Hipotezy SV i Q
Podobieństwa:
- to samo założenie - nieefektywny rynek i racjonalny inwestor oraz
- ta sama implikacja: za przeszacowane akcje należy nabywać niedoszacowane akcje
Różnice:
- SV wyklucza efekty synergii, a Q Tobina uwzględnia (mimo że synergie występują)
- przy SV jest zjawisko iluzji, przy hipotezie Q nie ma,
- przy SV 3 implikacje:
*płać akcjami przewartościowanymi za nabycie akcji podwartościowych,
*jeśli płacisz gotówką za nabycie, kupuj akcje podwartościowe,
*wzrost zapłaty akcjami nastąpi wówczas, gdy dyspersja między cenami przeszacowanych i niedoszacowanych rośnie,
a u Q Tobina mówi:
*Kupuj za gotówkę także wtedy, gdy spółka którą chcesz kupić posiada stabilne fundamenty i dzięki temu zredukujesz ryzyko, część ryzyka przenosi się na firmę przejmowaną
Plan przyjaznego przejęcia:
- Przygotowanie programu nabycia
- Podpisanie wstępnych ustaleń i porozumień co do warunków finansowych oraz organizacyjnych nabycia praw własnościowych
- ogłoszenie zamiaru nabycia i wyjaśnienie jego przyczyn środowisku gospodarczemu, w tym również mniejszościowym akcjonariuszom obu przedsiębiorstw
- realizacja połączenia lub przejęcia oraz podjęcie decyzji kadrowych o składzie nowego zarządu
- opracowanie programu restrukturyzacji odpowiednio do zmienionych warunków funkcjonowania
- weryfikacja pracowników wykonawczych z punktu widzenia ich przydatności do realizacji programu restrukturyzacji nabytej firmy
- opracowanie i wdrożenie długoterminowych programów wykorzystania efektu synergicznego wynikającego z powiązania potencjałów ekonomicznych obu przedsiębiorstw
- ocena efektów fuzji lub przejęcia kontrolnego pakietu akcji (udziałów)
Etapy nabycia przedsiębiorstwa:
Faza przed akwizycyjna:
1. Identyfikacja możliwości wzrostu – samoocena strategiczna potencjalnego nabywcy, wzrost wewnętrzny versus wzrost zewnętrzny
2. Określenie strategicznych przesłanek i celów wzrostu zewnętrznego – motywy i kryteria nabycia,
3. Poszukiwanie i analiza kandydatów – kryteria wyboru oraz analiza z punktu widzenia EPS i P/E
Faza negocjacyjna:
4wr. Analiza opłacalności nabycia – wycena, wybór metod opłacenia i źródeł finansowania, analiza korzyści dla nabywcy
5wr. Złożenie oferty i negocjacje – określenie celów i ceny nabycia, negocjacje ceny i innych warunków nabycia
4prz. Wstępna analiza opłacalności nabycia – wstępna wycena, wybór preferowanej metody opłacenia i źródeł finansowania, wstępna ocena korzyści dla nabywcy
5prz. Złożenie oferty i negocjacje – określenie celów i wstępnej ceny nabycia, due dilligence, weryfikacja wyceny i korzyści, negocjowanie ceny i innych warunków nabycia
Faza po akwizycyjna:
6. Integracja podmiotów po nabyciu – konsolidacja prawna, standaryzacja sprawozdawczości finansowej, integracja zarządzania, restrukturyzacja aktywów i pasywów
7. Ocena efektów nabycia oraz kontrola
Metody obrody przed wrogim przejęciem:
Przed złożeniem oferty:
- utrzymywanie silnej pozycji ekonomicznej (duża skala działalności, wysoki KW)
- utrzymywanie kontrolnego pakietu akcji
- program wykupu akcji przez pracowników
- utrzymywanie minimalnej płynności finansowej
- postanowienia w statucie spółki (np. uprzywilejowanie akcji w głosowaniach odnośnie fuzji i przejęć, przed przejęciem nakaz zwołania NWZO, w razie przejęcia prawo nabycia akcji przez dotychczasowych właścicieli po atrakcyjnej cenie)
Po złożeniu oferty:
- list zarządu/rady nadzorczej do akcjonariuszy (nieadekwatna cena oraz przedstawienie planu dalszego rozwoju)
- kampania medialna podważająca atrakcyjność
- zaskarżenie do KNF lub UOKIK
- sprzedaż ważnych aktywów, zakup niechcianych
- wypłata dodatkowej dywidendy (obniżenie płynn.)
- zaciągnięcie wysokiej pożyczki,
- nowa emisja akcji w celu zwiększenia bazy akcjona.
- zaoferowanie akcji innej firmie (biały rycerz)
- negocjowanie wyższej ceny i powstrzymania się od dalszego wykupu
Zalety wrogich przejęć:
- zazwyczaj tańsze niż przyjazne
- przekazanie zarządzania lepszemu kierownictwu,
- motywowanie kierownictwa,
- realokacja aktywów (zwiększenie efektywności jako efekt restrukturyzacji)
- pomnożenie dochodu inwestorów obu firm
Wady wrogich przejęć:
- brak dokładnego due dilligence
- odebrane jako negatywne (spada PR)
- trudniej integrować przedsiębiorstwa
- nieprzychylność pracowników
- dziedziczenie „trupów w szafie” (np. poręczenia kr.)
Wykup lewarowany (LBO)
Polega na przejęciu firmy przez grupę inwestorów, którzy w tym celu wykorzystali dług jako główne źródło finansowania. Struktura finansowania takiego nabycia zastępuje po transakcji dotychczasową strukturę kapitałową przejętej firmy. Powołuje się SPV której zadaniem jest nabycie 100% udziałów spółki przejmowanej. Ona zaciąga dług i dochodzi do fuzji między nią a nabywaną. Zaangażowany dług jest spłacany przez przejętą firmę po jej nabyciu.
Najczęściej uczestnikami takiej transakcji są: wyspecjalizowani inwestorzy indywidualni lub firmy inwestycyjne, banki inwestycyjne, zarządy przejmowanych przedsiębiorstw (MBO) i dotychczasowi właściciele firmy.
Tak kupiona spółka publiczna najczęściej wycofuje się z giełdy. Po restrukturyzacji IPO – wyjście z inwestycji.
Najczęściej są za zgodą zarządu spółki nabywanej.
Zalety:
- maksymalizacja przyrostu wartości kapitału dzięki dźwigni finansowej,
- efekt osłony podatkowej na odsetkach,
- redukcja kosztów agencji i wzrost wydajności
Wady:
- wysokie ryzyko – a co jak sprzedaż spadnie?
- konieczność szybkiej restrukturyzacji
- zadłużenie ogranicza możliwości inwestycyjne
Zdolność kandydata do generowania zysku:
Na stopę wzrostu EPS wpływają:
- produktywność aktywów (zdolność aktywów do generowania sprzedaży) na co wpływa: analiza sprzedaży (zmienność, odbiorcy, rynki, konkurencja) i aktywów (rotacja aktywów, należności, zapasów, OSN, gotówka i inflacja)
- rentowność sprzedaży (zdolność do kontroli kosztów) na co wpływa: %udział kosztów w S,
- efektywność dźwigni finansowej (zdolność do efektywnego wykorzystania długu) na co wpływa: ROE, poziom EPS, poziom ryzyka finansowego
- efektywność wykorzystania kapitału stałego (zdolność do maksymalizacji stopy zwrotu z KW) na co wpływa: zmiany w polityce podziału zysku, emisja i sprzedaż nowych akcji
Relacja EPS a P/E
Ważne jest odróżnienie wzrostu EPS iluzorycznego od rzeczywistego.
Relacje:
- fuzja dwóch jednostek o różnym wEPS powoduje długotrwałą zmianę dynamiki wEPS w jednostce powstałej po nabyciu oraz jednorazową zmianę poziomu EPS po dokonaniu transakcji
- nabycie kandydata z niższą wEPS niż u nabywcy obniży długookresowe wEPS w nowopowstałej jednostce, ale w krótkim okresie prowadzi do wzrostu EPS (iluzja wzrostu)
- nabycie kandydata z wyższą wEPS niż nabywcy powoduje podwyższenie wEPS w długim terminie i obniżenie EPS w krótkim okresie
- można podtrzymać iluzję wzrostu, ale w długim terminie i tak gwałtowny spadek jest nieunikniony (poprzez ciągłe kupowanie niższego wEPS)
Nabycie jest celowe gdy:
- EPSb/nowa emisja > EPSa/stare akcje
- kandydat do nabycia ma wyższą wEPS i niższy P/E niż u nabywcy
- zachowane są relacje:
P/E (a) > P/E (b)
w (a) < w (b) potencjalny wzrost EPS
EPS (a) > EPS (b)
La (a) < La (b) chroni przed rozwodnieniem EPS
Zakres Due dilligence:
- profil przedsiębiorstwa do nabycia
- analiza rynków, produktów i konkurencji ( obsługiwane rynki; otoczenie konkurencyjne; sprzedaż i działalność marketingowa – produkty, cena, dystrybucja, promocja)
- analiza procesu produkcji i technologii,
- analiza kierownictwa i personelu,
- analiza organizacji i zarządzania,
- analiza planowania i kontroli,
- analiza sytuacji finansowej, podatkowej i rach.
- analiza B+R
- analiza ekologiczna
- analiza prawna
Czynniki wpływające na wybór między wzrostem wewnętrznym a zewnętrznym:
- cechy sektorowe (stopie dojrzałości),
- skłonność do wzrostu zewnętrznego (wiedza i doświadczenie, kierownictwo),
- względy taktyczne (czas osiągania celów, zakres zmian celów strategicznych, zmiana konkurencji),
- rynkowa dostępność aktywów (bariery formalno-prawne, ograniczone zasoby, okazje)