Wymień 3 rodzaje dóbr wg Arystotelesa
Dobra pożyteczne, dobra godziwe, dobra przyjemne
Przedstaw założenia i zarzuty stawiane etyce niezależnej Kotarbińskiego
Założenia : -uniezależnić etykę od religii, światopoglądu i filozofii
- odwołać się do „czystości ………….”
Zarzuty : - w rozstrzygnięciach moralnych musimy odwołać się do jakiejś koncepcji np. koncepcji człowieka a to są …………… pytania filozoficzne
Czym jest moralność wg
etologii - moralność to zespół przekonań, postaw człowieka lub społeczeństwa
etyki - moralność to relacja między czynem, a normą moralności
Jaka jest różnica między etyką a etologią
etologia - nauka opisowa, wskazuje co w danym środowisku jest dobre i złe moralnie, nie podaje uzasadnienia
etyka - nauka normatywna, system norm i uzasadnień
Podaj definicję etyki wskaż przedmiot materialny i formalny.
Etyka to filozoficzne i normatywne teorie powinności moralnej działania. Przedmiot materialny - czyn ludzki , przedmiot formalny - działanie odniesione do normy moralności
Wyjaśnij stanowiska i kto głosił
intelektualizm etyczny - Sokrates, wystarczy poznać dobro moralne, wiedzieć co jest dobre by dobrze postępować
eudajmonizm perfekcjonistyczny - Arystoteles, osiąganie doskonałości przez rozumną naturę człowieka = szczęście
eudajmonizm hedonistyczny - Epikur, szczęście to doznawanie przyjemności
deontonomizm heteronomiczny- Wilhelm Ockcham, to co jest dobre i złe decyduje Bóg
deontonomizm autonomiczny - Camus, Sarte, to co jest dobre i złe, zależy tylko od decyzji człowieka
intuicjonizm etyczny -szkoła w Cambridge, istnieje harmonia między dążeniem do zaspokojenia własnych potrzeb a miłością drugiego człowieka
etyka formalistyczna - I. Kant, kategoryczny imperatyw, postępuj zawsze wg takiej zasady co do której uważasz aby stała się prawem powszechnym
etyka totalitarna -Hegel, jednostka staje się wolna, gdy przyjmuje śmierć totalną na rzecz państwa w którym objawia się absolutne ja czyli duch
etyka materializmu dialektycznego - Marks, Engel, interpretacja heglizmu w duchu materializmu
etyka niezależna - Kotarbiński, uniezależnienie etyki od religii, światopoglądu, filozofii. Odwoływanie się do „czystości serca”
Co rozumieli przez szczęście
Arystyp z Cyreny - przyjemność
Antystenes - uniezależnienie się od przyjemności ( uniezależnienie się od warunków zewnętrznych i wewnętrznych)
Platon - intelektualny kontakt z ideą dobra, prawdy i piękna
Arystoteles - osiągnięcie doskonałości przez rozumną naturę człowieka
Epikur- przyjemność
Plotyn - szczęście to kontemplacja bóstwa (prajednia)
Na czym polega przełamanie etyki eudajmonizmu przez etykę chrześcijańską?
Antyczny eudajmonizm - norma moralności : szczęście
Etyka chrześcijańska norma moralności :godność człowieka a szczęście to konsekwencja życia moralnie dobrego a nie podstawa. Przestawienie akcentu.
Przedstaw główne założenia etyki
Hobbesa - rozsądny egoista, etyka to rozsądna umowa, realizowanie własnych potrzeb tworzy wrogość wśród ludzi, „człowiek człowiekowi wilkiem”
Kannta - etyka formalistyczna pkt. 6
Hegel - etyka totalitarna
Marks - pkt. 6
Co to jest czyn ludzki ? Wymień przeszkody ograniczające odpowiedzialność czynu.
Świadome i wolne działanie człowieka. Przeszkody : przejściowe (afekty, brak pełnej informacji), trwałe (choroba psychiczna, trwałe uprzedzenia)
12.Co to jest „norma moralności” ? Co jest ostateczną normą moralności ?
Kryterium w świetle którego oceniamy czy czyn jest dobry czy zły moralnie. Ostateczną normą moralności jest godność osoby.
13. Co jest normą moralności dla :
Eudajmonisty - szczęście
Deontonomisty - nakaz odpowiedniego autorytetu
Personalisty- osoba ludzka
14. Co głosi :
Deontonomizm pkt. 13, zarzut deontonizmu powołując się na nakaz przerzucenie odpowiedzialności na autorytet
Eudajmonizm - nadmierne koncentrowanie się na własnym szczęściu, a nie na szczęściu drugiego człowieka
15. Co jest fundamentem godności człowieka?
Osoba
16.Co to znaczy, że człowiek jest osobą?
Rozumna, wolna, zdolna do miłości
17. Jakie jest kryterium oceny słuszności czynu? Kiedy czyn jest w pełni godziwy?
Kryterium oceny słuszności czynu : obiektywne dobro drugiego człowieka
Godziwy = dobry i słuszny - pragnę dobra drugiego człowieka i moje działanie przynoście obiektywne dobro dla drugiego człowieka
18. Źródła molarności czynu
Cel podmiotowy - intencja, cel przedmiotowy - to co robię (czyn), okoliczności
19. Co to znaczy, że życie ludzkie jest wartością moralną?
Jest fundamentem dla innych dóbr człowieka
20. Co to są czyny absolutnie złe moralnie?
Niszczą człowieka jako osobę
21. co głosi złota reguła i jaki ma charakter?
„Nie czyń drugiemu co Tobie nie miłe”, charakter kategoryczny
22. Co to jest prasumienie
Elementarne, oczywiste dla każdego człowieka przeświadczenie, że należy czynić dobro a unikać zła
23. Wymień 3 skłonności naturalne człowieka
Do przekazywania życia, do zachowania życia, do poznania prawdy
24. Jaka jest relacja między prawem pozytywnym a prawami człowieka wypływającymi z natury?
Prawo pozytywne ma być nabudowane na prawie naturalnym, ma je respektować
25. Co to jest sumienie? Jakie dwie prawdy poznajemy dzięki sumieniu ?
Głos rozumu, mój własny osąd co powinienem w danej chwili czynić. 2 prawdy : poznanie prawdy o własnej godności i drugiej osoby, dojrzewam kiedy szanuję godność drugiego człowieka.
27. Kto postępuje zgodnie ze swym sumieniem? Na czym polega samoznieprawienie?
Ten kto kieruje się prawdą. Samoznieprawnie polega na tym to co jest obiektywnie złe uważam za dobro.
28. Co to znaczy, że sumienie jest subiektywnie ostateczną normą moralności?
Normuje moje postępowanie
29. Na czym polega :
Błąd co do faktu - nie znam wszystkich okoliczności
Błąd co do prawa - kierowanie się niewłaściwymi zasadami moralnymi
30. Co to jest cnota moralna? Na czym polega mechanizm resetymentu?
Cnota - stała skłonność i sprawność woli w czynieniu dobra
Mechanizm resetymentu - polega na tym, że kiedy nie potrafimy nabyć jakiejś doskonałości (cnoty) to wtedy próbujemy pomniejszyć rangę cnoty
31. Na czym polega :
Cnota roztropności - pomaga nam rozpoznać dobro, za którym trzeba dążyć. Jest to cnota intelektualna i moralna. Umożliwia nam dialog woli i rozumu. Efektem jest decyzja prawidłowa od strony moralnej.
Cnota męstwa - pomaga osiągnąć trudne dobro, dwie główne postacie męstwa to odwaga i cierpliwość. Porządkuje nasze życie uczuciowe.
Cnota sprawiedliwości - nakazuje oddać każdemu to co mu się słusznie należy
Cnota umiarkowania - wspomaga nas w opanowaniu dwóch popędów : popędu do zachowania życia i przekazywania życia
32. Co to jest wada? wymień 7 wad
Wada to stała sprawność, skłonność do czynienia zła
7 wad : próżność, chciwość, nieumiarkowanie, nieczystość, zazdrość, lenistwo, gniew
33. Na czym polega akt moralnie zły?
Ma wtedy miejsce, kiedy człowiek wie, że wybiera dobro które mu się nie należy.