Definicja stereotypu i definicja i rodzaje uprzedzeń.
Def. Strereotyp: konstrukcja myślowa, zawierająca komponent poznawczy (zwykle uproszczony), emocjonalny i behawioralny, zawierająca pewne nie zawsze fałszywe przeświadczenie, dotyczące różnych zjawisk, Stereotypy mogą być negatywne, neutralne lub pozytywne, chociaż najczęściej spotykamy się z wyobrażeniami negatywnymi.
Def. Uprzedzenia: rodzaj postawy polegającej na odrzucaniu czegoś lub kogoś bez racjonalnych przesłanek.
Rodzaje uprzedzeń:
Awersyjne: Podłożem są silne negatywne emocje takie jak lęk, wstręt, nienawiść
Dominatywne: podłożem uprzedzeń nie są silne negatywne emocje, lecz poczucie wyższości własnej grupy nad grupą dyskryminowaną.
Uprzedzenia wynikające z niejasności: Podłożem uprzedzeń tego rodzaju jest niski poziom poczucia własnej wartości, czy też kontrast między niską oceną siebie a (mniej lub bardziej świadomą) wysoką oceną dyskryminowanej grupy. Zazdrość zawiść.
2 Czym jest inteligencja emocjonalna (kompetencje osobiste i społeczne)
Def. Inteligencja emocjonalnej: kompetencje osobiste człowieka w rozumieniu, zdolności rozpoznawania stanów emocjonalnych własnych oraz innych osób, jak też zdolności używania własnych emocji i radzenia sobie ze stanami emocjonalnymi innych osób.
Empatia: umiejętność doświadczania stanów emocjonalnych innych, uświadamianie sobie uczuć, potrzeb i wartości wyznawanych przez innych, czyli rozumienie innych, wrażliwość na odczucia innych; postawa nastawiona na pomaganie i wspieranie innych osób; zdolność odczuwania i rozumienia relacji społecznych
Asertywność: posiadanie i wyrażanie własnego zdania oraz bezpośrednie, otwarte wyrażanie emocji, postaw oraz wyznawanych wartości w granicach nienaruszających praw i psychicznego terytorium innych osób; zdolność obrony własnych praw w sytuacjach społecznych bez naruszania praw innych osób do ich obrony.
Perswazja: umiejętność wzbudzania u innych pożądanych zachowań i reakcji, czyli wpływania na innych; umiejętność pozyskiwania innych na rzecz porozumienia, zdolność łagodzenia konfliktów.
Przywództwo: zdolność tworzenia wizji i pobudzania ludzkiej motywacji do jej realizacji; zdolność zjednywania sobie zwolenników.
Współpraca: zdolność tworzenia więzi i współdziałania z innymi, umiejętność pracy w grupie na rzecz osiągania wspólnych celów, umiejętność zespołowego wykonywania zadań i wspólnego rozwiązywania problemów.
Kompetencje osobiste (relacje z samym sobą):
Samoświadomość: umiejętność rozpoznawania własnych stanów emocjonalnych, wiedza o własnych uczuciach, wartościach, preferencjach, możliwościach i ocenach intuicyjnych, czyli świadomość emocjonalna.
Samoocena: poczucie własnej wartości, wiara we własne siły, świadomość swoich możliwości, umiejętności oraz swoich ograniczeń; umiejętność doświadczania własnej osoby niezależnie od sądów innych ludzi.
Samokontrola: zdolność świadomego reagowania na bodźce zewnętrzne; umiejętność radzenia sobie ze stresem i kształtowania własnych emocji w zgodzie z samym sobą, z własnymi normami, zasadami oraz wyznawanymi wartościami.
Kompetencje społeczne:- efektywność radzenia sobie w określonego typu sytuacjach społecznych, nabywane przez jednostkę w toku treningu społecznego. W szczególności są to: kompetencje warunkujące efektywność zachowań w sytuacjach intymnych, bliskich kontaktach interpersonalnych , kompetencje warunkujące efektywność zachowań w sytuacjach ekspozycji społecznej i kompetencje warunkujące efektywność zachowań w sytuacjach wymagających asertywności
3. Wymień reguły wpływu społecznego.
wpływ społeczny - zmiana zachowania spowodowana prawdziwym lub wyobrażonym naciskiem ze strony innych osób (konformizm, uległość, posłuszeństwo).
Zagadnienia wpływu społecznego:
1. Reguła wzajemności - kiedy pomógł nam ktoś, ofiarował czujemy się zobowiązani do rewanżu.
2. Reguła zaangażowania i konsekwencji - dużo lepiej jest powiedzieć NIE na początku, bo im głębiej jesteśmy zaangażowani tym trudniej nam odmówić.
3. Reguła społecznego dowodu słuszności (konformizm)- łatwo ulegamy opinii, sugestiom innych, gdy zauważamy, że większość ludzi tak postępuje.
4. Reguła sympatii - w celach manipulacyjnych osoba obdarzana przez nas sympatią chętniej nam pomaga i ulega naszemu wpływowi.
5. Reguła autorytetu - bardzo ważne, kto mówi, niż co mówi.
6. Reguła niedostępności - niedostępność wzmaga atrakcyjność.
4. Etapy stresu psychologicznego, wymienić i opisać.
Reakcja alarmowa (faza szoku, faza przeciwdziałania szokowi)
Stadium odporności
Stadium wyczerpania
Reakcja alarmowa powstaje pod wpływem szkodliwego bodźca, ma na celu dwustopniową mobilizację sił obronnych organizmu: najpierw przez fazę szoku obejmującą bezpośrednią reakcję organizmu na czynnik szkodliwy i charakteryzującą się silnym pobudzeniem organizmu do obrony. Następną fazą jest przeciwdziałanie szokowi, które obejmuje reakcje obronne i którym towarzysza zmiany w funkcjach fizjologicznych organizmu (np. wzrost ciśnienia krwi). Drugie stadium stanowi stadium odporności, w którym organizm mobilizuje swoje zasoby energetyczne i mechanizmy obronne - następuje względna adaptacja organizmu na działanie szkodliwego bodźca. Trzecie, stanowi stadium wyczerpania, które charakteryzuje się obniżeniem możliwości energetycznych i obronnych organizmu, czego wskaźnikiem może być rozregulowanie funkcji fizjologicznych organizmu.
5.Wymień znane Ci techniki relaksacyjne.
Joga
Aerobik relaksacyjny
Słuchanie relaksacyjnej muzyki.
6.Kryteria uzależnienia psychicznego i fizycznego.
Uzależnienie fizyczne - konieczność zażywania określonych środków na skutek uzależnienia organizmu od obecności w nim danej substancji chemicznej ,bez której nie może ona normalnie funkcjonować .Na skutek braku tej substancji występuje ogólna reakcja fizjologiczna , nazwana zespołem odstawienia ?abstynencyjnym (głód) który utrzymuje się prze kilka dni, jeśli jednostka nie zażyje ponownie środka, od którego jest uzależniona. Wtórnie zatem uzależnienie fizyczne wiąże się niemożnością zerwania z nałogiem, pomimo tego że zażywany środek przestał już dostarczać jednostce jakichkolwiek pozytywnych przeżyć (euforycznych , uspakajających, czy innych) zaś jednostka uzależniona motywowana zaczyna być strachem przed przykrymi dolegliwościami wiążącymi się z odstawieniem środka ( bóle mięśniowe bóle głowy zakłócenie systemu trawienie i krążenia, zaburzenia w oddychaniu.) Jest to uzależnienie od samego środka.
Fazy rozwoju alkoholizmu
Faza pierwsza, nazywana prealkoholiczną fazą objawową, zaczyna się od konwencjonalnego stylu picia. Zaczyna odkrywać atrakcyjność alkoholu jako środka dostarczającego nie tylko przyjemności, ale i uśmierzającego różne przykre stany emocjonalne. Doznawana w takich momentach ulga i satysfakcja jest znacznie większa niż u innych pijących, ponieważ osoba ta doświadcza silniejszych napięć emocjonalnych i przykrości lub dysponuje mniejszymi zdolnościami do radzenia sobie z nimi. Na początku korzysta z alkoholu jako środka uśmierzającego tylko okazjonalnie, ale następnie zaczyna poszukiwać tego coraz częściej. Jej odporność na sytuacje stresowe i zdolność do radzenia sobie z napięciem bez alkoholu maleje, co prowadzi do codziennego picia. W tej fazie stopniowo zaczyna wzrastać jej tolerancja na alkohol, ponieważ dla uzyskania pożądanego stanu ukojenia potrzebne są coraz większe dawki alkoholu.
Faza druga nazywana zwiastunową, zaczyna się na ogół od nagłego i niewyjaśnionego doświadczenia polegającego na tym, że człowiek nie tracąc przytomności, nie może jednak przypomnieć sobie swojego postępowania oraz okoliczności związanych z wypiciem Diagnostyczne dla procesu uzależniania się jest powtarzanie się takich epizodów oraz fakty pojawiania się ich pod wpływem stosunkowo małych dawek alkoholu. W dalszym przebiegu tej fazy człowiek zaczyna coraz bardziej koncentrować się na alkoholu, pić po kryjomu, łapczywie, tworzyć specjalne okazje do wypicia, a także rozpoznawać, że coś się zmieniło w jego sposobie używania alkoholu.
W fazie trzeciej, krytycznej, w pełni występuje już zjawisko utraty kontroli, gdy człowiek zacznie pić, nie zatrzymuje się już, aż osiągnie stan upojenia. Pojawia się w nim bardzo silne pragnienie alkoholu odczuwane jako przymus fizyczny i często jest określane jako "głód alkoholowy". Mimo tego może się jeszcze utrzymywać zdolność do okresowego powstrzymywania się od wypicia pierwszego kieliszka. W fazie tej rozwija się już bardzo szeroki zestaw objawów uzależnienia. Należą do nich przede wszystkim: samooszukiwanie i tworzenie racjonalnych uzasadnień dla picia, postawy wielkościowe i odizolowanie od otoczenia, zmienianie wzorów picia w celu utrzymywania nad nim kontroli, poważne zaniedbywanie pracy i kontaktów z bliskimi osobami, koncentracja życia wokół picia i utrata innych zainteresowań, zabezpieczanie zapasów alkoholu, zaniedbywanie jedzenia, obniżenie popędu seksualnego i epizody zazdrości alkoholowej, konieczność stałego uzupełniania stężenia alkoholu w organizmie.
Faza czwarta, chroniczna, pojawia się z okresami wielodniowej intoksykacji, tzw. "ciągami picia". Przynoszą one rozpad zasad moralnych, poważne uszkodzenia procesów myślenia i zdolności do oceny faktów. U części alkoholików (zdaniem Jellinka u około 10%), w tym czasie mogą pojawiać się psychozy alkoholowe. Pojawiają się epizody picia alkoholi niekonsumpcyjnych oraz zmniejszenie tolerancji na alkohol. Coraz częściej występują stany bezprzedmiotowego lęku oraz drżenie i wyraźne obniżenie sprawności motorycznej.
Uzależnienie psychiczne (ang. psychical dependence), znane też jako psychologiczne, to nabyta silna potrzeba stałego wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś substancji, której niespełnienie jednak nie prowadzi do poważnych fizjologicznych następstw.
Uzależnienie psychiczne cechuje:
wzrost napędu związany z poszukiwaniem środka uzależniającego
wzrost tolerancji na działanie środka (obniżenie efektu przyjemności, który on dostarcza)
kompulsywna konsumpcja środka kosztem swojego zdrowia oraz otoczenia
osłabienie woli
obsesja brania i natręctwa myślowe utrzymujące się i nawracające nawet po wieloletniej abstynencji
samooszukiwanie się usprawiedliwiające branie (związane z psychologicznymi mechanizmami obronnymi)
fizyczne wyniszczenie i brak zainteresowania otoczeniem niezwiązanym ze środkiem i jego zdobywaniem
wypalenie emocjonalne prowadzące do samobójstwa.
7.Jakie są rodzaje pamięci?
RODZAJE PAMIĘCI OSOBNICZEJ:
pamięć obrazowa - dotyczy zapisu informacji pochodzących nie tylko z modalności wzrokowej lecz także informacji słuchowych, smakowych, węchowych, dotykowych i motorycznych; często w fazie zapamiętywania wspomagana jest opisem słownym (werbalizacja). Wiąże się z przechowywaniem takich informacji jak nawyki motoryczne
pamięć werbalna - przechowuje słowny zapis treści myśli; dotyczy jedynie treści niosących sens i jest właściwa jedynie człowiekowi;
pamięć uczuć - dotyczy doświadczeń emocjonalnych; przechowuje zapis informacji pochodzących z różnych modalności.
sposób zapamiętania: pamięć mechaniczna(bez zrozumienia) lub logiczna(ze zrozumieniem)
wolicjonalny charakter zainicjowania procesu: pamięć dowolna świadomie chcemy zapamiętać i do którego zapamiętania dążymy )( lub mimowolna(dotyczy materiału zapamiętywanego podświadomie;)
trwałość przechowywania zapamiętanej informacji: pamięć bezpośrednia (otyczy materiału, który ma być odtworzony zaraz po zapamiętaniu czyli informacji wykorzystywanych na bieżąco;)i odroczona(otyczy materiału, który ma zostać zapamiętany trwale czyli wiedzy;)
sposób odpamiętywania: pamięć rozpoznawcza(dotyczy odtwarzania poprzez rozpoznanie czyli poprzez odpowiadanie na pytanie: czy dany element jest elementem zapamiętanym;) i odtwórcza(dotyczy odtwarzania poprzez odpamiętanie czyli poprzez odpowiadanie na pytanie: jaki element został zapamiętany;)
Systemy pamięci przemijającej
pamięć sensoryczna Informacja w pamięci sensorycznej jest przechowywana przez bardzo krótki czas: 2 s w pamięci ikonicznej i do 10 s w pamięci echoicznej.
Pamięć krótkotrwała i pamięć długotrwała
Pierwszy rodzaj - pamięć krótkotrwała, oznacza pamięć, która przechowuje informacje powierzchownie i minimalnie przetworzone.
Drugi rodzaj - pamięć długotrwała, oznacza informacje, k(tóre zostały przetworzone głębiej i zintegrowane z własną, posiadaną wcześniej wiedzą.
pamięć robocza Pamięć robocza jest częścią pamięci krótkotrwałej, która nie ma za zadanie tylko biernego przechowywania informacji lecz pozwala także na przetwarzanie, nadzorowanie i koordynację przechowywanych informacji
Systemy pamięci trwałej
pamięć semantyczna Pamięć semantyczna obejmuje łatwą do zwerbalizowania wiedzę ogólną oderwaną od kontekstu autobiograficzneg
pamięć epizodycznaPamięć epizodyczna stanowi zapis informacji dotyczących wydarzeń charakteryzujących się określonym czasem i przestrzenią.
pamięć autobiograficzna Pamięć autobiograficzna jest specyficznym magazynem, w którym przechowywane są informacje dotyczące indywidualnej historii życia danej jednostki.
8. Definicje grup społecznych i rodzaje grup.
Grupa społeczna - jej cechy i rodzaje
Grupa społeczna składa się przynajmniej z trzech osób, połączonych ze sobą wspólnotą celów, potrzeb lub interesów, często też posiadających podobne (jeśli nie tożsame) normy postępowania i system wartości. To właśnie one, wyróżniają daną grupę od innych.
Grupy można podzielić na:
Małe - składające się z kilku lub kilkunastu członków, co umożliwia nawiązanie ścisłych kontaktów między nimi ( np. rodzina)
Duże - złożone z wielu członków, zrzeszonych w licznych podgrupach, których wzajemne kontakty są albo rzadkie, albo nie ma ich wcale (np. grupa zawodowa - lekarze, czy nauczyciele)
Oprócz tego, podziału grup możemy dokonać ze względu na ograniczenia liczby i przynależności członków. Wyróżnia się zatem:
Grupy ekskluzywne - które przyjmują nowych członków np. w oparciu o pochodzenie społeczne, czy posiadany status majątkowy
Grupy ograniczone - które łączą członków w podobnym wieku, pochodzących z tego samego rejonu zamieszkania, wreszcie o określonych zainteresowaniach
Grupy inkluzyjne - czyli takie, do których przynależność nie jest ograniczona określonymi kryteriami.
Grupy społeczne, możemy również podzielić ze względu na ścisłość łączących ich więzi społecznych. Wówczas mówimy o:
Grupach pierwotnych - których członkowie połączeni są bardzo silnymi więziami uczuciowymi lub emocjonalnymi,
Grupach wtórnych - których członkowie gromadzą się dla osiągnięcia jakiegoś konkretnego celu (ugrupowania i partie polityczne)
Ponadto można mówić o grupach:
Formalnych, które posiadają własny status prawny oraz działają według przyjętych norm i zasad
Nieformalnych , które nie mają jednolitej struktury wewnętrznej, opierają się natomiast na normach zwyczajowych (np. szalikowcy)
Mówimy też o:
Grupach celowych, które zostały stworzone dla uzyskania jakiegoś konkretnego celu (np. sztab przeciwpowodziowy)
Grupy terytorialnych, w skład których wchodzą osoby zamieszkałe na danym terytorium
Klasach i warstwach społecznych.
9. rodzaje komunikacji interpersonalnej.
Komunikacja werbalna to komunikacja oparta na słowie. Sprowadza się ona do tego, iż przekazując komunikaty używamy słów.
Rozmawiając z drugą osobą - używamy słów. Czytając książkę - odbieramy komunikaty autora przekazane nam za pomocą słów. Pisząc list lub wypracowanie przekazujemy komunikaty za pomocą słów.
Biorąc pod uwagę kierunek przesyłanych komunikatów, rozróżniamy komunikację:
• pionową
• poziomą
Komunikacja pionowa dotyczy najczęściej komunikatów formalnych przepływających pomiędzy pracownikami i ich przełożonymi w celu osiągania założonych celów, przekazania informacji i poleceń, a także zasygnalizowania spraw wymagających szczególnej uwagi lub rozwiązania problemu
Z komunikacją poziomą mamy do czynienia wówczas, gdy przebiega ona między członkami tej samej grupy lub pracownikami pełniącymi funkcje na tym samym poziomie. Komunikacja ta może mieć charakter formalny jak i nieformalny.
Komunikacja niewerbalna
Słowa stanowią jeden ze sposobów przekazywania komunikatów. Inną technika nie mniej ważną, jest komunikacja niewerbalna. Jak sama nazwa wskazuje, technika ta nie wymaga słów, a jej waga zależy od tego, jak silnie nadawca jest związany z komunikatem(z tym co chce przekazać) oraz z odbiorcą.
"Mowa ciała" odkrywa przed nami prawdziwą treść przekazu. To co naprawdę ważne - słyszymy i widzimy zmysłami.
Do głównych form komunikacji niewerbalnej należą:
• wyraz twarzy
• kontakt wzrokowy
• gesty i inne ruchy ciała
• kontakt dotykowy
• postawa ciała
• odległość od partnera
• wygląd zewnętrzny
• niewerbalne aspekty mowy
• uśmiech
10. Asertywność, skutki nieasertywności.
Asertywność - to umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, uczucia i przekonania, nie lekceważąc uczuć i poglądów swoich rozmówców.
depresję - to wtedy, gdy złość na innych przenosisz na siebie,
urazy psychiczne - gdy masz wrażenie, że inni manipulują i próbują kierować tobą,
frustrację - gdy zastanawiasz się, czy możesz pozwolić, aby inni znęcali się nad tobą?
agresję - gdy nie potrafisz poradzić sobie z uczuciami - nagromadzone, negatywne uczucia mogą wziąć kiedyś górę; złość wybuchnie wtedy w najmniej spodziewanym momencie,
objawy somatyczne - bóle głowy, choroba wrzodowa, nadciśnienie; wszyscy wiedzą, co stres robi z ludzkim ciałem, podobnie działa brak asertywności, która może być doskonałym odstresowaczem.