sportowe specjalista kierujący całokształtem przygotowań wychowanka do zwodów, albo inaczej – to główny organizator, kierownik i wykonawca podstawowych działań w sporcie. Nie ważne gdzie, ważne kto prowadzi proces szkolenia.

Najważniejszym elementem jest trener lub instruktor.

Zawód ten wymaga gruntownej wiedzy paramedycznej oraz psycho-socjo-pedagogicznej, a jednocześnie podstawowej znajomości wybranej dyscypliny z całym bogactwem teorii i praktyki treningu sportowego, modyfikowanej dynamicznym rozwojem sportu.

Świadectwem jakości pracy jest rezultat sportowy osiągany przez wychowanków.

Czynności zawodowe trenera

(urangowane na podstawie wywiadu wśród trenerów i zawodników)

Kierowanie przygotowaniem techniczno-taktycznym (5)
Organizacja pracy wychowawczej w grupie (3)
Kierowanie przygotowaniem fizycznym (ogólnie 4, wysoko lub nisko w zależności od poziomu sportowego)
Organizacja i sędziowanie zawodów (2)
Kierowanie teoretycznym przygotowaniem zawodników (żeby zawodnik znał przepisy dyscypliny – 3)
Rozwiązywanie problemów organizacyjnych łączących się z treningiem (zapewnienie warunków materialno technicznych, żywienie, budowa urządzeń, baza – 2)
Przeprowadzenie naboru do grup szkoleniowych i selekcji zawodników (5)
Planowanie procesu przygotowania zawodników (5)
Prowadzenie badań do prac naukowo-metodycznych (2)
Kontrola procesu treningowego i stanu organizmu sportowca (lekarska, psychologiczna, metodyczna 5 – jedna z najważniejszych elementów pracy trenera)
Udzielanie pierwszej pomocy przedlekarskiej (4)
Kierowanie przygotowaniem wolicjonalnym sportowców (3)
Prowadzenie dokumentacji i sprawozdawczości (3 - nikt nie lubi jej robić)
Organizacja obozów sportowych (3)
Nadzór nad postępami wychowanków w edukacji szkolnej (4)
Kierowanie wychowankami na zawodach (4)
Organizacja procesu odnowy i wypoczynku (2 – powinien korzystać z usług specjalistów tej dziedziny)
Przygotowanie trenerów, pomocników i sędziów (2 – musi o to zadbać ale nie ma na to czasu)
Podwyższanie kultury osobistej sportowców (3)
Podwyższanie poziomu zawodowego i kultury osobistej trenera (4)
Praca nad utrzymaniem własnej sprawności fizycznej (4)

Istnieje książka „Planowanie pracy trenera”, COS

Działy teorii sportu

System szkolenia sportowego

Metody formy środki

Struktura rzeczowa i struktura czasowa

Planowanie treningu sportowego

Model mistrza – wyimaginowany układ (zespół cech) charakteryzujący mistrza danej dyscypliny (nie konkretnego). W judo cechy somatyczne nie są ważne bo są kategorie wagowe.

!!!Struktura rzeczowa treningu (podział teorii sportu wg. Sozańskiego – struktura rzeczowa i czasowa). Trening to zorganizowany proces naukowego i pedagogicznego postępowania, który nie naruszając biologicznego rozwoju człowieka, a uzupełniając jednocześnie jego zasób umiejętności technicznych, prowadzi poprzez specjalną adaptację organizmu do maksymalnego rozwoju tych cech fizycznych i psychicznych, które zapewnią osiągnięcie mistrzostwa sportowego, a jego wymiernym efektem jest wynik sportowy.

Trening realizowany jest zgodnie z założeniami struktury rzeczowej obejmującej:

Zbiór informacji o zawodniku
Planowanie
Kształtowanie sprawności motorycznej
Kształtowanie techniki
Kształtowanie taktyki
Przygotowanie psychiczne i teoretyczne
Odnowa biologiczna
Kontrola skuteczności treningu
Zawody sportowe

wpływającej poprzez składowe na stan wytrenowania zawodnika i tworzącej katalog prac.

Struktura treningu to układ i rozmieszczenie elementów składowych procesu, sposoby ich wzajemnego podporządkowania i relacje między nimi oraz zasady sprzężenia w jeden system funkcjonujący jako całość.

Zbiór informacji o zawodniku obejmuje informacje dotyczące struktury morfologicznej, przygotowania fizycznego ogólnego, przygotowania fizycznego specjalnej i technicznej, (zawsze w obrębie techniki mówi się o stylu), cech psychicznych oraz zdolności do znoszenia obciążeń wysiłkowych.

Czasem technika bierze się ze stylu jakiegoś zawodnika np. tak powstał flop – technika przepisami dozwalała taki styl i później wszyscy zaczęli go naśladować.

Planowanie występuje tam, gdzie chcemy osiągnąć jakiś cel.

Plan to zespół decyzji i projektów, których zadaniem jest kształtowanie przyszłego rozwoju. Punktem wyjścia planowania jest prognoza oparta na realnych przesłankach i uwzględniając możliwości zawodnika, a więc wynikająca z analizy aktualnej sytuacji. Na podstawie prognozy należy określić cel główny i cele etapowe, które wyznaczają strukturę i treści kolejnych planów.

Z planowania będą nas rozliczać

Prognozy stanowią punkt wyjściowy do planowania

Są cele pośrednie i cel główny

Planowanie występuje tam gdzie chcemy dojść do jakiegoś celu.

Cechy dobrego planu:

Celowość – realizacja planu musi prowadzić w konsekwencji do osiągnięcia zamierzonego celu w określonym terminie.

Wykonalność – branie pod uwagę realnych możliwości realizacji planu.

Elastyczność – w trakcie realizacji planu należy uwzględnić zmiany warunków, reakcję organizmu na obciążenia, kontuzje, choroby.

Stopniowa dokładność

Wewnętrzna zgodność – w planie nie może być elementów, które wzajemnie się wykluczają.

Przejrzystość strukturalna – musi był łatwy w odbiorze i zrozumiały przez tych dla których został opracowany.

Ekonomiczność – powinien osiągnąć cel najniższym nakładem sił.

(Fiedor zawsze pyta systemu szkolenia sportowego)

Rodzaje planów szkoleniowych w sporcie:

Plan perspektywiczny (wieloletni) – obejmuje kilkuletni okres szkolenia. Plany długookresowe – NP. roczny plan szkolenia stanowią ważne narzędzie pracy trenera, opracowane w celu kierowania szkoleniem w czasie roku treningowego.

Plan średniookresowy – może obejmować okres treningowy (przygotowawczy, startowy, przejściowy) lub mezocykl.

Plany krótkookresowe – dotyczące mikrocyklu są najważniejszym ogniwem planowania treningu, który poprzez swoją strukturę i treść określa jakość procesu treningowego. W planowanie mikrocyklu bierze się parametr zarówno ilościowy jak i jakościowy.

Małe obciążenia to 30-40%

Średnie 40-50%

Duże 60-80%

Submaksymalne 80-95%

Max – jedynie w warunkach startowych

Supramaksymalne 110-130% - np. przy łamaniu bariery prędkości – np. bieg z górki, w ruchach powrotnych – przy schodzeniu w dół ze sztangą

Rodzaj treningu decyduje o kolejności i ułożeniu

Plany bieżące obejmujące program jednostki (lekcji) treningowej są najbardziej szczegółowym rodzajem planu

Indywidualny plan szkolenia konstruowany jest na podstawie znajomości braków i mankamentów zawodnika w zakresie sprawności i techniki.

Kształtowanie sprawności motorycznej

Celem głównym treningu sportowego jest podniesienie poziomu sprawności fizycznej ogólnej i specjalnej. Przygotowanie fizyczne (sprawnościowe) stanowi podstawę do nauki techniki i stwarza warunki do znoszenia obciążeń treningowych.

Jeżeli dobrze jest przepracowany okres związany z podnoszeniem sprawności , nie ma problemów z przyswajaniem techniki.

Trójkąt sprawności

Siła na samej górze (dzięki niej rośnie i szybkość i wytrzymałość) – daje się najbardziej kształtować

Siła i szybkość jako cechy współpracujące i w środku koordynacja, obok trójkąta gibkość (nie uznaje się go za element sprawności fizycznej).

Są cechy hybrydowe stworzone przez antropomotorykę – zręczność, zwinność, skoczność.

Kształtowanie techniki. Łącząc przygotowanie sprawnościowe z umiejętnościami technicznymi istnieje szansa na ukształtowanie sportowca na poziomie mistrzowskim.

Umiejętności ruchowe w sporcie wyczynowym – technika.

Technika

Jako technikę sportową można określić sposób wykonania zadania ruchowego ograniczony wymogami sytuacji, przepisami obowiązującymi w danej dyscyplinie sportu lub koniecznością realizacji określonych założeń.

Kształtowanie techniki

Technikę traktowaną jako zbiór specyficznych nawyków ruchowych (inna def. techniki), rozwijać można w procesie jej nauczania i doskonalenia.

Nauczanie opiera się na systemie coraz bardziej złożonych ćwiczeń (decydujący wpływ ma rodzaj, ilość i jakość ćwiczeń).

Doskonalenie polega na wprowadzaniu i utrwalaniu nowych elementów do wcześniej przyswojonych ruchów lub na dostosowaniu techniki do zmieniających się warunków.

Schemat elementów związanych z nauczanie techniki do skserowania z jakiejkolwiek książki Ambrożego.

Metoda nauczania ruchu

nauczania techniki ruchu (słowne, poglądowe, ideomotoryczne oraz praktycznego działania)

analityczna, syntetyczna, kompleksowa, prób i błędów, problemowa, zadaniowa

Formy nauczania techniki ruchu

zabawa
ścisła (w sporcie)
zadaniowa
fragmentów walki – gry sportowej
walki gry uproszczonej
szkolnej
właściwej

Zasady

świadomości i aktywności
poglądowości
systematyczności
dostępności
trwałości
indywidualizacji

Kształtowanie taktyki

bada środki, sposoby i formy prowadzenia walki sportowej, a także użycie techniki wobec konkretnego przeciwnika

Strategia – zupełnie coś innego niż taktyka

Elementy taktyki

środki
sposoby
formy

Przygotowanie taktyczne dzielimy na:

przygotowanie praktyczne
przygotowanie teoretyczne

Metody przygotowania taktycznego dzielimy wg. podstawowych zadań tego procesu:

metody doskonalenia racjonalnego rozkładu sił w czasie zawodów
metody całego wykorzystania sił podczas walki
metody współdziałania z partnerem

Przygotowanie psychiczne

pełna gotowość do walki
brak lęku przed przeciwnikiem
trzeźwa ocena swoich możliwości

Odnowa biologiczna – świadome, celowe działanie różnymi środkami zewnętrznymi na ustrój mające na celu przyspieszenie i wzmożenie procesów wypoczynkowych.

Zadania odnowy biologicznej

aktywizacja procesów wypoczynkowych
profilaktyka i zmniejszanie skutków przeciążeń (mikro urazów)
hartowanie (odporności)

Metody i środki odnowy

środki biochemiczne (podawanie substratów energetycznych i budulcowych regulujących przemiany wewnętrzne, hormony, stymulanty)
metody fizykoterapeutyczne (masaż, sauna, kąpiele solankowe)
metody psychologiczne (ćw. rozluźniające)
środki specjalne (trening wysokogórski, hipoksja, trening w warunkach tropikalnych)

Kontrola skuteczności treningu – kierowanie:

trenerska (metodyczna)
lekarska
psychologiczna

Zawody sportowe

sprawdzian treningu – musi zawierać kryterium trafności i rzetelności, najlepszy środek treningowy, kryterium selekcyjne.

Cykl sprawnego działania w sporcie:

przygotowanie zawodów
przeprowadzenie zawodów
zakończenie zawodów – podsumowanie/bilans, uprzątnięcie

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
teoria sportu wyklady IIsem
Teoria Sportu Wykłady
Teoria Sportu - wykład 1, AWF, Teoria Sportu
Ruciński A Teoria Grafów 1, wyklad6
Ruciński A Teoria Grafów 1, wyklad1
Ruciński A Teoria Grafów 1, wyklad10
ściąga test 3, teoria sportu
Ćwiczenia 8 - Technika sportowa, Teoria sportu
Teoria Sportu 3, wychowanie fizyczne, Teoria Sportu
formalizm juesej, Teoria Literatury [ wykłady prof. M. Kuziak], Teoria literatury
Teoria Sportu
Teoria masażu wykład 3 i 4
Teoria sportu 5, wychowanie fizyczne, Teoria Sportu
roczny cykl treningowy literka, teoria sportu
Autor opisuje 4 koncepcje psychologiczne człowieka, mteody wykład, teoria wychowania wykłady
Teoria sprotu - ściąga egzamin, AWF Biała Podlaska (SPORT), 2 ROK, Teoria sportu

więcej podobnych podstron

teoria sportu wyklady Isem

Literatura:

Miejsce teorii sportu w naukach o kulturze fizycznej