WITAMINY konspekt

Szczecin, 26-10-2010 Edyta Smal

Aleksandra Nuszkiewicz

Michał Kędzia

WITAMINY

Witaminy są substancjami organicznymi, które w niewielkich ilościach są niezbędne dla człowieka, a których organizm sam nie potrafi wytworzyć. Substancje te są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Są one zawarte w małych ilościach w produktach spożywczych w postaci związków, które są przetwarzane w witaminy bądź w postaci czynnej biologicznie.
Witaminy nie dają energii ani nie są żadnym materiałem budulcowym dla organizmu lecz pełnią bardzo ważną funkcję – są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania procesów życiowych. Nadmiar witamin nie jest szkodliwy dla organizmu ponieważ ich nadwyżka jest usuwana z organizmu razem z moczem lecz długotrwałe spożywanie dużej ilości witamin powoduje chorobę - hiperwitaminozę. Długotrwały brak witamin powoduje chorobę – awitaminozę.

Witaminy to grupa związków o różnorodnej budowie chemicznej, tworzące 2 rodziny różniące się obecnością azotu w cząsteczce. Bardzo duża część witamin ma budowę pierścieniową lub zawiera struktury pierścieniowe. Niektóre z witamin po przyłączeniu dodatkowych grup przekształca się w formy koenzymatyczne.

PODZIAŁ WITAMIN:

1)Witaminy można podzielić ze względu na ich rozpuszczalność:

- witaminy rozpuszczalne w tłuszczach : A,D,E,K mogą one gromadzić się w niektórych tkankach dlatego nie jest wymagane aby koniecznie spożywać je codziennie w wymaganych ilościach

- witaminy rozpuszczalne w wodzie : B, B1, B2 , B6 , B12, PP , H, fola cyna, kw. pantotenowy, C są witaminami które nie kumulują się w organizmie, więc muszą być dostarczane w codziennym pożywieniu a ich nadmiar jest wydalany razem z moczem.

2)Można też podzielić ze względu na zawartość azotu i na różnice w mechanizmie działania:

- witaminy będące związkami azotowymi ( wszystkie witaminy z gr. B), które działają jako koenzymy, regulują zachodzące procesy metaboliczne.

- witaminy niezawierające azotu ( A,D,E,K,C) , pełniące pozakoenzymatyczne funkcje regulacyjne

ŹRÓDŁO WITAMIN:

- syntetyzowane w organiźmie : wit D,K i z gr. B

- żywność

- suplementy diet

CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH WITAMIN:

WITAMINA A – retinol

Witamina A należy do związków izoprenowych i powstaje w wątrobie z β-karotenu. Jest wrażliwa na światło oraz działanie temperatury.

Funkcje jakie pełni wit. A:

-uczestniczy w procesie widzenia

-wpływa na ukł immunologiczny

- czynnik wzrostowy

- zmniejsza prawdopodobieństwo powstawania komórek nowotworowych

- bierze udział w syntezie niektórych hormonów

Objawy niedoborów:

- suchość i utrata normalnej barwy rogówki

- zapalenia powieki i spojówek

- suchość i łamliwość włosów

- kurza ślepota

- zahamowania wzrostu

-niska odporność na zakażenia ropne

Źródła witaminy A: tran, ser, wątroba, twaróg, masło, marchew, śmietana, jaja, pomidory, szpinak.

WITAMINA B1tiamina i aneuryna

Tiamina bierze udział w przemianach kwasu pirogronowego, który jest końcowym produktem utleniania węglowodorów. Witamina B1 jest związkiem o charakterze zasadowym zawierającym w swej cząsteczce siarkę, łatwo rozpuszcza się w wodzie a w środowisku alkalicznym szybko ulega rozkładowi.

Funkcje:

-jest składnikiem tkankowych układów enzymatycznych związanych z dekarboksylacją

- współuczestniczy w prawidłowym działaniu układu nerwowego

- wspomaga pracę układu sercowo-naczyniowego

- wpływa na układ pokarmowy

Skutki niedoboru:

- zaburzenia koncentracji

- depresja

- zmiany w EKG

- zanik odruchu kolanowego

-spadek ciśnienia

- zapaść

- utrata apetytu

Źródła witaminy B1:

-drożdże

- wątroba

- ziarna zbóż ale nieoczyszczone

- serce

-nerki

-chude mięso wieprzowe

WITAMINA B2- ryboflawina

Witamina B2 jest pochodną barwników zwanych lawinami. Jest ona szeroko rozpowszechniona we wszystkich tkankach roślinnych i zwierzęcych. Jest rozpuszczalna w wodzie i stosunkowo odporna na działanie wyższej temperatury ale wrażliwa na działanie zasad i światła słonecznego.

Funkcje:

- składnik układów enzymatycznych oddychania tkankowego

- współdziała przy prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego

- uczestniczy w przemianach aminokwasów i lipidów

- uczestniczy w procesie widzenia

Skutki niedoboru:

-nadwrażliwość na światło

- anemia

- zmiany skórne

- bezsenność

- zawroty głowy

- opóźnienie wzrostu

- uszkodzenie gałek ocznych i rogówki

Źródła występowania:

-mleko

- serwatka

-drożdże

-wątroba

-nerki

-serce

-jaja

-mięso

-pomidory

WITAMINA B6 – pirydoksyna

Witamina B6 – pirydoksyna występuje w połączeniu z białkiem i odgrywa podstawową rolę w przemianie białkowej.

Funkcje:

- uczestniczy w przemianie aminokwasów i metabolizmie kwasów tłuszczowych

- niezbędna w syntezie porfiryn i hormonów

- wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego

- podnosi odporność immunologiczną organizmu

Skutki niedoboru:

-wymioty

- nadpobudliwość

- depresja

- zmiany EKG

- zmiany skórne

- upośledzenie

Źródła występowania:

- wątroba

- mięso

-ryby

- melasa

- rośliny strączkowe

-kapusta

- ryż

- mleko

- ziemniaki

WITAMINA D - cholekalcyferol, ergokalcyferol

Funkcje:

-wpływa na regulację wchłaniania wapnia i fosforu w jelicie cienkim i utrzymanie stałego poziomu w osoczu krwi

- odpowiada za prawidłowy przebieg mineralizacji kości i zębów

- wpływa na mięśnie szkieletowe

Skutki niedoboru:

- upośledzenie wchłaniania wapnia i fosforanów

- zmniejszenie oszczędzania wapnia w nerkach

-krzywica u młodych i osteomalacja u dorosłych

-osteoporoza

Źródła witaminy D :

- tran

- jaja

-mleko

-masło

- produkty pochodzenia zwierzęcego

WITAMINA E tokoferol - występuje w kilku odmianach (alfa, beta, gamma, delta), z których najwyższą aktywność wykazuje alfa-tokoferol.

Witamina ta jest antyutleniaczem, a więc chroni struktury komórkowe (głównie fosfolipidy błon) przed ich utlenianiem przez wolne rodniki.
Objawy niedoboru witaminy E zdarzają się rzadko i są to: niedokrwistość (u kobiet ciężarnych i noworodków), osłabienie, rozdrażnienie, zaburzenia koncentracji i bezpłodność (u mężczyzn). Bardzo dobrymi, naturalnymi źródłami witaminy E są: kiełki pszenicy, oleje: słonecznikowy, sojowy i kukurydziany, orzechy, szpinak, brukselka, mleko i jaja.

WITAMINA K -filochinon, - nazwa grupy substancji o podobnej budowie. Filochinon (witamina K1) produkowany jest przez rośliny, a menachinony (witamina K2) - przez bakterie jelitowe.
Witamina K jest niezbędna do powstania biologicznie aktywnych czynników krzepnięcia krwi: II, VII, IX i X. Przyczynia się też do regulacji gospodarki wapniowej organizmu.
Jako, że witamina K2 syntetyzowana jest przez bakterie jelitowe, to objawy niedoboru zdarzają się u dorosłych rzadko i mają zwykle związek z wyjałowieniem jelit wskutek zażywania antybiotyków.
Oto te objawy: niska krzepliwość krwi, zwiększona podatność na krwotoki, trudno gojące się rany, upośledzona mineralizacja kości i u noworodków: skaza krwotoczna.

Bardzo dobrymi, naturalnymi źródłami witaminy K są: brokuły, szpinak, sałata, kapusta, jaja, jogurt, ser i tran rybi.

WITAMINA C -kwas askorbinowy - związek o działaniu anty utleniającym. Poza tym bierze udział w biosyntezie kolagenu, adrenaliny, kwasów żółciowych i sterydów kory nadnerczy.
Charakterystycznym skutkiem niedoboru witaminy C jest choroba: szkorbut (gnilec), objawiająca się obrzękiem dziąseł, chwiejącymi się zębami, krwotokami podskórnymi i osłabieniem mięśni.

Bardzo dobrymi, naturalnymi źródłami witaminy C są: owoc dzikiej róży, cytrusy, papryka, jabłka, porzeczki, maliny, jeżyny, szpinak, kapusta, kalafior, brokuły i cebula.

WITAMINA H -biotyna - związek będący integralną częścią kilku enzymów z grupy karboksylaz, mających istotne znaczenie dla cyklu Krebsa oraz w biosyntezie glukozy i kwasów tłuszczowych.
W przypadku niedoboru witaminy H obserwujemy: depresję, halucynacje, bóle mięśniowe, wypadanie włosów, podwyższony poziom cholesterolu we krwi i zapalenie skóry.
Do niedoboru dochodzi jednak rzadko, bo biotyna syntetyzowana jest przez bakterie jelitowe.

Bardzo dobrymi, naturalnymi źródłami witaminy H są: wątroba, orzechy, drożdże, jaja, grzyby, szpinak, marchew i pomidory.

WITAMINA PP –niacyna (kwas nikotynowy)
Wchodzi w skład enzymów biorących udział w przenoszeniu wodoru. Wodór przekazywany przez enzymy flawinowe (Wit B2) przechodzi do łańcucha oddechowego. W ten sposób uczestniczy w przemianie białek, tłuszczów i węglowodanów, również w reakcjach syntezy hormonów. Razem z witaminą C i metioniną przyśpiesza regenerację czerwieni wzrokowej. Pobudza również wydzielanie soku żołądkowego i uczestniczy w procesach wydzielania żółci. Łatwo wchłania się z przewodu pokarmowego i w dużej ilości przenika do tkanek. Po metabolizowaniu w wątrobie jej produkty końcowe wydalane są z moczem.

Skutki niedoborów:

-zwiększona wrażliwość skóry na czynniki zewnętrzne

- zmiany zapalne warg i języka

-pelagra

- biegunki

-przygnębienie

Źródła niacyny:

- chude mięso

- wątroba

- ziarna zbóż

- ryby


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Witaminy naturlane, Konspekty
biochemia konspekt witaminy mikcro i macro elementy, WSM, biochemia
Ekonomia konspekt1
WITAMINY
Rola witamin w żywieniu ryb
jedz witaminy
BLS 2010 stom [konspekt]ppt
metabolizm witaminy D3
Ekonomia konspekt6
22 Choroby wlosow KONSPEKTid 29485 ppt
konspekt dzieci , ćwicz
farmakoterapia w als, konspekt+RKO2011 farmakoterapia+[CPR+EU]
Ekonomia konspekt9
RKO farmakoterapia [konspekt
16 WITAMINY 2id 16845 ppt
Ekonomia konspekt14
Witaminy

więcej podobnych podstron