II Cykl Kondratiewa - 1850 - 1896

I Geneza wzrostu w II cyklu

1. Czynniki polityczne

- przejście od świata jednobiegunowego do świata wielobiegunowego - konkurencja polityczna i militarna, „modernizacja od góry”

- stare mocarstwa - W.Brytania, Francja,

- nowe mocarstwa - Rzesza Niemiecka, USA, Japonia → podstawa: rozwój gospodarczy

2. Cz. demograficzno - społeczne

- wzrost liczby ludności, / urbanizacja - ludność miast zaspokaja swoje potrzeby na rynku → popyt konsumpcyjny

- ustawodawstwo socjalne → niedostatek wykwalifikowanej siły roboczej → wzrost płac → wzrost kosztów → konieczność wdrażania nowych technologii

3. Cz. gospodarcze

- wzrasta zamożność społeczeństw przemysłowych → wzrost zapotrze-bowania na wyroby przemysłowe → gwałtowny rozwój przemysłu

- popyt inwestycyjny → budowa kolei → rozwój przemysłu → zyski → inwestycje w kolej i przemysł → proces samoczynnego wzrostu gospodarczego

- zaostrzająca się konkurencja zmusza do bezustannej modernizacji zakładów ( zużycie moralne maszyn) → wzrastające tempo doskonalenia techniki (początki instytucjonalizacji) → standaryzacja produkcji i części zamienne

- rozwój transportu → postępujący proces podziału pracy → powstanie gospodarki światowej

4. Innowacje bazowe

- kolej, stal, telegraf

II Wytwórczość - przemysły wiodące II cyklu

1. przemysł kolejowy - wszelka wytwórczość na potrzeby kolei

- 1804 Richard Trevithick - pierwsza lokomotywa / 1814 Georg Stephenson - lokomotuwa „Blücher” i 1829 „Rakieta” /1878 hamulce pneumatyczne Westinghausa, wagony towarowe i osobowe

- węgiel, drewno, żelazo, usługi budowlane, łączność → popyt wtórny

2. masowa produkcja stali - Henry Bessemer 1856 / Emil i Piotr Martin oraz F. i W. Simens 1864 - 1867 / Sidney Thomas 1874 (ulepszenie metody Bessemera) / Paul Héroult 1899 (elektryczny piec do wytopu stali) / stale stopowe, hutnictwo metali nieżelaznych - aluminium i miedź / nowoczesne konstrukcje stalowe, transport, wieżowce, 1889 wieża Eifla

3. Przemysły wschodzące - chemiczny i elektryczny

III Transport

- pierwsza rewolucja prędkości: z 5-16 km/h do 45-100 km/h

- ekspansja kolei, - 1825 - pierwsza towarowa linia kolejowa, Stockton - Darlington /1830 - pierwsza pasażersko - towarowa linia kolejowa Manchester - Liverpool / 1869 kolej transamerykańska / 1901 kolej transsyberyjska

- drogi z twardą nawierzchnią / tunele: Mont Cenis 1871 (dynamit 1962)/ mosty żelbetonowe i stalowe (także wiszące)

- żegluga parowa kanały: Sueski - 1869, Kiloński - 1894, Panamski - 1914

- łączność - informacja jest szybsza od człowieka

IV. Rynek

1. Rynek wewnętrzny

- rynek ogólnonarodowy - państwo praktycznie poza gospodarką

- szczytowy okres rozwoju małych firm

- wolna konkurencja → liczne bankructwa → postępująca koncentracja

- spółki akcyjne i spółki z oo

2. Rynek zewnętrzny

- w I fazie cyklu państwo wycofuje się z gospodarki a w II fazie cyklu (po 1873) do niej powraca - neoprotekcjonizm

- gospodarka światowa → wyścig po surowce i po rynki zbytu → kolonie

- kryzysy: 1857 / 1866 - 67/ 1873 /1882 / 1890

3. Siła robocza i płace

- dostatek prostej siły roboczej / popyt na coraz lepiej wykształconą siłę roboczą → wyższe zarobki (W.Brytania 1850 - 1900 o 66%)

- ustawodawstwo socjalne / od 1883 r. ubezpieczenia od choroby, NW, inwalidztwa oraz świadczenia emerytalne

- skracanie dnia pracy - robotnik pracujący krócej pracuje wydajniej

- wydajność rośnie szybciej niż płace

4. Ceny

- w związku z ostrą konkurencją utrzymują się na niskim poziomie - zyski napędza wzrost wydajności i efekt skali

VIII Podsumowanie

- wysoka dynamika wzrostu i płodność technologiczna - ideologia postępu

- powstanie gospodarki światowej

- powstanie społeczeństw przemysłowych - początki kultury masowej

- wolnokonkurencyjna kapitalistyczna gosp. rynkowa była twórcza, dynamiczna i ekspansywna ale także niesprawna → homo oeconomicus nie zawsze zachowuje się racjonalnie → żywiołowość, spekulacja, hurraoptymizm i panika, bankructwa i koncentracja

---