STRATEGIA I METODY DZIAŁAŃ SZKOŁY
Zakładając, że ścieżka edukacyjna sprzyja integracji działań szkoły na rzecz zdrowia uczniów i umożliwia wszechstronne podejście do edukacji zdrowotnej (s. 228), zaproponowano następującą strategię działań szkoły w jej realizacji (Woynarowska, Sokołowska, 2001):
Włączenie zdrowia do programu szkoły - zdrowie, jako wartość uniwersalna powinno być uznane za jeden z "filarów" ogólnej polityki i programu dydaktyczno-wychowawczego szkoły, jej organizacji, procedur funkcjonowania, obowiązujących przepisów.
Powołanie szkolnego koordynatora edukacji prozdrowotnej - nauczyciela lub pedagoga szkolnego, zainteresowanego i umotywowanego do podjęci zadania, które powinno obejmować:
- inicjowanie i koordynowanie prac nad przygotowaniem szkolnego programu edukacji prozdrowotnej i działań ją wspierających;
- koordynowanie realizacji edukacji prozdrowotnej w ramach różnych miotów i innych ścieżek edukacyjnych;
- współpraca z pielęgniarką szkolną, innymi służbami w szkole, rod i organizacjami spoza szkoły;
- organizowanie wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli oraz szkoleń innych pracowników szkoły.
Opracowanie szkolnego programu edukacji prozdrowotnej
Współdziałanie z pielęgniarką szkolną - powinna ona uczestniczyć w programowaniu, realizacji i ewaluacji szkolnego programu edukacji zdrowotnej pełnić rolę konsultanta medycznego dla dyrektora szkoły i nauczycieli, a tal łącznikiem między szkołą i placówkami opieki zdrowotnej (s. 259).
Pozyskiwanie pracowników administracji, stołówki szkolnej i obsługi - tworzą oni własny system oddziaływania i wzorce zachowań dla uczniów pozyskać ich do współdziałania, należy tworzyć atmosferę, w której poczują się "ważni", informować ich o planowanych działaniach, zachęcać do uczes1 w nich, organizować szkolenia dostosowane do potrzeb tej grupy pracowników.
Tworzenie w szkole środowiska wspierającego edukację prozdrowotną. poprawę warunków sanitarnych i bezpieczeństwa, tworzenie klimatu społecznego sprzyjającego dobremu samopoczuciu uczniów i pracowników, umożliwienie praktykowania zachowań sprzyjających zdrowiu (posiłki szkolne, odpowiedni asortyment szkolnych sklepików, organizacja przerw międzylekcyjnych itd.).
Współdziałanie z rodzicami - uzgadnianie treści edukacji (dotyczy zwłaszcza tematów drażliwych), stwarzanie możliwości wyrażania opinii, zachęcanie rodziców posiadających odpowiednie przygotowanie do prowadzenia niektórych zajęć w klasie, wspólne organizowanie imprez i kampanii o tematyce z( Należy także uświadamiać rodzicom, że od nich zależy" transfer" zdobytej w wiedzy i umiejętności do codziennego życia.
Współdziałanie ze społecznością lokalną - pozyskiwanie do współpracy znaczące osoby i różne organizacje, wspólne organizowanie kampanii propagandowo-informacyjnych itd.
Inwestowanie w rozwój osobisty, społeczny i zawodowy nauczycieli - ( w największym stopniu zależy realizacja edukacji zdrowotnej. Wielu naw ma poczucie niedostatku wiedzy, zwłaszcza medycznej. Nowoczesna edukacja zdrowotna wyznacza nauczycielowi nową rolę - przewodnika, doradcy ucznia, a nie eksperta (s. 162) . Powinien on rozwijać swoje kompetencje w zakresie edukacji zdrowotnej (s. 163), a także inwestować w rozwój własnych umiejętności życiowych.
Skuteczność edukacji zdrowotnej zależy z znacznym stopniu od metod pracy
nauczyciela i uczniów (patrz rozdz. 6) . Szczególnie ważne jest:
postrzeganie ucznia, jako człowieka ("całości") - jego zainteresowań, emocjonalności, potrzeb, uzdolnień;
tworzenie pozytywnego, bezpiecznego klimatu społecznego, w tym: nawiązanie emocjonalnego kontaktu z uczniami, tworzenie wspólnie reguł pracy, stosowanie wzmocnień pozytywnych budujących poczucie własnej wartości, respektowanie prawa do autentyczności;
stosowanie różnorodnych metod aktywizujących i interaktywnych.
Należy dążyć do integracji edukacji prozdrowotnej z innymi ścieżkami edukacyjnymi, zwłaszcza edukacją ekologiczną i wychowaniem do życia w rodzinie oraz szkolnym programem profilaktyki.
Niezbędne jest także umiejętne wbudowanie do całościowych działań szkoły na rzecz zdrowia innych programów realizowanych w szkole z inicjatywy różnych organizacji istniejących w szkole (PCK, harcerstwo) i poza szkołą.
Wszystkie te działania powinny być spójne z programem wychowawczym szkoły.
2