CELE DIAGNOSTYKI

1.Rozpoznanie choroby.

2.Określenie stop zaawanso choroby.

3.Ustalenie wskazań do leczenia.

4.Wybór właściwej metody leczenia.

koronarografia bad diagn umożliwiające ocenę tt. wieńcowych (zaopatrujących serce w krew) w czasie prześw rtg. Tętnice zwykle są niewidoczne na zdj RTG, aby je zobaczyć podaje się do nich specjalny płyn - tzw. kontrast. Koronarografia stosow jest najczęściej w diagn ch niedokrwiennej serca, rzadziej w innych schorz. Koronar wykony jest nie tylko w celu postawienia właściwego rozpoz, ale w celu zaplanowania lecz zab: angioplastyki lub “bypassów”.

Kwalifikacja do bad

• pacj kwalifik lekarz.

• Na podst oceny nasilenia dolegliwości chorego, czynników ryzyka, wyników bad nieinwaz (EKG, test wysiłkowy, ECHO serca) oraz możliwości technicz i ogólnego stanu zdr, kwalifikuje się pacjenta do koronarografii lub nie.
  Przygot do badania

- szczepienie przeciwko WZW B

- Należy oznaczyć grupę krwi i wykonać podst bad: morfologię, kreatyninę, badanie ogólne moczu.

- powinno wcześniej wykonać się badanie ECHO serca.

- czasen trzeba ocenić funkcję tarczycy lub wykonać RTG klp.

- Wszyscy chorzy, o ile nie ma p/wskazań, powinni przyjmować, co najmniej na tydz przed bad aspirynę łącznie z klopidogrelem lub tiklopidyną, ponieważ istnieje możliwość wykonania angioplastyki w trakcie jednego zabiegu.

- W porozumieniu z lekarzem, na kilka dni przed bad należy odstawić niektóre leki - np. leki p/krzepliwe, tj, acenokumarol lub warfarynę,

- na bad być na czczo

- wygolone obie pachwiny.

- Przed bad wziąć prysznic

- Bardzo ważne jest odpowiednie nawodnienie pacjenta.

- Kobiety powinny zmyć lakier z paznokci

- Pisemna zgoda na bad

Przebieg badania

Koronarografia wykonywana jest w pracowni hemodynamiki - u dorosłych bez znieczulenia ogólnego. Pacjent znajduje się w pozycji leżącej. Badanie rozpoczyna się od wprowadzenia igły (po uprzednim znieczuleniu miejscowym) do t.udowej, promieniowej lub ramiennej. Następnie metalową igłę zamienia się na plastikową - tzw. koszulkę naczyniową. Przez koszulkę wprowadza się cienkie wężyki tzw. cewniki poprzez nakłutą tętnicę, aortę aż do prawej i lewej tętnicy wieńcowej. Umiejscowienie cewników kontroluje się przy pomocy prześw rtg. Poprzez cewniki wstrzykuje się tzw. Kontrast, który mieszając się z krwią płynie tętnica wieńcową, co jest widoczne na ekranie i jest rejestrowane. Dzięki temu widoczny jest przebieg naczynia, wielkość i miejsca przewężeń. W trakcie bad chory jest przytomny, monitoruje się pracę serca, leży nieruchomo, powinien wiedzieć, że w razie wystąpienia bólu, duszności, zawrotów głowy należy natychmiast poinformować lekarza. Koszulkę usuwa się po bad lub rzadziej po upływie kilku h. W przypadku braku możliwości wprowadzenia cewników do naczyń wieńcowych można wstrzyknąć większą objętość kontrastu do aorty - czyli wykonać tzw. aortografię, aby uwidocznić nieselektywnie naczynia wieńcowe.

Po badaniu

Po bad wykonanym z t. udowej, wskazane jest leżenie płasko na plecach przez 6h, aby nakłuta tętnica mogła się zagoić (nie dotyczy to chorych, u których bad wykonywano przez t. promieniową czy ramienną - “z ręki”). Bad trwa od 5min nawet do 1,5h w przypadkach trudniejszych. Czasami, zwłaszcza u chorych po zawale serca, badanie uzupełnia się o tzw. wentrykulografię, czyli podanie kontrastu nie do tętnic, a do jamy serca w celu oceny jego kurczliwości (pracy). Dość często w trakcie bad wykonuje się poszerzenie zwężonej tętnicy - angioplastykę.

- Po wyjęciu koszulki naczyniowej i po zatrzymaniu krwawienia na stole zakłada się opatrunek uciskowy na 12-24h. Pacjent musi leżeć nie zginając kończyny dolnej oraz nie siadając przez 12-24h.

- Należy zwracać uwagę, czy miejsce wkłucia nie krwawi, czy nie narasta bolesny krwiak (guz) podskórny i czy noga po stronie kłutej nie sinieje.   - Po badaniu należy wypić ok.1,5-2 l płynów

- W razie wystąpienia złego samopoczucia, dolegliwości ze strony nakłucia: ból, bolesny krwiak, zasinienie, mrowienia, należy natychmiast zgłosić

- Należy unikać gorących kąpieli

- Po badaniu przez ok. tydz należy oszczędzać nakłutą kończynę. Nie należy wykonywać forsownych wysiłków i zbyt długich marszy. Nie wolno pochylać się i wykonywać przysiadów, aby uniknąć późnego krwawienia z nakłutej tętnicy udowej.

Powikłania Jest to bad inwazyjne, a więc obarczone pewnym ryzykiem. jest bardzo niewielkie, ale wzrasta u osób w podeszłym wieku, w ciężkim stanie, z ch współistniejącymi takimi jak: cukrzyca, niewydolność nerek.

Najczęstszym powikłaniem jest

- Krwawienie zew lub powstanie krwiaka (siniaka) w miejscu nakłucia tętnicy.

- Rzadziej powstają tzw. tętniaki rzekome.

- Może też dojść do czasowej lub trwałej zaburzenia funkcji nerek, udaru mózgu.

- W bardzo rzadkich przypadkach dochodzi do uszkodzenia dużych tętnic, zawału serca lub zatrzymania akcji serca i zgonu w trakcie badania lub krótko po nim.

- Uczulenie na kontrast nie jest częste, a groźne zaburzenia z nim związane zdarzają się coraz rzadziej. Objawy świadczące o reakcji na kontrast: bóle głowy, nudności, wymioty, wysypka, zaczerwienienie, duszność, kaszel, wstrząs anafilaktyczny

Angioplastyka wieńcowa Polega na poszerzeniu zwężonego naczynia za pomocą cewnika z balonem. Zasada dojścia do chorego naczynia jest taka sama jak w koronarografii - znieczulenie miejscowe, założenie koszulki naczyniowej, wprowadzenie cewnika do naczy wieńcowego. Przez cewnik wprowadza się lider a następnie na niego cewnik z balonem, który jest wprowadzany na wysokość przewężeń. Balon wypełniany jest kontrastem pod ciś kilkunastu atmosfer. W ten sposób poszerzamy naczynie. Przy braku pełnego efektu wszczepiamy w to miejsce, stent czyli metalową siateczkę mającą za zadanie utrzymanie poszerzenia naczynia. Stenty są nieszkodliwe dla pacjenta, nieulegająca korozji oraz odrzuceniu przez organizm. Przy pompowaniu balonu pacjenci mogą odczuwać bóle wieńcowe.

Zab obarczony jest takimi samymi powikł jak koronarografia oraz specyficznymi dla samego zabiegu:

- zator t. wieńcowej,

- zamknięcie t. wień,

- rozerwanie t. wień,

- tamponadę serca,

- groźne zab rytmu serca

W trakcie plastyki pacj otrzymuje heparynę, dlatego koszulkę naczy usuwa się po 5-6h i zakłada opatrunek uciskowy, po którym leży 24h

Echokardiografia
Metoda ultradźwięk obrazowania serca. Dzięki badaniu możliwe jest: -uwidocznienie struktur serca (przedsi, przegrody międzyprzed, zastawek przeds-komor, komór, przegr międzykomorowej)

-dużych pni tętniczych i ich zastawek

- systemowych i płucnych naczyń żylnych

- obecność płynu w worku osierdziowym

Zaletą jest możliwość bad przepływów wewnątrzsercowych technik dopplerowskimi w trybie fali pulsacyjnej i ciągłej oraz znakowania przepływu kolorem. Dzięki temu można ocenić morfologię i czynność serca. Pozwala na ocenę kurczliwości globalnej i odcinkowej mięśnia sercowego.

Echokardiografię można wykonać przez przełykowo. Głowica umieszczona jest na końcu endoskopu i wprowadzana do przełyku.

• rejestruje obrazy bad struktur i przepływy,

• rejestruje bad obszary i ich funkcje,

• umożliwia ocenę niedomykalności zastawki mitralnej,

• jest niezastąpiona w śródoperacyjnej ocenie skuteczności naprawy zastawki,

• pomocna w bad chorych z IZW (uwidacznia kolonie bakteryjne ),

• ma zastosowanie w diagn ostrych stanów kardiologicznych, rozwarstwiania aorty

ECHO ułatwia kwalifikację do CABG

1

---