Prawo finansowe 7.03.05

Prawo finansów publicznych

Finanse:

1. prywatne

finanse ludności, które mogą być prowadzone z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i wydatkowane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Finanse prywatne ludności także z tytułu dochodów z pracy-będą one wydatkowane na konsumpcję. Ci, którzy mają działalność gospodarczą część dochodów przeznaczają na rozwój przedsiębiorstwa. Osoby na pensji dokonują inwestycji.

Między a i b zachodzi relacja wyrażająca się w tym, że fundusze prywatne zasilają fundusze publiczne. Funkcjonowanie państwa pociąga za sobą konieczność gromadzenia środków pieniężnych. Od zadań państwa będzie zależało, ile tych środków będzie potrzebnych na realizowanie funkcji państwa i na funkcje o charakterze socjalnym. Im więcej obowiązków państwa, tym więcej potrzebnych środków.

2. publiczne

publiczne zasoby pieniężne, operacje tymi zasobami oraz normy prawne je regulujące. Przedmiotem b są zjawiska i procesy związane z tworzeniem i rozdysponowywaniem funduszy publicznych takich jak:

-budżet państwa

-budżet jednostek samorządu terytorialnego

-fundusze ubezpieczeń społecznych

-inne fundusze publiczne np. NFZ.

Zasadniczą przyczyną warunkującą gromadzenie funduszy publicznych jest konieczność sfinansowania przez państwo potrzeb publicznych jak: obrona narodowa, ochrona środowiska, porządek publiczny, oświata, zdrowie, ochrona najuboższych

Między a i b można wykazać różnice:

1. Fundusze publiczne są gromadzone na zasadzie przymusu-wydatkowane na zaspokojenie potrzeb publicznych. Finanse (fundusze) prywatne służą realizacji celów głównie osobistych

2. Zakres f.publicznych jest dużo szerszy niż prywatnych

3. operacje finansowe w zakresie f.publicznych rzutują na ogólną równowagę finansową państwa. Wyraża się to poprzez funkcje finansów publicznych, które będą różne od przyjętego modelu państwa. W państwach o gosp kapitalistycznej mają sprzyjać rozwojowi sektora prywatnego i unikać negatywnych skutków gosp kapitalistycznej wyrażających się w nierówności społecznej.

Do roku 89 nie było podziału na to, co pryw i publiczne. Gdy doszło do zmiany modelu państwa należało na gruncie prawa rozdzielić własność sektora pryw i publ.

Zakres i struktura finansów publicznych

Finanse publiczne odnoszą się do:

-organizacji finansowej państwa

-opracowania, uchwalenia, wykonania budżetu

-kontroli wykonania ustawy budżetowej

i obejmują:

-dochody publiczne ze szczególnym uwzględnieniem podatków i pożyczek publicznych

-wydatki publiczne

-organizację finansową i operacje finansowe zdecentralizowane związków publicznych (jednostek samorządowych), publ zakładów ubezpieczeń, przedsiębiorstw użyteczności publicznej

Znaczenie fin publ w zakresie gospodarki rynkowej zmieniło się. Za ich pośrednictwem państwo oddziałuje na gospodarkę poprzez wydatki budżetowe o charakterze interwencyjnym, a nie w sposób nakazowy, a także oddziałuje poprzez regulację różnych podmiotów gospodarczych za pośrednictwem podatków. W związku z tym fAin publ jako dział prawa finansowego są bardzo mocno związane z innymi działami prawa finansowego. Padatki są elementem polityki budżetowej państwa.

Powiązanie fin publ i pryw jest silne za pomocą norm prawnych. System Fin publicznych wyraża się funkcjonowaniem:

-norm prawnych

-instytucji zajmujących się gromadzeniem i wydatkowaniem środków publicznych

-administracji finansowej, która posiada dużą rolę

-potrzebne są inne instytucje użyteczności publicznej zajmujące się wydatkowaniem środków (rządowe lub samorządowe)

Ministerstwo rozdysponowuje środki. Aby efektywniej wydawać środki istnieje dualizm:

adm rządowa i samorządowa. Domniemanie kompetencji na rzecz gminy: jeżeli nie wiadomo kto ma się zająć daną sprawą-to gmina.

Normy prawne w zakresie gromadzenia i wydatkowania środków:

-ustawa z 26.11.98 o finansach publicznych (do niej korespondują inne akty prawne) np. ustawa z 13.11.03 o finansach publicznych samorządu, ustawa o zamówieniach publicznych i rozporządzenia wydawane na bazie ustawy o Fin publicznych.

Ustawa o finansach publicznych składa się z 5 działów:

I DZIAŁ : Zasady ogólne finansów publicznych

1. rozdział: podstawowe definicje z zakresu f.p.

2. rozdział: unormowane są kwestie jawności i przejrzystości f.p.

3. rozdział: omówione są formy organizacyjno-prawne jednostek sektora f.p.

4. rozdział: zasady gospodarności finansowej podmiotów sektora f.p.

II DZIAŁ: Państwowy dług publiczny

1. zasady ogólne, pojęcia

2. finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa

3. procedury ostrożnościowe i sanacyjne

4. ogólne zasady zaciągania zobowiązań przez inne niż Skarb Państwa podmioty sektora f.p.

5. zasady i tryb emisji papierów wartościowych oraz zaciągania kredytów i pożyczek przez Skarb Państwa

III DZIAŁ: Budżet państwa

1.definicje podstawowe i zasady

2. opracowanie i uchwalanie budżetu państwa

3. zasady i tryb wykonywania ustawy budżetowej

4. kasowa obsługa budżetu

IV DZIAŁ: Budżet jednostki samorządu terytorialnego

1. podstawowe def i zasady

2. opracowanie i uchwalanie budżetu j.s.t.

3. wykonanie budżetu j.s.t

V DZIAŁ: Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

1. zasady odpowiedzialności

2. kary

3. strony i komisje orzekające

4. zasady postępowania

Ta ustawa odnosi się do zmian, które tyczą się f.p, a które zostały zawarte w Konstytucji. Została wydana 1998r.

Ustawa 1989-prawo budżetowe jest nieaktualna. Miała ona służyć przebudowie stosunków finansowych w państwie i określić normy prawne działalności finansowej państwa.

---