Poezja powojenna

  1. Człowiek ocalony w poezji Różewicza

- tomik „Niepokój” z 1947r.

- liryka bezpośrednia, brak zwrotu do adresata

- budowa klamrowa

- podmiot liryczny ocalał z wojny, zastanawia się nad wartościami

- ocalało ciało, a wartości zniknęły

- „prowadzony na rzeź” mord masowy, brak szacunku do ludzi

- cecha charakterystyczna Różewicza to oszczędność środków stylistycznych

- ukazanie zniewolenia człowieka przez człowieka

- spustoszenie duchowe

- „człowiek i zwierzę miłość i nienawiść” wyliczenie, zatarcie granic wartości – są one puste, zostały jedynie desygnaty (odpowiedniki), dlatego można połączyć te słowa spójnikiem wartości równorzędnych, bo nic już nie znaczą.

- „człowiek tak się zabija jak zwierzę” dehumanizacja, degradacja człowieczeństwa

- „furgony porąbanych ludzi” wykorzystanie ciała jako pół produktu, masowość

- „pojęcia są tylko wyrazami: cnota i występek prawda i kłamstwo” znowu pokazuje wartości, które teraz są tylko wyrazami

- jednakowa wartość cnoty i występku np. osoby, które broniły swojego życia w czasie wojny postępowały niemoralnie

- paradoks etyczny

- ocalały fizycznie, jednak zdruzgotany moralnie i duchowo

- człowiek to zwierze, materiał do dalszej obróbki

- podmiot liryczny potrzebuje mistrza, który przywróci mu utracone wartości, autorytety, kogoś kto mu pomoże

- mentalnie jest na poziomie niemowlaka, któremu trzeba wszystko pokazać, domaga się powtórnego aktu stworzenia.

- co mogłoby pomóc? Bóg, ktoś kto się nie ugiął, przyroda i sztuka, które mogą ocalić pierwotne wartości

- człowiek ocalony to człowiek, któremu ocalało ciało, jednak jest zdruzgotany w środku

- liryka bezpośrednia, wyliczenia adresatów „kapłani nauczyciele sędziowie artyści”

- liryka zwrotu do adresata

- wyliczeni ludzie to ludzie z poprzedniego pokolenia, dla nich wojna nie była aż tak druzgocząca, nie była aż takim szokiem, bo była kolejnym, a nie pierwszym doświadczeniem życiowym. Im człowiek starszy tym bardziej odporny, ludzie ukształtowani o ustalonym poglądzie

- „nie jestem młody” fizyczność, jest młody fizycznie, ale stary psychicznie

- „ani moja czystość ani moja słabość” wszystko co kojarzymy z młodością to nie prawda, wiele przeżył, jest zepsuty moralnie, bo był narzędziem do zabijania

- „jestem mordercą jestem narzędziem” ciemność wewnętrzna, zepsucie, nie zabijał z własnej woli, ale to go nie usprawiedliwia

- „czerwonymi palcami gładziłem białe piersi kobiet” skalał każde piękno, niewinna kobieta, a krew.

- „Okaleczony nie widziałem” nie dostrzega piękna świata, brak afirmacji świata (franciszkanizmu)

- „Achillesa i Hektora” nie było honorowej walki

- „buchał z nozdrza opar krwi” chłonął całym sobą śmierć przez co zezwierzęcił się

- rzeź i zatracenie człowieczeństwa

- wojna spowodowała apostazję sformułowanie niewiary

- zaprzeczenie prawd wiary, zaprzeczenie dogmatom od anafory „nie wierzę” od modlitwy credo

- Boga nie ma, bo było aż tak potwornie

- zwrot do adresata, podmiot zbiorowy – pokolenie ocalonych, adresaci to ci, którzy nie są skażeni wojną

- „zostawcie nas”, „zapomnijcie o nas” trzeba zapomnieć o ocalałych jeśli chce się normalnie żyć

- „żyjcie jak ludzie” cel zapomnienia

- „zazdrościliśmy roślinom i kamieniom” szczeble drabiny bytów poniżej człowieka, zazdrościli, bo rośliny i kamienie nie miały świadomości co się działo

- Zainscenizowana scena z okresu wojny, rozmowa z kobietą być szczurem lub zasnąć i obudzić się po wojnie scena mówiąca o tym, że chcieli wyrzec się człowieczeństwa

- pokolenie stracone, z nimi będziemy jedynie pamiętać o piekle

- kompozycja klamrowa

- ludzie nie odbudują człowieczeństwa jeśli dowiedzą, że człowiek był zwierzęciem

- postkatastrofizm katastrofa po katastrofie

  1. Kryzys wartości i próby jego przezwyciężenia w poezji Różewicza

- tomik z roku 1948

- liryka bezpośrednia, brak zwrotu do adresata

- syndrom człowieka ocalonego

- „matka mnie zawoła” metafora: powrót do nieba, matka chce go zawołać do nieba, bo tam jest jego rodzina

- „zabłocone buty” nie pasują do pięknego nieba

- „z głową w dłoniach tak siedzę” zamknięty w sobie

- „opowiem o tej długiej i splątanej drodze” rodzice nie znają już sytuacji, wojny

- „matki robią zielone szaliki” spokój

- „po sześciu dniach pracy” praca i odpoczynek, tak jak Bóg, kiedy tworzył świat

- „przecież nie mogę im powiedzieć, że człowiek człowiekowi skacze do gardła” syn czuje się nieswojo, nie wie jak powiedzieć o tym co działo się na ziemi

- powinien im powiedzieć co się działo, że zwierzęce prawa dalej istnieją po wojnie

- człowiek jest egoistą, ważne jest tylko jego dobro

- w brudnych butach nie jest w stanie powiedzieć, że piekło trwa nadal

- mentalność ludzka nie wiele zmieniała się po wojnie

- rok powstania 1958, dalej nic się nie zmieniło

- gatunek to list

- podmiot liryczny zbiorowy „nas”, skierowany do ludożerców

- ludożercy – ludzie, którzy kierują się tylko własnym dobrem, człowiek pomiędzy zwierzęciem, a człowiekiem

- ludożerca – oksymoron, metafora ludzkich zachowań

- „nie depczcie słabszych” prawo silniejszego

- „nie zgrzytajcie zębami” okazywanie wściekłości, wrogości, relacje zwierzęce

- „nie wykupujcie wszystkich…” wykupywanie towarów, byleby kupić jak najwięcej, nie starczało dla innych

- anafora „mój” skrajny egoizm, są obojętni na innych

- „dobrze” fatyczna funkcja języka podtrzymywanie kontaktu

- „nie zmartwychwstaniemy” zmartwychwstanie człowieczeństwa

- „naprawdę” niebezpieczeństwo ostatecznego upadku człowieczeństwa jest blisko

- rok powstania 1964

- liryka opisowa, brak adresata, liryka pośrednia

- biel – czystość, niewinność

- baranek – niewinna ofiara, bezradność

- „schował się w szafie” coś się dzieje

- „z chorągiewką wbitą w oko” chorągiew zmartwychwstania – został zbezczeszczony, bestialskie traktowanie, „krew tryska”, „czarnymi płynie rzekami” – skatowanie niewinności

- dalsze tortury: najpierw znęcali się fizycznie, związali, udusili, zęby mu wybili

- „baranka nie narodzonego” jeszcze się nie urodził, a już go zabili

- przez to, że jest słaby można z nim zrobić wszystko

- znęcali się psychicznie, oszukali i opluli

- epifory „baranka” mnogość bestialskich czynności

- baranek symbol dobroci i czystości

- męka baranka stylizowana na mękę Chrystusa

- w sposób niezasłużony cierpi teraz każda istota niewinna

- w aspekcie religijnym – zbezczeszczenie, profanacja

- „na sekcyjnym stole” leży baranek, pewnie go pokroją, obraz jakby kulinarny, nadziewany nadzieją

- „siedzą kupki nieczystości” ludzie, degradacja człowieczeństwa

- proces, który obserwujemy jest historyczny, niezmienny, dziejowy

- taki czas nadszedł, że słabszych się depcze i hańbi, można ich skrzywdzić

- ludzie dalej są twardzi, nieczuli, sadystyczni i egoistyczni

- rok powstania 1969

- liryka bezpośrednia, jednak na końcu „nasze”

- otwarta apostazja

- zwrotki zbudowane paralelnie „nie wierzę”

- 3 ostatnie zwrotki tłumaczą postawę

- „w przebudzenia do zaśnięcia” wielkość niewiary

- niewiara wypełnia cały świadomy czas

- topos życia jako żeglugi – „od brzegu do brzegu” – głębia niewiary jest porównana do wiary poprzedniego pokolenia wojna nie wystawiła tych ludzi na próbę

- „nie wierzę jedząc chleb pijąc wodę” każda sytuacja życiowa jest wypełniona niewiarą

- skoro jedząc chleb nie wierzy, jego wiara jest powszednia

- we wszystkich elementach Boga nie ma

- nawet czytanie przypowieści mu nie pomaga

- Bóg z dzieciństwa Różewicza umarł, jego wiara zobrazowana jako Chrystus w żłobku została zabita

- cierń zniszczył wiarę cierń to wspomnienia wojny, cierń który na zawsze zabił Boga z dzieciństwa

- wojna już zawsze będzie w nim tkwić


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
5. POEZJA POWOJENNA LEOPOLDA STAFFA, 5. POEZJA POWOJENNA LEOPOLDA STAFFA, 5
Literatura współczesna - stresazczenia, opracowania1, Jarosław Iwaszkiewicz, Jarosław Iwaszkiewicz -
Poezja religijna wojenna i powojenna
zasady pracy z poezją
Pochowajcie mnie w kwiatach, Poezja, poezja mojego męża - warta czytania
12. Poezja E. Zegadłowicza, Lit. XX wieku
Pewność, Ewa Lipska - poezja
Poezja współczesna, Filozofia&Varia
Jim Morrison - Jamajka, Poezja
Poezja futurystów
Poezja polsko łacińskaja
Edukacja dorosłych w okresie powojennym i latach przemian
Poezja i logika
Poezja polska00 1830
średniowieczna poezja świecka
Gmatrix poezja sercem pisana Tomik Wierszy
Poezja Wiersz Formy mieszane id Nieznany
Poezja lingwistyczna ukształtowała się na przełomie lat 50, POLONISTYKA
Wiersze Ewy Lipskiej, Poezja

więcej podobnych podstron